GÜNCEL

Özgür Ülke'nin bombalamas�n�n 25. y�l�: Bugün gazeteler bombalanm�yor ama...

HABER MERKEZ�
2 Aral�k 2019 Pazartesi

Özgür Ülke Gazetesinin bombalanmas�n�n üzerinden 25 y�l geçti. O günün tan�klar�ndan gazeteci Hüseyin Aykol, "Eskiden binalar bombalan�yordu. �imdi ise onlarca çal��an� hapse at�p gazeteleri kapatmaya çal��yorlar" dedi. Aykol, dünden bugüne dayan��man�n zay�flad��n� belirterek, bunun de�i�mesi gerekti�ini söyledi.

Halk Gerçe�i, Yeni Halk Gerçe�i, Yeni Ülke, Özgür Gündem, Welat ve bir kez daha Özgür Gündem... Sansür ve sald�r�lar�n ard�ndan 28 Nisan 1994 y�l�nda bu gazetelerin devamc�s� olarak Özgür Ülke, yay�n hayat�na ba�lad�. Özgür Ülke de dönemin bask�c� politikalar�ndan pay�na dü�eni ald�. '94 y�l�n�n 3 Aral�k gecesi gazetenin �stanbul Kad�rga'da bulunan teknik binas�, Ca�alo�lu'nda bulunan merkez bürosu ve Ankara bürosu ayn� anda bombal� sald�r�ya u�rad�. Sald�r�da gazetenin ula�t�rma görevlisi Ersin Y�ld�z hayat�n� kaybetti, onlarca çal��an� da yaraland�. Sald�r�da yaralananlar, tedavilerinin ard�ndan gözalt�na al�nd�. Sald�r�ya dair aç�lan soru�turmada ise, hiçbir sonuç ç�kmad�.

Özgür Ülke Gazetesi, bombal� sald�r�ya ra�men ertesi gün "Bu ate� sizi de yakar!" man�etiyle yine ç�kt�, sald�r�ya yan�t verdi.

Sald�r�n�n ard�ndan Özgür Ülke yaln�z kalmad�. Kimi ayd�nlar sald�r�ya yönelik tepkilerini, kö�elerine yazd�klar� yaz�larla gösterirken, aralar�nda yazar Orhan Pamuk, Ahmet Altan, Latife Tekin, Murathan Mungan ve Lale Mansur'un da oldu�u bir grup ayd�n, "Ülke'ne Sahip Ç�k" man�etiyle ç�kan gazetenin da��t�m�n� yapt�.

BOMBALAMA EMR� MGK'DA ALINDI, BELGE 15 GÜN SONRA YAYINLANDI
Bombalama sald�r�s�n�n, üç gün önce yap�lan MGK toplant�s�nda karar alt�nda al�nd�� ortaya ç�kt�. Miting alanlar�nda "ölüm listeleri" ve "bertaraf edilecekler" listesiyle aç�klamalar yapan dönemin Ba�bakan� Tansu Çiller'in imzas�n�n bulundu�u "Gizli" ibareli belge, bombalanan Özgür Ülke taraf�ndan sald�r�n�n üzerinden 15 gün geçmeden yay�nland�. Belgede do�rudan Özgür Ülke gazetesinin ismi verilerek �u ifadelere yer veriliyordu: "Bölücü ve y�k�c� faaliyetlere destek verecek �ekilde yay�n yapan yay�n organlar�n�n faaliyetleri son günlerde devletin bekas� ve manevi de�erlerine aç�kça sald�r� �eklini alm��t�r. Vatan�n ve milletin bölünmez bütünlü�üne yönelik bu önemli tehdidin bertaraf edilmesi maksad�yla Adalet Bakanl��'nca bu kadar suç duyurusu olmas�na ra�men hukuken etkili bir �ey yap�lamamas�n�n nedenlerinin belirlenerek, giderici önlemlerin al�nmas�na…" Sald�r�ya dair yapt�� aç�klamada "bertaraf edin" emrini, "do�al emir" olarak kar��lad��n� söyleyen dönemin Hükümet Sözcüsü Y�ld�r�m Aktuna ise, gazetenin bombalanmas�n� "Türkiye'yi zor durumda b�rakmak için kendi kendilerini bombalad�klar�n� dü�ünüyoruz" �eklindeki sözlerle aç�klam��t�.

