Kürt halkı anadilleri için sokaklara çıktı
Kürt Dil Bayramı'na ilişkin pek çok kentte sokaklara çıkan Kürt halkı, anadillerinin resmi ve eğitim dili olması talebiyle eylemler yaptı.
Kürt Dil Platformu ile Kürt Dil ve Kültür Ağı öncülüğünde 8 Mayıs'ta startı verilen 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı'na dair birçok kentte eylem, panel, buluşma ve yürüyüşler düzenlendi. Eylem ve etkinliklerde, asimilasyon politikalarına dikkat çekilerek, Kürtçe'nin resmi ve eğitim dili olması talepleri için mücadeleye devam edileceği vurgulandı.
İSTANBUL
İstanbul'da 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı dolayısıyla Esenyurt ve Kartal'da eylemler yapıldı. Mezopotamya Kültür Merkezi (MKM) ve Kürt Araştırmaları Derneği'nin çağrısıyla Esenyurt'ta HDP ilçe binasında bir araya gelen kitle, erbaneler çalarak bir süre halaya durdu. Kitle ardından "Bê ziman jîyan nabe", "Bijî berxedana zindanan" sloganlarıyla Esenyurt Meydanı'na yürüdü. "Bila zimanê kurdî bibe zimanê resmî û perwerdê - Kürtçe resmi ve eğitim dili olsun" yazılı pankartı taşındığı yürüyüşe HDP İstanbul Milletvekili Züleyha Gülüm ve Barış Anneleri de katıldı.
15 MAYIS KÜRTLERİN ANADİL MÜCADELE GÜNÜ
Yürüyüş sonrası konuşan Kürt Araştırmaları Derneği Eşbaşkanı Remziye Alparslan, 15 Mayıs'ın bayram olmasının yanı sıra hak arama günü olduğunu belirtti. Kürtlerin yaklaşık yüz yıldır anadilleri için mücadele verdiğine dikkati çeken Alparslan, "Kürt halkı kendi dilini ve kültürünü yıllardır canlı tutup korumaya çalışıyor. Celadet Elî Bedirxan ve arkadaşlarının 15 Mayıs 1932'de öncülük ettiği dil ve kimlik mücadelesi bugünde sürüyor" dedi. İktidara "Kürtçeye yönelik baskıları sonlandır" çağrısında bulunan Alparslan, Kürtçe'nin resmi ve eğitim dili olması gerektiğini kaydetti.
'DİLİMİ KAYBEDERSEK GELECEĞİMİZ KAYBEDERİZ'
Kürt Araştırmaları Derneği Eşbaşkanı Eyüp Subaşı, Kürtlerin dilleri için verdiği mücadeleyi "devrim" olarak nitelendirerek, "Bu devrim, dil ve kültür devrimidir. Kürtçe'nin statüsü kabul edilinceye kadar, eğitim dili olana kadar bu mücadeleyi sürdüreceğiz. Dilimizi kaybedersek geleceğimizi kaybederiz. Bunun için başta halkımız olmak üzere tüm kurumlarımız Kürtçe'yi yaşamında yaygınlaştırmalı" çağrısında bulundu.
'DİLİMİZ VARLIĞIMIZDIR'
HDP İstanbul İl Eşbaşkanı Ferhat Encü ise, asimilasyon politikalarına işaret ederek, "Bir halk diliyle tanınır. Buradan halkımıza sesleniyorum; dilimize sahip çıkalım. Dilimiz varlığımızdır, kimliğimizdir" diye konuştu.
Kartal'da Neyzen Tevfik Meydanı'nda toplanan kitlenen yürüyüşü polis tarafından engellendi. HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş'ın da katıldığı eylemde, engellemeye tepki gösteren kitle, oturma eylemi yaptı. Eylem sırasında kitle sloganlarını sürdürdü, erbane eşliğinde de Kürtçe şarkılar seslendirdi.
Ardından söz alan tutsak yakını Fince Akman, Kürtçenin önemine vurgu yaptı. Annelere seslenen Akman, "Anneler çocuklarıyla Kürtçe konuşsun. Bizi engellemeye çalışıyorlar ancak hiç kimse önümüzü kesemez. Biz de buradan tekrardan söylüyoruz. Engeller bizi durduramaz" dedi.
HDP İl Eşbaşkanı Ferhat Encü de Kürtlerin diline ve toprağına yönelik saldırı olduğunu belirtti, buna karşı duranların ya sürgün edildiğini ya da katliamdan geçirildiğini ifade etti. Encü, Kürtçe'nin eğitim ve resmi dil olması sağlanana kadar mücadeleyi sürdüreceklerini vurguladı.
Türkçe ve Kürtçe konuşma yapan HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş da, "Dilimize sahip çıktığımızda kendimize sahip çıkmış oluyoruz. Dillimize sahip çıktığımızda kimliğimize ve ülkemize sahip çıkmış oluyoruz. Kürtçesiz bir yaşamı özgür olarak kabul etmiyoruz" şeklinde konuştu.
