GÜNCEL

'Mülteci kad�n ve çocuklar en çok etkileniyorlar'

�STANBUL
17 Kas�m 2019 Pazar

HDK'nin devam eden sempoyumunda, "Göçmenlikte kad�nlar ve çocuklar” ba�l�kl� oturumunda mülteci kad�n ve çocuklar�n ya�ad�� zorluklara dikkat çekildi.

"Göçmenlikte kad�nlar ve çocuklar" ba�l�kl� oturumuyla devam eden HDK'nin, "Göç, mültecilik ve ayr�mc�l�k" sempozyumu sürüyor. HDP Mülteci Komisyonu Sözcüsü Gülsüm A�ao�lu'nun moderatör oldu�u bu oturumda, Nur Elçik "Suriyeli mülteci kad�nlar�n Türkiye'deki mültecilik deneyimleri", Yeter Tan "Zorla yerinden edilen kad�nlar", �kram Do�an ise "Mültecilikte çocuk olmak" konulu sunum yapt�.

Suriyeli mülteci kad�nlar�n Türkiye'deki mültecilik deneyimlerini aktarmak üzere Nur Elçik ilk sunumu yapt�. Elçik, Suriyeli kad�nlar�n "din karde�i" olarak görüldüklerinde görece daha rahat hissettiklerini söylediklerini aktaran Elçik, "Bir di�er önemli konu ise kad�nlar�n kültürle sembol gösterilmesi. Bu da dini ta��yan Suriyeli kad�n imaj�n� en do�ru �ekilde ta��mak zorunda kal�yorlar" dedi. Suriyeli ve Türkiyelilerin bir araya getirilerek sosyal uyum sa�lanmaya çal��ld��na dikkat çeken Elçik, ancak iki grubu e�it donan�mda bir araya getirilmedi�inde birbirlerine kar�� haklar�n� savunamayacaklar�n� bir taraf�n alttan almak zorunda kald��n� aktard�.

DEVLET 'LAYIK' GÖRDÜ�Ü SUR�YEL�LERE VATANDA�LIK VERD�
2015-2016 y�llar�nda Suriyelilerin Türkiye içinde hareketlili�inin k�s�tland��n� söyleyen Elçik, "Bulunduklar� bölgelerde muhtarl�klar�n gücü daha da artt�. �kincisi de ba�ka bir yerde çal��maya gidemedi�i i�veren taraf�ndan da ö�renildi�i için 'madem mecburlar' diyerek ücretleri dü�ürüldü. En önemlileri ise Suriyelilerin yo�un oldu�u bölgelerdeki Valilikler kay�t almay� durdurdu. Hatay, Antep, �stanbul gibi bölgeler, devlet bunu deklare etmiyor. Yeni gelenler kay�t olmuyor. Ne demek, biri kay�ts�z insan say�s� art�yor, bu insanlar sa�l�k ve e�itim hizmetinden yararlanam�yor. Mültecilik Sözle�mesi'de önemli Türkiye-Suriye aras� s�n�rlar nerede kapat�ld�, kay�ts�z Suriyelilerin say�s� artt�. Biz kendi aram�zda mültecilerin pazarl�k konusu oldu�unu biliyorduk ama o sözle�mede ayyuka ç�kt�. Son önemli nokta vatanda�l��a geçirme meselesi. Süleyman Soylu'nun deklare etti�ine göre -biz çok ara�t�rd�k ama bu belgeye eri�emedik- 76 bin ki�iye vatanda�l�k verilmi�. Vatanda�l�k için ba�vurursunuz ancak öyle olmad� devlet vatanda�l��a lay�k gördüklerini arad�. �ki önemli sonucu oldu birincisi Suriyeliler aras� statü fark� olu�tu, ikincisi Suriyelilerin bir k�sm� vatanda�l�k almak istemiyordu geçici statünün faydalar�ndan yararlanmak istiyordu" diye konu�tu.

�stanbul Valili�i'nin kentteki kay�tl� Suriyelileri, Suriyelilerin olmad�� bölgelere yollayarak yaln�zla�t�rmaya çal��t��na dikkat çeken Elçik, "Çirkin mirkin bir maliyet ve ki�i hesab� yap�yor. Sakarya'daki ki�iler haks�zl��a u�rad�klar�nda nereye ba�vuracaklar ne bilecekler. �nsani yard�m örgütlerine ba�vursa nas�l mobilizasyon sa�lanacak. �stanbul'da kalmak için �irketi olmas� laz�m Suriyelilerin. �irket varsa kalabiliyorsun. Halihaz�rda �stanbul'da çal��anlar�n ço�u kay�ts�z i�çi. ��verenler korktuklar� için diyor ki, 'git çal��ma izni al, alam�yorsan ben seni ç�kar�cam' diyor. Yeni izin de al�nam�yor. Çal��ma Bakanl�� sisteminde görünüyor, insanlar kalmak için �irket açmak zorunda" ifadesini kulland�.

