Kemalbay: Muğla'daki termik santraller sadece zarar üretiyor
HDP Milletvekili Kemalbay, Muğla'da bulunan Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy termik santrallerinin ekolojik, toplumsal, ekonomik zararlarını Meclis gündemine taşıyarak, araştırma önergesi verdi. Kemalbay, üç santralin de kapatılarak zararlarının sonlandırılmasını istedi.
Halkların Demokratik Partisi İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay, Muğla'da bulunan Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy termik santrallerinin ekolojik, toplumsal, ekonomik zararlarını Meclis gündemine taşıdı. Kemalbay, "Termik santrallerin insan yaşamı ve doğa tahribatında yaratmış olduğu olumsuz etkilerinin azaltılması, ulusal ve uluslararası çevreci politikalar benimsenmesi, enerji üretiminde kömürden, yurttaşları ve ekolojiyi merkezine alan yenilenebilir enerji kaynaklarına geçişi sağlayacak bölgesel ve ulusal düzeyde uygulanabilir kalıcı planların ortaya konmasına yönelik çözüm önerileri oluşturmak amacıyla" amacıyla Meclis Araştırması açılmasını istedi.
Kemalbay, Meclis Araştırması önergesinin gerekçesinde, "Hava kirliliğinin dünya genelinde, bulaşıcı olmayan hastalıklar sonucu erken ölüme yol açan etmenler arasında üst sıralarda yer alırken, Dünya Sağlık Örgütü, hava kirliliğini insanda kansere yol açan birinci grup etmenler arasında tanımlamakta ve tüm hükümetleri hava kirliliğine karşı acil eyleme çağırmaktadır" dedi.
Türkiye'nin sera gazı emisyonunun 2005-2016 arasında %49 arttığını söyleyen Kemalbay, dünyada ve Türkiye'de yapılan birçok bilimsel araştırmaların kömürlü termik santrallerin hava kirliliği, su kirliliği, toprak kirliliği nedeniyle toplumun geniş kesimlerinde hastalanmalara ve ölümlere, ekolojik tahribata ve iklim değişikliklerine neden olduğunu belirtti.
Şubat 2018 itibarıyla, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İsveç, İtalya, Portekiz gibi 10 Avrupa Birliği ülkesi elektrik üretiminde kömür kullanımını sonlandırdığı bilgisini veren Kemalbay, "AKP iktidarı insan sağlığını hiçe sayan, şirketleri memnun etmeye yönelik doğa talanına müsaade eden, direnenlerin ise baskı, tehdit ve para cezaları ile sindirmeye çalışan politikaları ile 2020 yılı itibariyle planladığı yeni kömür yatırımları büyüklüğü ile dünyada ikinci, Avrupa'da ise ilk sırada yer almaktadır" dedi.
Muğla'da bulunan Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy termik santrallerinin ekolojik, toplumsal, ekonomik bedellerini ele alan ve Avrupa İklim Ağı'nın desteğiyle hazırlanan 'Kömürün Gerçek Bedeli - Muğla Raporu'a atıfta bulunan Kemalbay, şu bilgileri verdi:
"Üç termik santral ve onlara yakıt sağlayan linyit madenlerinin yalnızca son bir yılda 280 erken ölüme 300'ün üzerinde kişinin hastaneye yatmasına, 61.300 iş günü kaybına neden olduğu yer almaktadır. Yine raporda, termik santrallerin insan sağlığına 1982-2017 yılları arasındaki maliyetinin ise 45 binin üzerinde erken ölüm, 46 bine yakın kişinin hastaneye yatması ve 12 milyon iş günü kaybı olduğu, santrallerin bu şekilde çalışmaya devam etmeleri halinde 2043 yılına kadar, 5270 erken ölüme 5600 kişinin hastaneye yatmasına 1 milyondan fazla iş günü kaybına neden olacağı belirtilmiştir. Yine çoktan kapatılması gereken ve insan sağlığı ile ekosistemlere büyük zarar veren Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy termik santralleri kaynaklı hava kirliliğinin bitkiler, ormanlar, sulak alanlar, arılar ve diğer hayvanların yaşamsal faaliyetlerine zarar verdikleri, termik santrallerden çıkan atık su ve külün güvenli bertarafı sağlanmayarak doğaya karışması ise geniş ölçeklerde ve yüksek seviyelerde doğa tahribatına neden olacağı, Muğla'da kömür, üç termik santral ve onlara yakıt sağlayan linyit madenleri ile son 35 yılda ilin tarihi coğrafyasını şekillendiren en önemli etkenlerden biri haline geldiği, bu coğrafi değişimin, ağır ekolojik, toplumsal, ekonomik bedelleri de beraberinde getirdiği de raporda yer almaktadır."
Tüm bu verilere rağmen Muğla'daki 3 termik elektrik santralinin kapatılmasına ilişkin kesinleşmiş idari yargı kararlarının uygulanmaması nedeniyle Türkiye'nin AİHM'de mahkûm olduğunu hatırlatan Kemalbay, söz konusu santrallerin SİT alanı ve su kaynaklarına verdikleri zararlara da dikkat çekti.
"İklim değişikliğine neden olan kömürlü termik santrallerin ve kömür madenlerinin yurttaşların suya erişimlerini, yerelde canlı sağlığını, havayı, suyu, toprağı kirlettiği, tarım alanlarını ve yerleşim yerlerini tahrip ettiği ve küresel iklimi değiştirdiği göz önüne alındığında termik santrallerin insan yaşamı ve doğa tahribatında yaratmış olduğu olumsuz etkilerinin azaltılması, emeklilik yaşına gelmiş Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy termik santrallerinin maliyetli yenileme yatırımları yerine kısa vadeli bir plan çerçevesinde kademeli olarak kapatılması" önerisinde bulunan Kemalbay, "Bölgedeki kömür sektöründe istihdam edilen, Aydın, Denizli ve Muğla illerinde toplamda 5 bine yakın işçinin aileleri ile birlikte katma değeri kömüre göre daha yüksek, işçi güvenliği açısından çok daha düşük riskli iş kollarında istihdam edilebilmesi için gerekli bir adil dönüşüm süreci, rehabilitasyon ve eğitimlerin sağlanması, iş olanaklarının yaratılması, bunun için gerekli planlamaların somut olarak uygulamaya konulması; enerji üretiminde kömürden, yurttaşları ve ekolojiyi merkezine alan yenilenebilir enerji kaynaklarına geçişi sağlayacak bölgesel ve ulusal düzeyde uygulanabilir kalıcı planların oluşturulmasına yönelik çözüm önerileri geliştirilmesi amacıyla" Meclis Araştırması açılmasını önerdi.