GÜNCEL

Ye�il Sol Parti Seçim Bildirgesi aç�kland�

ANKARA - ETHA
30 Mart 2023 Per�embe

Ye�il Sol Parti 2023 seçimlerine ili�kin bildirgesini Ankara'da aç�klad�. ��çilerin, emekçilerin, kad�nlar�n, Kürt halk�n�n, ezilen tüm halklar ve inançlar�n, çocuklar�n, emeklilerin, ya�l�lar�n, do�an�n gelece�i için neler yapacaklar�n� duyuran Ye�il Sol Parti, yeni ya�am� kuracaklar�n� ve birlikte kazanacaklar�n� vurgulad�.

HDP hakk�nda aç�lan kapatma davas�n�n ard�ndan seçimlere girme karar� ald�� Ye�iller ve Sol Gelecek Partisi'nin (Ye�il Sol Parti) seçim bildirgesi bugün Ankara'da Hilton Oteli'nde aç�kland�. Ye�il Sol Parti E� Sözcüleri Çi�dem K�l�çgün Uçar ve �brahim Ak�n taraf�ndan aç�klanan bildirgenin tam metnini yay�nl�yoruz.

'BURADAYIZ B�RL�KTE DE��T�R�YORUZ'
"Dünyada ekonomik kriz ve hegemonya sava�lar� ya�an�yor. Türkiye'de de ba�ta Kürt sorunu olmak üzere tarihsel, toplumsal ve siyasal sorunlar�n çözülememi� olmas� nedeniyle ya�anan çoklu kriz a��rla��yor. Böylesi bir süreçte yüzy�ll�k Cumhuriyet tarihinin en kritik seçimlerine giriyoruz. Bu seçimler bir dönüm noktas� olacak. 14 May�s 2023'te ülkenin ve toplumun gelece�i oylanacak. Önümüzde sadece iki seçenek var. Ya fa�izme dur diyece�iz veya fa�izm daha da kurumsalla�acak. Bir yol ayr�m�nday�z. Biz'ler hem fa�izme dur diyece�iz, hem de demokrasinin, özgür ve e�it gelece�in teminat� olarak Meclis'te çok daha güçlü yer alaca��z.

'DEPREM B�R KEZ DAHA MERKEZ�YETÇ�L��N TOPLUMSALLI�A UYMADI�INI GÖSTERD�'
Mara� merkezli 6 �ubat depremleri �ehirlerimizi y�kt�, canlar�m�z� ald�. Ac�m�z tarifsiz, yas�m�z sürüyor. Depremler sadece �ehirlerimizi y�kmakla, canlar�m�z� bizden koparmakla kalmad�, AKP-MHP iktidar�n�n yaratt�� siyasal enkaz� da ortaya ç�kard�. Y�k�m büyük, ac�lar derin. Ancak depremlerde insan ya�am� için kritik 72 saat boyunca ve birçok yerle�imde sonras�nda da ortada görünmeyen iktidara kar��l�k dayan��may� büyüten toplumun gösterdi�i gibi, �imdi daha da güçlüyüz ve bu iktidar�n yaratt�� siyasal, ekonomik ve toplumsal enkazdan kurtulmay� birlikte ba�araca��z. Bu deprem, bir kez daha yerinden ve yerelden yönetimin hayati oldu�unu aç��a ç�karm��, merkeziyetçili�in toplumsall��n özüne uymad��n� göstermi�tir.

'SOSYAL B�R CUMHUR�YET� �N�A EDECE��Z'
Bu iktidar� gönderecek, Demokratik Cumhuriyeti kuracak, 'yüzy�l�n felaketi'ne kar�� Demokratik Cumhuriyet yüzy�l�n� ba�lataca��z. Demokratik Cumhuriyet, Demokratik Ulus'la mümkündür. Demokratik Ulus tüm etnik, kültürel ve inançsal kimliklerin e�it ve özgür olarak bir arada var oldu�u ve varl�klar�n�n anayasal güvence alt�nda bulundu�u toplumun demokratik ifadesidir. Demokrasiden, halklar�n ortak iradesinden korkup kaçan yüzy�ll�k Cumhuriyet tekçilik üzerine kurumsalla�t�. Ret ve inkar siyaseti Kürt sorununu daha da büyüttü. Cumhuriyet tarihi, her tür askeri sivil vesayetin, ataerkinin, bask�lar�n, yasaklar�n, siyasi darbelerin, hak ihlallerinin, irade gasplar�n�n, toplumsal talepleri yok sayman�n örnekleriyle dolu. Demokrasiyle bulu�amayan Cumhuriyet, patronlara ve i�birlikçilerine hizmet eden ekonomik düzeniyle bugün tam bir siyasal ve kurumsal enkaza dönü�mü� durumda. Emekçileri ve toplumun çok büyük ço�unlu�unu yoksulla�t�ran, patronlar� zenginle�tiren bu düzeni birlikte de�i�tirmek için mücadele ediyoruz. Emek sömürüsüne dayanan düzene kar�� eme�in özgürlü�ünü savunan sosyal bir cumhuriyeti in�a edece�iz.

'DEMOKTA�K CUMHUR�YET'�N TEMELLER�N� ATACA�IZ'
Güvenlikçi politikalarla hukuksuzlu�u, adaletsizli�i her gün büyüten, devleti çetele�tiren, mafyaya teslim olan, zulmünü örtmek için tarikatlara teslim olan bu tek adam düzeninin y�k�lmas�, ikinci yüzy�l�n ba��nda Demokratik Cumhuriyet'in temellerinin at�lmas� için geliyoruz. Siyasal, iktisadi, toplumsal ve ekolojik alanda ya�anan çoklu krizlere kar��; halklar, kad�nlar, gençler, emek özgürlük ve demokrasi güçleri, tüm ezilenler olarak Demokratik Cumhuriyet'te bulu�uyoruz. Türkiye halklar�n�n demokratik gelece�i için çözüm, AKP-MHP iktidar�n�n derinle�tirdi�i çoklu krize kar�� sistemin radikal demokratik de�i�imidir. Çözüm, sistem içi muhalefetle iktidar�n de�i�mesi de�il; yeni ya�am� in�a edecek 3. Yol'dur, Demokratik Cumhuriyet'tir. Ço�ulcu bir siyasal sistemde yerel demokrasi, demokratik ve ekolojik toplum, cinsiyet e�itli�i, özgürlük ve insan haklar� ilkelerini esas alarak Demokratik Cumhuriyet'i in�a edece�iz.

'E��T, ÖZGÜR VE ORTAK YURTTA�LIK TEMEL�N� �N�A EDECE��Z'
Cumhuriyet'in ikinci yüzy�l�n�, kat�l�m, müzakere ve demokratik uzla�� esas�na dayal�, temel hak ve özgürlüklerin en geni� �ekilde kullan�ld��, demokrasinin toplumsalla�t�� Demokratik Cumhuriyet yüzy�l� yapaca��z. Demokratik Cumhuriyet yüzy�l�n�n e�i�inde umut yorgunlu�undan ç�k�p, yolumuzu cesaretle, co�kuyla ve birlikte bulmam�z� sa�layacak ortak pusulam�z 3.Yol'dur. 3. Yol, Türkiye halklar�n�n bar�� içinde, e�it, özgür ve ortak yurtta�l�k temelinde ya�ayaca�� bir Türkiye kurma yoludur.

'YA�ADI�IMIZ SORUNLAR YAPISAL N�TEL�KTE'
Türkiye'nin sorunlar� çok büyük. Ya�ad��m�z sorunlar yap�sal nitelikte. Bu nedenle yap�sal sorunlara kar�� yap�sal çözümleri savunuyoruz. Tamirat, tadilat, makyaj ve restorasyonla sorunlara köklü çözümler getirilemez. 3. Yol çizgisi sorunlar�n yap�sal ve sistemik temelde çözülmesinin yoludur. Ülkede bir yanda AKP-MHP koalisyonu, yani statükocu iktidar güçleri var. Di�er yanda ise restorasyoncu düzen içi muhalefet güçleri var. Statükocu iktidar tam bir ekonomik ve siyasal enkaz yaratm��t�r. Restorasyoncu muhalefet ise sorunlar�n as�l nedenine dokunmayan sistem içi s�n�rl� vaatlerde bulunuyor. Oysa çözüm gerçek de�i�imde. Çözüm demokratik de�i�imde. Bu nedenle yolumuz, 3. Yol'dur. Partimiz de 3. Yol'un lokomotifidir.

'ÇÖZÜMÜM ERTELEME �ANSIMIZ BULUNMUYOR'
Türkiye kritik bu e�ikten geçerken, hiçbir köklü tarihsel, toplumsal ve siyasal sorunun çözümünü erteleme �ans�m�z bulunmuyor. Özgürlü�e, e�itli�e, demokrasiye ve adalete hava gibi, su gibi ihtiyac�m�z olan bir dönemdeyiz. Gelece�in vaat edilmi� bir ödül de�il, �imdiden kazan�lacak bir ya�am oldu�unu biliyoruz. 3. Yol'da Demokratik Cumhuriyet'i halklar�n kolektif iradesi, umudu, gücü ve sesi ile in�a edece�iz. Bu ses; bütün farkl� kimliklerin, kültürlerin, inançlar�n, anadillerin, kad�nlar�n, gençlerin, ya�l�lar�n, tüm ezilenlerin ve ötekile�tirilenlerin özgür ve e�it yeni ya�am mücadelesinin ortak sesidir. Demokratik Cumhuriyet ça�r�s�; toplumun karar süreçlerine kat�larak yeni bir ülke kurma, yerel demokrasiyi güçlendirme, Türkiye halklar� için demokratik bir ya�am in�a etme ça�r�s�d�r.

'ÇA�RIMIZ YEN� YA�AMA DAVETT�R'
Ça�r�m�z, ikinci yüzy�l�nda cumhuriyeti birlikte demokratikle�tirece�imiz büyük yürüyü�e davettir; Demokratik Cumhuriyet mücadelesini büyütme ve güçlendirme ça�r�s�d�r. Yürüyü�ümüz, ezilenlerin demokratik mücadelesidir. Statüko ile restorasyon aras�ndaki s�k��m��l��a kar�� umutla ve co�kuyla ad�mlar�m�z� birle�tirerek 'Yeni Ya�am'a davettir. Mutlaka kazanaca��z, hep birlikte kazanaca��z. 2023 Bahar�'nda birlikte de�i�tirece�iz. Yapabilecek gücümüz, ba�arabilecek irademiz ve kararl�l��m�z var. �kinci Yüzy�l'� Demokratik Cumhuriyet Yüzy�l� yapmaya geliyoruz.

'KÜRT SORUNUNUN DEMOKRAT�K BARI�ÇI ÇÖZÜMÜ'
Cumhuriyet'in ikinci yüzy�l�n�n e�i�indeyiz. Yeni yüzy�l, inkar ve bast�rma siyaseti yerine muhataplarla diyalog içinde ve demokratik müzakere yöntemleriyle Kürt sorununun çözüldü�ü bir yüzy�l, bir Demokratik Cumhuriyet Yüzy�l� olacak. Bunun için birlikteyiz, buraday�z! Meclis, diyalog ve çözüm zeminini kurarak, demokratik müzakere yöntemleriyle tüm toplum için gelece�in kazan�lmas�na önayak olmal�d�r. Bu çerçevede, ba�ta anadilinde e�itim hakk� olmak üzere tüm evrensel kimlik haklar�n�n tan�nmas� için gerekli yasal ve anayasal düzenlemelerin yap�lmas� büyük önem ta��r. Kürt sorununda demokratik ve bar��ç� çözüm için temel insan haklar�n�n ve evrensel hukuk ilkelerinin a��r bir ihlali olan tecridin sonlanmas� elzemdir. Çözüm sava� ve güvenlikçi politikalarda, silah ve çat��ma yöntemlerinde de�il, diyalog ve müzakerededir. Türkiye'nin en köklü sorunu olan, Cumhuriyetin demokratikle�mesi ile do�rudan ba�lant�l� ve iç içe geçmi� olan Kürt sorununun demokratik ve bar��ç� çözümü için gereken sorumlulu�u üstlenmeye geliyoruz. Sorunlar�m�z� konu�arak, müzakere ederek, diyalog yoluyla çözmek temel yakla��m�m�zd�r. Bar�� ile tüm toplum kazanacak, Biz'ler kazanaca��z.

'�K�NC� YÜZYILDA DEMOKRAT�K ANAYASA'
Türkiye'nin çok kimlikli, çok kültürlü, çok inançl�, çok dilli yap�s�na uygun yeni bir demokratik, e�itlikçi ve özgürlükçü Anayasay�, toplumsal sözle�meyi demokratik kat�l�m ve toplumsal müzakere ile birlikte yazmak için biz'ler haz�r�z!

Demokratik Cumhuriyet'in, toplumsal bar��n ve e�it ko�ullarda birlikte ya�am�n teminat� olan yeni bir toplumsal sözle�me ile bütün özgürlükleri, haklar� ve e�it yurtta�l�� güvence alt�na almaya geliyoruz. Ülkedeki tüm halklar�n, inanç gruplar�n�n ve kültürlerin haklar�na ve varl��na sayg�y� anayasal güvence alt�na alan Demokratik Anayasa'y� savunuyoruz. Yeni anayasada bar�� hakk�, hakikat hakk�, sendika kurma hakk�, grev ve toplu sözle�me hakk�, sosyal güvenlik hakk�, temel gelir hakk�, konut hakk�, engelli haklar�, temiz suya ve yeterli g�daya eri�im hakk�, vicdani ret hakk�, kültürel kimlik hakk�, anadilini kullanma hakk�, e�itim ve ö�renim hakk�, bilgi edinme hakk�, adil yarg�lanma hakk�, çocuk haklar�, ya�l� haklar�, hayvan haklar� ile dü�ünce, ifade ve örgütlenme özgürlü�ü, din ve vicdan özgürlü�ü, bas�n özgürlü�ünü garanti alt�na alan sivil, özgürlükçü ve e�itlikçi yeni bir anayasa 3. Yol'un özgürlük sözle�mesidir.

'YEREL DEMOKRAS� �LE GÜÇLEND�R�LM�� ÇO�ULCU PARLAMENTER S�STEM'
Geni� yetkilere sahip ço�ulcu bir parlamentonun bulundu�u, kuvvetler ayr�l��n�n i�ledi�i, denge ve denetleme mekanizmalar�n�n etkili oldu�u bir
demokratik sistem ile de�i�tirece�iz. Parlamenter demokrasinin kat�l�mc� demokrasiyle tamamlanmas� için halk�n karar mekanizmalar�na kat�l�m�n� sa�layacak düzenlemeleri ya�ama geçirece�iz. Kuvvetler ayr�l��n�n yerele do�ru geni�ledi�i, yerel yönetimlere yetki ve kaynak devrinin güvence alt�na al�nd��, yerel yönetimler üzerinde merkezi vesayete son verildi�i, yerel kat�l�m mekanizmalar�n�n i�ledi�i güçlü bir yerel demokrasiyi in�a etmek için geliyoruz..

'KAYYIM REJ�M�NE KAR�I HALK �RADES�'
Siyaseti merkezile�tirerek Meclisin iradesini yok sayan ve yerel demokrasiyi kayy�m rejimi ile gasp eden AKP-MHP iktidar�na kar�� Demokratik Cumhuriyet'i in�a edece�iz. Meclisler, kent konseyleri, platformlar, meslek kurulu�lar� ve demokratik kitle örgütlenmeleri ile yönetime ve karar süreçlerine kat�lan halk�n iradesiyle demokrasiye ve e�it temsiliyete dayal� yerel yönetimleri güçlendirece�iz. Halk iradesine ve seçim adaletine ipotek koyan ve bir yönetim biçimi haline gelen kayy�m rejimine son vermek için geliyoruz.

'BA�IMSIZ VE TARAFSIZ YARGI �LE HERKES �Ç�N ADALET'
Yürütmenin vesayeti alt�ndaki yarg� kurumu eliyle siyaseti ve toplumu �ekillendiren ve toplumsal, siyasal muhalefeti tasfiye etmeye çal��an AKP-MHP iktidar�na kar�� ba��ms�z ve tarafs�z yarg� için geliyoruz. Temel insan hak ve özgürlükleri ile uluslararas� sözle�melerin gereklerini kabul eden bir hukuk ve adalet sistemi in�a edece�iz.

'EKONOM�DE ADALET �LE YOKSULLA�TIRMAYA SON'
Cumhuriyet tarihinin en yüksek i�sizlik, yoksulluk, borçland�rma ve mülksüzle�tirme sürecine son verecek ekonomide adalet için buraday�z. �ktidar�n sermayeyi önceleyen kapitalist ekonomi politikalar�na, emek ve emekçi dü�manl��na, sava�, güvenlikçi ve silahlanma harcamalar�na, kad�n yoksullu�una kar�� eme�in ve halklar�n birlikte özgürle�ece�i Demokratik Cumhuriyet'i birlikte in�a edece�iz. Esnek ve güvencesiz çal��maya, eme�in sömürüsüne ve i� cinayetlerine kar�� örgütlü emek ile birlikte de�i�tirece�iz.

'RANTÇI DE��L TOPLUMCU KAMU YÖNET�M�'
Kamu yönetimini demokratikle�tirmek, liyakat ilkesini belirleyici yapmak ve siyasi partilerin kadrola�ma alan� olmaktan ç�karmak için geliyoruz. Kanun Hükmünde Kararnameler ile yarat�lan hak gasplar�na ve kamuda ayr�mc�l��a son vermek için birlikte de�i�tirece�iz.

'BARI�ÇI DI� POL�T�KA'
D�� politikay� diplomasi yerine sava�, �iddet ve askeri anlay��la yürüten iktidar blokuna ve küresel sava� güçlerine kar�� bar��ç� bir d�� politika için geliyoruz. Halklar� savunmas�z k�lan, kad�nlar� �iddetin ve sömürünün hedefi haline getiren, ekolojik y�k�ma sebep olan ve sermaye odaklar�n� zenginle�tirerek toplumu yoksulla�t�ran sava� anlay��na dayal� d�� politikay� birlikte de�i�tirece�iz. Ortado�u'da ve dünyan�n her yerinde ya�anan sorunlar�n demokratik ve bar��ç� çözümü için diplomasi ve müzakereyi esas alaca��z. �kinci yüzy�lda yerel, bölgesel ve küresel bar�� için Demokratik Cumhuriyet'i in�a edece�iz.

