Ekolojistlerden suç duyurusu: İliç'teki katliamın sorumluları yargılansın
İliç'te meydana gelen emek ve ekoloji katliamının tüm sorumlularının yargılanması için emek ve ekoloji örgütleri çok sayıda kentte eş zamanlı olarak suç duyurusunda bulundu. Anagold yetkililerinden dönemin bakanı Kurum'a, gerekli denetimleri yapmayan ve yaşanan katliamı önlemeyen kamu çalışanlarının yargılanmasını isteyen ekolojistler, İliç'te yaşananın bir ekokırım olduğunu vurguladı.
Emek ve ekoloji örgütleri çok sayıda kentlerde İliç katliamının sorumlusu Murat Kurum hakkında suç duyurusunda bulundu. Adana, Aydın, Bursa, İstanbul, Muğla, Artvin, Balıkesir, Çanakkale, İzmir'de adliye önünde buluşan emek ve ekolojiden yana olan pek çok kişi, "İliç'teki katliamın sorumlularından hesap sormak için suç duyurusunda bulunuyoruz" dedi. Ölüm madeni İliç'in kapatılmasını isteyen ekolojistler, meydana gelenin kaza değil katliam olduğunu bir kez daha vurguladı.
ÇED OLUMLU RAPORU KURUM'UN BAKANLIĞI DÖNEMİNDE VERİLDİ
13 Şubat öğlen saatlerinde ekolojistler, bilim insanları ve yöre halkının yıllardır tüm uyarılarına kulak tıkanan Erzincan İliç'teki Çöpler Altın Madeninde bir göçük meydana gelmiş, resmi rakamlara göre 9 işçi milyonlarca ton kimyasalın altında kalmıştı. Yerli iştiraki Çalık Holding olan Anagold'a ait madende iki yıl önce de siyanür sızıntısı meydana gelmiş, kamuoyunda oluşan tepkilerin ardından göstermelik olarak kısa süreli maden kapatılmıştı. Dönemin Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'un verdiği ÇED olumlu raporu sayesinde üç kez maden sahasında kapasite artırımına gidilmişti. AKP'nin İBB adayı olan Kurum, sorumluluğu üstünden atmak için ÇED raporu ile toprak kayması bir alakası olmadığını öne sürmüştü.
'İLİÇ SUÇLULARI YARGILANSIN'
Başta Kurum olmak üzere yaşanan emek ve ekoloji katliamının hesabını sormak için adliyelerin önünde buluşan ekolojistler İliç'in ekokırım suç mahali olduğunun altını çizdi. İstanbul Adliyesi önünde "Kaza değil katliam! Ekokırım suç mahalli: İliç. #İliçSuçlularıYargılansın #İliçAltınMadeniKapatılsın" pankartıyla yapılan açıklamada, "Ekokırım doğanın katledilmesi, gelecek kuşakları da etkileyecek şekilde ağır ve telafisi mümkün olmayan ağır doğa tahribatı yani ekolojik yıkımdır. Böylesi büyük ölçekte doğa tahribatına sebep olan kasıtlı fiiller ise ekokırım suçudur. Bu bağlamda İliç'te yaşananlar kesinlikle ihmal suçu değildir. Öngörüldüğü, uyarıldığı, ölçümlendiiği, verileri sunulduğu halde sonucu bilinerek yapılan bu kasıtlı fiiller ihmal edildi denilerek geçiştirilemez veya örtbas edilemez" denildi.
ŞİRKET ÇALIŞANLARI VE KAMU GÖREVLİLERİ HAKKINDA SUÇ DUYURUSU
Ekokırım yasasını yaptıklarının altını çizen ekolojistler Anagold Madencilik San. Tic. A.Ş. yöneticileri, suçun önlenmesi için görevini yapmayan Murat Kurum, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü görevlileri, enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü görevlileri, Erzincan Valiliği İzleme ve Denetleme Komisyonu üyeleri hakkında suç duyurusunda bulundu.
Suç duyurusunun içeriğini Anagold'un işlettiği Çöpler Altın Madeni işletmesinde yığın liç sahasının kayması/çökmesi ve geniş bir alana yayılması sonucu çok sayıda insanı öldürme, "insan veya heyvanlar açısından tedavisi zor hastalıkların ortaya çıkmasına, üreme yeteneğinin körelmesine, hayvanların veya bitkilerin doğal özelliklerini değiştirmeye neden olabilecek niteliklere sahip olan atık veya artıklarla" çevreyi kasten kirletme, kamu görevlileri yönünden görevi kötüye kullanma ve tespit edilecek diğer suçlar oluşturdu.
'EMEK VE EKOLOJİ KATLİAMI MEYDANA GELDİ'
Suç duyurusunda, 13 Şubat'ta meydana gelen katliamın ilk suç olmadığı hatırlatıldı. Yığın liç sahasında 27 Mart 2022 tarihinde de kayma meydana geldiği, 21 Haziran 2022 tarihinde şimdi yıkılan liç sahasına siyanür taşıyan borunun çatladığı ve üç saat boyunca yaklaşık 20 ton siyanürlü solisyonun açık alana boşaldığı hatırlatılan suç duyurusunda, "Bu olay üzerine çok sayıda kurum ve kuruluş ile yaşam savunucusu yurtta, suçun faillerinin tespit edilerek yargılanmaları için İliç Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunmuştu ancak Savcılık tarafından kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmişti. İşlenen ekokırım suçuna ilşikin olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından altın madeni işletmesine 'en üst sınır'dan idari para cezası kesilmiş, çevre izin ve ilsansı iptal edilerek 27 Haziran 2022 tarihinde faaliyeti durdurulmuşsa da 23 Eylül 2022'de yeniden faaliyetine izin verilmiş ve doğaya karşı işlenen suçlar bu şekilde kapatılmıştı. Şimdi de yığın liç sahası çökmüş, 9 maden çalışanının ölmesine ve geri dönüşü olmayacak şekilde ekolojik yıkıma yol açmıştır. İşlenen suç tipik bir ekokırım suçudur" denildi.
KAMU DAVASI AÇILMASI TALEBİ
Anayasa'nın 17. maddesi ile güvence altına alınan "yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkı"na, 56. maddesinde yer alan "sağlıklı ve dengeli çevrede yaşama hakkı" ile "çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek ödevi"ne dayanarak olayla ilgili etkin soruşturma yapılması, faillerin cezalandırılması için yapılan başvuruda; Anagold yöneticileri ve çalışanları ile gereken idari önlemleri almayan, denetim yapmayan olaya yol açan izin ve ruhsatları veren kamu görevlilerinin tespit edilmesini, yapılacak soruşturma sonucunda, tespit edilen şüphelilerin atılı suçlardan cezalandırılmalı, şüpheli şirkete verilen tüm izinlerin TCK madde 60 gereğince iptali istemli olarak kamu davası açılması istendi.