Basın metnini okuyan Kürt Araştırmalar Derneği üyesi Leman Elmas da Kürtçe'nin resmi ve eğitim dili olması sağlanana kadar mücadele edeceklerini söyledi.
Konuşmaların ardından MKM erbane ekibi sahne aldı. Kitle uzun süre erbane, şarkılar ve sloganlar eşliğinde halay çekti.
İZMİR
İzmir'de, Avesta, Komaleya Lêkolinên Çand û Ziman (Avesta Dil ve Kültür Araştırma Derneği) Sarnıç Piknik alanında düzenlediği ekinlikle 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı'nı kutladı. Yoğun katılım gösterilen etkinlikte, halaylar çekildi, bilgi yarışması ve müzik dinletisi yapıldı.
MERSİN
HDP Mersin İl Örgütü, Özgür Çocuk Parkı'nda eylem yaptı. "Bê ziman jîyan nabe - Dilsiz yaşam olmaz" ve "Bijî zimanê Kurdî - Yaşasın Kürtçe" sloganlarının atıldığı açıklamada, Kürtçe'nin Kurmancî ve Kirmanckî lehçelerinde "Dilimiz onurumuzdur" yazılı pankart açıldı. Açıklamada ayrıca "Cejna zimanê Kurdî pîroz be", "Zimanê me hebûna me ye" dövizleri taşındı.
HDP yöneticilerinden Emin Aksu, Kürtçeye yönelik asimilasyon politikalarına karşı mücadele çağrısı yaptı. Aksu, "Bütün yasakları kaldırmak için evimizde iş yerimizde bulunduğumuz her alanda Kürtçe konuşalım. Dil yaşamdır, kimliktir, var olmaktır" diye konuştu.
Açıklamanın ardından alkış ve sloganlarla parti binası yürüyen kitle dêngbej ve şiir dinletisi etkinliğine katıldı.
ŞIRNAK
Şırnak'ın Cizre ilçesinde, Birca Belek Dil ve Kültür Derneği'nde açıklama yapıldı. HDP'li vekiller, belediye eşbaşkanları ve parti yöneticilerinin de katıldığı açıklamada, Kürt sorununun en büyük sorun olduğu vurgulandı, egemen devletlerin Kürt değerleri, dil ve kültürünü yok etmek için bütün politikaları devreye koyduğunu ifade edildi.
Açıklamanın ardından oturma eylemi yapıldı, "Zimanê Kurdî" şarkısı söylendi, sloganlar atıldı.
BATMAN
Batman'da Yılmaz Güney Parkı'nda kitlesel açıklama yapıldı. HDP Kadın Meclisi Sözcüsü Ayşe Acar Başaran, HDP'li vekiller, Barış Anneleri Meclisi, Batman Emek ve Demokrasi Platformu'nun da katıldığı eylemde HDP'li Necdet İpekyüz söz aldı. İktidarın seçim dönemlerinde Kürtçeye dair açıklamalarda bulunduğunu, seçim sonrası saldırılarını artırdığını belirten İpekyüz, "Kürt dilini yok etmek istiyorlar. Bu saldırılara karşı mücadelemizi büyütüp, yaşamın her alanını Kürtçeye çevirelim" çağrısı yaptı.
ADIYAMAN
Ferat Dil ve Kültür Araştırmaları Derneği (Ferat-Der), Demokrasi Parkı'nda açıklama yaptı. Kömür Belediye Başkanı Erhan Karakaş'ın da katıldığı eylemde söz alan Ferat-Der Eşbaşkanı Kazım Turhal, Kürtçe'nin yaşayan en eski ve kadim dillerden biri olmasına rağmen bugün birçok yasaklama ile karşı karşıya kaldığını ifade etti. Turhal, Kürtçe'nin resmi dil olması gerektiğini vurguladı.
Açıklama ardından KESK Adıyaman Şubesi'nde dengbêj dinletisi düzenlendi.
MARDİN
Mardin'in Artuklu, Nusaybin ve Kızıltepe ilçelerinde de etkinlikler düzenlendi. Kızıltepe ilçesinde Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim-Sen) Temsilciliği, HDP ile Mezopotamya Kültür ve Sanat Derneği tarafından düzenlenen etkinliğe HDP Sözcüsü Ebru Günay da katıldı. Mezopotamya Çocuk Korosu'nun da enstrümanları ve ulusal kıyafetleriyle yer aldığı etkinlik, Eğitim-Sen binası önünde yapıldı.
HDP İl Eşbaşkanı Perihan Ağaoğlu, "Kürtçe hala yasaklıdır, Kürtçe konuştukları için insanlar saldırıya uğruyor, Kürtçe tabelalar kaldırılıyor, Meclis'te Kürtçe 'X' ya da 'bilinmeyen dil' olarak tutanaklara geçiriliyor. Kürtçe'nin eğitim dili ve resmi dil olması gerekiyor. Çarşı ve pazar başta olmak üzere her yerde Kürtçe'nin kullanılmasına özen gösterilmesi gerekiyor. Her il ve ilçede Kürtçe eğitim veren kurumlar açılmalı. Kürtçe düşünelim, Kürtçe konuşalım, Kürtçe okuyalım, Kürtçe yazalım. Çünkü bizim yaşadığımız coğrafya Kürdistan'dır" dedi.