247 SAYIDAN 220'S�NE TOPLATMA
Bu aç�klamalarla sald�r� me�rula�t�r�l�rken, 2 �ubat 1995'te al�nan kararla bu kez gazete kapat�ld�. Yay�n hayat�na ba�lad�� günden beri sansürün hedefinde olan gazetenin 247 say�s�ndan 220'si hakk�nda toplatma karar� verildi. Özgür Ülke Gazetesinden sonra özgür bas�n gelene�inden 35 gazete daha yay�n hayat�na ba�lad�. Baz�lar� günü birlik kapat�l�rken, baz�lar� da haftalar içerisinde kapat�ld�. Son olarak yay�n hayat�na 23 A�ustos 2016'da ba�layan Özgürlükçü Demokrasi Gazetesi ise, 28 Mart 2018'de �stanbul 8. Sulh Ceza Mahkemesi karar� ile kapat�ld�. Gazete TMSF'ye devredildi, çal��anlar�n�n bir ço�u gözalt�na al�narak, tutukland�.

Dönemin tan�klar�ndan gazeteci Tu�rul Ery�lmaz ve gazeteci Hüseyin Aykol, Mezopotamya Ajans�'ndan (MA) Erdo�an Alayumat'a konu�tu.

'KEND� �FADE EDEB�LMEK �Ç�N GAZETE AÇTILAR'
Özgür Ülke Gazetesinin bombalanmas� sonras� ortaya ç�kan büyük dayan��maya dikkat çeken dönemin tan�klar�ndan Gazeteci Tu�rul Ery�lmaz, 1990'l� y�llarda gördü�ü bask�lardan dolay� seslerini duyuramayan Kürtlerin, kendi bas�n�n kurmak zorunda kald��n� söyledi. Özgür Gündem Gazetesinin bu ko�ullarda yay�n hayat�na ba�lad��n� belirten Ery�lmaz, gazetenin tüm maddi imkanlar�n� Kürt halk�n�n kar��lad��n� ancak gazetenin Türk halk�na da sayfalar�nda yer açt��n� söyledi.

'BASIN TAR�H�NDE �LK KEZ GAZETE BOMLANDI'
Dönemin siyasil iklimi nedeniyle bu tür gazetelerin uzun süre ya�ayamad��n� kaydeden Ery�lmaz, �unlar� söyledi: "Özgür Gündem Gazetesi k�sa bir süre içinde kapat�ld�. Sonra Özgür Ülke kuruldu. Gazete di�er gazeteler gibi kapat�lmad�. Türkiye bas�n tarihinde belki de ilk defa bir gazete bombaland�. Bir sabah kalkt�k ki Özgür Ülke bombalanm��. Ersin diye bir arkada� hayat�n� kaybetmi�ti. 20 küsur insan yaralanm��t�. Bombalama olay�n�n ard�ndan ciddi bir gazetecilik dayan��mas� yapt�k. Herkes kalk�p oraya gidip 'bizden ne istiyorsan�z, emredin' dedi."

Özgür Ülke Gazetesinin kar��la�t�� sald�r�y� bugünle kar��la�t�ran Ery�lmaz, "Türkiye'de maalesef baz� �eylere al��t�k. Gazetelerin bas�lmas�na, gazetecilerinin hapse at�lmas�na... Dü�ünsenize 120 ki�i mi içeride 97 ki�i mi içeride 45 ki�i mi içeride hala bunun tart��mas� yap�l�yor. Ama bir gazetecinin bile içerde olmamas� gerekiyor. Bir ülkenin siyasi iklimi neyse onun gazetelerinin de çok farkl� olmas� kolay de�il bu farkl�l�� yaratmak isteyenler özgür bas�nd�. ��te bunun bedelini ödüyorlar" diye konu�tu.

'O ATE� B�Z� DE YAKIYOR'
90'l� y�llardan bu güne kadar "Beka" laf�n� duyduklar�n� ifade eden Ery�lmaz, sa� iktidarlar�n Türkiye'nin üzerine kabus gibi çöktü�ünü belirtti. "Hem do�ru söyleyeyim hem de ba��m yanmas�n" diyen bir gazetecilik anlay��n�n olamayaca��n� vurgulayan Ery�lmaz, "O dönem ben Özgür Ülke ile dayan��t��m için 15 ayl�k hapis cezas� ald�m. O dönem Özgür Ülke bombaland�ktan sonra ertesi gün 'Bu ate� sizi de yakar' ba�l�� ile ç�km��t�. �imdi bak�yorum hakikatten o ate� bizi de yak�yor" diye belirtti.