'KADINLAR �Ç�N ÖZGÜRLÜK VE E��TL�K'
�ktidarlar�n estirdi�i fa�izme ve erkek egemenli�ine kar�� örgütlenmeyi ve dayan��may� büyütmek için geliyoruz. Erkek egemenli�inin benzer biçimlerini farkl� gibi sunan erkek ittifaklar�na kar�� özgürlük, demokrasi, bar�� ve e�itlik için 3. Yol'da yürüyoruz. Kad�nlar�n tarihsel kazan�mlar� ve biz'lerin mor çizgisi olan e�ba�kanl�k ile e�it temsiliyet ilkesi ve �stanbul Sözle�mesi ile birlikte de�i�tirece�iz.

'ÖZGÜRLÜKÇÜ LA�KL�K'
Devletin, dini ve inançlar� tahakküm alt�na almas�na ve inançlara yönelik tekçi, inkarc� ve asimilasyoncu politikalara kar�� özgürlükçü laikli�i savunuyoruz. �nanç ve vicdan özgürlü�ünü, inançlar�n ço�ullu�unu ve e�it yurtta�l�� Demokratik Cumhuriyet ile anayasal güvenceye almak için birlikte de�i�tirece�iz. Halklar� ayr��t�ran, ya�am biçimlerini, inançlar� ve dini de�erleri bask� alt�na alan ve siyasetin arac� haline getiren AKP-MHP dönemine son vermeye geliyoruz.

'EKOLOJ�K YEN� YA�AM'
Küresel iklim krizinin ölümcül sonuçlar� bütün dünyada ya�an�yor. Küresel iklim krizinden en az sorumlu olan ülke halklar� en büyük felaketleri ya��yor, en çok ac�y� çekiyor. �klim mültecilerinin say�s� her geçen y�l ço�al�yor. E�er durdurulmazsa, kapitalizmin bu ölümüne büyüme ç�lg�nl�� insanl��n ve di�er tüm canl�lar�n sonu olacak. �klim krizi ve iklim adaletsizli�ine kar�� hayat� savunanlar�n evrensel mücadelesinin güçlü bir halkas� olmaya geliyoruz. Do�ay� sermaye birikim arac� olmaktan ç�kararak ekolojik y�k�m� durdurmaya geliyoruz. Enerji, ula��m, kentle�me ve tar�m politikalar�nda ekolojik yakla��m ve canl�lar aras� hiyerar�ik düzenin olmad�� bir ekosistem içinde ya�am hakk� için birlikte de�i�tirece�iz. �nsan merkezli do�a kavray��na kar�� ekoloji temelli politikalarla birlikte Demokratik Cumhuriyet'i in�a edece�iz.

'ÖZGÜR GENÇL�K �LE DEMOKRAT�K CUMHUR�YET'E'
Demokratik Cumhuriyet'e gençlikle yürüyoruz! Gençli�in özgürle�mesi, ya�am biçimlerine müdahale edilmemesi ve karar süreçlerine e�it kat�l�m� için geliyoruz. Tahakküme, bask�ya, sömürüye ve ya� ayr�mc�l��na kar�� bugünün ve yar�n�n 3. Yol'unu gençlikle in�a edece�iz.

'DEMOKRAT�K ANAYASA �Ç�N B�RL�KTE DE��T�RECE��Z. HUKUK VE ADALET �Ç�N GEL�YORUZ'
Adil, e�itlikçi, özgürlükçü, kat�l�mc� demokratik Anayasa için buraday�z, birlikte de�i�tirece�iz. Merkezin tahakkümüne kar�� yereli sermayenin tahakkümüne kar�� eme�i ve do�ay� erkek egemenli�ine kar�� kad�nlar�n özgürlü�ünü ve e�itli�ini, devletin tahakkümüne kar�� toplumu esas alaca��z Yarg�n�n tarafs�zl�� ve ba��ms�zl�� için geliyoruz.

'HERKES �Ç�N AD�L YARGILANMA HAKKINI GÜVENCE ALTINA ALACA�IZ'
🔹Temel hak ve özgürlükleri koruyan, toplumsal cinsiyet e�itli�ini savunan uluslararas� sözle�melerin iç hukukta �arts�z ko�ulsuz geçerli olmas�n� sa�layaca��z.
🔹Ayr�mc�, �rkç�, cinsiyetçi suçlar�n etkin ve etkili soru�turulmas� ve cezaland�r�lmas� için mevzuatta düzenlemeler yapaca��z. Ayr�mc� yasalar� mevzuattan ç�kartaca��z.
🔹Dü�ünce, ifade ve örgütlenme özgürlü�ü, din ve vicdan özgürlü�ü ve bas�n-ileti�im özgürlü�ü önündeki tüm yasal engelleri kald�raca��z.
🔹Ele�tirileri engellemek için kullan�lan 'Cumhurba�kan�na hakaret' suçunu yasalardan ç�kartaca��z.
🔹Bili�im alan�ndaki mevzuat� ifade özgürlü�ünü k�s�tlamayacak ve ki�ilik haklar�n� ihlal etmeyecek �ekilde yeniden düzenleyece�iz.
🔹Bant daraltma yöntemi ile halk�n haber alma ve ileti�im hakk�n� engelleyen düzenlemeleri kald�raca��z.
🔹�iddet, çocuk istismar�, �rkç�l�k, ayr�mc�l�k hallerinin varl�� d��ndaki eri�im engelleme kararlar�n� kald�racak ve yeniden verilmesini engelleyici yasal düzenlemeler yapaca��z. Bili�im Teknolojileri Kurulu'nun özgürlükleri engelleyen yetkisine son verece�iz.
🔹Süreli ve süresiz yay�nlar�n ç�kar�lma süreçlerini kolayla�t�racak, kamu güvenli�i gibi soyut gerekçelerle yay�n, bas�m ve da��t�m özgürlü�ünün engellenmesine yol açan düzenlemeleri kald�raca��z.
🔹Bar�� hakk�, anadilini kullanma hakk�, anadilinde e�itim hakk�, vicdani ret hakk�, umut hakk�, toplant� ve gösteri hakk�, bilgi edinme hakk�, konut ve bar�nma hakk�, çevre hakk�, temiz suya ve g�daya eri�im hakk� ile asgari temel gelir hakk�n� Anayasa'da temel hak ve özgürlükler aras�nda sayaca��z.
🔹Kollu�un ya�am hakk� ihlaline yol açan ölçüsüz ve orant�s�z yetkilerine son verece�iz. Ya�am hakk�n� istisnas�z güvence alt�na alaca��z.
🔹A��r insan haklar� ihlallerine ve insanl��a kar�� suçlara dair yasal bo�luklar� ortadan kald�raca��z, bu suçlar�n zaman a��m�na ba�l� olmadan yarg�lanmas� için gerekli düzenlemeleri yapaca��z.
🔹Sendika kurma hakk�, grev ve toplu sözle�me hakk�, sosyal güvenlik hakk� önündeki yasal engel ve k�s�tlamalar� kald�raca��z. Her i�yerinde örgütlenme ve sendika hakk�n� güvence alt�na alaca��z.
🔹Esnek ve güvencesiz çal��maya son verece�iz. Emekçilerin söz hakk�n�n olaca�� i�yeri yönetimlerinin olu�turulmas� için gerekli yasal düzenlemeleri yapaca��z.

'TARAFSIZ VE BA�IMSIZ YARGININ GÜVENCELER�N� OLU�TURACA�IZ'
🔹Yarg�n�n ba��ms�zl��, tarafs�zl�� ve demokratikle�mesi için yasal düzenlemeleri yapaca��z.
🔹Yürütmenin ve/veya yasaman�n yarg� üzerindeki tahakkümünü ortadan kald�raca��z.
🔹Hakimler ve Savc�lar Kurulu'nu, Hakimler Kurulu ve Savc�lar Kurulu olarak iki ayr� kurul olarak yeniden yap�land�raca��z. Adalet Bakan�'na ve yard�mc�s�na veya parlamenter sistemdeki ad�yla müste�ar�na ya da herhangi bir yürütme organ� yetkilisine bu kurullarda yer vermeyece�iz.
🔹Hakimler Kurulu ve Savc�lar Kurulu, 'kamu tüzel ki�ili�i'ne sahip, özerk birimler olarak örgütlenecekler. Kurullar�n, hakim ve savc�lar�n mesle�e kabulleri, kariyerleri, özlük i�leri ve disipline dair hususlardaki tüm kararlar�n�n yarg� denetimine aç�k olmas� sa�lanacak.
🔹Yüksek Seçim Kurulu kararlar�na kar�� yarg� yolunun aç�lmas�n� sa�layaca��z.
🔹Anayasa Mahkemesi'ne üye seçiminde Cumhurba�kan�n�n yetkisini s�n�rland�raca��z. Mahkeme üyelerinin, hukuk alan�nda en az 20 y�l çal��m�� yarg�çlar ve avukatlar taraf�ndan önerilecek ki�iler aras�ndan seçilmesini sa�layacak düzenlemeyi yapaca��z.
🔹Temel hak ve hürriyetlere ili�kin düzenlemelerde Anayasa Mahkemesinde iptal davas� açma ko�ullar�n� de�i�tirece�iz. En az 20 milletvekilinin ortak imzas� ile veya hukuk derneklerinin, barolar�n, hak alan� ile ilgili sivil toplum kurulu�lar�n�n iptal davas� açabilmesini sa�layaca��z.
🔹Yarg�ç ve savc�lar�n örgütlenme haklar�n� güvence alt�na alaca��z.
🔹�htisasla�ma ad� alt�nda politik görü�leri ve politika yapanlar� yarg�lamak için tayin edilen özel görevli/yetkili mahkeme ve savc�l�k uygulamas�na son verece�iz.
🔹�ktidar�n tutuklama mercilerine çevirdi�i Sulh Ceza Hakimliklerini kald�rarak yerine yetki ve görev alan� belli Sulh Ceza Mahkemelerini kuraca��z.
🔹Savc�l��a ba�l�; gerçe�in ortaya ç�kmas�, adaletin gerçekle�mesi kapsam�nda avukatlara da hizmet verebilen bir adli kolluk te�kilat� olu�turaca��z.
🔹Savunma hakk�n� koruyucu düzenlemeler getirece�iz. Siyasi müdahaleler sonucu getirilen çoklu baro uygulamas�n� kald�raca��z. Baro seçimlerinde temsilde adalet ilkelerinin uygulanmas�n� sa�layaca��z.
🔹Masumiyet karinesini yok sayan tüm uygulama ve düzenlemeleri kald�raca��z.
🔹�ltisak ve/veya irtibatl� olma gibi kavramlar� ceza ve idari mevzuattan ç�karaca��z. TCK ve TMK'daki özgürlükleri k�s�tlayan ve bask�c� rejime hizmet eden maddeleri de�i�tirip bunlar� hukuki belirlilik ve hukuk güvenli�i ilkesine, evrensel düzenlemelere uygun hale getirece�iz.
🔹Gizli tan�k beyanlar�na dayanan hukuksuz yarg�lamalara son verece�iz.
🔹Kesinle�mi� yarg� karar� olmadan verilen tüm idari tahditleri kald�raca��z.
🔹Tutuksuz yarg�laman�n asli olmas�n� ve tutuklamalar�n etkin ve objektif bir denetime tabi k�l�nmas�n� sa�layaca��z.
🔹Temel hak ve hürriyetlerin, sosyal ve ekonomik haklar da dahil, kararnamelerle düzenlenmesini istisnas�z olarak önleyece�iz.
🔹Cumhurba�kan�n�n kanunlar� 'veto' yetkisini kald�racak, makama kanun tekliflerini 'geri gönderme yetkisi' verece�iz.
🔹Kanun teklif ve tasar�lar�na dair ilgili sivil toplum kurulu�lar� ve meslek kurulu�lar� ile uzmanlar�n görü�lerine ba�vurulmas�n� zorunlu hale getirece�iz.
🔹Do�aya, kad�nlara, çocuklara, engellilere, LGBT�+lara yönelik suçlar ile ayr�mc�l�k ve �rkç�l�k suçlar�nda siyasi partilerin, sivil toplum kurulu�lar�n�n ve derneklerin taraf ehliyetini, dava açma hakk�n� güvence alt�na alan düzenlemeler yapaca��z.
🔹Nefret ve �rkç�l�k saikiyle i�lenen suçlar�, a��rla�t�r�c� neden olarak tüm mevzuatta tan�mlayaca��z ve bu suçlarda haks�z tahrik indiriminin uygulanmamas�n� sa�layaca��z.
🔹Roma Statüsü'ne taraf olacak ve Uluslararas� Ceza Mahkemesi'nin yetkisini tan�yaca��z. TCK 76 ve 77. Maddelerdeki soyk�r�m ve insanl��a kar�� suç tan�mlar�n� Roma Statüsü'ndeki suç tan�mlar�yla uyumlu hale getirece�iz. TCK'n�n 'Uluslararas� Suçlar' bölümüne, Roma Statüsü'nde belirtilen ve Uluslararas� Ceza Makemesi'nin yetki alan�na giren sava� suçu ile sald�r� suçunun da eklenmesini sa�layaca��z.

'ERKEK YARGIYA SON VERECE��Z'
🔹Tek adam�n hukuksuz bir �ekilde bir gece yar�s� ferman�yla kald�rd�� stanbul Sözle�mesi'ne tekrar taraf olunmas� ve hayata geçirilmesi için gerekli ad�mlar� ataca��z.
🔹Eril hukuk sistemine son vererek kad�n özgürlükçü ve cinsiyet e�itlikçi bir hukuk sistemi in�a edece�iz. Toplumsal cinsiyet kaynakl� suçlarda haks�z tahrik indirimi gibi cezas�zl��a neden olan uygulamalar� mevzuattan kald�raca��z.
🔹Toplumsal cinsiyet ayr�mc�l��ndan kaynaklanan suçlar� ceza kanunlar�nda ayr� bir kategori olarak düzenleyece�iz. Bu suçlarda zamana��m�, denetimli serbestlik, ko�ullu sal�verilme gibi hukuki güvenceleri ve uygulamalar� kald�raca��z.
🔹Erkek �iddetine kar�� kad�n�n me�ru müdafaa hakk�n� yasal zemine kavu�turaca��z.
🔹Hakim, savc� ve avukatlara yönelik toplumsal cinsiyet e�itli�i e�itimini zorunlu hale getirece�iz. Kad�na yönelik �iddette ba�vuru, soru�turma ve yarg�lama süreçlerinde uzman kolluk güçleri ile hakim ve savc�lar�n görevlendirilmesini sa�layaca��z.
🔹Kad�nlara ve çocuklara yönelik her türlü cinsel ve fiziksel �iddet davalar�na bakacak ihtisas mahkemelerinin kurulmas�n� sa�layaca��z.
🔹Kad�nlara ve çocuklara yönelik suçlarda adli yard�m�n kapsam�n� geni�letece�iz.

'�NFAZ REJ�M�N� AD�L VE E��T HALE GET�RECE��Z'
🔹Adli ve siyasi tutsaklar için ayr�mc� infaz rejimine son verece�iz.
🔹A��rla�t�r�lm�� müebbet hapis cezas�na mahkûm siyasi hükümlülerin ko�ullu sal�verilmeden yararlanmas�n� engelleyen hükümleri kald�raca��z.
🔹Umut hakk�n� yasal düzenleme haline getirece�iz.
🔹Dü�man ceza hukuku ve dü�man infaz hukuku uygulamalar�na son verece�iz
🔹Cezaevlerindeki idari ve gözlem kurullar�n�n rehabilitasyon ad� alt�nda politik görü�ler üzerinden tutuklu ve hükümlüler üzerinde izledi�i ayr�mc� ve bask�c� denetime son verece�iz.
🔹Mahkumlar�n yarg�sal karar� a�an �ekilde tutukluluk sürelerini uzatan kararlara kar�� yeniden itiraz ve iptal yollar�n� açaca��z. Bu kurullar�n tüm mahkumlar�n temel hak ve özgürlüklerini tan�yan, sayg� duyan, özerk ve ba��ms�z kurullar olarak çal��mas�n�n ko�ullar�n� yarataca��z.

'S�YAS� PART�LER VE SEÇ�M YASASINI DE��T�RECE��Z'
🔹Siyasi Partiler Yasas�'n� demokratikle�tirerek seçmenlerin ve üyelerin kararlara do�rudan kat�labildi�i düzenlemeler getirece�iz.
🔹Seçim baraj�n� kald�rarak temsilde adaleti sa�layaca��z, Meclis'te bütün partilerin ald�klar� oy oran�nda temsil edilebilmesinin yolunu açaca��z.
🔹Kad�nlar�n siyasette e�it temsiliyetini ve kat�l�m�n� anayasal güvence alt�na alaca��z.
🔹E�ba�kanl�k sistemini siyasi partilerin bütün kademelerinde ve yerel yönetimlerde uygulanabilir hale getirecek yasal düzenlemeleri yapaca��z.
🔹Kamu emekçilerine siyasi partilere üye olma ve siyasi faaliyet yapma hakk�n� tan�yaca��z.
🔹Siyasi partilerin hazine yard�m�ndan yararlanmas�nda, seçime girme yeterlili�ine sahip olmak d��nda ba�ka bir �art aranmamas�n� ve hazine yard�m�n�n partilere ald�klar� oy oran�nda yap�lmas�n� düzenleyece�iz.
🔹Mevzuattan ilgili düzenlemeleri ç�kartarak, siyasi partilerin kapat�lmas�na son verece�iz.

'�NSAN HAKLARINI GÜVENCE ALTINA ALACA�IZ'
🔹Avrupa �nsan Haklar� Mahkemesi kararlar�n�n do�rudan uygulanmas�n� sa�layaca��z. Avrupa �nsan Haklar� Sözle�mesi'nin onaylanmayan ek protokollerini onaylayaca��z. Bireysel ba�vuru yolunu ekonomik ve sosyal haklar� kapsayacak �ekilde geni�letecek düzenlemelere imza ataca��z.
🔹Geçmi�e dönük A�HM kararlar�n�n h�zla uygulanmas�n� sa�layaca��z.
🔹��kence ve kötü muamele suçlar�nda fail kamu görevlilerinin etkili �ekilde yarg�lanmas� amac�yla düzenlemeler yapaca��z.
🔹Kötü muamele suçlar� aç�s�ndan zamana��m�n�n uygulanmas�n� engelleyen düzenlemeleri kald�raca��z. Bu suçlar� i�leyenler için af, denetimli serbestlik, ko�ullu sal�verme d��ndaki uygulamalar� hayata getirece�iz.
🔹Hak ihlalinde bulunan kamu görevlileri aç�s�ndan yarg�lama süreçlerinin ba�lamas�na engel olu�turan izin sistemini kald�raca��z.
🔹Ev, i�yeri ve üst aramalar�nda, gözalt�na alma ve tutuklamalarda keyfi uygulamalara son verece�iz.
🔹Gözalt� süresini tüm suçlamalar için en fazla 1 gün olacak �ekilde düzenleyece�iz.

