İzleme Heyeti Adalet Bakanlığı'na açlık grevi raporunu sundu

PKK Lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin kaldırılması talebiyle hapishanelerde devam eden açlık grevi ve ölüm orucunu takip etmek için İnsan Hakları Derneği (İHD), Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), Çağdaş Hukukçular Derneği'nin (ÇHD) oluşturduğu izleme heyeti,  "Türkiye Hapishanelerinde Devam Eden Açlık Grevleri Tespit ve Değerlendirme Raporu" hazırladı. Rapor, Adalet Bakanlığı'na sundu.

 

 

Raporda, İmralı'daki tecridin kaldırılması talebiyle 8 Kasım 2018'de Leyla Güven'in başlattığı süresiz dönüşümsüz açlık grevinin 182'nci gününde olduğu hatırlatıldı, heyetin 92 hapishanede binlerce tutsağın açlık grevinde olduğunun tespit edildiği belirtildi.

 

MİLLETVEKİLLERİNİN AÇLIK GREVİ 2 AYI GERİDE BIRAKTI

 

Raporda, tutuklu siyasetçiler Sebahat Tuncel ve Selma Irmak'ın 15 Ocak, HDP'li milletvekilleri Dersim Dağ'ın 3 Mart, Tayip Temel ve Murat Sarısaç'ın ise 8 Mart'tan beri açlık grevinde olduğu belirtildi. 

 

8 KİŞİ TECRİDİ PROTESTO ETMEK İÇİN YAŞAMINA SON VERDİ

 

Tecridi protesto etmek için Almanya'da Uğur Şakar  17 Mart 2019 günü Tekirdağ 2 No'lu F Tipi Hapishanesi'nde Zülküf Gezen, 23 Mart 2019 günü Gebze M Tipi Kadın Kapalı Hapishanesi'nde Ayten Beçet, 24 Mart 2019 günü Erzurum Oltu T Tipi Hapishanesi'nde Zehra Sağlam, 25 Mart 2019 Mardin E Tipi Kapalı Hapishanesi'nde günü Medya Çınar, 29 Mart 2019 günü Şakran Kapalı Kadın Hapishanesi'nde Yonca Akıcı, 2 Nisan 2019 günü Osmaniye 2 Nolu T Tipi Hapishanesi'nde Siraç Yüksek, 5 Nisan 2019 günü Elazığ T Tipi Hapishanesi'nde Masum Pamay'ın yaşamlarına son verdiği aktarıldı.

 

‘CEZAEVLERİNE BAĞIMSIZ HEYET VE HEKİMLER GİRMELİ'

 

Açlık grevlerinin geldiği aşamanın çok ciddi aşamada olduğu belirtilen raporda, "Gerek açlık grevcilerinin sağlık durumlarının izlenmesi, gerekse de taleplerin demokratik kamuoyu tarafından duyulduğunun ortaya konabilmesi için bağımsız heyetlerin ve bağımsız hekimlerin cezaevlerine girmesine izin verilmelidir. Siyasi iktidar bu husustaki sorumluluğunu görmeli ve bir an önce bu talepleri karşılamalıdır. Tecrit gibi başta BM Mandela Kuralları olmak üzere Türkiye yasalarına bile aykırı uygulamaların son bulmasını diliyor, siyasi iktidarı bir an önce sorumlu davranarak hapishanelerdeki tecridi kaldırmaya davet ediyoruz" denildi.

 

TUTSAKLARDA SAĞLIK PROBLEMLERİ ÇOĞALDI

 

Raporda, açlık grevinde olan tutukluların yaşadıkları sağlık problemlerine de yer verildi. Rapora göre farklı tarihlerde açlık grevine giren tutuklularda; kilo kaybı, halsizlik, yürümede yavaşlık, ağızda ve boğazda oluşan yaralar, kabızlık, ishal, uyuyamama, görmede bulanıklık, kulak çınlaması, baş ağrısı, algıda zorlanma, ışık, koku ve sese duyarlılık, vücut kaslarında seğirme, mide yanması, ağız içi iltihaplanma, diş etlerinde sızlama, kaşıntı, puslu görme, konsantrasyon ve dikkat bozukluğu, denge bozukluğu, göz bebeklerinde sararma, idrar renginde koyulaşma, idrara çıkarken yanma, kemik batma hissi, el ve ayaklarda uyuşma  gibi greve bağlı etkilerin başladığı belirtildi.  

