EMEK

'Asgari ücret insanca ya�amaya yetecek ücret olmal�d�r'

HABER MERKEZ�
30 Kas�m 2021 Sal�

D�SK, 1 Aral�k'ta görü�meleri ba�layacak asgari ücrete ili�kin �stanbul, �zmir, Eski�ehir, Antep ve Ankara e� zamanl� bas�n aç�klamalar� yaparak "Asgari ücret insanca ya�amaya yetecek ücret olmal�d�r" dedi.

2022 y�l�nda geçerli olacak asgari ücretin belirlenece�i Asgari Ücret Tespit Komisyonu ilk toplant�s�n� Çal��ma ve Sosyal Güvenlik Bakanl��n�n ev sahipli�inde 1 Aral�k'ta yapacak.

D�SK, Türk-�� ve Hak-��'in asgari ücret ile ilgili ortak görü�ünü �stanbul'da D�SK Genel Merkezi önünde, �zmir'de �ZSU önünde, Eski�ehir'de D�SK Bölge Temsilcili�inde, Antep'de D�SK Bölge Temsilcili�inde, Ankara'da D�SK �ç Anadolu Bölge Temsilci�i önünde e� zamanl� bas�n aç�klamalar� duyurdu.

�STANBUL
D�SK Genel Merkezi önünde aç�klamay� D�SK �stanbul Bölge Temsilcisi Nevzat Karata� okudu. Karata�, "Asgari ücret, i�çi ve ailesinin günün ekonomik ve sosyal ko�ullar�na göre insanca ya�amas�n� mümkün k�lacak, insanl�k onuruyla ba�da�acak bir ücrettir. Bu yönüyle asgari ücret, insan�n ya�amas� ve varl��n� sürdürebilmesi için gerekli olan asgari gelir kayna��d�r" dedi.

Uluslararas� Çal��ma Örgütü (ILO) Anayasas�'n�n giri�inde yer alan "i�çinin ve ailesinin yaln�zca geçimini temin eden ücret, insanca ya�amaya yeterli bir ücret de�ildir. Hâlbuki i�çinin insanca ya�amas� için yeterli ücrete sahip olmas� gerekir" ifadesini hat�rlatan Karata�, üç i�çi konfederasyonunun 'insan onuruna yara��r bir asgari ücret' belirlenmesi taleplerini bir araya gelerek ortakla�t�rd��n� kaydetti. Özellikle sendikas�z i�çilerin önemli bir bölümünün temel sorunu olan asgari ücretin, belirlenen ve savunulan ilkeler do�rultusunda karara ba�lanmas�n�n büyük önem ta��d��na vurgu yapan Karata�, "Ücretli çal��anlar�n yar�ya yak�n� asgari ücret ve civar�nda bir gelir elde etmektedir. Sosyal güvenlik primine esas ortalama kazanç da asgari ücretin biraz üzerindedir. Asgari ücret belirleme çal��malar� sadece ücretli kesimi de�il toplumun tümünü yak�ndan ve do�rudan ilgilendirmektedir. Sadece asgari ücret alanlar de�il; asgari geçim indirimi, i�sizlik ödene�i, k�sa çal��ma ödene�i, engelli ve ya�l�l�k ayl�� ile bak�m yard�m�, genel sa�l�k sigortas�, bireysel emeklilik, sosyal güvenlik borçlanmas�, sosyal güvenlik alt ve üst primlerinin belirlenmesi gibi çok geni� bir alan� kapsamaktad�r" ifadelerini kulland�.

Ekonomide özellikle son dönemde döviz kurlar�nda ya�anan ola�anüstü dalgalanma ve ba�ta g�da ve kira olmak üzere temel mal ve hizmet fiyatlar�nda görülen art��lar, eme�inden ba�ka hiçbir geliri olmayan ücretli çal��anlar�n sat�n alma gücünü geriletti�ini belirten Karata�, "Bu nedenle, 2022 y�l�nda geçerli olacak asgari ücretin, ekonomide ya�anan geli�meler de dikkate al�narak, insana yak��r bir ya�am düzeyini sa�layacak �ekilde tespit edilmesi gere�i ortak dü�üncemizdir" dedi.

Asgari ücret, eme�e gösterilen sayg�n�n bir ölçüsü oldu�unun alt�n� çizen Karata�, "Sosyal devlet anlay�� çerçevesinde, gelir da��l�m�nda adaleti ve iyile�tirmeyi temel alan, refah�n geni� kitlelere yay�lmas�n� amaçlayan bir yakla��mla tespit edilmesi toplumsal huzur ve i� bar��n�n sa�lanmas� için gereklidir" diye konu�tu.

