GÜNCEL

Koronavirüsün etkisi hapishanelerde a��r olacak: Tutsaklar tahliye edilmeli

�STANBUL
17 Mart 2020 Sal�

Koronavirüsün salg�n�n hapishanelerde daha a��r sonuçlar yarataca��na dikkat çeken demokratik kitle ve sa�l�k örgütleri, tutsaklar�n adli kontrol mekanizmas�yla tahliye edilmesiin istedi.

Ceza �nfaz Sisteminde Sivil Toplum Derne�i (C�SST) Hak �nisiyatifi Derne�i, �nsan Haklar� Derne�i (�HD) �stanbul �ubesi, �stanbul Di� Hekimleri Odas� (�DHO), �stanbul Ses �ubeleri, �stanbul Tabip Odas�, Toplum Hukuk Ara�t�rmalar� Vakf� (TOHAV), Türkiye �nsan Haklar� Vakf� (T�HV), Özgürlük �çin Hukukçular Derne�i (ÖHD), koronavirüse kar�� hapishanelerde al�nmas� gereken önlemlere ili�kin bas�n toplant�s� düzenledi.

"Corana Virüs salg�n�na kar�� hapishanelerde acil önlemler al�nmal�d�r" �iar�yla �HD �stanbul �ubesinde düzenlenen aç�klama yapan �stanbul Tabip Odas� Yönetim Kurulu Üyesi Murat Ekmez, hapishanelerin ki�isel alan ve hijyenin bulunmad�� kapal� kurumlar oldu�unu belirtti. Ekmez, Türkiye'de hapishanelerin mevcut kapasitlerinin çok üstünde insan nüfusu bar�nd�rd��n� kaydetti. Ekmez, "Bu gibi kapal� kurumlarda virüsün yay�lmas�n�n ne kadar ciddi problemler yaratabilece�ini hali haz�rda �talya ve �ran hapishanelerinde görülmektedir" dedi.

�nsan haklar�na ili�kin çal��an demokratik kitle örgütleri ve sa�l�k meslek odalar� olarak hapishanelerde gerekli önlemlerin al�nmas�n� ve bu önlemlerin, insanl�k onuruyla ba�da��r, hak ihlaline yol açmayacak �ekilde uygulanmas� gerekti�ini ifade eden Ekmez, sürece dahil olmak istediklerini kaydetti.

Bugün �stanbul Tabip Odas�'n�n �l Sa�l�k Müdürü ve yönetimle görü�ece�ini söyleyen Ekmez, al�nmas� gereken önlemleri �öyle s�ralad�:

■ Koronavirüs (COVID- 19) ile ilgili bütün kaynaklarda virüsün yay�lmas�n� engellemek için ki�isel hijyeni sa�laman�n önemine dikkat çekilmektedir. Hapishanelerde mahpuslar�n sa�l�klar�n�n korunabilmesi, bulunduklar� alan ve kendi ki�isel temizliklerini sa�layabilmeleri için, acilen temizlik malzemelerinin kendilerine ücretsiz verilmesi sa�lanarak paras� olmayan mahpuslar�n da temizlik ürünlerine eri�imi sa�lanmal�d�r. Hapishanelerde de çevresel ve ki�isel hijyenin sa�lanmas� için gerekli önlemleri almak hastal��n yayg�nla�mas�n� önlemek için azami özen göstermek hapishane idarelerinin ve devletin temel sorumlu�udur.