 

YENİ YAŞAM GAZETESİ VERİLMİYOR

 

Raporda, açlık grevindeki tutsaklara, Yeni Yaşam Gazetesi'nin verilmediği, demokratik hakların ya da en küçük talebin disiplin cezalarıyla yanıtlandığı, Amasya E Tipi Hapishanesi'nde grevdeki tutuklulara temizlik maddelerinin verilmediği, Sincan Kadın Kapalı Hapishanesi'nde borulardan kirli su geldiği,  Malatya E Tipi Kapalı Hapishanesi'nde açlık grevindeki 13 tutuklunun 8 kişilik koğuşlarda kaldığı belirtildi.

 

8 HAPİSHANEDE KARBONAT VERİLMİYOR

 

Karabük T Tipi, Tokat T Tipi, Buca Kırıklar 2 Nolu F Tipi, Kepsut L Tipi Hapishanesi, Tekirdağ 1 No'lu F Tipi Kapalı Hapishanesi, Giresun E Tipi Hapishanesi, Elazığ 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Hapishanesi, Diyarbakır D Tipi Hapishanesi'nde tutuklulara karbonat verilmediği raporda belirtildi. 

 

İZLEME HEYETİNİN TESPİTLERİ

 

Raporda, direnişteki tutsaklara ilişkin tespitler ise şöyle: "Birçok hapishanede açlık grevinin hekim gözetiminde sürdürülmediği, bir kısım hekimin meslek etiğine uygun ve gerekli bilinç ve donanımla yaklaşım göstermedikleri,  açlık grevindekilerin vücut endeksinin takibini sağlayacak düzeyde düzenli tahlil ve ölçümlerin yapılmaması   sebebiyle sürecin sağlıklı takip edilemediği, bazı hapishanelerde açlık grevinde bulunan mahpusların sağlık kontrolleri için bizzat revire gitmelerinin dayatıldığı anlaşılmıştır.

 

KİLO KAYBI HIZLANIYOR

 

Ancak açlık grevindeki mahpusların süre itibariyle kritik eşiği aştıkları göz önüne alındığında enerji kaybının mahpusların vücut direncini ciddi derecede kırdığı ve kendilerine böyle bir dayatmada bulunmaya karşı refleks geliştirerek gitmek istemedikleri gözlemlenmiştir.  Bu durumda sağlık kontrollerinin  bizzat bulundukları oda veya koğuşta yapılması gerektiği, birçok hapishanede açlık grevindekilere refakatçi temin edilecek koşulların yaratılmaması sebebiyle açlık grevindekiler kişisel ihtiyaçlarını ve bulundukları ortamın temizliğini kendileri yaptıkları için daha çok enerji harcamaya bağlı kilo kaybının daha hızlı yaşandığı, açlık grevcilerinin genellikle tansiyon ve kilo ölçümü takibinin yapıldığı, birçok hapishanede ise kan tahlili ve vücut ısısı gibi ölçümlerin yapılmadığı. 

 

B1 YETERLİ DOZDA VERİLMİYOR

 

Açlık grevcilerinin sağlık durumlarının günlük olarak takibinin yapılması gerekirken, birçok hapishanede bu kontrollerin belli sürelerle yapıldığı özellikle hafta sonları sağlık memurlarının çalışmaması nedeniyle rutin kontrollerin dahi yapılamadığı,  2012 yılı açlık grevinde tedarik edilmesine karşın hapishanelerin açlık grevci mahpuslara saf B1 vitamini verilmemesi sebebiyle B1 vitaminin B Kompleks (içerisinde B1, B6 ve B12 bulunan) vitaminlerce karşılanmaya çalışılsa da yeterli dozda verilmemesinden kaynaklı B1 vitamini eksikliği yaşanabileceği, uzun süreli B kompleks vitamini alımında B6 ve B12'nin vücutta birikerek başka sorunlara yol açabileceği, B kompleks vitaminine karşı alerjisi olması sebebiyle B1 vitamini alamayan açlık grevcilerine dahi saf B1 vitamini verilmediği.