'�NSANLIK ONURU �Ç�N B�RL�KTE DE��T�RECE��Z'
🔹Hasta tutuklular�n tahliyesini Adli T�p Kurumu'nun de�erlendirmesine b�rakan düzenlemeyi sona erdirece�iz. Hasta tutuklu ve hükümlülere dair de�erlendirmenin tedavi gördükleri hastane veya sa�l�k birimi taraf�ndan yap�lmas�n� sa�layaca��z.
🔹Cezaevlerinde ç�plak arama gibi insanl�k onuruna ayk�r� tüm uygulamalara son verece�iz.
🔹Tutuklu ve hükümlülerin görüntülü telefon hakk�n� kullanmas�n� sa�layaca��z.
🔹Tutuklu ve hükümlülerin yak�nlar�n�n vefat� veya ölümcül hastal�� bulunmas� halinde ziyaret hakk�n� savc�l�k onay�na ba�l� olmaks�z�n kullanmas�na yönelik düzenleme yapaca��z.
🔹Cezaevlerindeki tecrit ve izolasyon uygulamalar�na son verece�iz; tutuklu ve hükümlülerin havaland�rma, sosyal faaliyet ve görü� haklar�n� iki kat�na ç�karaca��z.
🔹Tutuklu ve hükümlülerin, ceza infaz�nda hukuki güvenlik haklar�n� teminat
alt�na alaca��z.
🔹Çocuk cezaevlerini kapatarak yasayla ihtilafl� çocuklar için Çocuk Adalet Sistemini kuraca��z.
🔹Cezaevlerinde ia�e uygulamas�n� kald�rarak ücretsiz, sa�l�kl�, hijyenik ve nitelikli beslenme hakk�n� güvence alt�na alaca��z.

'KHK'LER� �PTAL EDECE��Z'
🔹15 Temmuz ve sonras�nda adeta bir toplum k�r�m�na dönü�en KHK rejimine son verece�iz.
🔹OHAL KHK'lerinin yaratt�� tahribat� gözeterek, KHK'lerle ve hukuksuz biçimde kapat�lan tüm muhalif medya ve sivil toplum kurulu�lar�n� yeniden açacak, ihraç edilen kamu emekçilerinin göreve iadeleri için etkili idari mekanizmalar olu�turaca��z.
🔹KHK'leri ve OHAL komisyonunun hukuksuz kararlar�n� tüm sonuçlar� ile birlikte iptal edece�iz.
🔹KHK'liler için iade-i itibar sa�layaca��z.
🔹KHK'lilerin 657 DMK ba�ta olmak üzere, ulusal ve uluslararas� sözle�melerden do�an kazan�lm�� haklar�n� iade edece�iz.
🔹KHK'lilere yönelik kötü muamele, i�kence ve insan onurunu zedeleyici her türlü uygulamaya imza atan sorumlular�n yarg�lanmas�n� sa�layaca��z.
🔹Ceza ve idari davalar�n adil yarg�lama ve evrensel hukuk ilkelerine göre ba��ms�z ve tarafs�z yarg� arac�l��yla yeniden ele al�nmas�n� sa�layaca��z
🔹KHK'lerle sivil ölüme terk edilen tüm yurtta�larla, siyasi görü�üne bak�lmaks�z�n, maruz kald�klar� hukuksuzluklar giderilene kadar dayan��ma içinde olmaya devam edece�iz.

'HAZIRIZ, BURADAYIZ'
Demokratik bir yarg� reformu ile Yarg�y� siyasal iktidar�n bir arac� haline getiren, Yarg�ya güveni ortadan, kald�ran demokratik siyaseti tasfiye eden, özgürlükleri yok eden; haks�zl��a ve hukuksuzlu�a yol açan uygulamalara son vermek için biz haz�r�z, buraday�z!

'BURADAYIZ, ÖZGÜR BASIN �Ç�N B�RL�KTE DE��T�RECE��Z'
Medyan�n toplumu do�ru ve eksiksiz bilgilendirme görevini yerine getirdi�i demokratik ve özgür bas�n için buraday�z! Bask�, sansür, yasak ve hak ihlallerine son vermek, medyay� özgür k�lmak ve toplumun hakikatle bulu�mas� için birlikte de�i�tirece�iz. Dünyada en çok gazetecinin tutuklu oldu�u bu topraklarda, tutuklu gazetecilerin ve sosyal medya payla��mlar�ndan dolay� aç�lan davalarla tutuklu yurtta�lar�n özgürlü�ü için geliyoruz.

🔹Adil, özgür ve e�it bir gelecek isteyen herkes için bas�n özgürlü�ünü savun-
maya devam edece�iz.
🔹Dü�ünce ve ifade özgürlü�ü üzerindeki her türlü bask�ya son verece�iz. Yasalarda bas�n özgürlü�ünü engelleyen tüm düzenlemeleri kald�raca��z.
🔹�nternete yönelik her türlü sansür uygulamas�na son verecek, iktidar lehine dezenformasyonu kural hale getiren düzenlemeleri la�vedece�iz. Keyfi internet yasaklar� ve sosyal medyadaki dü�ünce ve ileti�im özgürlü�ü önündeki engelleri kald�raca��z.
🔹Gazetecili�in evrensel ilkeler çerçevesinde yap�lmas�n�n zeminini yarataca��z. Gazetecili�in iktidar yanda�l�� ve tetikçilik için, ayr�mc�, cinsiyetçi ve nefret dilini yayg�nla�t�ran bir dezenformasyon arac� olarak kullan�lmas�na izin vermeyecek hukuki düzenlemeleri yapaca��z.
🔹Medyadaki tekelle�meye son vererek her türlü muhalif sesin kendisini ifade etmesinin ko�ullar�n� yarataca��z. Tekçi iktidar medyas� yerine yurtta� medyas�na imkan ve olanak sa�layaca��z.
🔹Ço�ulcu, çok sesli, anadilinde yay�nc�l�� güvence alt�na alaca��z. Anadilinde yay�n yapan toplumsal hakikat yay�nc�l��n� destekleyece�iz.
🔹RTÜK'ü, demokratik ve özgürlükçü bir anlay��la yeniden yap�land�racak, yasakç� bir konumdan ç�karacak, hukuka ayk�r� keyfi cezalar�n önüne geçece�iz.
🔹Kamu yay�nc�s� olmas� gerekirken, bu amac�n d��na ç�karak bugünkü iktidar�n sesi haline dönü�en TRT kurumunu tarafs�zla�t�racak, özerkli�ini ka��t üstünde bir nitelik olman�n ötesinde güçlendirecek, kamu yay�nc�l��n� esas alan bir yay�n politikas� uygulayaca��z. TRT yay�nlar�nda e�it yurtta�l�k ve birlikte ya�am ilkesinin gözetilmesini sa�layaca��z.
🔹Tutuklu gazetecileri özgürlü�üne kavu�turaca��z. Gazetecili�i suç olmaktan ç�karaca��z. Haber yapma, hakikati söyleme ve yazma özgürlü�ünü güvence alt�na alaca��z.
🔹OHAL kapsam�nda ç�kar�lan KHK'lerle hukuksuz �ekilde kapat�lan medya kurulu�lar�n�n aç�lmas�n�, el konulan varl�klar�n�n iade edilmesini sa�layaca��z.
🔹Yaz�l�, görsel, sosyal ve dijital medyan�n tümünde mesleki, etik, e�itlikçi ve özgür habercilik ilkelerinin desteklenmesi için Bas�n Etik Yasas� ç�karaca��z.
🔹Geleneksel ve sosyal medyadaki her türlü nefret dilinin önüne geçece�iz. Yay�nlarda toplumsal cinsiyet e�itli�inin gözetilmesini ve çocuklar�n korunmas�n� tam güvence alt�na alaca��z. �iddeti, tacizi, istismar�, nefret dilini te�vik edecek yay�nlara yönelik demokratik denetim mekanizmalar� i�letece�iz.
🔹Yerel radyo, televizyon ve gazeteler ile internet yay�nc�l�� yapan kurulu�lar� mesleki, etik, kad�n odakl�, e�itlikçi, �iddetsiz, do�a savunucusu, hak temelli ve özgür habercilik ilkelerine ba�l� kalmalar� ve ba��ms�zl�klar�n� korumalar� için destekleyece�iz.
🔹Bas�n �lan Kurumu'nu ba��ms�z bir yap�ya kavu�turacak, iktidar yanda�lar�n�n nemaland��, muhaliflerin ise cezaland�r�ld�� bir kurum olmaktan ç�karaca��z.
🔹Ba��ms�z ve özgür medya emekçilerinin özlük haklar�n�n korunmas� ve denetlenmesi ile ilgili mekanizmalar� güçlendirece�iz.
🔹Özgür habercili�e kar�� bir tehdide ve kara propaganda merkezine dönü�en Cumhurba�kanl�� leti�im Ba�kanl��n� la�vedecek, istihbarat elemanlar�n�n 'gazeteci' olarak kö�e ba�lar�n� tutmas�n�n önüne geçece�iz.
🔹Aç�k kaynak kodlu özgür yaz�l�m� te�vik edece�iz.

'YURTTA�LARA E��TL�K, �NANÇLARA VE KÜLTÜRLERE ÖZGÜRLÜK �Ç�N GEL�YORUZ'
Halklar�n toplumsal ve tarihsel dokusuna ayk�r� tekçi, inkarc�, asimilasyoncu egemenlik sistemine kar��; tüm kimliklerin, anadillerin, kültürlerin, inançlar�n e�itli�i ve özgürlü�ü için buraday�z! Geçmi�le yüzle�me, hakikati in�a etme ve e�it yurtta�l�k için birlikte de�i�tirece�iz. Demokratik Cumhuriyet ile din ve inançlar� siyasetin arac� haline getiren AKP-MHP iktidar�na son vermek için geliyoruz...

🔹�nanç ve vicdan özgürlü�ünü e�it yurtta�l�k temelinde anayasal güvenceye kavu�turaca��z.
🔹�nançlar�n devletin tekeline al�nmas�na son verece�iz.
🔹�nanç, mezhep, görü� ayr�m� yapmaks�z�n, tüm halklar�n ve inançlar�n kendilerini özgürce ifade etme hakk�n� savunaca��z.
🔹Aleviler ba�ta olmak üzere H�ristiyanlar�, Musevileri, di�er tüm inançlar� ve inanmayanlar� yok sayan anlay��a kar�� halklar�n ve yurtta�lar�n e�itli�ini, inanç özgürlü�ünü savunmaya devam edece�iz.
🔹Alevilere ve kurumlar�na ra�men Meclis'te ç�kard�� yasa ile 'kendi Alevisini yaratmaya' ve Alevi toplumunu atad�� kayy�m ile denetlemeye çal��an iktidar�n tekçi yakla��m�na son verece�iz.
🔹�nanç sembollerine ve mekanlar�na yönelik bask�ya son verece�iz.
🔹Din ve devlet i�lerinin birbirinden ayr�lmas�, inanan ve inanmayan tüm kimliklerin kendilerini özgürce ifade edebilmeleri için özgürlükçü laikli�i �srarla savunmaya devam edece�iz.
🔹Müslümanlar�n inançlar�n�n devlet tekelinden kurtar�lmas�, özgürle�mesi ve kendi inançlar�n� istedikleri gibi ya�amalar� için geliyoruz.
🔹Diyanet ��leri Ba�kanl��'n�n yerine inanç i�leri üst kurulu gibi çal��an, tüm inançlara tüzel ki�ilikler olarak örgütlenebilme imkan� sa�layan '�nanç Hizmetleri Ba�kanl��n�' kuraca��z.
🔹Ba�ta Cemevleri olmak üzere, H�ristiyanlar�n, Musevilerin ve tüm inançlar�n ibadet mekanlar�n� 'ibadethane' olarak tan�yaca��z ve kamu güvencesi alt�na alaca��z.
🔹Tüm inançlar�n ibadet yerlerine e�it muamele edilmesini, ya�anan tüm kimlik sorunlar�n�n e�it haklar temelinde ele al�nmas�n� sa�layaca��z.
🔹Zorunlu din dersini kald�raca��z. Her ö�rencinin kendi inanc� ve kültürü do�rultusunda seçmeli olarak ders ve e�itim alma/almama hakk�n� gözetece�iz.
🔹Bütçeyi, din ve devlet i�lerinin tamamen ayr��t�r�lmas�, tüm bireylerin kendilerini ifade etme olanaklar�n�n geli�tirilmesi için kullanaca��z.
🔹Ramazan ve Kurban Bayramlar�n�n yan� s�ra di�er inanç gruplar� için önemli olan özel gün ve bayramlar� resmî tatil ilan edece�iz.
🔹Anadilinde ibadeti ve inançlar temelinde anadilinde e�itim hakk�n� tan�yaca��z.
🔹Hakaret, ötekile�tirme ve nefret suçu anlam�na gelebilecek sözcük, deyim ve atasözlerinin dilden, söylemden ç�kar�lmas� için çal��malar yapaca��z.
🔹Amac�n�n d��nda kullan�lan inanç merkezlerini, inanç kurumlar�na kendi kullan�mlar� için iade edece�iz.
🔹Tüm inançlar�n kutsal mekanlar�n�n envanterini ç�kartacak, tarihi öneme sahip mekanlar� koruma alt�na alaca��z.
🔹Halklara ve inançlara yönelik ayr�mc�l��a kar�� Nefret Suçu Yasas�n� hayata geçirece�iz.
🔹Devlet taraf�ndan el konulmu� vak�f mallar� ve ta��nmazlar� iade edecek, devletin tasarrufundan do�an maddi zararlar� tazmin edece�iz.
🔹Ya�am biçimine ve k�l�k-k�yafete müdahaleyi önlemek için özgürlükçü laikli�i savunaca��z.
🔹Toplumsal bar�� ve gelece�e güvenle bakabilmek için onar�c� adaletin tesis edilmesini sa�layaca��z. Ya�ad��m�z topraklar�n tarihinde halklara ve inançlara kar�� yap�lan katliam ve bask�lar nedeniyle devlet ad�na özür dilenmesi için gerekli çal��malar� yapaca��z.
🔹Bu ya�ananlar�n ara�t�r�lmas�, hakikatlerin ortaya ç�kar�lmas� ve adaletin sa�lanmas� amac�yla 'Hakikat, Adalet ve Geçmi�le Yüzle�me Komisyonu' kuraca��z.
🔹Ya�anan maddi ve manevi hak kay�plar�n�n giderilmesi, katliam mekanlar�n�n "utanç müzeleri"ne dönü�türülmesi için gerekli düzenlemeleri yaparak toplumsal yüzle�meyi ve adaleti sa�layaca��z.
🔹Tekçi resmi dil anlay�� ile ad� de�i�tirilen tüm yerle�im yerlerini ve kamusal alanlar� anadilindeki isimlerine kavu�turaca��z.

'BURADAYIZ, KADINLARLA DE��T�RECE��Z'
Birle�erek dayan��mam�z� büyütüyor, 14 May�s'ta tek adam rejimini sonland�r�yoruz. Öfkemizle hesap sormaya, yeni ya�am� kurmaya, Cumhuriyet'in ikinci yüzy�l�n� kad�nlarla de�i�tirmeye geliyoruz. Cinsiyetçili�i, 22 y�ll�k otoriter yönetiminin temeli yapan ve en fazla kad�n cinayetinin ya�and�� dönem olarak tarihe geçen AKP iktidar�n�n cinsiyetçi politikalar�na kar�� bizim sözle�memizi, �stanbul Sözle�mesi'ni geri getirmek için biz haz�r�z Kad�n i�sizli�ini ve yoksullu�unu artt�ranlara, sava� politikalar�yla toplumsal krizi derinle�tirenlere, demokrasi ve özgürlük ihlalleri ile bizi ku�atma alt�na almaya çal��anlara kar�� buraday�z. Kad�nlar ne demokrasiyi ortadan kald�ranlara ne de vesayetçi geçmi�i özleyen eskinin tekrar� olan restorasyoncu anlay��a mecbur. Büyük seçenek 3. Yol'dur; kad�nlar�n özgürlük yürüyü�ünün yoludur. De�i�tiriyoruz, her yerdeyiz, her yeri özgürle�tirmeye geliyoruz!