■ Hapishanelerdeki banyo, tuvalet gibi ortak alanlar�n her gün dezenfekte edilmesi,

■ Mahpuslar�n yeterli, dengeli ve sa�l�kl� beslenmesinin sa�lanmas�, vitamin takviyesi yap�lmas�,

■ Risk grubunda ve ki�isel hijyenlerini sa�lamakta yetersiz olan kronik hasta, engelli, ya�l�, çocuklu, hamile mahpuslar�n adli kontrol yoluyla cezalar�n�n ertelenmesi gündeme al�nmal� aksi takdirde bu mahpuslar�n kalabal�k ko�u�lar yerine kapasitesi ve hijyen ko�ullar� uygun ortamlarda tutulmas�n�n sa�lanmas�,

■ �nfaz kanunun 16. Maddesi uyar�nca sa�l�k sebebiyle infaz ertelemeye ba�vurmu� olan hasta mahpuslar�n dosyalar�n�n h�zla incelenmesi ve acilen hapishane d��nda tedavi olanaklar�n�n sa�lanmas�,

■ Sa�l�k Bakanl�� ve Türk Tabipleri Birli�i'nin önerileri ve uyar�lar� dikkate al�narak hapishanelerde görev yapan tüm personelin bilgilendirilmesi, at�lmas� gerekli olan ad�mlar�n ve uyulmas� gerekli olan kurallar�n belirlenmesi, mahpuslar�n ileti�im araçlar�na eri�imlerindeki k�s�t dikkate al�narak ilgili personel taraf�ndan bu bilgilerin payla��lmas�,

■ Hapishane içine girecek ki�ilerin salg�n� önlemek için uymas� gereken hijyen kurallar� ve almas� gereken önlemler konusunda bilgilendirilmesi, mahpuslarla temas�n söz konusu oldu�u durumlarda bu önlemlerin yan� s�ra uygun ortam ve koruyucu malzemeler sa�lanmas�,

■ Sa�l�k çal��anlar� ba�ta olmak üzere mahpuslarla temas eden tüm çal��anlara koruyucu giysi ve malzeme temin edilmesi, özellikle risk grubunda olan çal��anlar ba�ta olmak üzere tüm hapishane çal��anlar� için çal��ma ko�ullar�n� da kapsayacak �ekilde gerekli önlemlerin al�nmas�,

■ Kurumda düzenli ve yeterli say�da sa�l�k personelinin bulunmas� (say�n�n artt�r�lmas�),

■ Tüm mahpus, hapishane çal��an� ve mahpus yak�nlar�ndan olas� belirtiler gösteren ki�ilerin testlerinin h�zl� ve güvenilir �ekilde yap�labilmesi için gerekli önlemlerin al�nmas�,

■ Görü�lerin yap�ld�� alanlarda mahpuslar�n görü� haklar�n� ihlal etmeyecek �ekilde h�zla önlemlerin art�r�lmas� ve alanlar�n s�kl�kla dezenfekte edilmesi, mahpuslar�n yak�nlar�yla haberle�ebilmesi için imkanlar�n artt�r�lmas�,

■ Hapishanelere yak�n yerlerde bulunan hastanelerde ve mahpuslara sa�l�k hizmeti verilen sa�l�k kurumlar�nda uygun - yeterli sa�l�k hizmeti verilebilmesi için gerekli önlemlerin al�nmas�,

■ Mahpuslar�n sa�l�k kurumlar�na ve hastanelere ring araçlar�yla de�il; daha hijyenik ve sa�l��a uygun araçlarla ta��nmas�,

■ Sa�l�k gerekçesiyle al�nacak önlemlerin mahpuslar�n temel haklar�n� ihlal etmeyecek �ekilde uygulanmas�na özen gösterilmesi,

■ Hapishanelerde corona virüs salg�n� ile ilgili al�nan ve al�nacak önlemler ile al�nacak sonuçlar konusunda ba�ta mahpuslar�n aile ve avukatlar� olmak üzere kamuoyunun düzenli olarak bilgilendirilmesi."

Hapishanelerin kapasitesinin üzerinde olmas�n�n hak ve ihtiyaçlara eri�im konusunda tutsaklar üzerinde yaratt�� negatif etkilerine defalarca dikkat çektiklerini söyleyen Ekmez, �öyle devam etti: "Ancak, bu kapasite a��m� sorununun virüsün yay�lmas�n� ne kadar h�zland�raca��n� tekrar hat�rlatarak, yetkilileri gerekli önlemleri almalar� konusunda uyarmak isteriz."

