Toplumsal cinsiyet rolleri kadın işçi sömürüsünü arttırıyor
İşçi kadınlar, hem fabrikada hem evde çalışıyor. Fabrikada 8 saatlik sömürünün üstüne, akşam eve gittiğinde çocuk ve yaşlı bakımı, ev içi emek yüklerinin ekleniyor.
DİSK'e bağlı Birleşik Metal-İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM), çalışma yaşamında toplumsal cinsiyet rolleri ve kadın işçiler üzerindeki etkilerine ilişkin bir rapor yayınladı. Raporda, kadın işçilerin fabrikadaki emek sömürüsünün üstüne, akşam eve gittiklerinde çocuk bakımı, yaşlı bakımı ve diğer ev içi emek sömürüsünün eklendiğine dikkat çekildi.
"Elektrik-elektronik sektöründe çalışma koşulları ve toplumsal cinsiyet rollerinin kadın işçiler üzerindeki etkileri: İşyeri vaka analizi" başlıklı raporda, işçilerle ilgili yürütülen çalışmalarda kadın işçilerin toplumsal cinsiyet rollerinin görmezden gelindiğine dikkat çekildi.
Kadın işçilerin, çocuk bakımı, yaşlı bakımı, ev içi işler gibi yüklerinden kurtulamadığına dikkat çekilen raporda, "Böylece kadınlar hem evde hem işte çalıştıklarından, normal çalışma sürelerini çok çok aşan sürelerle oluyorlar. Üstelik evde yaptıkları çalışmaların bir ücret karşılığı da yok. Daha az dinleniyorlar, hem işin hem de ev içi işlerin yükünü ve stresini üzerlerinde taşıyorlar. Zihnen ve bedenen daha fazla yoruluyorlar. Haliyle bu çifte emek sömürüsünün kadın işçi sağlığı üzerine olumsuz etkileri bulunmaktadır" denildi.
Birleşik Metal-İş Sendikası'nın örgütlü olduğu, elektrik-elektronik alanında klemens üretimi yapan ağırlıklı kadın işçilerin olduğu, 5-7 kişiden oluşan montaj hatlarında üretim yapan bir işyerinde yapılan araştırmanın sonuçları da aktarıldı. Araştırmada öne çıkan sonuçlar şunlar:
■ Evli olan kadın işçilerin üçte ikisi işlerin planlamasını tek başına karar veriyor.
■ Kadın işçilerin tamamı iş günlerinde evde yemek, temizlik, çocuk bakımı, ev toplama, bulaşık, çamaşır, ütü gibi ev işlerinden en az birini yaptığını ifade ediyor.
■ Kadın işçilerin yarısı ev içi yüklerin paylaşılmadığını söylüyor.
■ Ev içi yüklerin paylaşıldığını söyleyenler toplamın yarısı iken, evli olanlarda bu oran dörtte bire gerilemektedir.
■ Evli olmayan beş kadın işçiden dördü kendilerine haftada 8 saat ve üzeri zaman ayırırken evli olanların yarısı ayırabiliyor.
■ Toplumsal cinsiyet rolleri kadınların sağlığını etkiliyor.
■ 49 kadın işçinin 14'ü kayınvalide ya da anne desteği alıyor.
■ Altı saatin altında uyku uyuyan kadın işçilerin sağlıkları daha kötü.
■ Kadın işçiler arasında evli olup işleri planlanmasında ortak karar alanlar, almayanlara göre, kendine zaman ayıranlar, ayıramayanlara göre, ev içi yükü paylaşılanlar, paylaşılmayanlara göre kendini daha sağlıklı hissediyor.
■ Kadın işçilerin üçte ikisi kas iskelet sorunu yaşıyor. Bunu nörolojik sorunlar izliyor.
■ Kadın işçilerin yüzde 78'i boyun, yüzde 76'sı bel, yüzde 61,5'i sırt ve yüzde 69'u baş ağrısı yaşıyor.
■ Fazla mesai yapan kadın işçilerde kas iskelet hastalığı oranı yüzde 38 iken yapmayanlarda yüzde 14'tür.
■ Toplam çalışma süresi 8 yıl ve üzeri kadın işçilerde kas iskelet hastalığı yaşayanların oranı yüzde 41 iken altında yüzde 20'dir.
■ Evli olanlarda kas iskelet hastalığı yaşayanların oranı yüzde 39, evli olmayanlarda yüzde 14'tür. Buna karşın evli olmayanlarda omuz ağrısı evli olanlara göre daha sık karşılaşılan bir durumdur.