22 Eylül 2024 Pazar

Polonya'da kadınlar kürtaj hakkı için grevde

Polonya'da Anayasa Mahkemesi'nin kürtaj hakkını neredeyse tam olarak yasaklayacak şekilde kısıtlamasına karşı kadınlar bir haftadır sokaklarda. Kadınlar, ülke genelinde bugün greve gitti; ev işi yapmadı, çalışmadı, sokaklara çıktı.

Polonya'da Anayasa Mahkemesi'nin kürtaj yasağına ilişkin aldığı karara karşı kadınlar greve gitti. Ceninde çok ciddi sağlık sorunları olması halinde kürtaja izin veren yasa maddesinin iptaline öfkeyle tepki gösteren kadınların eylemleri yedi gündür sürüyor. Salı günü Parlamento'da yaşanan arbedeler sırasında muhalefet sıralarından "Bu bir savaş", "Utanın" haykırışları yükseldi. 

İZLANDALI KADINLARDAN ESİNLENDİLER
İzlandalı kadınların 1975'teki genel grevinden esinlenen kadın hareketi, okullar ve işyerlerine gitmeme ve ev işlerini yapmayı reddetme kararı aldı. Bunun benzeri bir eylem 2016 yılında da yapılmış, parlamento gündemindeki kürtajı kısıtlayan yasa teklifi karşısında siyahlar giyen Polonyalı kadınlar sokaklara dökülmüştü.

Salı günü muhafazakar meclis başkanının greve giden kadınların sembol olarak benimsediği kırmızı şimşek görselinin Nazi gençlik örgütünün sembolüne benzediğini öne sürdü. Bunun ardından, parlamentodaki merkez ve sol partilerden milletvekilleri, Başbakan Mateusz Morawiecki'nin konuşmasını kürtaj talebini destekleyen dövizler ve sloganlarla protesto ettiler.

Sol partili milletvekillerinden Agnieszka Dziemianowicz-Bak, "Sokakları dolduran göstericilerle ve kadınların, doğurganlıkları üzerinde tam söz sahibi olmaları konusunda gerçek bir toplumsal tartışma talebiyle dayanışmaya çalıştık" dedi.

Polonya'da iktidarda olan Hukuk ve Adalet Partisi lideri kararın değiştirilemeyeceğini savundu.

POLONYA'DAKİ KÜRTAJ TARTIŞMALARI
Kürtaj, Polonya'da kamuoyunu derinden bölen bir konu. Ülkede kürtaj son değişiklikten önce de Avrupa'daki en katı yasalara tabiydi. 2014 yılında CBOS araştırma merkezi tarafından yapılan bir kamuoyu yoklamasında, görüşleri alınan Polonyalılardan yüzde 65'i kürtaja karşı çıkmış, yüzde 27'si kabul edilebilir bulmuş, yüzde 8'i ise kararsız olduklarını söylemişlerdi.

Fakat yıllardır yapılan bütün kamuoyu yoklamalarında, halkın çoğunluğu net bir farkla bu konudaki kısıtlamaların gevşetilmesinden yana görünüyor. Polonya'da yılda ortalama 1000 yasal kürtaj yapılıyor fakat kadın grupları gizlice ya da yurt dışında yapılan kürtaj sayısının 80 bin ila 120 bin arasında olabileceğini tahmin ediyor.

Gözlemciler, hükümetin ve iktidar partisinin, aynı zamanda ülkenin güçlü kurumlarından Katolik Kilisesi'ne alışılmadık ölçüde sert bir eleştiri dalgasına da yol açan son protestoların kitleselliği karşısında şaşkınlık içinde olduğunu söylüyor.

Kilisenin genç kuşaklar üzerindeki etkisi azalırken, protesto eylemlerine çok sayıda genç kadının katıldığı da dikkat çekiyor. Pazar günü yapılan eylemler kiliseleri hedef aldı ve bazı kiliselerde ayinler yapılamadı.

Bunların yanı sıra, hükümetin değişiklikleri parlamentoda tartıştırmadan ya da kamuoyuna danışmadan hızla geçirmesinin de tepkilerin artmasında rol oynadığı belirtiliyor.