'TUTSAKLARIN LEH�NE KARAR ALINMALI'
Besin tüketiminin tutsaklar bak�m�ndan son derece önemli oldu�una dikkat çeken Ekmez, besleyici özelli�i olan taze gidalar�n hapisnalere ula�mas� için gerekli önlemlerin al�nmas� gerekti�ini söyledi. Yine temiz havan�n önemli oldu�unu ancak hapishanelerin mimarisinin bunu sa�lamad��n� kaydeden Ekmez, "Mahpuslar�n aleyhine olacak �eyler yerine lehlerine olacak uygulamalar�n tercih edilmesini Adalet ve Sa�l�k bakanl��na öneriyoruz. Onlar� tecrit edecek bir �ey den çok onlar�n lehine yönelik karar al�nmal�" dedi.

YOLER�: AVUKAT VE A�LE GÖRÜ� YASA�I TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER�N KISITLANMASIDIR
�HD �stanbul �ube Ba�kan� Gülseren Yoleri, koronavirüs nedeniyle hapishanelerde al�nan önlemlerin son derece yetersiz oldu�unu söyleyerek, "Hapishanelerde virüs salg�n�n�n yol açabilece�i sonucun çok daha a��r olaca��n� biliyoruz çünkü hapishanelerde ciddi hasta mahpuslar�n sa�l��a eri�im ve hijyen aç�s�ndan a��r� dolulu�un yaratt�� problemler var. Bunlar bir araya geldi�inde sa�l��n hapishanelerde daha a��r sonuçlar yarataca��n� biliyoruz" diye konu�tu.

Avukat ve aile görü�lerinin engellenmesinin temel hak ve özgürlüklerin k�s�tlanmas� anlam�na geldi�ini kayeden Yoleri, "Salg�ndan koruyucu önlemler al�rken, temel hak ve özgürlüklere eri�imi engelleyen uygulamalar�n gündeme gelmemesi gerek. Avukat ya da aile görü�leri özel hayat�n korunmas� hem ki�inin d��ar�yla ileti�iminin sa�l�kl� sürmesi aç�s�ndan mahpuslar�n hak ve özgürlükleri k�s�tlanmaks�z�n uygulanmas�n�n bir yolunun bulunmas� gerekir. Bu sebeple bu aç�klamalara itiraz�m�z var" �eklinde konu�tu.

�HD'ye tutsaklarla ilgili çok say�da ba�vuru yap�ld��n� da belirten Yoleri, �öyle devam etti: "Israrla virüs salg�n�n�n yol açabilece�i sonuçlara dikkat çekiliyor. Yanl�� hat�rlam�yorsam �ran'da 85 mahpus serbest b�rak�ld�. Dolay�s�yla pek çok mahpus yak�n� ve mahpus, bu tür bir önleme dikkat çekmi�ti, adli kontrol uygulanarak serbest b�rak�lmas� gerek. Bu talepler mevcut. Bu yüzden de yetkililere bu ça�r�n�n arac�s� olal�m."

B�ÇER: MEVCUT SA�LIK PROBLEMLER� DAHA DA A�IRLA�MAMASI �Ç�N ADL� KONTROL UYGULANMALI
T�HV Yönetim Kurulu Üyesi Ümit Biçer de Dünya Sa�l�k Örgütü'nün yapm�� oldu�u aç�klamalar� hat�rlatt�. Adli T�p Kurumu taraf�ndan karar verilmesi beklenen kronik hastal�klar� olana ve �HD'nin de defalarca ça�r�s�n� yapt�� hastalarla ilgili bir an evvel tahliye karar�n�n ç�kmas� gerekti�ini kaydetti. Tüm kamuoyuna seslenen Biçer, acil ve ertelenemez sa�l�k problemleri d��nda muayenelerin ertelenmesi gerekti�ini söyledi. Biçer, "Ama bunun içinde hapishanelerde tutulan insanlara düzenli sa�l�k hizmetinin verilmesi, sa�l�klar�n�n kontrol edilmesi, o insanlar�n bilgilendirilmesi gerek. Normalde gerçekle�tirilmeyen sa�l�k hizmetlerinin bu dönemde daha da yo�unla�mas� talebini öne ç�kar�yoruz" dedi. Mevcut sa�l�k problemlerinin daha da a��rla�mamas� için adli kontrol mekanizmas�n�n h�zla devreye sokulmas�n� istedi.