 

MEKTUP VE FAKSLARA EL KONULUYOR

 

Direnişçilerin kendi sağlık durumları ve talepleri konusunda kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla kurumlara gönderdikleri mektup ve fakslara el konulduğu, açlık grevine giren mahpuslar hakkında disiplin soruşturmalarının başlatıldığı ve bir takım disiplin cezalarının verildiği, açlık grevine giremeyip ancak desteklerini açıkça ifade eden mahpuslara da aynı yaptırımın uygulandığı kaydedildi.

 

MÜDÜR VE ÇALIŞANLAR BASKI YAPIYOR

 

Açlık grevindeki tutsakların  aileleriyle yaptıkları telefon görüşmelerinde açlık grevinde olduklarına ilişkin bilgi vermeleri durumunda telefon görüşmelerinin anında kesildiği, ayrıca "örgüt propagandası" yapıldığı gerekçesiyle mahpuslara telefon görüş yasağı ve hücre cezası gibi disiplin cezaları verildiği, açlık grevinde olsun olmasın tüm mahpusların avukatlarıyla yapacakları görüşmelerin kayıt altına alınmasına ve gardiyan eşliğinde yapılmasına bazı hapishanelerde karar verilmeye başlandığı, açlık grevine giren mahpuslara bazı hapishanelerde müdür ve çalışanlar tarafından açlık grevlerini bırakmaları yönünde baskı uygulandığı, gözlemlenmiştir. 

 

GEREKLİ TIBBİ BAKIM İLKELERİNE UYULMASI GEREKİYOR

 

Bu sorunların acilen giderilerek açlık grevinde bulunan mahpusların sağlıklarının tehlikeye girmemeleri konusunda gerekli tıbbi bakım ilkelerine uyulması sağlanmalıdır. Ayrıca mevzuata aykırı uygulama içerisinde bulunan hapishane yetkililerinin uyarılması ve bu konuda gerekli adli ve idari soruşturmaların açılması gerekmektedir."

 

HAPİSHANELERE VE AÇLIK GREVİNDEKİ TUTSAKLAR

 

- Afyon Dinar T Tipi Hapishanesi; 4 tutuklu

- Afyonkarahisar E Tipi Hapishanesi; 3 tutuklu

- Akhisar T Tipi Hapishanesi; 17 tutuklu

- Alanya L Tipi Kadın Hapishanesi; 21 tutuklu

- Amasya E Tipi Hapishanesi; 3 tutuklu 

- Antalya L Tipi Hapishanesi; 43 tutuklu

- Bafra T Tipi Hapishanesi; 49 tutuklu

- Bakırköy Kadın Hapishanesi; 29 tutuklu

- Bandırma 1 Nolu T Tipi Hapishanesi; 69 tutuklu

- Bandırma 2 Nolu T Tipi Hapishanesi; 66 tutuklu

- Batman M Tipi Hapishanesi; 40 tutuklu

- Bayburt M Tipi Hapishanesi; 9 tutuklu

- Bolu F Tipi Hapishanesi: 93 tutuklu

- Buca Kırıklar 1 Nolu F Tipi Hapishanesi; 12 tutuklu

- Buca Kırıklar 2 Nolu F Tipi Hapishanesi; 10 tutuklu

- Burhaniye D Tipi Hapishanesi; 2 tutuklu

- Burhaniye T Tipi Hapishanesi; 13 tutuklu

- Burhaniye T Tipi Hapishanesi; 16 tutuklu

- Bursa H Tipi Hapishanesi; 15 tutuklu

- Bünyan 2 nolu T Tipi Hapishanesi; 64 tutuklu

- Bünyan Kadın Kapalı Hapishanesi; 28 tutuklu

- Ceyhan M Tipi Hapishanesi; 8 tutuklu

- Çankırı E Tipi Hapishanesi; 4 tutuklu

- Denizli T Tipi Hapishanesi; 10 tutuklu

- Diyarbakır 1 Nolu Hapishanesi; 35 tutuklu

- Diyarbakır D Tipi Hapishanesi; 173 tutuklu

- Diyarbakır E Tipi Hapishanesi, 13 tutuklu

- Düzce T Tipi Hapishanesi; 12 tutuklu

- Edirne F Tipi Hapishanesi; 24 tutuklu

- Elazığ 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Hapishanesi: 57 tutuklu

- Elazığ 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Hapishanesi; 74 tutuklu

