GÜNCEL

Seyit R�za ve arkada�lar� an�ld�: Mezar yerleri aç�klans�n

�STANBUL - ETHA
15 Kas�m 2022 Sal�

Kad�köy'de 1937'de idam edilen Seyit R�za ve arkada�lar� an�ld�, Dersim tertelesinin sorumlusunun bugün de süren tek tiple�tirici, �rkç� ideoloji oldu�u vurguland�. Anmada ar�ivlerin aç�lmas�, Seyit R�za ve arkada�lar�n�n mezar yerlerinin aç�klanmas� ve Dersim isminin iade edilmesi ça�r�s� yap�ld�.

Dersim Dernekleri Federasyonu (DEDEF), Avrupa Demokratik Dersim Birlikleri Federasyonu (ADEF) ve Dersim Ara�t�rmalar� Merkezi (DAM), 1935'te ç�kar�lan "Tunceli Kanunu"nun tahakkümcü uygulamalar�na direndikleri için 1937'de as�larak idam edilen Seyit R�za ve arkada�lar�n� and�.

"Dersim 37-38, hiçbir �eyi unutmad�k, hiçbir �eyi affetmedik" pankart� aç�lan eylemde, katliama ili�kin görüntülerin oldu�u dövizler ta��nd�. Kad�köy r�ht�m�nda düzenlenen eyleme Halklar�n Demokratik Partisi (HDP) milletvekili Musa Piro�lu, Dersim Belediye Ba�kan� Fatih Maço�lu, Halklar�n Demokratik Kongresi (HDK), Partizan, Devrimci Parti ve çok say�da siyasi parti, demokratik kitle örgütü temsilcisi kat�ld�. Eylem, Dersim tertelesinde katledilenler, Seyit R�za ve arkada�lar� için sayg� duru�uyla ba�lad�.

'DERS�M HALKINA E��NE AZ RASTLANIR B�R KIRIM UYGULANDI'
Bas�n aç�klamas�n� okuyan DEDEF Yönetim Kurulu üyesi Sabahat Babayi�it, tertelenin Dersimlilerin belle�inde tesellisi olmayan ve kabul edilemez bir yara oldu�unu söyledi. "Dersim kimli�inin ve kültürünün temel ta��y�c�s� konumundaki ba�ta Seyid R�za olmak üzere kanaat önderlerimiz, Alîyê Mirzê Silî, F�nd�k A�a, Hesen A�a, Hesenê Îvraîmê Qijî, Resik U�en ve U�enê Seydî'yi hileyle katlettikten sonra devlet, ba�s�z ve çaresiz kalan Dersim halk�na kar�� e�ine az rastlan�l�r bir k�r�m, müsadere ve sald�rganl�kla tart��mas�z bir tertele uygulam��t�r" diyen Babayi�it, 4 May�s 1937 bakanlar kurulu karar�yla Dersim'de köy bo�altmalar ve sürgünlerin ba�lad��n�, direnenlerin yak�l�p kopart�ld��n�, çocuklar�n ailelerinden kopar�l�p Türk Sünni ailelere verildi�ini anlatt�.

Tektiple�tirici devletin 1937'den ibaren Dersim kimli�ini yok etmeyi hedefledi�ini söyleyen Babayi�it, "Ma�aralara s��nan kad�n ve çocuklar�n zehirli gazlarla katledilmesinin yan� s�ra, köylerinden toplanan masum insanlar ay�r�m gözetilmeksizin kur�una dizilmi�, süngülenmi�, uçurumlardan at�lm��t�r. Bu eylemler ile sadece Dersim'e kar�� de�il ayn� zamanda tüm insanl��a kar�� suç i�lemi�tir" ifadelerini kulland�.