Biçer, "Bir de hapishanelerde açl�k grevlerinin geldi�i a�amalar� dü�ündü�ümüzde asl�nda onlarla ilgili bir an önce bu ki�ilerin sa�l�k kurumlar�na yönlendirilmesi ama as�l olarak taleplerinin dikkate al�nmas� ve evlerine gönderilmesi sa�lanarak bu ko�ullardan zarar görmemeleri sa�lanabilir" dedi.

'BA�IMSIZ HEYETLER OLU�TURULMALI'
"Mandela Kurallar�n�n" uygulanmas� kapsam�nda sürekli tutsaklar�n durumuyla ilgili bilgi almak, de�erlendirme yapmak üzere ba��ms�z heyetlerin olu�turulmas�n� savunduklar�n�n alt�n� çizen Biçer, �öyle devam etti: "Ba��ms�z heyetlerin gerekli ki�ilerle korunma çal��malar�n� sürdüreceklerini biliyoruz. �zmir'de Mustafa Koçak'�n ölüm orucu nedeniyle hapishaneye ula�mak isteyen kendi yak�nlar� ve temel sa�l�k bilgilerine ula�mak isteyen avukatlar her türlü donan�m� sa�lamalar� ve temel haklar� olmalar�na ra�men engellendiler. Biz bu süreçte bunlar�n ya�anmamas� gerekti�ini bu alanda meslek odalar�n�n ve bu konuda çaba gösteren heyetlerin sürece mutlaka dahil edilmesi gerekti�ini ve bunun da asl�nda Türkiye'nin kabul etti�i uluslararas� sözle�melerde yer ald��n� bir kez daha tekraralayabiliriz. Çünkü Mandela Kurallar�, belki bizim taleplerimiz konusunda en temel metin. Bu insanlar�n hem yeterli, dengeli, sa�l�kl� besinlere ula�mas�. Asl�nda bunun bir talep olarak alt�n� çiziyoruz ama temel bir hak oldu�unu, insanlar�n ücretsiz bir �ekilde hem besin imkanlar�na, sa�l�k imkanlar�na kavu�mas�n�n sa�lanmas� için ödenek artt�r�m�, ia�e sa�lanmas� gibi hususlarda Adalet Bakanl��'n�n bir an önce çal��mas�, kaynaklar�n özellikle e�it payla��mla yönemesi gerek."

BO�ATEK�N: TUTUKLULAR RE'SEN GÖZÖNÜNE ALINARAK BIRAKILMALI
ÖHD �stanbul Ba�kan� Ferhat Bo�atekin ise tutsaklar�n zaten hijyen malzemelerine ula�ma konusunda sorun ya�ad��n� belirtti, bu nedenle korunmalar�n�n daha da zorla�t��n� söyledi.

Bo�atekin, "Bir de yine aç�kland�� üzere çocuklu kad�n tutuklular var. Bunun d��nda �HD'nin listelerine yans�m�� hasta ki�ilerin bir an önce serbest b�rak�lmas� için bir giri�imde bulunulmas� laz�m. Adalet Bakanl��'n�n �öyle bir aç�klamas� oldu, yarg�lamalarda k�smen bir ivedi olmayan durumlarda mahkemeler yap�lmayacak diye. Oysaki bunun cezaevlerinde, cezalar� bitmek üzere olan, uzun tutukluluk döneminde olan insanlar�n da re'sen gözönüne al�narak bir an evvel b�rak�lmas� gerek" ifadelerini kulland�.

Koronavirüsün etkisi hapishanelerde a��r olacak: Tutsaklar tahliye edilmeli

�lgili Haberler