23 Eylül 2024 Pazartesi

MMO: Asansör kazaları önlenemez değildir

Aydın Güzelhisar Kız Yurdu'nda yaşanan asansör cinayetine ilişkin açıklama yapan MMO, " Üzücü can kayıplarına yol açan 'kazalar' mühendislik hizmetlerindeki eksiklikler, maliyetleri düşürme çabaları ve kontrol, bakım, onarım kalitesinin düşüklüğü ve yetersizliği, işin gereği olan hususların ihmali nedeniyle yaşanmaktadır" dedi.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği'ne (TMMOB) bağlı Makine Mühendisleri Odası (MMO), Aydın'da bulunan KYK'ya bağlı Güzelhisar Kız Öğrenci Yurdu'nda tüm uyarılara rağmen tamir edilmeyen asansörün düşmesi sonucu Zeren Ertaş isimli bir öğrencinin katledilmesine ilişkin yazılı açıklama yaptı.

Ertaş'ın ailesi ve arkadaşlarına baş sağlığı dileyerek başlayan açıklamada, asansörlerin tescili, ruhsatlandırması ve periyodik muayenesi ile ilgili belediyelerin görevlendirildiği kaydedildi. Asansör muayenelerine ilişkin bir yönetmelik çıkarıldığı ancak yönetmelikte belediyelerin muayene işini protokoller aracılığıyla piyasaya açması sağlandığına dikkat çekilen açıklamada, denetimin kamusal bir görev olduğu vurgulandı.

Yapılan muayenelerin belediye adına yapıldığı ancak muayene kuruluşlarından yalnızca ikisinin kamu kuruluşu, diğerlerinin kar amaçlı özel firma olduğu kaydedilen açıklamada, "Dolayısıyla belediyelerin, ilçe sınırları içindeki asansörlerin yıllık periyodik denetimlerini kâr amacı gütmeyen, kamusal hizmet yaklaşımına sahip kamu kurumu niteliğindeki kuruluşlara yaptırmaları, taşıdıkları toplumsal sorumluluk gereğidir. Bu protokoller hiçbir pazarlık konusu olmamalıdır. Böyle bir durum hizmetin kalitesinin düşmesine, çalışanların mağdur edilmesine ve düzgün yapılmayan denetimin neticesinde can kayıplarına ve zararlara yol açacaktır" denildi.

İnsanların can ve mal güvenliğini birinci dereceden etkileyen denetimlerin piyasanın insafına bırakılamayacağı vurgulanan açıklamada, asansörlerin yılda bir defa periyodik kontrollerinin, ayda bir defa da bakımlarının yapılmasının gerekliliğine işaret edildi. Belediyelerin yanı sıra bina yöneticileri ve bakım yapmakla yükümlü firmaların da sorumluluklarına dikkat çekilen açıklamada, "Bina yöneticisi, asansörün teknik mevzuata uygun güvenli bir şekilde çalışır tutulmasından birinci derecede sorumludur. Yılda bir kez yapılan periyodik denetimlerde tespit edilen hususlar ve eksikliklerin yerine getirilmesinden bina yöneticisi ve bakım firmaları, nihai planda da belediyeler sorumludur" denildi.

Kırmızı etiketli asansörlerin çalıştırılmaması gerektiği vurgulanan açıklamada, asansörlerin iki kez kırmızı etiket alması halinde asansörü mühürlemenin belediyenin sorumluluğu olduğu kaydedildi.
"Üzücü can kayıplarına yol açan 'kazalar' mühendislik hizmetlerindeki eksiklikler, maliyetleri düşürme çabaları ve kontrol, bakım, onarım kalitesinin düşüklüğü ve yetersizliği, işin gereği olan hususların (denetim sonuçlarının yapılmaması, geciktirilmesi vb.) ihmali nedeniyle yaşanmaktadır. Bu durum halkın çıkarlarına aykırıdır" denilen açıklamada, MMO ile Efeler Belediyesi arasındaki asansör periyodik kontrol protokolünün 2020'de belediye tarafından feshedildiği ve özel bir kuruluşla protokol imzalandığı aktarıldı.

Muayenesi yapılmış hafif kusurlu mavi etiketli bir asansörde böyle bir kazanın yaşanmasının mümkün olmadığı vurgulanan açıklamada, "İnceleme sonucu belli olacaktır ama böyle bir olayın yaşanmasının olası sebeplerinden biri, kabinin kapı açık olarak aşağıya kaymasını engelleyen güvenlik algılayıcı tertibatının/elektronik sensörünün görevini yerine getirmemesi, başka bir kusurdan dolayı çalışmayan asansörü çalıştırmak için ilgili aksamın devre dışı bırakılmasıdır. Bunun sorumlusu bu işi yapan ve yaptırandır. İkinci bir olasılık ise asansörde yapısal bir kusur (halat, kasnak, ray, fren, motor vb. uyumsuzluğu, yetersizliği) olabilir ki bu çok daha vahim bir husustur. İmalatçı, Onaylanmış Kuruluş ve Muayene Kuruluşu hatalarıdır" denildi.

"Konunun etkin bir şekilde aydınlatılması, kamuoyunun bilgilendirilmesi ve benzer kazaların önlenmesi için olayın yaşandığı asansörün tasarım-imalat, belgelendirme, tescil, periyodik kontrol, bakım süreçleriyle ilgili bilgilerin detaylıca ve dürüst bir şekilde açıklanması gerekir" ifadeleri kullanılan açıklamada, bu olayın kamusal asasnsörlerin bakım hizmetlerinin bu işi bilen vasıflı teknik elemanlarla yürütülmesi gerektiğini bir kez daha gösterdiği vurgulandı.