Emekli-Sen'den 'kaynak var niyet yok' eylemi
Avrupa ve Türkiye'de emeklilerin durumuna ilişkin hazırlanan rapor Cevahir AVM'de Emekli-Sen'in eyleminde açıklandı. "Kaynak var niyet yok" şiarıyla düzenlenen eylemde, SGK'de emekliler için yeterince kaynak olduğu, prim gelirlerinin emekli aylıklarını ve sağlık ödemelerini karşılama oranının 2002'de yüzde 61 iken 2023'te yüzde 76,4'e yükseldiği belirtildi.
DİSK Emekli-Sen, İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Adana, Samsun, Dersim,Van ve Kayseri'de "Emekli buluşması" gerçekleştiriyor. İstanbul'daki buluşmanın adresi Şişli'deki Cevahir AVM önü. Burada, DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu'nun katılımıyla gerçekleşen buluşmada Avrupa ve Türkiye'de emeklilerin durumuna ilişkin hazırlanan rapor açıklandı.
'MAĞDURİYET DEVAM EDİYOR'
"Yaşasın DİSK yaşasın Emekli-Sen", "Hükümet yasanı al başına çal" sloganının atıldığı eylemde söz alan Çerkezoğlu, emeklilerin açlık sınırının çok altında ücretlere mahkum edilmesinin tesadüf değil, AKP iktidarının bilinçli tercihi olduğunu belirtti. 2008 yılındaki düzenlemeyle, 5510 sayılı yasayla birlikte emekli aylıklarının sistematik biçimde gerilediğini hatırlatan Çerkezoğlu, "Türkiye'de emekli olmak son derece zorlaştı. Emeklilikte yaşa takılanlar diye bir mağduriyet ortaya çıktı, yıllarca bu mücadeleyi verdik en son EYT sorununu çözüyoruz dediler ama yine her zaman yaptıkları gibi dernekelrle, bizerle müzakere etmeden 'ben yaptım oldu' diye bir yasa yaptıkları için mağdruriyet devam ediyor" dedi.
"Kaynak var niyet yok" şiarıyla gerçekleşen eylemde, Avrupa ve Türkiye'de emeklilerin durumuna ilişkin açıklanan ve DİSK-AR tarafından hazırlanan raporda şu veriler yer aldı:
🔹Türkiye'de ortalama emekli aylığı merkez Avrupa ülkelerinin 6'da biri: Ortalama emekli aylığı İspanya'da bin 417, Fransa'da bin 485, Almanya'da bin 552, İtalya'da bin 582, Belçika'da bin 717, Hollanda'da 2 bin 003 avro iken Türkiye'de 237 avro!
🔹Avro cinsinden emekli aylığı Türkiye'de 2012 ve 2021 arasında yüzde 33,6 azaldı.
🔹Avrupa'da Türkiye'den daha düşük aylığına sahip ülke sayısı 2012'de 9 iken 2021'de 1'dir.
🔹Avrupa'da 2012'de Türkiye'den daha düşük yaşlılık aylığına sahip 11 ülke varken 2023'te yalnızca 2 ülke vardır.
🔹2012'de 447 avro olan Türkiye'de ortalama yaşlılık aylığı, 2021'de yüzde 37,2 gerileyerek 281 avroya düştü.
🔹Emekli aylıklarına Türkiye'de Avrupa'nın yarısından daha az kaynak ayrılıyor: Emekli ödemelerinin GSYH'ye oranı AB-27 ortalamasında yüzde 9,5 iken Türkiye'de yüzde 4,1'dir.
🔹Türkiye'de aktif/pasif oranının çok düşük olduğu iddiası doğru değildir: 2021 itibarıyla Avrupa ülkelerinde aktif/pasif oranı ortalama 1,6 iken Türkiye'de bu oran 1,9'dur.
🔹2002 yılında Türkiye'de ortalama emekli ve hak sahibi aylık ve geliri asgari ücretin yüzde 22 fazlası iken 2023'te yüzde 26 altına düştü.
🔹2002'de ortalama emekli aylığının kişi başına GSYH'ye oranı yüzde 46,4 iken 2024'te yüzde 27,7'ye geriledi.
🔹2002 yılında yüzde 36,6 olan çalışan veya iş arayan emeklilerin oranı Aralık 2023'te yüzde 55,3'e yükseldi.
🔹Bütçede emeklilerin payı düşüyor: 2008-2024 arasında SGK'ye yapılan bütçe transferlerinin oranı 5,2 puan azaldı.
🔹SGK'de emekliler için yeterince kaynak var: Prim gelirlerinin emekli aylıklarını ve sağlık ödemelerini karşılama oranı 2002'de yüzde 61 iken 2023'te yüzde 76,4'e yükseldi.