- Elazığ Kadın Hapishanesi; 3 tutuklu

- Ereğli T Tipi Hapishanesi, 2 tutuklu

- Erzincan T Tipi Hapishanesi, 1 tutuklu

- Eskişehir H Tipi Hapishanesi; 3 tutuklu

- Gaziantep L Tipi Hapishanesi; 3 tutuklu

- Gebze Kadın Hapishanesi; 31 tutuklu

- Giresun E Tipi Kapalı Hapishanesi: 15 tutuklu

- Gümüşhane E Tipi Hapishanesi; 5 tutuklu

- Kahramanmaraş Türkoğlu 2 Nolu T Tipi Hapishanesi; 7 tutuklu

- Kalkandere L Tipi Hapishanesi; 9 tutuklu

- Kandıra 1 Nolu F Tipi Hapishanesi; 44 tutuklu

- Kandıra 2 Nolu F Tipi Hapishanesi; 24 tutuklu

- Kandıra 2 nolu T Tipi Hapishanesi; 5 tutuklu

- Karabük T Tipi Hapishanesi: 30 tutuklu

- Kepsut L Tipi Hapishanesi; 4 tutuklu

- Kırıkkale F Tipi Hapishanesi; 46 tutuklu

- Kürkçüler F Tipi Hapishanesi; 20 tutuklu

- Malatya E Tipi Hapishanesi; 15 tutuklu

- Maltepe 1 Nolu L Tipi Hapishanesi; 7 tutuklu

- Maltepe 2 Nolu L Tipi Hapishanesi; 16 tutuklu

- Manisa T Tipi Hapishanesi; 5 tutuklu

- Mardin E Tipi Hapishanesi; 131 tutuklu

- Menemen R Tipi Hapishanesi; 1 tutuklu

- Menemen T Tipi Hapishanesi; 6 tutuklu

- Oltu T Tipi Hapishanesi; 8 tutuklu

- Ordu E Tipi Hapishanesi; 21 tutuklu

- Osmaniye 1 ve 2 Nolu T Tipi Hapishanesi; 32 tutuklu

- Ödemiş T Tipi Hapishanesi; 27 tutuklu

- Patnos L Tipi Hapishanesi; 163 tutuklu

- Seydişehir T Tipi Hapishanesi, 2 tutuklu

- Siirt Hapishanesi: 9 tutuklu

- Silivri 5 Nolu F Tipi Hapishanesi; 186 tutuklu

- Silivri 9 Nolu F Tipi Hapishanesi; 9 tutuklu

- Sincan Kapın Kapalı Hapishanesi; 27 tutuklu

- Siverek T Tipi Hapishanesi; 25 tutuklu

- Şakran 1 Nolu T Tipi Hapishanesi; 5 tutuklu

- Şakran 2 Nolu T Tipi Hapishanesi; 55 tutuklu

- Şakran 3 Nolu T Tipi Hapishanesi; 43 tutuklu

- Şakran 4 Nolu T Tipi Hapishanesi; 43 tutuklu

- Şakran Kadın Hapishanesi; 30 tutuklu

- Şırnak T Tipi Hapishanesi; 14 tutuklu

- Tarsus 1 Nolu T Tipi Hapishanesi; 73 tutuklu

- Tarsus 2 Nolu T Tipi Hapishanesi; 23 tutuklu

- Tarsus 3 Nolu T Tipi Hapishanesi; 24 tutuklu

- Tarsus Kadın Kapalı Hapishanesi; 20 tutuklu

- Tekirdağ 1 Nolu F Tipi Hapishanesi; 55 tutuklu

- Tekirdağ 1 Nolu T Tipi Hapishanesi; 21 tutuklu

- Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Hapishanesi; 55 tutuklu

- Tekirdağ 2 Nolu T Tipi Hapishanesi; 16 tutuklu

- Tokat T Tipi Hapishanesi; 16 tutuklu

- Trabzon M Tipi Hapishanesi, 2 tutuklu

- Urfa 1 Nolu T Tipi Hapishanesi; 85 tutuklu

- Urfa 2 Nolu T Tipi Hapishanesi; 99 tutuklu

- Ümraniye E Tipi Hapishanesi; 6 tutuklu

- Van F Tipi Hapishanesi; 67 tutuklu

- Van T Tipi Hapishanesi; 194 tutuklu

- Van Yüksek Güvenlikli Hapishanesi; 148 tutuklu

- Vezirköprü M Tipi Kapalı Hapishanesi; 3 tutuklu

- Yozgat E Tipi Hapishanesi; 4 tutuklu