🔹Erkek ittifak�na kar�� kad�nlarla yeni ya�am� in�a etmeye devam edece�iz.
🔹Güçlü bir demokrasi için e�itli�i, kat�l�mc�l��, ço�ulculu�u ve yereli esas alaca��z.
🔹Meclisi ço�ulcu bir yap�ya kavu�turaca��z. Meclisi; kad�nlar�n, emekçilerin, halklar�n, gençlerin, LGBT�+'lar�n, engellilerin, çocuklar�n, kültürlerin, inançlar�n ve tüm ezilenlerin meclisi yapaca��z.
🔹Tekçi ve merkeziyetçi iktidarlar yönetiminde, toplumun maruz kald�� bask�ya kar�� yerelin öz gücünü yükseltece�iz.
🔹Yerel demokrasiyi büyütmeye devam edece�iz ve kad�n meclislerinin, inisiyatiflerin, sendikalar�n, meslek örgütlerinin, sivil toplum örgütlerinin kent yönetimlerinde söz ve karar mekanizmalar�nda yer almas�n� destekleyece�iz.
🔹Tarihsel büyük kazan�m�m�z olan e�ba�kanl�� savunmaya ve uygulamaya devam edece�iz.
🔹Kad�nlar� yönetim ve karar verme iradesi olarak gören e�it temsiliyet ve e�it kat�l�m için e�ba�kanl�� siyasetin bütün kademelerinde uygulayaca��z.
🔹Kad�nlarla ilgili tüm sorunlara do�rudan kad�nlar�n ve kad�n örgütlerinin çözüm geli�tirdi�i 'Kad�n Bakanl��'n� kuraca��z.
🔹Bütün kimliklerin, inançlar�n tan�nd��, kad�n haklar�n�n ve ya�am�n�n güvence alt�na al�nd�� e�it, özgür ve demokratik bir anayasay� kad�nlarla birlikte yazaca��z.
🔹Kad�nlar�n ve tüm toplumun haklar�n�n korunmas� için tarafs�z ve ba��ms�z yarg� ile geciken adaleti ve erkek adaleti de�il, gerçek adaleti tesis edece�iz.
🔹Kürt sorununun çözümünde biz kad�nlar kurucu özne olarak yer alaca��z ve bu ülkeye onurlu bar�� kad�nlar�n büyük yürüyü�üyle getirece�iz.
🔹D�� politikada militarizme ve kutupla�t�rmaya kar�� sorunlar�n diplomasi ve müzakere ile çözülmesini sa�layaca��z, erkek egemen iktidarlar taraf�ndan k��k�rt�lan sava�lara 'dur' diyece�iz.
🔹Sava�lara ve silahlanmaya de�il ya�ama bütçe anlay��yla, kad�nlar�n ihtiyaçlar�n�-taleplerini esas alan toplumsal cinsiyet e�itlikçi bütçeler yapaca��z.
🔹Genç kad�nlar�n özgürlükleri ve nitelikli e�itim, sa�l�k, bar�nma ve ula��m haklar� için gençlerle birlikte mücadele etmeye devam edece�iz.
🔹Her tür �iddete kar�� genç kad�nlar�n e�it ve özgür ya�ad��, hayatta kalma endi�esi duymad�� bir toplumsal ya�am� birlikte in�a edece�iz.
🔹Erkek egemen kapitalizmin; mülksüzle�tirme, rant ve kar için do�aya yönelik tahribat�na kar�� ya�amlar�m�z� ve do�am�z� savunaca��z.
🔹Seslerimizle, renklerimizle, farkl�l�klar�m�zla sava�a, �iddete, erkek egemen kapitalizme, yoksullu�a, ekolojik k�r�ma ve afetleri felakete çevirenlere kar�� özgür bir dünyay� kurmak için mücadele etmeye devam edece�iz.
🔹Güvencemiz olan �stanbul Sözle�mesi'ni geri getirece�iz ve etkin bir �ekilde uygulayaca��z.
🔹6284 say�l� yasay� kad�n örgütleriyle birlikte de�erlendirerek etkin bir �ekilde uygulayaca��z.
🔹Kad�na yönelik �iddette ba�vuru an�ndan itibaren kad�n�n beyan�n� esas alaca��z ve �iddet ma�duru kad�nlar�n kamusal, sa�l�k ve sosyal destek sistemlerinden ücretsiz yararlanmalar�n� sa�layaca��z.
🔹TCK'da kad�n�n me�ru müdafaa hakk�n� net tan�ma kavu�turaca��z ve öz savunman�n hukuksal boyutu olarak i�letece�iz.
🔹Tüm kentlerde, kat�l�mc� ve toplumsal cinsiyet odakl� afet yönetim planlar� haz�rlayarak uygulamaya koyaca��z.
🔹�ktidar�n felaket haline getirdi�i do�al afet süreçlerinde kad�na yönelik çok yönlü �iddeti ve ma�duriyeti önlemek için kamu bütçesini seferber edece�iz.
🔹Kad�nlar�n sadece istihdama kat�lmalar�n� de�il ayr�ca tam zamanl�, güvenceli, örgütlü ve insani ko�ullarda çal��malar�n�, toplumsal hayata kat�lmalar�n� ve ekonomik özgürlü�e sahip olmalar�n� sa�layaca��z.
🔹Erkek iktidar�n�n yarg�s�yla, medyas�yla ve tüm kurumlar�yla kad�nlara �iddeti ve bask�y� dayatan politikalar�n� ve uygulamalar�n� kad�nlarla de�i�tirece�iz.
🔹Özel sava� politikalar�na ba�l� olarak suç i�lemi� tüm kolluk görevlileri hakk�nda yeniden yarg�lama süreci ba�lataca��z. Kad�n �htisas Mahkemelerini in�a edecek, cezas�zl�k politikalar�yla serbest b�rak�lanlar�n bu mahkemelerde yarg�lanmas�n� sa�layaca��z.
🔹Bizleri evlilik, giyim, ya�, cinsel yönelim, inanç, din, milliyet ve sava� siyaseti üzerinden bölmelerine, makbul/makbul olmayan diye ay�rmalar�na izin vermeyece�iz.
🔹E�itim sistemini özgürlükçü laiklik anlay��na göre yeniden düzenleyece�iz; Toplumsal Cinsiyet E�itli�i dersini zorunlu ders olarak müfredata ekleyece�iz.
🔹Tarikatlar�n ve cemaatlerin; dini, kad�n ve k�z çocuklar� üzerinde bask� arac� olarak kullanmas�na, toplumsal hayata müdahale etmesine, k�z çocuklar�n�n evlilik ad� alt�nda istismar edilmesi gibi konularda fetva vermesine izin vermeyece�iz.
🔹Toplumsal, kültürel ve siyasal alanda LGBT�+'lara kar�� uygulanan ba�ta nefret cinayetleri olmak üzere, her türlü insan haklar� ihlalini, e�itsizli�i ve ayr�mc�l�� ortadan kald�raca��z.
🔹Ev içi eme�in sömürülmesine kar�� kad�nlara sosyal güvence ve emeklilik hakk� getirece�iz.
🔹Uluslararas� Çal��ma Örgütü'nün (ILO) 190 say�l� �iddet ve taciz sözle�mesini ve 206 say�l� Tavsiye Karar�'n� onaylayacak ve hayata geçirece�iz.
🔹��yerlerinde birbirinden farkl� anadile, kimli�e veya kültüre sahip olanlara, kad�nlara, LGBT�+'lara, göçmen ve mülteci kad�nlara yönelik ayr�mc�l��n ortadan kald�r�lmas� için gerekli önlemleri alaca��z
🔹Mevsimlik tar�m i�çisi kad�nlar için güvenceli ve güvenli çal��ma ko�ullar�n� olu�turaca��z ve ihtiyaçlar�n�n kar��lanmas�nda yerel yönetimlerin sorumluluk almas�n� sa�layaca��z.
🔹Toplumsal ya�amda ve siyasette sa�lamc�l�k ideolojisini kad�nlarla de�i�tirece�iz.
🔹Çifte ayr�mc�l��a u�rayan engelli kad�nlar ve engelli çocuklar� olan kad�nlar�n sorunlar�n� çözüme kavu�turaca��z.
🔹Kad�nlara yönelik sosyal deste�i, 'muhtaç ekonomisi' olmaktan ç�karacak, sosyal adalet ve e�itlik ilkesine göre uygulanmas�n� sa�layaca��z.
🔹Kad�nlara güvenceli ya�am bütçesini ya� ve medeni durum gözetmeksizin uygulamaya koyaca��z.
🔹Kad�n özgürlükçü yakla��mla ya�am boyu ihtiyaç duyulan ve talep edilen her ba�l�kta akademik, kültürel-sanatsal, sosyal, iktisadi, e�itsel ve sa�l�k programlar�n� sistemli ve yerelin ihtiyaçlar�n� esas alarak birlikte olu�turaca��z.
🔹Anadilinde e�itim hakk�na sahip ç�kmak ve kad�nlar�n toplumsal ya�ama kat�l�mlar�n� desteklemek için kad�nlara yönelik okur-yazarl�k kurslar� ve anadili üzerine e�itim programlar� düzenleyece�iz.
🔹Sa�l�k hizmetlerinin planlanmas�, uygulanmas� ve denetlenmesi için kad�nlar�n kendi sa�l�klar� hakk�nda söz sahibi olaca�� demokratik bir sa�l�k sistemi olu�turaca��z.
🔹Yasal olmas�na ra�men ula��lamaz olan kürtaj hizmetinin yeniden ücretsiz ve ula��labilir olmas�n� sa�layaca��z. Kürtajda kad�nlar�n karar�n� ve beyan�n� esas alaca��z.
🔹Ya�lar� ve sa�l�k durumlar� çal��maya müsait olmayan, i�siz mülteci ve göçmen kad�nlara asgari ücretten az olmayacak �ekilde sosyal destek sa�layaca��z.
🔹Mülteci ve göçmen kad�nlara yap�lan her türlü sald�r� ve �iddete kar�� a��r cezai yapt�r�mlar� içeren düzenlemeleri hayata geçirece�iz.

2023 Bahar�'nda Demokratik Cumhuriyet'e kad�nlarla birlikte 3. Yol'da yürüyoruz kad�nlar�n dayan��mas�ndan ve mücadelesinden ö�rendiklerimizle, e�it ve özgür bir toplumu hep birlikte in�a etmeye geliyoruz!

'BURADAYIZ, GENÇLERLE DE��T�RECE��Z!'
Gençli�in ya�am�n� ku�atma alt�na alan, yoksulla�t�ran ve geleceksizli�e sürükleyen düzene kar�� gençlerin yönetimde ve tüm karar süreçlerinde yer almas� için geliyoruz! Tahakküme, bask�ya, sömürüye ve ya� ayr�mc�l��na kar�� bugünün ve yar�n�n 3. Yolu için gençlikle haz�r�z!

🔹Milyonlarca ö�rencinin ve ailenin eme�ini yok sayan, adaletsiz ve niteliksiz s�nav sistemlerini de�i�tirece�iz. Ö�rencilerin yetenek, alg�, yarat�c�l�k ve becerilerine göre e�itim hayat�n�n �ekillenmesi için düzenlemeler yapaca��z.
🔹Tekçi dü�üncenin dayatmas�ndan ve ezberci e�itimden uzak, farkl�l�klara aç�k, bar��ç� de�erleri öne ç�karan bir e�itim anlay��n� esas alarak, ö�retmen-ö�renci aras�ndaki hiyerar�ik ili�kiyi sorgulayan, gençlerin ö�renme ihtiyaçlar�n� göz önünde bulunduran, deneyimsel ve biçimsel olmayan ö�renme zeminlerinin planlanmas�n� ve gerçekle�tirilmesini sa�layaca��z.
🔹Bilimsel, özgür ve anadilinde e�itimi sa�layaca��z.
🔹Üniversitelerin özgür, demokratik yap�lanmas�n�, e�itim ve ö�retim idari özerkli�ini 'özgür dü�ünce-bilimsel akademik e�itim-insan ve do�a' bütünlü�ü ile hayata geçirece�iz.
🔹Demokratik, özgür, kat�l�mc� üniversite modelinde, üniversitenin tüm bile�enlerinin e�it söz ve karar hakk�na sahip oldu�u Demokratik Üniversite Meclislerini kuraca��z.
🔹E�itimin her kesiminde sa�lamc�l�kla mücadele edece�iz. Engellilerin ihtiyaçlar�n� gözeten bir e�itim anlay�� do�rultusunda çal��malar yürütecek35 do�ayla uyumlu ve engelsiz okullar, e�itim yerle�keleri in�a edece�iz.
🔹Demokratik ve kad�n özgürlükçü üniversiteler için 'mor seferberlik' ba�lataca��z.
🔹Cinsiyetçi ve tekçi e�itim anlay��na kar�� ayr�mc�l��a maruz kalmad��m�z üniversiteleri kuraca��z.
🔹Üniversite kampüslerinde 'Cinsel Tacizi ve Sald�r�y� Önleme Birimleri'ni kuraca��z.
🔹YÖK'ün kald�rd�� 'Toplumsal Cinsiyet Tutum Belgesi'ni yeniden uygula- maya koyaca��z.
🔹Gençlik politikalar�n�n do�rudan gençlerin kendisi taraf�ndan belirlenmesini ve yürütülmesini sa�lamak amac�yla Gençlik Bakanl�� olu�turaca��z.
🔹Tüm ö�rencilerin bar�nma ve beslenme ihtiyac�n� paras�z kar��layacak yurtlar in�a edece�iz.
🔹Gençlik bütçesi olu�turaca��z.
🔹Gençlerin çal��ma hakk�n� güvence alt�na alarak istihdam sa�layacak çözümler geli�tirece�iz.
🔹Genç i�sizli�i ve genç yoksullu�uyla mücadelede genç i�sizler için asgari temel gelir uygulamas�n� ba�lataca��z.
🔹Gençlerin sa�l�k hakk�ndan ücretsiz bir �ekilde yararlanmas�n� sa�layaca��z.
🔹K�rsalda, köyde ya�ayan, ev i�çisi olarak emek veren, tar�mda ücretsiz i�çi olarak çal��an genç kad�nlar�n; yar� zamanl�, mevsimlik, geçici ya da meslek ö�renme ve staj amaçl� çal��an gençlerin temel sa�l�k, sosyal emeklilik ve i�sizlik sigortalar�n�n kar��lanmas� için özel sosyal güvenlik plan� haz�rlayaca��z.
🔹Madde ba��ml�l��n� önlemeye yönelik fark�ndal�k çal��malar�m�z� kamusal desteklerle yayg�nla�t�raca��z. Madde ba��ml�s� gençler için dan��ma ve rehabilitasyon merkezlerinin kurulmas� ve koruma amaçl� sa�l�k hizmetlerinin ücretsiz olarak kar��lanmas� için çal��malar yürütece�iz.
🔹Gençlerin sosyal haklar� ve ya�am hakk� önünde engel te�kil eden zorunlu askerlik yasas�n� kald�raca��z. Vicdani ret hakk�n� yasal bir statüye kavu�turaca��z.

'BURADAYIZ, ÇOCUKLARLA B�RL�KTE DE��T�RECE��Z'
3. Yol'da Yeni Ya�am� çocuklarla örmek için biz haz�r�z çocuklar�n, ebeveynlerin uzant�s� ve gelece�in projeleri de�il; bugünün hak sahipleri ve toplumsal özneleri olmalar� için geliyoruz... Çocuklar ad�na de�il; çocuklarla birlikte Demokratik Cumhuriyet'i in�a etmek için geliyoruz...

🔹Çocuklar aras�ndaki anadili, kimlik, kültür, inanç, mezhep, cinsiyet, beden farkl�l�klar�na yönelik ayr�mc�l��a son verece�iz.
🔹Çocuklar�n yeterli, dengeli ve sa�l�kl� beslenme hakk�na eri�imini sa�lamak için eri�ilebilir g�da bankalar� kuraca��z.
🔹Çocuklar�n beslenme, bar�nma, sa�l�k, ula��m, giyim ve e�itim gibi temel ihtiyaçlar�n� kamu bütçesinden sa�layaca��z.
🔹Çocuk bak�m�n� sadece kad�nlar�n görevi olarak gören yakla��ma kar��, çocuk bak�m hizmetini kamusalla�t�rarak ücretsiz bak�m evleri ve kre�ler açaca��z.
🔹Çocuklar için e�itim ve sa�l�k hizmetlerini anadilinde, cinsiyet özgürlükçü, bilimsel ve paras�z hale getirece�iz.
🔹Çocuklar için kamu bünyesindeki kültür, sanat, e�itim ve spor etkinliklerininitelikli ve ücretsiz hale getirece�iz.
🔹Çocuklar�n kültürel-sanatsal, bilimsel, sportif deneyimler ya�ayabilece�i, oyun oynayabilece�i ve sosyalle�ebilece�i ekolojik ve güvenli çocuk alanlar� in�a edece�iz.
🔹Çocuk politikalar�n�, çocuklarla birlikte ve çocuklar�n ihtiyaçlar� ile sorunlar�n� esas alarak geli�tirece�iz. Çocuklara duyarl� bütçelemeyi hayata geçirece�iz.
🔹Çocuk Bakanl�� kuraca��z ve bakanl�k bünyesinde 'Çocuk Haklar� Eylem Plan�, Çocuk Politikalar� Strateji Belgesi ve Çocuklar �çin Politika �lkeleri'ni olu�turaca��z.
🔹Meclis bünyesinde daimî bir Çocuk �htisas Komisyonu kurulmas�n� sa�la- yaca��z ve tüm yasal düzenlemelerde 'Çocuk Etki De�erlendirmesi (ÇOED)' uygulamas�n� esas alaca��z.
🔹Çocuk Parlamentosu'nun hayata geçirilmesine öncülük edece�iz ve yerel yönetimlere ba�l� çocuk akademileri ile çocuk meclislerini kuraca��z.
🔹Türkiye'nin; Çocuk Haklar� Sözle�mesi'nde anadili, inanç ve kültürel haklara ili�kin maddelere koydu�u çekinceleri kald�raca��z.
🔹Çocuk Cezaevlerini ve Çocuk E�itim Evlerini kapatarak, çocuklar� hapsetmeyen onar�c� ve özgürlükçü bir çocuk adalet sistemini in�a edece�iz.
🔹Adalete eri�imi kolayla�t�rmak ve çocuklara yönelik her türlü �iddeti önlemek amac�yla tüm kentlerde Çocuk Haklar� Merkezi (ÇHM) açaca��z.
🔹�ehirlerde ve di�er yerle�im yerlerinde çocuklar�n ya�am ve oyun alanlar�na giren, ölümlerine ve sakatlanmalar�na sebep olan z�rhl� araçlar�n bu alanlarda kullan�lmas�n� engelleyece�iz.
🔹Mevsimlik tar�mda, i�yerlerinde, sokakta, evde ve okulda staj ad� alt�nda çocuklar�n sömürülmesine ve çocuk yoksullu�una son vererek 18 ya��n alt�ndaki çocuklar�n i�çile�tirilmesini yasaklayaca��z.
🔹Engelli çocuklar�n ya�am�n bütün alanlar�na özgürce kat�l�m�n� sa�lamak için gerekli tedbirleri alarak, çocuk alan�nda Engellilik Manifestosu'na ba�l� kalaca��z.
🔹Özel sava� politikalar�ndan biri olarak kullan�lan ve Türkiye genelinde 9 ya�a kadar inen uyu�turucu ba��ml�l��na son verece�iz.
🔹Mülteci çocuklar�n toplumsal ya�am�n her alan�nda maruz b�rak�ld�� ayr�mc�l��a son verece�iz.
🔹�stanbul Sözle�mesi'ni geri getirerek çocuklara yönelik ihmal, istismar, sömürü ve �iddetin her biçimine son verece�iz.
🔹Çocuklara yönelik her türden suçun önlenmesi amac�yla, ulusal ve uluslararas� yasalar� etkin bir biçimde hayata geçirerek, iyi hal indirimi uygulamas�na ve cezas�zl�k politikalar�na son verece�iz.
🔹Çocuk Esirgeme Kurumu ile devlete ba�l� di�er çocuk kurumlar�nda ve Diyanet'e ba�l� dernek ve vak�flarda çocuklar�n maruz b�rak�ld�� ihmal, istismar, sömürü ve �iddeti önleyici mekanizmalar� i�leterek son verece�iz.
🔹Evlilik ad� alt�nda çocuk istismar�na son verece�iz.
🔹Çocuk Haklar� Sözle�mesi'nin temel ilkelerini esas alan çocuk kurumlar�na kamu bütçesinden destek sa�layaca��z.
🔹Çocuk �zlem Merkezlerini amac�na uygun hale getirip 81 ilde yayg�nla�t�raca��z.

