23 Kasım 2024 Cumartesi

'Avrupa, Çin ve Rusya, İran için yeni bir nükleer anlaşmayı görüşüyor'

Alman basını, Avrupa, Çin ve Rusya'dan diplomatların, ABD'nin çekildiği İran nükleer anlaşmasından 'geriye kalanları kurtarmak için' nükleer programını sınırlandırması karşılında Tahran'a finansal yardım yapılmasını öngörecek yeni bir anlaşmayı görüşmekte olduklarını yazdı.
Alman Welt am Sonntag gazetesinin üst düzey AB kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, Avrupalı diplomat Helga Schmid'in liderliğindeki Avrupalı, Çinli ve Rus yetkililer, gelecek hafta Viyana'da buluşup ABD Başkanı Donald Trump'in 2015'te imzalanan İran nükleer anlaşmasından çekilme kararı alması sonrası atılabilecek adımları tartışacak.
 
Avusturya'nın başkenti Viyana'daki görüşmeye Almanya, Fransa, İngiltere, Rusya ve Çin'in katılması bekleniyor fakat ABD bu görüşmenin katılımcılarından biri olmayacak.
 
Görüşmeye İran'ın katılıp katılmayacağının ise şu an için bilinmediği belirtildi.
 
Öte yandan Viyana'da bir araya gelecek diplomatların amacı, 2015 anlaşmasına yeni maddeler ekleyerek Trump'ı İran'a yeniden getirdiği yaptırımları kaldırmaya ikna etmek. Alman gazetesinde ayrıca, görüşülmekte olan yeni anlaşmanın, Türkiye'ye milyonlarca göçmeni ülkeye alıp sınırlarını kapatması için yapılan maddi yardımlara benzer bir biçimde, İran'a milyarlarca dolar finansal yardım yapılmasına ilişkin bir madde içerebileceği belirtildi.
 
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Trump'ın çekilme kararı alması ardından nükleer anlaşmanın uygulanmasına ABD olmadan devam edilebileceğini söylemişti.
 
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif de geçen hafta verdiği bir demeçte, İran ve Avrupalı ülkelerin 2015 anlaşmasından geriye kalanları kurtarmak için görüşmelerde iyi bir başlangıç yaptıklarını fakat pek çok şeyin gelecek birkaç hafta içerisinde neler olacağına bağlı olduğunu kaydetmişti.
 
İran 2015'te ABD, Çin, Rusya, Fransa, İngiltere ve Almanya ile nükleer faaliyetlerini sınırlandırmasına karşılık kendine uygulanan ekonomik yaptırımların kaldırılmasına yönelik bir anlaşma imzalamıştı. Resmi adı 'Ortak Kapsamlı Eylem Planı' olan anlaşmaya göre İran, uranyum zenginleştirdiği santrifüjleri azaltma taahhüdünde bulunuyordu. Anlaşmanın maddeleri, İran'ın uranyum zenginleştirmeyi büyük ölçüde azaltması ve nükleer silah yapmaya yetecek düzeye çıkarmamasını öngörüyordu. Buna karşılık İran'a uygulanan yaptırımlar kaldırılacaktı.
 
Fakat Trump, İran'ın anlaşmaya uymadığını ileri sürerek 8 Mayıs'ta anlaşmadan çekilme kararı almıştı. Avrupalı ülkelerin çağrıları da Trump'ı bu kararı almaktan alıkoyamamıştı.