Koçyiğit: Mezarlıklara yönelik ihlaller ve toplu mezarlar araştırılsın
HDP Milletvekili Koçyiğit, Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu'na dilekçe vererek, mezarlıklara yönelik hak ihlallerinin araştırılması için alt komisyon kurulmasını istedi.
Halkların Demokratik Partisi Muş Milletvekili Gülüstan Kılıç Koçyiğit, Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu'na, toplu mezarlar gerçeği ile yüzleşilerek bulunan toplu mezarlıkların Mineseto Protokolü uygun olarak açılması için harekete geçmesi; ağır bir hak ihlali olan cenazelere yapılan işkence, eziyet ve gömülme hakkının engellenmesi, mezarlıkların tahrip edilmesi, cenazelerin kimsesizler mezarlığına gömülmesi veya Kilyos'taki gibi insanlık dışı bir muameleye tabi tutulması gibi başlıklarını gündemine alması talebiyle başvuruda bulundu. Kendisi de Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu üyesi olan Koçyiğit, bu temelde insan hakları örgütleri, demokratik kitle örgütlerinin de desteğiyle alt komisyon kurulmasını istedi.
Komisyona verdiği dilekçede Dargeçit'te bulunan toplu mezarları hatırlatan Koçyiğit, söz konusu mezarlığın Türkiye'nin de çekinceli olarak imzasının bulunduğu ve BM tarafından da kabul edilen Minnesota Protokolü'ne uygun açılmadığını vurguladı. Koçyiğit, "Minnesota Protokolü'ne göre mezarlar açılırken adli tıp uzmanları, avukatlar, antropologlar, hukukçular eşliğinde açılmalıdır. Türkiye, her ne kadar bu protokole çekince koysa da toplu mezarlıkların hukuka ve tıbbi standartlara uygun olarak açılması insan haklarının gereğidir" dedi.
Koçyiğit, "'Faili meçhul' cinayetlerin ve kaybedilmelerin izini süren İnsan Hakları Derneği (İHD), Diyarbakır Şubesi 2012 yılında Türkiye'deki toplu mezar haritasını çıkardı. Toplu mezarlar haritasını internet sitesinde yayınlayan İHD'nin verilerine göre; 348 toplu mezar tespit edilmiştir. Bu mezarlıklar, uzun yıllar süren araştırma sonucu tespit edilenlerdir. Fakat bu ülkede yüzlerce toplu mezarda yatan binlerce insanın kemikleri halen bulunmayı ve bir mezara konulmayı beklemektedir" bilgisine yer verdi.
Bitlis'in Yukarı Ölek (Oleka Jor) kırsalında bulunan Garzan Mezarlığı'ndan 282 cenazenin 2017 yılında kaçırılarak İstanbul Adli Tıp Kurumuna götürüldüğünü belirten Koçyiğit, "Ailelere haber verilmeden 3 yıl önce Garzan Mezarlığı'ndan tabiri caizse kaçırılan bu cenazeler Kilyos'ta, saklama kapları içinde üst üste ve kaldırıma defnedildiği ortaya çıkmıştır. Garzan Mezarlığı'ndan çıkarılan cenazeler, usulüne uygun defnedilmemekle beraber; hiçbir hukuka, ahlaka ve vicdana sığmayan bir muameleye tabi tutulmuştur. Benzer şekilde çatışmalarda yaşamını yitirenlerin mezarlıklarına yönelik saldırılar ve tahribatlar da her geçen gün artarak devam etmektedir. Cenazelere, mezarlıklara saldırılar, bir mezara sahip olmama, gömülme hakkının engellenmesi gibi birçok alanda, her gün hak ihlaller yaşanmaktadır" dedi.