'BURADAYIZ, ENGELL�LERLE B�RL�KTE DE��T�RECE��Z'
Engellilere yönelik sa�lamc� ideolojilerin tüm uygulamalar�n�, ayr�mc�l��n�, normallik dayatmas�n� ve tek tiple�tirilmi� beden alg�s�n� esastan ret ederken; engellilerin e�it, onurlu ve ba��ms�z ya�am hakk�n� her �eyin üstünde tutmak için geliyoruz! Engelli yurtta�lar�n farkl�l�klar�n�n toplumsal kabulü için 'Yeni Engellilik Kültürü' in�as� için buraday�z.
🔹Tüm kurumlarda engellilere özel bütçe kaleminin yer almas�n� sa�layaca��z.
🔹Engelli yurtta�lar�n sorunlar�n�n çözümü amac�yla 'Engelliler Bakanl��' kuraca��z.
🔹BM Engelli Haklar� Sözle�mesi'nde taahhüt edilen ilke ve yükümlülüklerin yerine getirilmesini sa�layaca��z.
🔹Kamusal ve özel çal��ma alanlar�nda engellilere yönelik istihdam kotas�n� yüzde 10'a ç�karaca��z.
🔹Engellilerin i�sizlik sigortas� ve emeklilik haklar�ndan kaynakl� ortaya ç�kan ma�duriyetlerini giderece�iz.
🔹Her engelliye, asgari ücrete e�de�er bir 'Temel Yurtta�l�k Geliri' ödemesi yapaca��z.
🔹Süresiz engellilik raporlar�ndaki rapor yenileme uygulamas�na son verece�iz.
🔹Engelliler için eri�ilebilir kentler in�a edece�iz.
🔹��aret dili ve Braille alfabesini anadili kabul ederek, kamu hizmetleri sunumunda zorunlu tutaca��z.
🔹Kamusal mekanlarda ve yerel yönetimlerin görev alanlar�ndaki mimari yap�lar�n eri�ilebilirli�i için ödenek k�s�tlamas� olmayacak �ekilde dönü�üm bütçesi haz�rlayaca��z.
🔹Özel sektördeki i�letmelerin, eri�ilebilirlik yönündeki dönü�ümlerini te�vik kapsam�na alaca��z.
🔹Sosyal ve kültürel ya�am� var eden mekanlar�n tamam�nda, 'Ayçiçe�i' yaka kart� uygulamas�na geçece�iz.
🔹Sa�l�k Uygulama Tebli�i'nde ödenmeyen ya da ilave ödemeler ç�karan uygulamalar� ortadan kald�rarak, bunlar�n ücretsiz kar��lanmas�n� sa�layan gerekli düzenlemeleri yapaca��z.
🔹SMA hastalar�n�n ihtiyaç duydu�u ilaç giderlerinin tamam�n� ko�ula ba�lamaks�z�n ücretsiz hale getirece�iz.
🔹Koku, ses, ��k ve farkl� mekanlara kar�� hassasiyeti olan nöroçe�itli gruplar için, kamusal ve özel sa�l�k hizmeti veren tüm kurumlarda, yat��l� tedavi ihtiyac�n� giderecek, refakatçileriyle kalabilecekleri uygun özelliklerdeki odalar�n olu�turulmas�n� zorunlu k�laca��z.
🔹Engellilerin ve ya�l�lar�n talepleri ve ihtiyaçlar� durumunda, yorucu prosedürlere maruz kal�nmayan, evde tan�, tetkik, rehabilitasyon ve tedavi hizmetleri alabilecekleri mobilize sa�l�k sunucular� a�� olu�turaca��z.
🔹Engellilerin ve ya�l�lar�n bedensel aktivitelerini destekleyen ve ihtiyaç olarak ortaya ç�kan Fizik Tedavi Hizmetlerini, sürelerle s�n�rland�rmaks�z�n, ücretsiz, anadilinde, eri�ilebilir olarak kar��layacak yeni düzenlemeleri hayata geçirece�iz.
🔹E�itim-ö�retim süreçlerine kat�lan tüm kadrolara ve ö�rencilere, 'Engelli Haklar�' konusunda e�itimler verece�iz.
🔹Ö�retmenlerin pedagojik formasyon e�itimi müfredat�na i�aret dili ve Braille ö�retimi derslerini ekleyece�iz.
🔹Nöroçe�itli gruplar�n, RAM'larda k�s�r döngüye dönü�en rapor çilesine son verece�iz.
🔹Nöroçe�itli çocuklar�n ba��ms�z ya�am ko�ullar�n� kazanabilmeleri ad�na gerekli olan ergoterapi, oyun terapisi, konu�ma terapisi vb. e�itimlerin ücretsiz ve ki�iselle�tirilmi� olarak, s�n�rlama olmaks�z�n kar��lanmas�n� sa�layaca��z.
🔹Engelli çocuklar�n ve gençlerin 'bütünle�tirilmi�' e�itim sisteminde, ya�am alanlar�na en yak�n okullarda, ücretsiz ve anadilinde e�itim alabilecekleri uygulamalar� hayata geçirece�iz.
🔹Engelli ki�ilerin acil durum için gerekli haz�rl�klar� yapmak ve bir güvenlik alan�na geçmek için daha çok zamana ihtiyaç duydu�unu gören ve ihtiyaçlar�n çe�itlili�inin fark�nda olan afet yönetim planlamalar�n� haz�rlayaca��z.
🔹Hem kad�n hem de engelli olarak çifte ayr�mc�l��a u�rayan engelli kad�nlar ve engelli çocuklar� olan kad�nlar�n sorunlar�n� kad�n mücadelesinin bir parças� olarak içselle�tirece�iz.
🔹Ataerkil toplumun kültürel ezberinden miras al�nan beden kodlar�n�n bedene yükledi�i rolleri yerine getiremeyen kad�nlara yönelik ortaya ç�kan ayr�mc�l�k, taciz, tecavüz, ihmal ve istismarla mücadeleyi büyütece�iz.
🔹Engelli kad�nlar�n e�itim, i�, siyaset, sosyal ve kültürel alanlardaki varl��n� önceleyecek, hak ve özgürlüklerini güvence alt�na alacak politikalar� hayata geçirece�iz.
🔹Engellilik durumundan kaynakl� ya da engelli çocu�uyla birlikte, ev içinde �iddete maruz kalan kad�nlar için eri�ilebilir s��nma evleri in�a edece�iz.
🔹Engelli istihdam� kotalar�n�n yüzde 50'sinin kad�nlara uygulanmas�n� sa�layaca��z.

'BURADAYIZ, YA�LILARLA B�RL�KTE DE��T�RECE��Z'
Ya�l�lar�n sorunlar�n� tespit eden ve bunlara çözüm getiren, cinsiyetçi ve d��lay�c� olmayan, e�itlikçi ve adil bir ya�l�l�k politikas� için geliyoruz. Ya�l�lar�n maruz kald�klar� ya� ayr�mc�l��, �iddet ve ihmal sonucunda ya�ad�klar� hak ihlallerine son vermek için buraday�z!

🔹Ya�l�lara dönük ayr�mc� politikalara son verece�iz.
🔹Ya�l�lar�n sa�l�k ve bak�m gibi temel gereksinimlerini kamu bütçesinden sa�layaca��z.
🔹Sadaka kültürü ve devlete muhtaç b�rak�lmaya kar�� hak temelli sosyal dayan��ma politikalar�n� in�a edece�iz.
🔹En dü�ük ya�l�l�k maa��n� asgari ücrete e�itleyece�iz.
🔹Emekli sendikalar�n�n hukuki statüsünü tan�yaca��z.
🔹Ya�l�lar�n sorunlar�n�n yerinden tespiti ve çözümü için birinci basamak sa�l�k kurulu�lar�nda sosyal hizmet uzman�/sosyal çal��mac�, gerontolog, sosyolog ve psikolog istihdam� yapaca��z.
🔹En çok ihtiyaç duyulan bütünsel tan� ve tedavi yakla��mlar�n� ortaya koyacak geriatri servislerini tüm kamu ve özel hastanelerde zorunlu hale getirece�iz.
🔹Ya�l�lar�n kullanmak zorunda oldu�u ilaç ve medikal malzemelerin süreklili�i olanlar�n� reçete yazd�rmaks�z�n temin edebilece�i düzenlemeleri uygulamaya koyaca��z.
🔹Devletin sa�lad�� medikal destekleri artt�rarak bu konuda vaka özgünlü�ünde de�erlendirme yapaca��z.
🔹Ya�l�lar�n anadillerinde kamu hizmeti almas�n� sa�layaca��z.
🔹Kamusal huzurevlerinin say�s�n� artt�rarak yaln�z ya�ayan ya�l�lardan talep edenlerin ekonomik kayg� gütmeksizin bu alanlarda kalabilmelerini sa�layaca��z. Alzheimer, demans gibi farkl� özelliklere sahip ya�l� gruplar�na yönelik hizmet çe�itlili�i sunan ya�l� bak�m merkezlerinin say�s�n� artt�raca��z.
🔹Ya�l�lar�n ücretsiz ula��m�n� sa�layan kartlar� tüm ülkede geçerli olacak �ekilde standart bir formda tekrar düzenleyece�iz.
🔹Cezaevlerinde tutulan ya�l� ve hasta tutuklu ve hükümlülerin serbest b�rak�lmalar� amac�yla gerekli hukuksal düzenlemeleri yapaca��z.
🔹Ya�l� duyarl� acil durum ve afetlerde haz�rl�k, afetler s�ras�nda müdahale ve afet sonras� destek için afet yönetim planlamalar� içinde ya�l�lar�n yer almas�n� sa�layaca��z.

'TOPLUMUN �HT�YAÇLARINI ESAS ALAN DEMOKRAT�K EKONOM� �LE GEL�YORUZ'
Demokratik ekonomi ile geni� toplumsal kesimlerin enflasyon, i�sizlik, gelir da��l�m� adaletsizli�i, yoksulluk, bar�nma sorunu gibi acil ihtiyaçlar�na çözüm için buraday�z! Halk�n en acil sorunlar�n� çözmek için bir aya�� bu toplumda, sava�lar�n, sömürünün olmad�� bir dünya idealine ba�l�; di�er aya�� ise gelecek toplumda olan bir ekonomik geçi� program� ile Birlikte De�i�tirece�iz. Sermaye yanl�s� erkek egemen ittifaklar�n ekonomi politikalar�na kar�� ekonomide 3. Yol'u in�a etmeye geliyoruz. Ekonomide e�itlik, karar alma süreçlerine kat�l�m, s�n�fs�z, kad�n özgürlükçü ve sömürüsüz bir toplum için geliyoruz... Enflasyon, i�sizlik, yoksulluk ve bar�nma krizi ile mücadele edece�iz.

🔹Zaruri mallar�n fiyatlar�n� süreli donduraca��z.
🔹Halk�n ihtiyac� kadar enerji kullan�m�n� ücretsiz sa�layaca��z.
🔹G�da, enerji, ula��m, haberle�me gibi sektörlerde tekellerin sebep oldu�u finansal spekülasyonu önleyecek, fiyat istikrar�n� sa�layaca��z.
🔹Toplumun en yoksullar�na ve kad�nlara öncelik verilerek, düzenli geliri olup olmad��na bak�lmaks�z�n, her haneden 18 ya��n� doldurmu� olan en az bir ki�iye ayl�k asgari ücretin üçte ikisi tutar�nda 'temel gelir güvencesi' verece�iz.
🔹Enerji fiyatlar�ndaki art��lar� halka yans�tmayacak, enerji da��t�m�n� kamula�t�raca��z.
🔹Kredi hacmini daraltarak kredilerin kontrolünü sa�layaca��z.
🔹��sizli�i azaltabilmek ve i�sizlere gelir sa�layabilmek için, küçük ve orta ölçekli (esnaflara ve KOB�'lere) i�letmelere, istihdam�, i�çi haklar�n�, sendikal haklar� korumalar�, i�çi sa�l�� ve güvenli�i kurallar�na uymalar� �art�yla destekler verece�iz.
🔹Tar�m, enerji, sosyal konut, bak�m, e�itim ve sa�l�k gibi topluma yararl� hizmet sunan belli sektörlere yönelik yeni kamusal yat�r�mlar yapaca��z.
🔹Haftal�k çal��ma sürelerini k�saltaca��z. Haftada 4 gün ve günde 7 saatlik çal��ma sistemini uygulayaca��z.
🔹��sizlere gelir deste�i sa�layaca��z.
🔹Kamu garantili istihdam programlar� uygulayaca��z. Bu programlar�; zorunlu, ücretsiz, nitelikli e�itim, sa�l�k, sosyal güvenlik hizmetleri gibi kamusal hizmetlerle ve çocuk yard�m�, aile yard�mlar� ve i�sizlik yard�mlar� gibi devlet yard�mlar�yla destekleyece�iz.
🔹Bölgesel e�itsizli�in ortadan kald�r�lmas� amac�yla istihdam� artt�r�c� politikalar uygulayaca��z.
🔹��sizli�e orta ve uzun vadede çözüm bulmak amac�yla, kamu ile sözle�me yaparak, kamuya yararl� mal ve hizmet üretiminde bulunan üretici (i�çi, çiftçi) kooperatiflerinin örgütlenmesini sa�layaca��z.
🔹Bar�nma krizine kar�� sosyal konutlar in�a ederek yoksul ailelerin yerle�mesini sa�layaca��z.
🔹Konutu bir spekülasyon, rant arac� olmaktan ç�karacak, artan oranl� rant vergisini uygulayaca��z.
🔹Büyük sermayeye uygulanan vergi muafiyeti, istisnas�, indirimi ve vergi aflar�na son verece�iz.
🔹Kar, faiz ve servet gelirlerine tan�nan ayr�cal�klar� kald�racak, büyük servetleri vergilendirece�iz.
🔹Servete ve gelire göre artan oranl� bir vergi sistemi olu�turaca��z.
🔹Dolayl� vergilerin pay�n� h�zla azaltaca��z.
🔹Saray in�aatlar�n� durduracak, var olanlar� halk�n kullan�m�na açaca��z.
🔹Uçak ve yat filolar�n� sataca��z.
🔹Örtülü Ödenek uygulamas�na son verece�iz.
🔹Kamu hizmetinde olanlar�n birden fazla maa� almas�n� engelleyece�iz.
🔹Bar��ç� politikalarla; sava�a, silahlanmaya ve güvenlik harcamalar�na kaynak ak�t�lmas�na son verece�iz.
🔹Tek adam rejiminin paralel hazinesi durumunda olan Türkiye Varl�k Fonu yerine Halk Fonunu kuraca��z.
🔹Y�llard�r yanda� �irketlere verilmekte olan tüm kamu ihalelerini iptal edecek ve ödemelerini durduraca��z.
🔹Kamu özel i� birli�i projelerine giden garanti ödemelerini durduracak, bu yöntemle yap�lan köprü, otoyol ve �ehir hastaneleri projelerini kamula�t�raca��z.

'SERMAYE DOSTU �KT�DARA KAR�I EME��N HAKLARI �Ç�N MÜCADELE EDECE��Z'
Eme�in sömürülmesine ve yoksullu�a son vermek, adaletsizlikleri ve e�itsizlikleri ortadan kald�rmak için buraday�z!

🔹Meclis siyasetinin yan�nda sokak, fabrika, atölye, tarla siyasetini güçlendirece�iz.
🔹��çi sa�l�� ve i� güvenli�i konusunda gerekli önlemleri alarak yap�sal düzenlemeleri yapacak ve uluslararas� standartlar� istisnas�z uygulayaca��z. �� cinayetlerine son vermek için birlikte de�i�tirece�iz!
🔹Eme�in a��rl�kl� oldu�u ��çi Sa�l�� ve �� Güvenli�i Konseyi'nin kurulu�unu sa�layaca��z.
🔹��çi sa�l�� ve i� güvenli�i hakk�n� anayasal bir hak olarak tan�yaca��z; '�� Sa�l�� ve Güvenli�i Kanunu' ve 'Ceza Kanunu' ba�ta olmak üzere ilgili tüm mevzuat� yeniden düzenleyerek cezas�zl�k politikalar�yla mücadele edece�iz.
🔹Ta�eron sisteminin varl��na son verecek, ya�anan her i� kazas�nda ana firmay� da sorumlu k�lacak düzenlemeleri ya�ama geçirece�iz.

'HERKESE GÜVENCEL� ��, GÜVENL� GELECEK �Ç�N GEL�YORUZ'
🔹�nsanca ya�anacak, emeklili�e yans�yacak adil bir ücret sistemi getirece�iz.
🔹Esnek ve güvencesiz çal��ma biçimlerine son verece�iz.
🔹Sigortas�z ve sendikas�z çal��t�rmay� önleyecek; kay�t d�� ekonominin önüne geçece�iz.
🔹Özel istihdam bürolar�n� kapatacak ve kiral�k i�çi uygulamalar�na son verece�iz.

'MEVS�ML�K TARIM ��Ç�LER�N�N ÇALI�MA KO�ULLARINI B�RL�KTE DE��T�RECE��Z'
🔹Mevsimlik tar�m i�çilerine yönelik d��lama, a�a��lama ve �iddet politikalar�n� durduracak, çal��t�klar� yerlerde temel yurtta�l�k haklar�ndan yararlanabilmeleri için gereken idari ve toplumsal tedbirleri alaca��z.
🔹Tar�m i�çilerinin ücret, çal��ma saatleri, i� güvenli�i, sa�l�k, sosyal güvence, ula��m, bar�nma, beslenme, temiz su, tuvalet, çocuklar�n e�itimi ile ilgili ya�ad�klar� sorunlara çözümler üretece�iz.
🔹Mevsimlik tar�m i�çilerinin örgütlenme özgürlü�ünü güvence alt�na alaca��z.
🔹Mevsimlik tar�m i�çileri için ça�da� ya�ama uygun, sa�l�kl� ve sosyalle�me imkan� sa�layan bar�nma alanlar� olu�turaca��z.
🔹Mevsimlik tar�m i�çisi kad�nlar için pozitif ayr�mc�l�k ilkesini uygulayaca��z ve yerel yönetimlerin sorumluluk almas�n� sa�layaca��z.
🔹Mevsimlik tar�m i�çisi kad�nlara 'e�de�er i�e e�it ücretin' uygulanmas�n� sa�layaca��z.
🔹Mevsimlik tar�m i�çili�ini yasal statüye kavu�turaca��z.