'BA� SORUMLUSU IRKÇI �DEOLOJ�D�R'
Ba�ta Dersimlilere ve tüm kamuoyuna bu insanl��a kar�� suçlar�n te�hir edilmesi ve lanetlenmesi sorumlulu�unun dü�tü�ünü ifade eden Babayi�it, Dersim'de gerçekle�tirilen soyk�r�m�n ba� sorumlusunun kendinden olmayan� dü�man görüp yok etmeyi amaçlayan �rkç� ideoloji oldu�unu vurgulad�. Mevcut devlet akl�n�n 85 y�l sonra da ayn� uygulamalar� sürdürdü�ünü söyleyen Babayi�it, �öyle devam etti: "1937/1938, Dersim halk�na yönelik bask� ve asimilasyon politikalar�n�n toptan bir imha haline dönü�me tarihidir. Dersim, 85 y�ld�r yaralar�n� sarmaya, inkar edilmi�li�ini a�maya, e�it yurtta�l�k hakk�n� kazanmaya ve atalar�n�n mezar yerlerini bulmaya çal��yor. Tarihi hat�rlaman�n ve katledilenlerin an�lar� önünde sayg�yla e�ilmenin, ülkemizde ileride benzeri kitlesel katliamlar�n engellenmesi; insan haklar�na sayg�l�, bar�� sa�lam�� demokratik bir toplumun kurulabilmesi için çok önemli oldu�una inan�yoruz."

'SEY�D RIZA VE ARKADA�LARININ MEZAR YERLER� AÇIKLANSIN'
Babayi�it, DEDEF, ADEF ve DAM olarak taleplerini �öyle s�ralad�:
🔹"Ar�ivler aç�ls�n.
🔹Seyid R�za ve arkada�lar�n�n mezar yerleri aç�klans�n.
🔹Sürgünler, kay�plar ve evlatl�k al�nan çocuklar�n listesi aç�klans�n.
🔹Dersim ismi iade edilsin.
🔹Dersim halk�ndan özür dilensin.
🔹Dillerimize ve inanc�m�za özgürlük tan�ns�n.
🔹Dersim'de ekolojik ve kültürel tahribata yol açacak projeler iptal edilsin.
🔹E�it yurtta�l�k hakk�m�z tan�ns�n."

P�RO�LU: DERS�M'DE NASIL D�Z ÇÖKMED�YSEK BU �KT�DARA KAR�I DA D�Z ÇÖKMEYECE��Z
Eylemde konu�an HDP milletvekili Musa Piro�lu, Dersim katliam�ndan y�llar sonra Dersim'e ve Alevilere kar�� benzer bir sald�rganl��n iktidar taraf�ndan yürütüldü�ünü belirtti. Dersim'de sadece halk�n de�il do�an�n, inanc�n ve tarihin de yok edilmek istendi�ini kaydeden Piro�lu, güncel iktidar�n da Meclis'te Alevileri diyanetin Alevisi yapacak bir yasay� görü�tü�üne dikkat çekti.

"Kimseye sormadan, kimsenin fikrini almadan Alevi inanc�n� bir kültürel kuruma döndürüp, cemevlerini bir ticarethane gibi görüp, bizi yok saymaya, haf�zam�z� silmeye çal��yorlar. Biz Dersim'de nas�l diz çökmediysek bu iktidar�n kar��s�nda da diz çökmeyece�iz" diyen Piro�lu, iktidarlar�n Dersim'de oldu�u gibi kendilerine kar�� diz çökmeyenleri yola getirmek için kimyasal silahlar da kullanarak büyük katliamlara imza att��n� söyledi.

"Tarihi bir süreçten geçiyoruz, iktidar ve devlet Dersim'le yüzle�miyor; yüzle�meyecek de! Çünkü tarihleri Dersim'le, tarihleri Sivas'la, tarihleri Gazi'yle, tarihleri Mara�'la , Çorum'la ve bir dizi katliamla in�a edilmi� durumda. Ve biliyorlar ki Dersim'i kabul ettiklerinde bütün katliamlar� kabul etmek zorundalar" diyen Piro�lu, iktidar�n Dersim katliam�yla yüzle�ebilmesi için halk�n iktidarla hesapla�mas� gerekti�ini vurgulad�.

Eylem, Dersim tertelesinde katledilenler, Seyit R�za ve arkada�lar� için okunan klamlar ve lokmalar�n pay edilmesiyle son buldu.

Seyit R�za ve arkada�lar� an�ld�: Mezar yerleri aç�klans�n

�lgili Haberler