Santrallere 'kirletme izni' veren tasarı geri çekilmeli
Termik santrallerle ilgili tasarının Mecliste kabul edilmesinin Anayasanın ihlali anlamına geleceğini bildiren Çevre Mühendisleri Odası, halk sağlığını hiçe sayan düzenlemenin geri çekilmesini talep etti.
Termik santralleri yaptırımlardan muaf tutarak çalışma izni verilmesini içeren düzenleme tepki çekti. Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, tasarıya ilişkin milletvekillerine açık mektup yayınlayarak termik santrallere havayı kirletme izni veren maddeyi reddetmeleri yönünde çağrı yaptı.
Dijital Hizmet Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi, Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Çevre mühendisleri, tasarıyı "Bu düzenleme ile 2013 yılından beri çevre yatırımlarını gerçekleştirme taahhütlerini yerine getirmeyen ve yasal düzenlemelerle 'kirlilik' izinleri uzatılan termik santrallere bir kez daha havayı kirletme izni verilmek isteniyor" şeklinde yorumladı.
2014 yılında Anayasa Mahkemesi, filtresiz çalışan kömürlü termik santrallerin hava kirliliğine neden olarak insan ve çevre sağlığını tehdit etmesini anayasaya aykırı bularak santrallere 2021 yılına kadar verilen filtresiz çalışma iznini iptal etmiş, 2015 yılında ise yapılan yeni bir yasal düzenleme ile bu santrallere son olarak 2019 sonuna kadar süre tanımıştı. Anayasa Mahkemesi'nin 2017 yılındaki kararıyla da 2019 yılı sonuna kadar santrallerin gerekli yatırımları sağlaması zorunlu tutulmuştu. 6 yıldır tanınan yatırım süreleriyle hiçbir kontrol mekanizması olmaksızın havayı kirleten bu santrallere, Kapasite Mekanizması Yönetmeliği'ne dayandırılarak ödül gibi teşvikler verilmişti.
TOPLUM VE ÇEVRE SAĞLIĞI HİÇE SAYILIYOR
Konuya ilişkin yapılan açıklamada, söz konusu çevresel taahhütlerin hiçbirinin yerine getirilmediği vurgulandı. Açıklamada, "Karar, Haziran 2022'ye kadar belirlenen termik santrallerin havayı kirletme izninin devam etmesi ve buna bağlı olarak toplum ve çevre sağlığını bir kez daha tehlikeye atması anlamına gelmektedir" denildi. Buna göre, çoğunun özel şirketler tarafından işletildiği bu santrallere sürekli imtiyaz verilmesi, 2013 yılından beri santrallerin baca gazı kükürt giderim tesisi, filtre sistemleri, kül barajı gibi çevre ve halk sağlığının korunması için gerekli yatırımları yapmamasına neden oluyor.
Teklifin yasalaşması durumunda Anayasanın ihlal edilmiş olacağına dikkat çeken Çevre Mühendisleri Odası şunları kaydetti: "Halkın vekilleri topluma karşı sorumluluklarını yerine getirmeyip şirketlerin kârından yana taraf olmuş olacaklardır. Bu nedenle milletvekillerine sorumluluklarını hatırlatıyor, TBMM'nin hem 14 Şubat 2019 tarihli kendi kararına hem de Anayasa Mahkemesi'nin 2014 ve 2017 tarihli kararlarına uygun hareket ederek ve bu yasa teklifini bir daha gündeme getirilmemek üzere geri çekmesini talep ediyoruz."