'YA�AMLARIMIZI 'KADER PLANI'NA HAVALE EDENLERE KAR�I YEN� YA�AMI �N�A ETMEYE GEL�YORUZ
🔹Madenlerde i�çi sa�l�� ve güvenli�i önlemleri al�nana ve ekolojiye verdi�i tahribatlar sona erdirilinceye kadar üretimi durduraca��z.
🔹Güvenli üretim ko�ullar� sa�lanana kadar i�çi ücretlerinin i�veren taraf�ndan ödenmesini garanti alt�na alaca��z.
🔹Madencilik alan�ndaki mevzuat� sendikalar�n, odalar�n, üniversitelerin görü�lerini alarak yeniden düzenleyece�iz.
🔹Özel sektörün i�letmesine b�rak�lan madenleri kamula�t�raca��z.

'KAMU EMEKÇ�LER� GÜVENCEL� OLACAK, KAMU EMEKÇ�LER�N�N HAK KAYIPLARI TELAF� ED�LECEK'
🔹Kamu kesimindeki istihdam rejimini de�i�tirerek sözle�meli, ta�eron gibi farkl� statülerdeki güvencesiz çal��maya son verece�iz.
🔹Kamu hizmetlerinin bütününde kadrolu ve güvenceli istihdam politikalar� uygulayaca��z; istihdamda ve yükselmede ehliyet ile liyakati esas alaca��z.
🔹Kamu emekçilerinin toplu sözle�me yapmas�n�n ve grev hakk�n� kullanabilmesinin önündeki engelleri kald�raca��z.

'ÇOCUKLARIN ��Ç�L��NE SON VERMEYE, GENÇ ��Ç�LER� DESTEKLEMEYE GEL�YORUZ'
🔹Çocuklar�n yo�un olarak çal��t�r�ld�� tar�m, sanayi ve hizmet sektörü gibi alanlarda sivil denetimlerin de yer ald�� izleme mekanizmalar�n� kuraca��z ve çocuklar�n i�çile�tirilmesine son verece�iz.
🔹Psikolojik bask�, tehdit, taciz, mobbing, angarya, ücret e�itsizli�i uygulamalar�na kar�� önlemler alaca��z.
🔹Stajyer ve ç�rakl�k �eklinde kamufle edilen yeni kölelik ko�ullar�n� önleyici tedbirler alaca��z.

'�NSANCA YA�ANACAK ÜCRET POL�T�KALARI �Ç�N GEL�YORUZ'
🔹Asgari ücretin bütün i� kollar�n� kapsayan gerçek bir toplu pazarl�k ile belirlenmesini sa�layaca��z.
🔹Y�ll�k ücretli izin hakk� konusunda Avrupa Sosyal �art�'na konulan çekinceyi kald�rarak, i�çilere y�ll�k en az bir ay ücretli izin hakk� tan�yaca��z.
🔹K�dem tazminat� hakk�n� koruyarak çal��anlar�n lehine geli�tirece�iz.
🔹��yeri kapanan, i�verenleri kaçan ya da iflas eden �irketler nedeniyle i�çilerin
ma�dur olmas�n� engelleyecek, k�dem tazminat�n� alamayan i�çilerin alacaklar�n�n hazine güvencesinde olmas�n� sa�layaca��z.

'��S�ZL�KLE KES�NT�S�Z MÜCADELE ETMEK �Ç�N GEL�YORUZ'
🔹'��sizlik Sigorta Fonu'nun i�sizlerce kullan�lmas�n� kolayla�t�rarak, ödeme ko�ullar� ve miktarlar�n� i�çiler lehine yeniden düzenleyece�iz.
🔹��sizlik Sigortas� Fonu'nun kullan�m� ve denetiminde sendikalara da inisiyatif tan�yaca��z.
🔹��sizlik Sigortas� Fonu'nun i�verenlere destek, te�vik ile kamuya fon aktar�m� olarak kullan�m�na son verece�iz.
🔹��e iade davas�n� kazanan i�çilerin derhal i�e ba�lat�lmas�n� zorunlu k�lan yasal düzenlemeleri gerçekle�tirece�iz ve sendika baraj�n� kald�raca��z.
🔹Özel istihdam bürolar�, day�ba��l�k, çavu�ba��l�k, elçilik gibi arac� kurum ve mekanizmalar� engelleyece�iz; i� ve i�çi bulma kurumunu i� bulmay� kolayla�t�racak biçimde etkin hale getirece�iz.

'C�NS�YETÇ� �� BÖLÜMÜNÜ KADINLARLA DE��T�RECE��Z'
🔹Kad�nlar�n eme�ini, çal��mas�n� yok sayan erkek egemen kapitalist sistemin eril, cinsiyetçi i� bölümüne, ayr�mc�l��na ve e�itsizliklerine son verece�iz.
🔹Kad�nlar�n ücretsiz ev eme�ine yönelik sosyal güvence ve emeklilik hakk�n� tan�yaca��z.
🔹�stihdamda kad�n erkek e�itli�ini sa�layarak kad�n istihdam alanlar�n� büyütece�iz.
🔹Kad�n ve genç çiftçili�ine ili�kin i�çi sa�l�� ve i� güvenli�i önlemlerinin eksiksiz al�nmas�n� sa�layaca��z.
🔹��yerinde ve evde erkek taraf�ndan kad�nlara uygulanan bask� ve sömürüye kar�� kad�n örgütleri ile ortak mücadele zeminlerini olu�turaca��z.

'SEND�KAL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER �Ç�N GEL�YORUZ'
🔹��çilerin, kamu çal��anlar�n�n ve çal��mayla ili�kili olan herkesin (i�sizlerin, emeklilerin, ö�rencilerin, çiftçilerin, ev eksenli çal��anlar�n, ücretli-ücretsiz ev i�çilerinin) grevli ve toplu sözle�meli sendikal örgütlenme haklar�n� güvence alt�na alaca��z.
🔹Toplu sözle�me hakk� önündeki baraj, yetki itirazlar� gibi tüm engelleri kald�racak, bireysel ve kolektif haklar� düzenleyen yasalar� özgürlükçü bir içerikte yeniden düzenleyece�iz.
🔹Hükümetin grev erteleme yetkisini kald�racak, 'milli güvenlik ve genel sa�l�k' gibi bahanelerle grev ertelemeyi engelleyece�iz. Grev yasaklar�n� yeniden ele alacak ve dayan��ma grevi, hak grevi, genel grev, i� yava�latma vb. her türlü toplu eylem hakk�n� güvence alt�na alaca��z.
🔹8 Mart'� çal��an tüm kad�nlar için resmi tatil günü ilan edece�iz.

'��TEN ÇIKARMAYI ZORLA�TIRACA�IZ'
🔹�� Kanunu'nun ba�ta 25/II. Maddesi olmak üzere, i�ten ç�kar�lma ile ilgili hükümleri yeniden düzenleyece�iz.
🔹Tazminats�z i�ten at�lmay� yasaklayaca��z.
🔹Lokavt� anayasal ve yasal bir düzenleme olmaktan ç�karaca��z.

'TARIMDA NEOL�BERAL DÖNÜ�ÜMÜ DURDURMAK �Ç�N BURADAYIZ, B�RL�KTE DE��T�RECE��Z'
Kar ve rant yerine toplumsal fayday� esas alan, Üretici ve tüketicinin kar��l�kl� ili�kisi üzerine temellenen, g�da egemenli�i, g�da güvenli�i ve g�da güvencesi çerçevesinde halk�n yeterli, ucuz ve nitelikli g�daya eri�imine dayanan, ekolojist, cinsiyet e�itli�ini esas alan, demokratik planlamac� ve kendi kendine yeten tar�msal üretim için geliyoruz...

🔹Neoliberal politikalar�n uyguland�� tar�m� yeniden yap�land�raca��z.
🔹Çiftçiyi üretimden koparmaya yönelik Do�rudan Gelir Deste�i biçimindeki destekleri kald�raca��z.
🔹Tar�msal destekleme politikalar�n�n azami kamusal fayda sa�lamas� için topraks�z, yoksul köylülü�e ve küçük ölçekli çiftçili�e yönelik pozitif ayr�mc� politikalar� hayata geçirece�iz ve kooperatifle�meyi te�vik edece�iz.
🔹Tar�msal üretim deste�ini en az 5 y�ll�k periyotlarla yaparak, üreticilerin gelecek üretimlerini planlayabilmelerini sa�layaca��z.
🔹GDO'lu ve hibrit tohumlar�n kullan�m�na izin vermeyece�iz, atal�k tohum kullan�m�n� özendirece�iz.
🔹Tar�msal ürünlerin ihracat�n� ve ithalat�n� kamu yarar�n� gözeterek yapaca��z.
🔹Hiç üretim yap�lmam�� veya üretimin terk edildi�i topraklar� tar�msal üretime kazand�raca��z.
🔹Üretimde fosil yak�tlara kar�� yenilenebilir enerji kaynaklar�n�n kullan�m�n� destekleyece�iz.
🔹Küçük ve orta ölçekli tar�msal üretim için gerekli enerji ve su tüketimini ücretsiz kar��layaca��z.
🔹Geçmi�te köyü yak�ld�� için yerle�im yerinden ayr�lmak zorunda kalanlar�n ve devam eden sava� ve çat��ma nedeniyle yerle�im yerinden göç eden yoksul köylülerin tekrar köylerine dönmelerini sa�lamak için çal��malara ba�layaca��z, mera ve yayla yasaklar�n� kald�raca��z ve ya�anan maddi kay�plar� tazmin
edece�iz.
🔹Mera hayvanc�l�� ba�ta olmak üzere bitki tar�m�, kümes hayvanc�l��, bal�kç�l�k, ar�c�l�k gibi tar�msal faaliyetleri pozitif ayr�mc� politikalarla destekleyece�iz.
🔹Elektrik da��t�m� yapan �irketleri kamula�t�raca��z; küçük ve orta ölçekli üreticilere suyu ücretsiz sa�layaca��z.
🔹Ülke genelinde faaliyet gösteren market zincirlere s�n�rlamalar getirece�iz; kooperatifler ve küçük ölçekli üreticilerce yerelde üretilen g�dalar�n sat��n� destekleyece�iz.
🔹Kooperatifler Bakanl�� kuraca��z.
🔹Üretici Köylü Sendikalar� Yasas� ç�karaca��z ve köylü sendikalar�n�n örgütlenmesinin önündeki engelleri kald�raca��z.
🔹Kooperatiflerin depolama, so�utma ve ta��ma sistemi kurmalar�n� destekleyece�iz.
🔹Kooperatiflerin kredi ihtiyaçlar�n�n kar��lanabilmesi için Kooperatifler Bankas� kuraca��z ve Tar�m Kredi Kooperatiflerini üreticilerin ihtiyaçlar� ile kat�l�mlar�na dayanarak yeniden yap�land�raca��z.
🔹Çiftçilik yapan kad�nlar�, gençleri ve engellileri destekleyece�iz.
🔹Denizlerin beslenmesini sa�layan akarsular üzerindeki HES projelerini iptal edece�iz.
🔹Suyun ticarile�mesinin önüne geçece�iz ve tüm canl�lar�n ihtiyac� olan suyun kar amac�yla ulusal ve uluslararas� �irketlere devrini engelleyece�iz.
🔹Tar�mda pestisitlerin, kimyasal gübre ve GDO'lar�n kullan�m�n� yasaklaya-
ca��z.
🔹Borcunu ödeyemeyen küçük ve orta ölçekli üreticilerin borçlar�n� silecek,
ödeme güçlü�ü içinde olan üreticinin borcunu faizsiz olarak yeniden yap�land�racak ve faiz oranlar�n� üreticiye yük olmayacak düzeye çekece�iz.
🔹Borcunu ödeyememi� olmas� sebebiyle banka ve finans kurulu�lar�n�n, üreticinin topra��na ve di�er üretim araçlar�na el koymas�n� engelleyecek, el konulan topraklar�n ve üretim araçlar�n�n üreticiye iadesini sa�layaca��z.

'SOSYAL ADALET VE E��TL�K �Ç�N GEL�YORUZ'
🔹Ücretlilerin vergi dilimlerinin de�i�mesi ve bu dilimdeki tutarlar�n dü�ük olarak belirlenmesi nedeniyle u�rad�� gelir kayb�n� telafi edecek çal��malar yapaca��z.
🔹Tüm toplumun ihtiyaca göre yararlanabilmesi ve üretici güç olabilmesi için üretim ve tüketim kooperatifleri kuraca��z ve/veya bu kooperatifleri destekleyece�iz.
🔹Su, elektrik ve do�algaz� temel ihtiyaç oran�nda tüketenlere ve Sosyal Yard�mla�ma ve Dayan��may� Te�vik Kanunu kapsam�na girenlere ücretsiz hizmet olarak sa�layaca��z.
🔹Toplu ula��m� ö�renciler-ö�retmenler, engelliler, emekliler, gençler ve yoksulluk s�n�r�ndaki herkes için ücretsiz yapaca��z; bu konuda yerel yönetimlerin merkezi yönetim taraf�ndan desteklenmesini sa�layaca��z.
🔹Sosyal yard�mlar� iktidar�n bir lütfu olmaktan ç�kararak e�it yurtta�l�k hakk�na dayanan bir sosyal politika izleyece�iz.
🔹Sosyal Haklar Program�'ndan faydalananlar için öncelikli istihdam programlar� geli�tirece�iz.
🔹Kad�nlara yönelik sosyal destek paketlerini sosyal adalet ve e�itlik ilkesine göre cinsiyet e�itli�ini gözetir bir �ekilde sunaca��z.
🔹E�i hayat�n� kaybetmi� kad�nlara sunulan destekten, bo�anm�� kad�nlar�n ve e�i cezaevinde olan kad�nlar�n da faydalanmas�n� sa�layaca��z.
🔹Ya�l�lar�n ailelerinden ayr�lmalar�na gerek kalmaks�z�n, belirli saatlerde bak�m deste�i almas�na ili�kin kamusal hizmetleri geli�tirece�iz.
🔹Bak�ma ihtiyaç duyan ki�ilerin evlerine temizlik hizmeti götürece�iz.
🔹Bak�ma ihtiyaç duyan ki�ilerin sa�l�k ihtiyaçlar�n�n düzenli olarak ya�ad�klar� mekanda kar��lanmas�n� sa�layaca��z.
🔹Engelli ve ya�l� yurtta�lara bak�m ayl�� ba�lanmas� için gelir �art� aramayaca��z ve evde bak�m desteklerini art�raca��z. Bak�c�lar�n, tüm primlerinin devlet taraf�ndan kar��lanacak �ekilde sigortal� olmalar�n� sa�layaca��z.
🔹Bak�ma ihtiyaç duyan ama kendi ba��na ba��ms�z ya�amak isteyen engelli bireyler için her yerle�im yerinde bak�m evleri kuraca��z.
🔹Tüm toplu ta��ma araçlar�n� engellilerin kullan�m�na uygun hale getirecek ve engelliler için ücretsiz yapaca��z. Engelli arac� kullanmak zorunda olan yurtta�lar�n kent içi ula��mlar�n� rahat ve özgürce yapabilmeleri için engelli araç �arj istasyonlar� kuraca��z.
🔹��yerlerinin ve sosyal alanlar�n engellilerin kullan�m�na uygun hale getirilmesi için çal��malar yapaca��z. Engelli dostu mekânlar�n (restoran, kafe, sinema salonu vb.) ço�alt�lmas� hedefiyle vergi muafiyetleri uygulayaca��z.
🔹Bütün engelli yurtta�lar�n sosyal güvenceye kavu�turulmalar�n� sa�layaca��z.
🔹Engelli eme�ini de�ersizle�tiren söylemle mücadele edece�iz ve engelli istihdam� için te�vikler geli�tirece�iz. Özel ve kamu alan�nda engellilerin istihdam kotalar�n� dolduraca��z.

'EMEKL�LER�N SORUNLARINI ÇÖZMEYE GEL�YORUZ'
🔹Ayl�k ba�lama oranlar�n� artt�raca��z.
🔹En dü�ük emekli ayl��n� asgari ücret düzeyine yükseltece�iz.
🔹Emeklilerin sendikal örgütlenmesi önündeki bütün engelleri kald�raca��z.
🔹Emeklilik ya��n� dü�ürece�iz.
🔹K�smi zamanl� çal��anlar için emeklilik ko�ullar�n� kolayla�t�raca��z.

'SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLAR �Ç�N B�RL�KTE DE��T�RECE��Z ÖZGÜRLÜKÇÜ E��T�M �Ç�N BURADAYIZ, B�RL�KTE DE��T�RECE��Z'
Tüm kimliklerin, kültürlerin, inançlar�n, anadillerin özgür ve e�it olaca��, kimsenin d��lanm�� veya ötekile�tirilmi� hissetmeyece�i bir e�itim anlay��n� ve sistemini in�a etmek için geliyoruz! AKP-MHP iktidar�n�n e�itimi r�za üretme arac�, velileri ise 'mü�teri' haline getirdi�i e�itim politikalar�na kar�� herkese anadilinde, paras�z, e�it, özgürlükçü laik, nitelikli ve eri�ilebilir e�itim için buraday�z!