AYKOL: DORUK NOKTASINA ULA�TI
O dönemin yak�n tan�klar�ndan biri de Gazeteci Hüseyin Aykol. Özgür bas�n gelene�inden bugüne kadar 52 gazete ç�kard�klar�n� hat�rlatan Aykol, bunlar�n hiçbirinin kolay ç�kar�lmad��n� kaydetti. Aykol, "90'li y�llarda faili meçhul cinayetlerin çok yükseldi�i, köylerin bo�alt�l�p yak�ld�� bir dönemdi. Kürt ilerinde gerçekten topyekun bir sald�r� vard�. Bu sald�r�lardan bizde nasibimizi ald�k. Arkada�lar�m�z öldürüldü, tutukland�. Baz� arkada�lar�m�z sürgüne gönderildi. Musa Anter ve gazete da��t�mc�lar�m�z ile birlikte 50'den fazla �ehidimiz var. Ancak Özgür Ülkenin bombalanmas� bu sald�r�lar�n doruk noktas�yd�. Özgür Ülkenin bombalanmas�ndan sonrada bask�lar azalmad�. Ayn� y�l içinde bir da��t�mc� arkada��m�z öldürüldü" dedi.

'DAYANI�MA VE SAH�P ÇIKMA VARDI...'
Gazetenin bombaland�� gün "Özgür bas�n hayat�mda ilk defa bu sefer ba�ard�lar galiba biz art�k gazete ç�karamayaca��z" diye dü�ündü�ünü dile getiren Aykol, �öyle devam etti: "Ben o gün gazeteye erken gitti�imde itfaiyeciler hala çal��yorlard�. Bende çal��t��m dergiye gittim. Man�eti falan de�i�tirdim. O s�rada telefonlar çok yayg�n de�ildi. Bulundu�um dergiyi Gültan K��anak, arad� beni ça��rd� ve 'gazeteyi yap�yoruz' dedi. Hemen oraya gittim gazeteyi çe�itli sosyalist derneklerin bürolar�n� kullanarak o gün gazeteyi yapt�k. Ertesi gün 4 sayfa olarak hiç aksatmadan bayilerleydik. Ayd�n yazar ve sanatç�lar gazeteye makale verdiler. �stiklal Caddesine ç�k�p gazetenin da��t�m� yap�ld�. Herkeste müthi� bir tepki vard�. Sa�c�lar bunun bizzat hükümet taraf�ndan yap�lan bir sald�r� oldu�unu ö�renince karalama kampanyas� yapm��lard�. Onu da yapamaz hale geldiler. Böyle müthi� bir dayan��ma oldu. Özgür Ülke'yi bombayla kapatamad�lar ama daha sonra mahkeme ile kapatt�lar. Onlar kapatt�lar biz ç�kard�k, onlar kapatt�lar biz ç�kard�k. O günlerde göz ya�art�c� bir dayan��ma vard�, gerçekten sahip ç�kma vard� gazeteye bunu bugünlerde maalesef göremiyoruz."

'BUGÜN GAZETELER BOMBALANMIYOR AMA...'
"O günden bu güne de�i�en tek �ey belki de o kadar fazla insan�n öldürülmemesi, gazetelerin bombalanmas�" diyen Aykol, �unlar� söyledi: "Gazeteciler do�rudan öldürülmüyor ancak tutuklan�yorlar. �çeride �uanda 21 arkada��m�z var. O günden bugüne art�k bombalanm�yoruz ama bask�lar sürüyor. Gazetelerimiz bir �ekilde kapat�lmaya çal��l�yor. Bazen basacak matbaa bulam�yoruz. Özgür Ülke bombaland�ktan sonra ertesi gün 'Bu ate� sizi de yakar' man�eti ile ç�km��t�. Bu sald�r�lar�n sadece bizimle kalmayaca��n� di�er gazetelere de sirayet edece�ini söylemi�tik. Bu gün 10 binden fazla gazeteci arkada��m�z i�siz çünkü gazeteler tek elde topland� ve daha fazla gazeteye ihtiyaç yok. AKP liderinin sözü man�et olmak üzere ayn� haberi ayn� havuzdan yap�yorlar."

Aykol, sözlerini �öyle tamamlad�: "Susturulmu�, kimli�i tamamen elinden al�nm�� bir halk olmasayd� ve onlarla birlikte mücadele eden çe�itli sosyalist örgütler, partiler olmasayd�. Özgür bas�n diye bir �ey de olmazd�."

Özgür Ülke'nin bombalamas�n�n 25. y�l�: Bugün gazeteler bombalanm�yor ama...

�lgili Haberler