Açıklamanın ardından Mezopotamya Çocuk Korosu, Kürtçe şarkılar seslendirerek, Kürt Dil Bayramı'nı kutladı.
Nusaybin'de de Emek ve Demokrasi Platformu tarafından HDP ilçe binası önünde açıklama yaptı.
VAN
Van'da KESK Şubeler Platformu, öncülüğünde düzenlenen açıklamaya HDP'li vekiller de katıldı. Eğitim-Sen Şube Başkanı Murat Atabay, dilini kaybeden toplumların yok olduklarını belirtti. Kürtçe'nin resmi dil olması gerektiğine dikkat çeken Atabay, Kürtlerin dillerine sahip çıkması çağrısı yaptı. Açıklamanın ardından kurumlar arası bilgi yarışması yapıldı. Etkinlik, müzik grubunun konseriyle sona erdi.
Van'ın Erciş ilçesinde de Kültür Sanat Araştırmaları Derneği açıklama yaptı.
HAKKARİ
HDP Hakkari İl Örgütü'nün yaptığı açıklamaya çok sayıda kişi katıldı. HDP il yöneticisi Kadir Şahin, yüzyıllar öncesinden Anadolu ve Mezopotamya topraklarında birçok farklı dilin konuşulduğunu hatırlattı. Şahin, "UNESCO'nun dünya üzerinde kaybolacak diller atlasında Türkiye'de 18 dil yok olmakla karşı karşıya. Açıkça görülüyor ki yürütülen politikalar, kültür ve düşünceleri yok etmeye yönelik bir stratejidir. İktidarların Kürt dilini yok sayma yaklaşımlarının en somut örneği ise kayyumların icraatlarında ortaya çıktı. Halkın iradesini gasp eden kayyumlar, Kürt dilini toplumsal alanda yok saymak ve ortadan kaldırmak istiyorlar. Bizler kesinlikle bu yaklaşımları kabul etmiyoruz. Tüm dillerin dil ve kültürlerin ortak alanda özgürce buluştuğu bir dünya kurma ve mücadeleyi sözü veriyoruz" dedi.
ADANA
Adana'nın HDP'nin çağrısıyla Düş Yolcuları Parkı'nda eylem yapıldı. Demokratik Bölgeler Partisi (DBP), Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP), Özgür Kadın Hareketi (TJA), Barış Anneleri Meclisi, Binevş Kültür Merkezi, Akdeniz Yakınlarını Kaybeden Ailelerle Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (AYKAYDER), Akdeniz Adana Tutuklu ve Hükümlü Aileleriyle Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (AATUHAY-DER), İnsan Hakları Derneği'nin (İHD) yanı sıra çok sayıda kişi katıldı.
Açıklama yapan Tahir Özdemir, Kürtçeye dönük asimilasyon politikalarının cumhuriyetin kuruluşundan bu yana devam ettiğini hatırlattı. Özdemir, asimilasyon politikalarına karşı mücadele çağrısında bulunarak, "Demokratik ve barışçıl bir ülke için Kürt dilinin özgürlüğünü engelleyen temel yasalar değiştirilmeli, Kürtçe eğitim dili ve resmi dil haline getirilmelidir" dedi. Açıklamada erbaneler eşliğinde "Zimanê Kurdî" ezgisi seslendirildi.
Açıklamanın ardından kitle alkış, zılgıt ve sloganlar eşliğinde HDP Adana İl Örgütü'ne geçti.
Binevş Kültür Merkezi de kendi binasında etkinlik düzenledi.
BATMAN
Mezopotamya Kültür Merkezi (MKM) sanatçıları Gap Mahallesi'nde açıklama yaptı. MKM sanatçılarının katıldığı açıklamada söz alan Mahsum Yolverdi, Kürtçe üzerinde gelişen baskılara dikkat çekti. Yolverdi, Kürtlerin sadece diline değil kültürüne yönelik saldırılar olduğunu da hatırlattı, "Bu yılki Newroz'da yöresel kıyafetlerimizi yasaklamak istediler hatta küçük çocukların üstündeki kıyafetleri bile çıkardılar. Kürtçe şarkılar yasaklanıyor, Kürtçe şarkı söyleyenler gözaltına alınıyor. Biz sanatçılar olarak dil ve kültürümüze yönelik gerçekleştirilen bu saldırıya karşı yaşamın her alanında direneceğiz. Bu saldırılara karşı hep birlikte direneceğiz. Kürt dil Bayramı kutlu olsun" diye konuştu.
Ağrı'da Patnos Belediyesi, "Çirokên Dengbêjan" etkinliği düzenlerken, HDP Malatya İl Örgütü de Kürt diline ilişkin söyleşi gerçekleştirdi.
HDP Antep İl Örgütü de Yeşilsu Parkı'nda açıklama yaptı. Açıklamayı parti adına HDP Antep İl Örgütü Eşbaşkanı Avni Binici yaptı. Açıklama ardından parti binasında Kürt diline ilişkin panel düzenlendi.