🔹Her ö�rencinin anadilinde e�itim ve ö�retim alma hakk�n� kullanmas�n� sa�layaca��z.
🔹E�itimin her a�amas�nda, merkezi ve yerel bütçeden gerekli pay�n ayr�lmas� ile hizmetlerin paras�z sunulmas�n� sa�layaca��z.
🔹E�itimde 'f�rsat e�itli�i' yerine 'hak temelli' politikalar uygulayaca��z.
🔹Toplumsal Cinsiyet E�itli�i dersini müfredata ekleyece�iz.
🔹Afet esnas� ve sonras�nda yap�lacaklara yönelik e�itimleri temel e�itimden itibaren zorunlu hale getirece�iz.
🔹E�itim sistemini bilimsel ve özgürlükçü laik anlay��a göre in�a edece�iz.
🔹AKP-MHP iktidar�n�n kendi varl��n�n bir parças� olan ve kamusal kaynaklar� aktard�� tarikat ve cemaatlerin e�itim mekanlar�na çocuklar� mahkum etmeyece�iz.
🔹Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersini zorunlu ders kapsam�ndan ç�karaca��z.
🔹Engelli ö�renciler için güvenli, e�itlikçi ve eri�imi kolay yap�lar olu�turarak ö�renme süreçlerini kolayla�t�r�c� yöntem ve uygulamalara a��rl�k verece�iz.
🔹Tüm e�itim alanlar�n�n su, �s�nma, elektrik gibi temel ihtiyaçlar�n�n sa�lanmas�nda, at�klar�n�n de�erlendirilmesinde ve oyun alanlar� ile s�n�flar�n yap�land�r�lmas�nda ekolojist bir yakla��m� esas alaca��z.
🔹Tüm canl�lar�n ya�am hakk�n� gözeten, ekolojist bilinçlenmeyi güçlendirecek e�itim programlar� haz�rlayaca��z.
🔹Ye�il alanlar�n ve oyun alanlar�n�n zorunlu oldu�u ekolojik okullar�n in�as�na öncelik verece�iz.
🔹Okullar�; kültürlerin, kimliklerin ve dillerin çoklu�u ve ço�ullu�u ile in�a edilen özgürle�me mekanlar�na dönü�türece�iz.
🔹4+4+4 uygulamas�na son verece�iz.
🔹Okullarda tüm kademelerde ö�rencilere paras�z yemek hizmeti verece�iz.
🔹Ula��m�n zorunlu oldu�u yerlerde paras�z servis hizmeti sa�layaca��z.
🔹E�itim ve ö�retim hizmetlerini yerinden ve yerelden hayata geçirece�iz.
🔹Tüm mahallelerde çok dilli kre� ve anaokullar� açarak kre�lerin 7/24 hizmet vermesini sa�layaca��z.
🔹Bilimsel, özerk, anadilinde, ekolojist, toplumcu ve demokratik üniversiteleri, üniversite bile�enleriyle birlikte in�a edece�iz.
🔹Üniversitelerin senato ve yönetim kurullar�nda ö�renci meclislerine yer ve oy hakk� verece�iz.
🔹Kentin sorunlar�yla ilgilenen, çözüm önerileri sunan, ara�t�rmalar yapan ekolojist ve toplumcu üniversite anlay��n� üniversite bile�enleriyle birlikte güçlendirece�iz.
🔹Asimilasyona u�rayan dillerin ya�amas� için üniversitelerde kürsüler açaca��z.
🔹Üniversite ö�rencilerine kar��l�ks�z burs imkan� ile yurt ve sosyal ya�am alanlar� sa�layaca��z.
🔹Türkiye'deki e�itimin her düzeyinde ço�ulcu yap�y� içselle�tiren insan haklar�na ve demokratik ilkelere ba�l� e�itim müfredat�n� esas alaca��z.
🔹OHAL KHK'leriyle i�leri ve okullar� ellerinden al�nan e�itim emekçilerinin ve ö�rencilerin i�lerine ve okullar�na geri dönmelerini sa�layaca��z.
🔹E�itim müfredat�n� tekçi, cinsiyetçi, merkezi, militarist, milliyetçi ve �oven içerikten ar�nd�rarak özgürlükçü laik, bilimsel ve demokratik bir niteli�e kavu�turaca��z.
🔹YÖK, Talim Terbiye, Milli E�itim �uralar� gibi merkeziyetçi ve bürokratik kurullar� kald�raca��z. E�itime ili�kin karar mekanizmalar�na e�itim bile�enlerinin tamam�n�n, okul meclisleri, yerel e�itim meclisleri ve demokratik e�itim meclisleri yoluyla do�rudan kat�l�mlar�n� sa�layaca��z.
🔹Ö�retmenler aras�nda e�itsizlik, ayr�mc�l�k ve hiyerar�iye neden olan Ö�retmenlik Meslek Kanununu de�i�tirece�iz.
🔹Ö�retmen maa�lar�n�n OECD ülkelerindeki ortalama ücretin alt�nda olmamas�n� esas alaca��z.
🔹Atamas� yap�lmayan tüm ö�retmenlerin atamas�n� gerçekle�tirece�iz.
🔹Ö�retmen ihtiyac�n� belirlemek üzere k�sa, orta ve uzun vadeli planlamalar gerçekle�tirerek, e�itim fakültelerini bu ihtiyaca göre yeniden yap�land�raca��z.
🔹Devlet okullar� d��nda çal��an özel sektör ö�retmenlerinin ekonomik, demokratik ve özlük haklar�n� kamuda çal��an e�itim emekçilerinin haklar�yla e�itleyece�iz.
🔹Kürtçe ve tüm anadillerinde atamas� yap�lmayan ö�retmenlerin atamas�n� gerçekle�tirece�iz.
🔹'Ya�ayan Diller ve Lehçeler' olarak yer alan seçmeli derslerin kapsam�na Romanlar�n dillerini (Romanes, Domari, Lomavren) ekleyece�iz.
🔹Örgün e�itim d��nda kalan tüm yayg�n e�itim ve yeti�kin e�itimi süreçlerine eri�imde ve yeti�kinlere yönelik e�itim program�n�n olu�turulmas�nda bilimi, e�itli�i ve ço�ullu�u esas alaca��z.
🔹Yeti�kin e�itimi merkezlerinin ve ihtiyaçlar�n�n olu�turulmas�nda yerelin taleplerini esas alaca��z. Merkezlerin özellikle yoksullar, kad�nlar, engelliler ve mülteciler gibi kesimler taraf�ndan rahat ula��m� için ya�am alanlar�nda in�a edilmesine öncelik verece�iz.

'KÜLTÜR-SANATIN ÖZGÜRLE�MES� �Ç�N BURADAYIZ B�RL�KTE DE��T�RECE��Z'
Cumhuriyet'in ikinci yüzy�l�n� kültür ve sanat�n özgürle�ece�i bir yüzy�l yapmak
için geliyoruz! Cumhuriyet'in yüz y�l� boyunca iktidarlar�n hakim olan d��nda kalan anadillere, geleneklere, kültürlere ve sanatlara yönelik sürdürdü�ü tekçi ve asimilasyoncu politikalar� birlikte de�i�tirece�iz. Halklar�n toplumsal haf�zaya ve hakikate sahip ç�kacaklar� yeni ya�am için buraday�z!

🔹Anadili haklar� ile ilgili tüm uluslararas� sözle�melere taraf olup uygulanmas�n� sa�layaca��z.
🔹UNESCO'nun 'tehlike alt�ndaki diller' listesinde yer alan dilleri korumak amac�yla 'Diller ve Kültürler Haf�za Merkezi'ni kuraca��z.
🔹Türkçe d��nda konu�ulan ve bask� alt�na al�nmaya çal��lan dillere yönelik akademik, kültürel ve sanatsal proje, program ile çal��malar� pozitif ayr�mc�l�k anlay�� ile destekleyece�iz.
🔹Kürt kültürünün anayasal güvence alt�na al�nmas�n� sa�layaca��z. Kürt dilinin, demokratik, e�it ve birlikte ya�am�n bir gere�i olarak Türkiye'de resmen tan�nmas�n�n önündeki anayasal engelleri kald�raca��z.
🔹Kültür ve sanat üreticileriyle, onlar�n örgütlü temsilcileriyle ve inisiyatiflerle dayan��ma ili�kisi kurarak taleplerini ve ihtiyaçlar�n� kamu bütçesinden kar��layaca��z.
🔹Cumhuriyet'in ilk yüzy�l�nda asimilasyon politikalar�na maruz kalan Kürtler'in ve di�er halklar�n kültür tarihine, folkloruna yönelik yap�lan özgün derleme, ar�ivleme ve izleme çal��malar�n� destekleyece�iz. Bu faaliyetlerin gerçekle�tirilmesine yönelik kültür-sanat çal��anlar�n�n istihdam� için yerel ve merkezi bütçeden kaynak ay�raca��z.
🔹Kültürel asimilasyonun önüne geçmek için tüm yerellerde geleneksel ezgilerin kay�t alt�na al�nd�� ve bu ezgiler ile geleneksel sanatç�lar�n yeni ku�aklara ö�retildi�i 'Çocuk Müzik Evleri'nin aç�lmas�n� ve bu evlerde kültür e�itmenlerinin istihdam edilmesini sa�layaca��z.
🔹Kolektif haf�zan�n yeni ku�aklara aktar�m�n� desteklemek için çocuk oyunlar�n�, hikaye ve masallar� derleyen 'Çocuk Masal Evi' in�a edece�iz.
🔹Sokak sanatç�lar�n�n devletin kolluk ve güvenlik güçleri taraf�ndan keyfi bir biçimde engellenmesinin önüne geçmek ve sokak sanatç�lar�na güvenceli çal��ma ko�ullar� sa�lamak için gerekli yasal düzenlemeleri yapaca��z.
🔹Artan bask� ve yay�n masraflar� nedeniyle kapanma a�amas�ndaki yay�nevlerini, kamu bütçesinden kaynak aktararak destekleyece�iz.
🔹Kültürlerin ço�ullu�unu esas alarak, çok dilli yay�n ve bask� faaliyetinde bulunan merkezi ve yerel matbaalar�n aç�lmas�n� sa�layaca��z.
🔹Sansürü kald�rarak kültürel ve sanatsal eme�i güvence alt�na alaca��z.
🔹Sanatç�n�n telif haklar�n� gözetecek; ihlalden ve fikir h�rs�zl��ndan korunmas� için her türlü tedbiri alaca��z.
🔹Pandemi sürecinde ve sonras�nda ekonomik krizin bir sonucu olarak sinema, tiyatro ve televizyon sektöründe giderek artan sömürü düzenine son verece�iz.
🔹Kültür ve sanat alan�n�n her a�amas�nda cinsiyetçili�e ve kad�nlara yönelik çok yönlü �iddete son verece�iz.
🔹Tüm kültür ve sanat üretim faaliyetlerini kamu bütçesi eliyle destekleyece�iz.
🔹Kültür ve sanat üretim faaliyetlerinin çok dilli yap�lmas�n�n önündeki engelleri kald�raca��z.
🔹Kültür ve sanat faaliyetlerinde yerel yönetimlerin etkisini art�racak ve yerel yönetimler ile kültür ve sanat alan�nda çal��ma yürüten sivil toplum kurulu�lar�n�n daha etkin rol almas�n� sa�layaca��z.
🔹Bütçeden kültür ve sanata ayr�lan kaynaklar� art�raca��z.
🔹Mülki idare amirlerinin; konser, festival, etkinlik, fuar gibi kitlesel kat�l�ml� faaliyetler için önceden haz�rlanm�� yönetmeli�in çerçevesi d��nda k�s�tlay�c� ve yasaklay�c� bir tasarrufta bulunmas�na engel olaca��z.
🔹Halk Kütüphaneleri Yay�n Seçme Yönetmeli�inde de�i�ikli�e gidece�iz. Tekçi, asimilasyoncu yay�nlar yerine çok dilli, e�itlikçi yay�nlar�n yer almas�n� sa�layaca��z.
🔹Gençlerin kamunun gerçekle�tirdi�i tüm kültürel etkinliklerden ücretsiz yararlanmas�n�n önünü açaca��z.

'KAMUSAL VE N�TEL�KL� SA�LIK H�ZMET� �Ç�N BURADAYIZ, B�RL�KTE DE��T�RECE��Z'
Toplumun sa�l��n� ekonomik ve ekolojik krizlerden, sava�tan ve iktidar�n felakete dönü�türdü�ü do�al afetlerden korumak için geliyoruz. Halk sa�l��n� korumak ve sa�l�k hizmetlerini ülkede ya�ayan herkesin ula�abilece�i, ihtiyaçlar�n� kar��layabilece�i hale getirmek için biz haz�r�z, birlikte de�i�tirece�iz!

🔹Halklar�n sa�l�k hizmetleri için bütçeden ayr�lan kayna��n iktidar taraf�ndan �irketlere ve sermayeye aktar�lmas�na kar�� toplumcu sa�l�k hizmetlerini in�a edece�iz.
🔹Sa�l�k hizmetlerinin ticarile�tirilmesine kar�� sa�l�k harcamalar�n�n tamam�n� kamusal hizmet kapsam�na alaca��z.
🔹Ülkede ya�ayan herkesin sa�l�k hizmetlerine ula�abilmesinin ve kullana- bilmesinin önündeki prim, katk� pay� vb. tüm ön ko�ul ve ödemeleri kald�r�p, herhangi bir ayr�m yap�lmaks�z�n herkesi kamu sa�l�k güvencesi kapsam�na alaca��z.
🔹Sa�l�k hizmetlerinde koruyucu ve sa�l�� geli�tirici hizmetleri esas alaca��z.
🔹Sa�l�k hizmetlerini ya�am ve çal��ma alanlar�nda kamusal, bütüncül, entegre, basamakl� ve ekip taraf�ndan hizmet sunumu için bölge tabanl� ve nüfusa göre örgütleyece�iz.
🔹Ya�am�n ve üretimin oldu�u her yerde ki�iye ve çevreye yönelik birinci basamak sa�l�k hizmetlerini kamusal olarak yap�land�raca��z. Yap�lanman�n sa�lanamad�� alanlara ayn� ilkelerle gezici sa�l�k hizmeti sunaca��z.
🔹Mevsimlik tar�m i�çili�i sonlanana kadar, bu alandaki herkesin sa�l�k hizmetlerine ula�abilmesi ve gereksinimlerinin kamusal olarak kar��lanmas� için özel önlemler alaca��z.
🔹Sa�l�k hizmet kurumlar�n�n, t�bbi teknolojinin ve sa�l�k emekçilerinin istihdam�n�n bölgesel da��l�m�ndaki e�itsizliklere son verece�iz.
🔹Cinsiyete, ya�a, etnik kökene, inanca, cinsel yönelime, bölgeye, mesle�e, mültecili�e vb. herhangi bir ayr�mc�l��a yer vermeden, ülkede ya�ayan herkesin her türlü sa�l�k hizmet gereksinimini e�it, ula��labilir, bilimsel bilgiye dayal�, nitelikli, anadilinde, toplumsal cinsiyet e�itlikçi ve paras�z hizmet sunumuyla kar��layaca��z.
🔹Sa�l�k hizmetlerini sa�l�k emekçilerinin ve bu hizmeti alan yurtta�lar�n kat�l�m�yla yönetece�iz. Bunun için sa�l�k hizmetlerinin planlanmas�, uygulanmas�, de�erlendirilmesi ve denetlenmesi a�amalar�n�n tümünde kad�nlar�n e�it söz ve karar sahibi olaca�� demokratik bir sa�l�k sistemi in�a edece�iz.
🔹Sa�l�k hizmet kurumlar�n�n, t�bbi teknolojinin ve sa�l�k emekçilerinin istihdam�n�n bölgesel da��l�m�ndaki e�itsizliklere son verece�iz.
🔹Cinsiyete, ya�a, etnik kökene, inanca, cinsel yönelime, bölgeye, mesle�e, mültecili�e vb. herhangi bir ayr�mc�l��a yer vermeden, ülkede ya�ayan herkesin
her türlü sa�l�k hizmet gereksinimini e�it, ula��labilir, bilimsel bilgiye dayal�, nitelikli, anadilinde, toplumsal cinsiyet e�itlikçi ve paras�z hizmet sunumuyla kar��layaca��z.
🔹Sa�l�k hizmetlerini sa�l�k emekçilerinin ve bu hizmeti alan yurtta�lar�n kat�l�m�yla yönetece�iz. Bunun için sa�l�k hizmetlerinin planlanmas�, uygulanmas�, de�erlendirilmesi ve denetlenmesi a�amalar�n�n tümünde kad�nlar�n e�it söz ve karar sahibi olaca�� demokratik bir sa�l�k sistemi in�a edece�iz.
🔹Her sa�l�k biriminde sa�l�k emekçilerinin sa�l�� için sa�l�k meclisleri kuraca��z. Sa�l�k emekçilerinin �iddetsiz, sa�l�kl� ve güvenli çal��ma ya�am� için tüm önlemleri alaca��z.
🔹Sa�l�k hizmetlerinde güvencesiz ve esnek çal��maya son verece�iz.
🔹Sa�l�k çal��anlar�n�n tümünün tek i�yerinde ve tam zamanl� çal��mas�n� sa�layacak ko�ullar� yarataca��z.
🔹Sa�l�k çal��anlar�n�n refah içinde ya�amalar�n� ve bütünüyle emeklili�e yans�yan maa� almalar�n� sa�layaca��z.
🔹Sa�l�k çal��anlar�n�n mezuniyet öncesi ve mezuniyet sonras� e�itimlerini, topluma yönelik e�itim müfredat� ile topluma dayal� ve aktif e�itim uygulamas�yla yeniden yap�land�raca��z.
🔹Asgari e�itim standartlar�n� kar��lamayan sa�l�k alan�ndaki e�itim kurumlar�nda, ö�renciler ma�dur edilmeden eksikleri tamamlan�ncaya kadar e�itime ara verilmesini sa�layaca��z.
🔹Mezun olan tüm sa�l�k emekçilerini istihdam edece�iz.
🔹Üreme sa�l�� hizmetlerinin, talep eden herkes için eri�ilebilir ve ücretsiz olmas�n� sa�layaca��z.
🔹Kürtajda kad�nlar�n karar�n� ve beyan�n� esas alaca��z. �ste�e ba�l� kürtaj� yeniden paras�z ve ula��labilir yapaca��z.
🔹Rahim a�z� kanserinden korunma için HPV a��s�n� ulusal a�� program�na alaca��z.
🔹Hamilelik, do�um ve do�um sonras� dönemde annelerin ve bebeklerin kamunun sa�l�k ve bak�m korumas� alt�nda olmas�n� sa�layaca��z.
🔹LGBT�+'lar�n ihtiyaç amaçl� sa�l�k hizmetlerinin ve harcamalar�n�n kamusal olarak kar��lanmas�n� sa�layaca��z.
🔹Türkiye Nüfus ve Sa�l�k Ara�t�rmas�-2023'ün ülkenin demografik yap�s�n� dikkate alarak ve bilimsel yöntemden taviz verilmeden gerçekle�tirilmesini sa�layaca��z.
🔹�ehir hastaneleri için yap�lm�� sözle�meleri herhangi bir tazminat ödemeden feshedecek, planlanan ödemeleri durduracak ve buralar� halklar�n hastanelerine dönü�türece�iz.
🔹Sa�l�k kurumlar� ve çal��anlar�n�n ola�and�� durumlarda sa�l�k hizmeti sunabilmesi için gerekli organizasyon, planlama, e�itim ve donan�m� sa�layaca��z.