Göç �zleme Derne�i'nden Yeter Tan "Zorla yerinden edilen kad�nlar" ba�l��n� sinevizyon gösterimiyle aktard�. 2015-2016 y�llar� ar�s�nda 500 bin ki�inin yerinden edildi�in ve dolayl� 1 milyon ki�inin etkilendi�ini kaydeden Tan, "Sava��n y�k�c� etkilerini yerinden ya�ayan kad�nlard�r. Sava� s�ras�nda ve sonras�nda artan yoksulluk, ev içi �iddet, cinsel sald�r� gibi sorunlar ve biryandan artan militarist söylem ile perdelenmektir" dedi.

'KADINA KAR�I HER TÜRLÜ SALDIRI ETN�K K�ML�KLE DO�RUDAN ORANTILI'
"Kad�na kar�� sald�r� ve cinsel �iddet asl�nda bir sava� arac� olarak da kullanmakta" diyen Tan, sava� döneminde kad�nlara kar�� yap�lan her türden sald�r�n�n kad�n�n etnik kimli�iyle de do�rudan etkili oldu�unu vurgulad�. �nsanl�k d�� ve a�a��lay�c� muamelenin oldukça yüksek oldu�unu söyleyen Tan, kad�nlar�n yas sürecini ya�ayamad�klar�n�, ölülerini gelenek ve göreneklere görememeyi çok ya�ad��n� belirtti. Aile içi �iddetin ortaya ç�kmas� ya da ortaya ç�kmas�n�n çat��ma süreciyle orant�l� oldu�unu dile getirdi.

Kad�nlar�n u�rad�� her türlü sald�r�n�n sebebinin devlet olarak gördükleri için devlete bu konuyla ilgili �ikayette bulunamad�klar�n� dile getiren Tan, bu konuya ili�kin hareket edilmesi gerekti�ini kaydetti.

TAN: ÇOCUK YA�TA OLANLAR ÜZER�NDE MAFYALIK HÜKÜM KURMU�
Sosyal hizmet uzman� olan �kram Do�an da "Mültecilikte çocuk olmak" ba�l�kl� sunumunu sinevizyon gösterimi ile yapt�. Özellikle çocuk ya�ta olanlara bir mafyan�n hüküm kurdu�una tan�k olduklar�n� dile getiren Do�an, "Görece memleketinde ödeme gücü olan ailelerin çocuklar�n� kaç�rarak bir yere hapsediyorlar, para gelince �iddet uygulay�p b�rak�yorlar. Hatta yüksek bir yerden att�klar� oluyor ve buna emniyet göz yumuyor" dedi.

Do�an ayr�ca çocuklar�n dini cemaatlerin pençesinde oldu�unu dile getirdi. Mültecilik ve çocuk kavram�n�n ayn� anda dü�ünülmesinin son derece zor oldu�unu belirten Do�an, bu durumu "ask�da çocukluk" olarak tan�mlad�. Bugün 70 milyon mültecinin 12 milyonunu çocuklar�n olu�turdu�un ve yar�s�n�n e�itimden mahrum kald��n� kaydeden Do�an, "Zorlu kaç�� yollar�nda aileleriyle birlikte hayatta kalmaya çal��yorlar" diye konu�tu.

110 bin çocu�un 70 farkl� ülkeye ailesi ya da refakatçisi olmadan s��nma talebinde bulundu�unu dile getiren Do�an, kay�p olan mülteci çocuklar�n oldu�unu vurgulad�. Refakatsiz çocuklar�n cinsel �iddete u�rad��n� söyleyen Do�an, "Refakatsiz çocuklardan yüksek ücret talep edilmesi çocuklar�n sömürüye maruz kalmalar�na yol açabilmektedir" dedi.

Do�an, kad�n ve çocuklara yönelik hak ihlallerini �öyle s�ralad�: "Korunma, bar�nma, beslenme, e�itim, sosyal hizmetle, sa�l�k, ihmal ve istismar."

Soru ve cevaplar�n ard�ndan sempozyuma ara verildi. Sempozyum, "Göç ve mücadele deneyimleri, göçmenlerle çal��anlar ne yap�yorlar?" ba�l�kl� oturumla ö�le aras�ndan sonra devam edecek.

'Mülteci kad�n ve çocuklar en çok etkileniyorlar'

�lgili Haberler