Karata� "Asgari ücret bir pazarl�k ücreti de�ildir. ��çinin ailesiyle birlikte insanca ya�amas�n� sa�layacak gelirdir. Asgari ücretin belirlenmesi müzakerelerinde göz önünde tutulmas� gereken öncelikli husus, çal��anlar�n kar�� kar��ya bulunduklar� geçim ko�ullar�d�r. Çal��anlar, ya�an�lan ekonomik s�k�nt�lar�n nedeni de�il ma�durudur ve 'ülkenin içinde bulundu�u ekonomik durum' gerekçesiyle asgari ücretin dü�ük belirlenmesi kabul edilemez" diye belirtti.

Karata� konu�mas�n�n devam�nda �u ifadelere yer verdi:

"Ülkemizdeki asgari ücret düzeyi AB üyesi tüm ülkelerin gerisine dü�mü�tür. Küresel pazarlar ile rekabet edebilmek ad�na emek kesiminin talepleri görmezden gelinmemelidir. Türkiye'nin rekabet �artlar�n� dü�ük ücret politikas�yla sa�lamak do�rultusunda bir anlay�� olmamal�d�r.

"Bugün ücretliler üzerinde dayan�lmaz boyutlarda vergi yükleri bulunmaktad�r. Türkiye'de gelir vergisi mükelleflerinin büyük ço�unlu�u ücret geliri elde edenlerdir. Kald� ki, hem do�rudan gelir ve kazanç üzerinden hem dolayl� olarak mal ve hizmet al�m�nda yap�lan zorunlu ihtiyaç harcamalar�ndan dolay� günlük ya�ant�s�n�n her a�amas�nda vergiye maruz kal�nmaktad�r.

"Ücretli çal��anlar�n net ücreti, vergi dilimlerindeki art��lar nedeniyle ilerleyen aylarda dü�mektedir. Asgari ücret alan i�çiler bile y�l�n son dört ay�nda eksik ücret almak durumunda kalmaktad�r. Asgari ücrette gelir vergisi nedeniyle meydana gelen gerilemenin telafi edilmesi uygulamas�, sadece asgari ücretle çal��an bekâr i�çiler için geçerlidir. Evli, üç çocuklu ve e�i çal��mayan bir i�çi y�lba��nda elde etti�i ücret düzeyini y�lsonunda alamamaktad�r. Bu i�çinin y�l�n toplam� itibariyle kayb� devam etmektedir. Mevcut bu uygulamayla aile korunmamaktad�r.

"Ücretli çal��anlar için vergi matrah� farkl�la�t�r�lmal�d�r. 2002 y�l�nda gelir vergisi tarifesi brüt asgari ücretin 17,1 kat� iken, günümüzde 6,7 kat�na gerilemi�tir. Tüm ücret gelirlerinde, asgari ücrete denk gelen k�sm�na kadar olan tutar�n vergi d�� b�rak�lmas� yönünde sosyal taraflar aras�nda görü� birli�i olu�mas�na ra�men -�imdiye kadar- herhangi bir düzenleme yap�lmam��t�r.

"��verenin sosyal güvenlik primi dü�ürülmü� ve buradan do�an milyarlarca liral�k gelir kayb� Hazine taraf�ndan kar��lanmaktad�r. Ancak i�çilerin sosyal güvenlik priminde bir indirim yap�lmam��t�r. Sosyal devletin koruyucu vasf� öncelikle dü�ük gelirli olan ücretli çal��anlar için olmal�d�r."

Karata�, i�çi temsilcilerinin, "insan onuruna yak��r" bir düzeyde asgari ücret belirlenebilmesi için, Komisyon çal��malar� s�ras�nda temel al�nmas� gereken ilkeleri �öyle s�ralad�:

🔹Asgari ücretin saptanmas�nda Anayasa'da yer alan 'geçim �artlar�' yakla��m�na öncelikle uyulmal�d�r. Günün ekonomik ve sosyal ko�ullar�na göre i�çinin ve ailesinin insanca ya�amas�n� mümkün k�lacak ve insanl�k onuruyla ba�da�acak asgari ücret belirlenmelidir.
🔹Asgari ücret net olarak aç�klanmal�d�r. Bu ücretten yap�lacak vergi, sosyal güvenlik vb. kesintiler net tutar�n üzerine ilave edilmeli ve y�l boyunca asgari ücret aç�klanan bu net ücretin alt�na dü�memelidir. Asgari Geçim �ndirimi (AG�) i�çinin medeni durumuna göre ayr�ca ilave edilmelidir.
🔹Tüm ücretlerin asgari ücrete tekabül eden k�sm� vergiden muaf olmal�d�r. Gelir vergisi tarifesi en az yeniden de�erleme oran�nda art�r�lmal�d�r. Ayr�ca ücretliler için damga vergisi uygulamas� kald�r�lmal�d�r. Asgari ücret sonras� ilk vergi basama�� için uygulanacak oran da yüzde 10 olmal�d�r.
🔹Asgari ücret, herhangi bir ay�r�m yap�lmadan yine ulusal düzeyde tek olarak ve y�ll�k belirlenmelidir. ��çilerin aras�nda nitelik, k�dem, i�in mahiyeti gibi ekonomik amaçl� de�erlendirmelerin tümünden ba��ms�z olarak ele al�nmal�d�r.
🔹Asgari ücret, ekonomik ölçülerin ötesinde sosyal bir ücret olarak kabul edilmeli ve bu özelli�i temel al�narak belirlenmelidir.
🔹Devlet çal��anlar aras�nda ayr�m yapmamal�, kamuda geçerli en dü�ük ayl�k tutar�n� asgari ücret belirlenirken de dikkate almal�d�r.
🔹��verenlere sa�lanan sosyal güvenlik prim deste�inin benzeri bir destek i�çilere de verilmeli ve i�çilerin sosyal güvenlik haklar�nda bir kay�p yaratmayacak �ekilde i�çi SGK prim pay� 5 puan dü�ürülerek bütçeden kar��lanmal�d�r.
🔹'Sosyal Devlet' ilkesi gere�i 'aile yard�m�' çal��mayan e� için uygulamaya konulmal�d�r.
🔹Sendikal örgütlenmenin önündeki engeller kald�r�lmal� ve asgari ücret te�viki sadece sendikal örgütlenmenin oldu�u i�yerleri için uygulanmal�d�r.

�ZM�R
D�SK, Türk-�� ve Hak-�� zmir Bölge Temsilcilikleri Konak'ta yapt�� aç�klamada asgari ücrete yönelik ortak bas�n metni okundu. Bas�n aç�klamas�nda i�çiler, "Saraya de�il emekçiye bütçe", "Hükümet istifa", "Birle�en i�çiler asla yenilmez" sloganlar� att�. Aç�klamaya; D�SK Ege Bölge Temsilcisi Memi� Sar�, Türk-�� Ege Bölge Temsilcisi Hayrettin Çakmak, Hak-�� Ege Bölge Temsilcisi Gültekin �im�ek ve emekçiler kat�ld�. D�SK Ege Bölge Temsilcisi Sar�'n�n okudu�u ortak bas�n metninde asgari ücrete ili�kin talepler s�raland�.

Ard�ndan söz alan Türk-�� Ege Bölge Temsilcisi Hayrettin Çakmak da "Bir araya gelmek gücümüze güç katt�. Ortak bildiri ile masaya oturmam�z hükümet edenlere cevab� verecektir. Ülkemizdeki ekonomik dalgalanmay� asgari ücrette belli noktaya gelmesini, vergi diliminin sabitlenmesini ve asgari ücretin vergi diliminde ç�kar�lmas�n� istiyoruz" ifadelerini kulland�.

Hak-�� Ege Bölge Temsilcisi Gültekin �im�ek ise, "Çal��anlar�m�z�n refah düzeyinin art�r�lmas� için bugün ortak bas�n aç�klamas� yap�yoruz. Hak-�� olarak masada, çözüm odakl� oldu�umuzu her zaman yineliyoruz. Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun yap�s�n�n de�i�tirilmesini, daha fazla kat�l�mla daha iyi sonuçlar�n elde edilmesini önemli buluyoruz. Bugün bunun için birlikteyiz" dedi.

ANKARA
D�SK Ankara Temsilcili�i önünde yap�lan bas�n aç�klamas�nda, "Geçinmek istiyoruz", "Gelirde vergide adalet" yaz�l� pankart aç�ld�. Burada konu�an Ankara Bölge Temsilcisi Tayfun Güngör, geçinemediklerini belirterek, "Sat�n ald��m�z temel tüketim mallar�n� pahal�la�t�rarak, ��gücünü ucuzlatarak, ucuz i�gücüne ve yüksek döviz kurlar� yoluyla ihracat� art�raca��z modeli insanlar�m�z�, ülkeyi fakirle�tirmekten ba�ka bir sonuç do�urmaz. Ekonomi böyle büyümez" dedi.

Döviz kurlar�ndaki art�� ile birlikte al�m güçlerinin çok geriledi�ini ifade eden Güngör, "Asgari ücret, i�çi ve ailesinin günün ekonomik ve sosyal ko�ullar�na göre insanca ya�amas�n� mümkün k�lacak, insanl�k onuruyla ba�da�acak bir ücrettir. Asgari ücret bir pazarl�k ücreti de�ildir" diye konu�tu.

Bas�n aç�klamas�, "��çilerin birli�i patronlar� yenecek", "Kurtulu� yok tek ba��na ya hepimiz yada hiçbirimiz" sloganlar�yla son buldu.

'Asgari ücret insanca ya�amaya yetecek ücret olmal�d�r'

�lgili Haberler