'EKOLOJ�K TOPLUMU �N�A ETMEK �Ç�N BURADAYIZ, B�RL�KTE DE��T�RECE��Z'
Ülke kaynaklar�n� ranta ve sava�a harcayan, bilimsel ve teknik haz�rl�� yok sayan, gerekli ve yeterli önlemleri almayarak afetleri felakete dönü�türen AKP-MHP iktidar�na son vermek ve ya�am�n her alan�nda ekolojik toplumu savunmak
için buraday�z! Ya�am hakk� ile do�a hakk�n� birlikte savunaca��z. �ktidarlar�n neden oldu�u iklim krizine ve insan merkezli do�a kavray��na kar�� canl�lar aras� hiyerar�ik düzenin olmad�� ekolojik bir ya�am için Demokratik Cumhuriyeti in�a edece�iz. Do�al varl�klar� ve zenginlikleri mülk ve sömürü kayna�� olarak gören, denetim ve kontrol alt�na alan kapitalist sömürüye kar�� ekolojik ya�am için, sermayenin do�a üzerindeki egemenli�ine son vermek için geliyoruz.

🔹Do�al ve kültürel varl�klar� metala�t�rarak sömüren kapitalizme kar�� ekolojik toplumu in�a edece�iz.
🔹Kentle�me, enerji, ula��m, sanayi ve tar�m politikalar� olu�tururken ekolojik yakla��m� esas alaca��z.
🔹Do�a y�k�m�na son vermek ve ekoloji temelli politikalar� hayata geçirmek için Ekoloji Bakanl�� kuraca��z.
🔹Do�a y�k�m�n�n oldu�u yerlerde, uzmanlar�n ve halk�n karar ve uygulama süreçlerine kat�l�m�yla rehabilitasyon çal��malar� yapaca��z.
🔹Ekolojik y�k�mlara ve sonuçlar�na yönelik haf�za çal��malar� yapaca��z.
🔹E�itim müfredat�n� ekolojik perspektifle olu�turaca��z.
🔹Sermayenin haklar�n� gözeten hukuk sistemini, do�an�n haklar�n� önceleyen hukuk sistemi ile de�i�tirece�iz.
🔹Hukuku, insan merkezli olmaktan ç�kararak tüm canl�lar�n ya�am hakk�n� tan�yan düzenlemeler yapaca��z. Eko k�r�m�n iç hukukta bir suç olarak tan�mlanmas�n� sa�layaca��z.
🔹En büyük ekolojik y�k�ma yol açan sava�lara kar�� bar�� politikalar�n� ekolojist bir bak��la geli�tirece�iz.
🔹Yerel demokrasiyi esas alarak ekoloji meclislerini kuraca��z.
🔹Demokratik anayasay� ekoloji temelli haz�rlayaca��z.
🔹Nükleer santral projelerini ve anla�malar�n� iptal edece�iz.
🔹Akkuyu'daki santral alan�n�n 'nükleer, bir daha asla' ad�yla ekolojik haf�za alan� olarak an�lmas�n�, Hasankeyf'in toplumsal ya�ama yeniden kazand�r�lmas�n� sa�layaca��z.
🔹�klim dü�man� yeni termik santrallerin yap�lmas�na izin vermeyece�iz; büyük do�a tahribat�na yol açan termik santralleri, do�a dostu enerji ile ikame edece�iz. Termik santrallerde çal��anlar�, hiçbir hak kayb�na u�ratmadan ba�ka kamu sektörlerinde istihdam edece�iz.
🔹Enerji sektörünü kamula�t�rarak planl� üretim yap�lmas�n� sa�layaca��z.
🔹Enerji yo�un sektörlerin kontrollü ve planl� üretimi için gerekli düzenlemeleri yapaca��z.
🔹Mevcut enerji alt yap�s�n� iyile�tirece�iz; hanelerin ve kamusal mekanlar�n yenilebilir enerjiden kendi enerjisini üretebilmeleri için gerekli altyap� çal��malar�n� sa�layaca��z.
🔹Enerji yat�r�mlar�n�n ve da��t�m�n�n merkezi olarak planlamas�n�n yap�lmas�n�n yan�nda, yerellerin de hane, sokak ayd�nlatmas� gibi mikro alanlar� için enerji üretim planlamas� yapmalar� için gerekli koordinasyonu sa�layaca��z.
🔹Madencilik faaliyetlerinden do�an ekolojik y�k�mlar�n önüne geçmek için y�k�ma neden olan faaliyetleri ve projeleri sonland�raca��z. Kontrolsüzce verilmi� maden arama ruhsatlar�n� iptal edece�iz.
🔹Ormanlar�, talan eden maden, in�aat, turizm ve enerji gibi sektörlerin faaliyetlerine kapataca��z.
🔹Sermayenin hizmetine açmak için yasal olarak statüsü de�i�tirilen ve orman olmaktan ç�kar�lan tüm ormanl�k alanlar� tekrar tan�mlayaca��z.
🔹Orman yang�nlar�na müdahale için gereken ekiplerin, araçlar�n ve ekipmanlar�n say�s�n� yeterli seviyeye ç�karaca��z. Tahrip edilmi� ormanlarda rehabilitasyon çal��malar� yapaca��z.
🔹Suyu ticarile�tiren su kullan�m hakk� anla�malar�n� iptal ederek, her canl�n�n ücretsiz ve temiz suya eri�ebilmesini sa�layaca��z.
🔹Ekolojik, adil ve sosyal kat�l�mc�l�� içeren su politikalar� yönetimini hayata geçirece�iz.
🔹Su havzalar�n�n, sulak alanlar�n, derelerin, nehirlerin, göllerin, denizlerin, yeralt� sular�n�n korunmas� için politikalar hayata geçirece�iz.
🔹Do�ay� kirleten ve insan sa�l��n� tehdit eden geri dönü�üm tesisleri yerine at�klar� tekrar kullan�ma tabi tutacak ekolojik sistemleri in�a edece�iz.
🔹Su varl�klar�n�n korunmas� ve iyile�tirilmesini sa�layarak, kurakl�kla mücadele için yeni politikalar hayata geçirece�iz.
🔹Deniz ve k�y� ekosistemlerini koruyaca��z ve deniz ekosistemini bozan yap�la�malara izin vermeyece�iz.
🔹Yeralt� ve yerüstü su kaynaklar� ile göllerin kurumas�na neden olan sulama yöntemleri yerine, ekolojik tar�m sulama metotlar�n� uygulayaca��z.
🔹Do�a tahribat�na yol açan ve suyu hammadde olarak kullanan enerji santrallerinin kapat�lmas� için gerekli düzenlemeleri yapaca��z.
🔹Göçle birlikte k�rsal alanlar�n bo�alt�lmas� ba�ta olmak üzere mekansal, ekolojik ve sosyo-kültürel y�k�ma neden olan 'güvenlik barajlar�'na son verece�iz.
🔹Su politikas�n�n bir bar�� meselesi oldu�unu gözeterek, d�� politikada suyun bir tehdit ve �antaj arac� olarak kullan�lmas�n� engelleyece�iz.
🔹Uluslararas� bir suç alan� olan çöp ithalat�n� ve çöpün uluslararas� dola��m�n� engelleyen düzenlemeler yapaca��z.
🔹Do�al afet toplanma alanlar�n� artt�raca��z
🔹Kanal �stanbul Projesini iptal edece�iz. Kuzey Ormanlar�n� muhafaza orman� ilan edece�iz. Kuzey Ormanlar�n�n bütünlü�ünü ve varl��n� tehdit eden yap�la�malar� ortadan kald�raca��z.
🔹Hayvanlara yönelik kötü muameleyi, i�kenceyi ve avc�l�� engellemek için yasal düzenleme yapaca��z ve yaban hayat�n� koruyaca��z.
🔹Hayvanlara yönelik zulüm nedeniyle endüstriyel hayvanc�l��a son verecek, hayvanlar�n ya�am hakk�n� gözeten politikalar geli�tirece�iz.
🔹Hayvanat bahçelerini, yunus parklar�n�, hayvan üretimi ve sat�� yapan petshoplar� kapataca��z.
🔹Hayvanlar üzerinde yap�lan tüm deneyleri yasaklayaca��z.
🔹Hayvan bar�naklar�n�n �slah�n� sa�layaca��z.
🔹Bak�ma muhtaç hayvanlar için bak�m merkezleri ile sokak hayvanlar� için ücretsiz sa�l�k merkezleri kuraca��z.

'YA�AM VE KENT HAKKI �Ç�N B�RL�KTE DE��T�RECE��Z'
Kent hakk�, kentlerde ezilenlerin itiraz ç��l��d�r, kenti de�i�tirme ve yeniden
in�a etme hakk�d�r. Kent hakk�n�n anayasal bir hak olarak tan�nmas� için birlikte de�i�tirece�iz.

🔹Kentleri ekolojik ve kad�nlar�n kendilerini özgür hissedecekleri ya�am alanlar�
haline getirece�iz.
🔹Kentlerde ekolojiye duyarl� toplu ula��m araçlar�n� yayg�nla�t�raca��z.
🔹Rant odakl� dönü�üm politikalar� yerine, kentlerin kimli�ine ve iklimine uygun, yerelin taleplerini esas alan, do�al afetlere dayan�kl� kentsel dönü�üm politikalar�n� önceleyece�iz. Bu kapsamda Avrupa Konseyi'nin kabul etti�i Avrupa Kentsel �art�'nda yer alan ilkelerin uygulanmas� için düzenlemeler yap�lmas�n� sa�layaca��z.
🔹Kentleri ya�malayanlara, tarihsel ve kültürel varl�klara el koyanlara, ya�am alanlar�n� gasp edenlere kar�� mücadeleyi ve dayan��may� büyütece�iz.

'AFET� FELAKETE DÖNÜ�TÜREN ÖNLEMS�ZL�KT�R, B�RL�KTE DE��T�RECE��Z'
🔹Her kent için afet yönetim plan� olu�turarak hayata geçirece�iz.
🔹Bilimsel, mali ve teknik haz�rl�� esas alarak afet sonras� organizasyonu, koordinasyonu ve yönetimi güçlendirece�iz.
🔹Ranta dayal� politikalara son vererek ekolojik kentler in�a edecek, sosyal konut projeleri ile herkesin ev sahibi olmas�n� sa�layaca��z.
🔹�mar planlar�n� �ehirlerin anayasas� olarak esas alaca��z. �mar ve yap� mevzuat�na uygun yap�la�may�, kamu yarar�n� ve halk kat�l�m�n� dikkate alarak gerçekle�tirece�iz. �mar aff�ndan yararlan�larak elde edilen haklar�n geriye dönük incelemesini yaparak gerekli yasal yapt�r�mlar� uygulayaca��z.
🔹Deprem vergilerinin amac�na uygun biçimde kullan�lmas�n� ve depremzedelerin bar�nma, sa�l�k ve beslenme gibi temel ihtiyaçlar� ile asgari geçim deste�inin kamu bütçesinden kar��lanmas�n� sa�layaca��z.
🔹Hem deprem bölgesinde ya�am�n� sürdüren hem de göç eden depremzede ö�rencilerin nitelikli e�itim alabilmeleri için kamu bütçesini seferber edece�iz.
🔹Depremzedelerin yeni ve afetlere dayan�kl� konutlara ko�ulsuz ve geri ödemesiz �ekilde sahip olabilmesini güvence alt�na alaca��z.
🔹Depremden etkilenen kad�nlar�n, ba�ta sa�l�k hakk� olmak üzere, temel ihtiyaçlara eri�imi için bütçe ay�raca��z.
🔹Afetlerden korunmak ve zararlar� en aza indirmek için kentlerde 'Afet Risk Yönetimi'bni hayata geçirece�iz.
🔹Kent suçunu tan�mlay�p mevzuata ekleyece�iz.
🔹�ktidar taraf�ndan felaket haline getirilen do�al afetin neden oldu�u y�k�m ve ölümlerden in�aat, ruhsat, onay a�amas�nda sorumlu olan herkes için mevzuattaki cezai yapt�r�mlar� artt�raca��z. Sorumlular�n yarg�lanmas�n�n önündeki idari ve adli engelleri kald�raca��z
🔹Yap� denetiminin TMMOB ve kamu eliyle yap�lmas�n� tekrardan sa�layaca��z.
🔹Afet sonras� müdahalenin hantalla�mas�na sebep olan merkeziyetçi yönetim anlay��na kar�� yerel yönetimlerin acil müdahale inisiyatifini ve kapasitesini güçlendirece�iz.
🔹Deprem ba�ta olmak üzere afet riski olan bölgeler için önleyici tedbirler al�nmas� amac�yla merkezi yönetimin yerel yönetimlerle e� güdümlü çal��mas�n� sa�layaca��z.
🔹Acil Durumlar ve Afet Bakanl��'n� kuraca��z.
🔹Sivil toplum örgütlerinin afet sonras� arama-kurtarma, enkaz kald�rma ve yard�m da��tmadaki rollerine dayal� toplumsal modelin yayg�nla�mas�n� sa�layaca��z. Her yerelin kendi örgütlenmesini olu�turmas�n� destekleyece�iz.
🔹E�itim müfredat�nda afet yönetimi içerikli dersleri zorunlu hale getirecek, yeti�kinlere yönelik e�itimleri de yayg�nla�t�raca��z.

'BARI�ÇI B�R DI� POL�T�KA �Ç�N B�RL�KTE DE��T�RECE��Z'
Devletleraras� ili�kilerde insan haklar�n� yok sayan siyasete kar�� halklar�n kazan�mlar�n� esas alan d�� politika için geliyoruz. �ktidar�n sava� ve çat��ma politikalar�na son vererek diplomasi ve müzakereye dayal� bar��ç� d�� politikay� birlikte in�a edece�iz.

🔹Ortado�u'daki çoklu krizlerin diyalog ve müzakere ile çözülmesini sa�lamak için özgürlükçü ve demokratik ilkeleri benimseyen toplumsal ve siyasi yap�larla i�birli�ini güçlendirece�iz.
🔹Suriye'deki iç sava��n sona ermesi, demokratik bir rejimin ve anayasan�n olu�mas�, Suriye'de ya�ayan halklar�n kendi geleceklerini özgürce belirlemeleri için tüm gücümüzle destek olaca��z.
🔹Türkiye'nin Suriye ve Irak'taki askeri operasyonlar�na ve varl��na son vermesini ve bu ülkelerle dostluk ili�kileri içinde müzakere ve diplomasi yoluyla Kürt meselesinin çözümü için gerekli ad�mlar�n at�lmas�n� savunmaya devam edece�iz.
🔹Suriye'nin normalle�mesi amac�yla tüm yapt�r�m kararlar�n�n kald�r�lmas� için elimizden geleni yapmaya devam edece�iz.
🔹Ortado�u'nun temel kriz alanlar�ndan biri olan Filistin-�srail sorununda, BM'nin de öngördü�ü biçimde, iki devletli çözüm modelini savunmaya devam edece�iz.
🔹Azerbaycan ve Ermenistan halklar� aras�nda ya�anan sorunlar�n kal�c� çözüme kavu�mas� için müzakereyi te�vik edece�iz ve bar�� için at�lan her ad�ma destek olaca��z.
🔹Ukrayna-Rusya sava��nda bölgesel istikrara ve bar��a katk� sunmak amac�yla taraflar aras�nda diplomasinin etkin yürütülmesini ve sava��n sona ermesini te�vik edece�iz.
🔹Yunanistan ile Ege Adalar� konusunda ya�anan sorunun diyalog ve müzakere yoluyla çözümünü savunmaya devam edece�iz.
🔹K�br�sl� Türk ve Rum halklar�n�n Ada'n�n bölünmü�lü�üne son vermek ve siyasal çözümü sa�lamak için ortaya koyduklar� çabalar� desteklemeye devam edece�iz.
🔹Ortado�u ve Kuzey Afrika ba�ta olmak üzere, Kafkasya ve Do�u Akdeniz'de AKP-MHP iktidar�n�n neden oldu�u gerilimlere son vererek bar��ç� politikalara ve diplomasiye öncelik verece�iz.

'GÖÇMEN VE MÜLTEC�LER�N HAKLARINI SAVUNMAK �Ç�N B�RL�KTE DE��T�RECE��Z'
Mülteci ve göçmenlere yönelik �rkç�l�kla mücadele ederek, ülkede ya�ayan herkesin insanca ya�am hakk�n� savunmak, e�it ve birlikte ya�am� güvence alt�na almak için buraday�z! Göçmen ve mültecileri hedefleyen ve bir insanl�k suçu olan �rkç�l�� ve yabanc� dü�manl��n� körükleyen anlay��lara kar��, bu topraklarda ya�ayan herkesin haklar�n� savunmak için birlikte de�i�tirece�iz.

🔹S��nmak zorunda kalan ve göç eden herkesin temel sosyal haklardan yararlanmas�, can ve mal güvenliklerinin sa�lanmas� için gerekli düzenlemeleri yapaca��z.
🔹Cenevre Sözle�mesi'ndeki co�rafi �erh nedeniyle iltica hakk�n�n engellenmesine son verece�iz.
🔹Göçmen ve mülteci politikas�nda Avrupa �nsan Haklar� Sözle�mesi ba�ta olmak üzere, uluslararas� sözle�meleri esas alacak, hukukun üstünlü�ü ve yarg�n�n ba��ms�zl�� ilkesiyle hareket edece�iz.
🔹�nsan haklar� ihlali ve suç olan zorla geri göndermenin önünü açan geçici koruma statüsü yerine güvence sunan iltica hakk�n�n önünü açaca��z.
🔹�nsanl�k d�� uygulamalar�n oldu�u Geri Gönderme Merkezleri'nde ya�anan hukuksuzluklara son verece�iz.
🔹Avrupa Birli�i ve Türkiye aras�nda, insan haklar� ve de�erlerinin pazarl�k konusu yap�lmas�na kar�� ç�kaca��z.
🔹Göç �daresi Ba�kanl�� yerine Göç ve Mülteci Bakanl�� kuraca��z.
🔹Kamuda çok dillilik ilkesini hayata geçirerek göçmen ve mültecilerin önündeki dil engelini kald�raca��z.
🔹Göçmen ve mültecilerin güvencesiz ve ucuz i�gücü olarak çal��t�r�lmas�na kar�� adalet ilkesiyle istihdam ko�ullar�n� düzenleyip çal��ma izni ve sendikal örgütlenme haklar�n� güvence alt�na alaca��z.
🔹Göçmen ve mülteciler üzerinden yayg�nla�t�r�lan çocuk i�çili�ini sonland�rmak amac�yla acil eylem plan� haz�rlayaca��z.
🔹Göçmen ve mülteci çocuklar�n anadillerinde e�itim almas�n� sa�layaca��z."

Ye�il Sol Parti Seçim Bildirgesi aç�kland�

�lgili Haberler