KMO: Yanma ürünü katı partiküller zehirleyici etki gösterebilir
Kimya Mühendisleri Odası İstanbul Şube Yönetim Kurulu, Sakarya'da havai fişek fabrikasında üretilen patlayıcıların patlaması ve yanması sonucu karbondioksit, karbonmonoksit, kükürt oksitler, azot oksitler, metal oksitler ve yanma ürünü katı partiküller açığa çıktığını, ortaya çıkan gazlar solunmaları durumunda boğucu ve zehirleyici etki göstereceğini belirtti.
Sakarya'da bulunan Büyük Coşkunlar Havai Fişek fabrikasındaki patlamaya ilişkin TMMOB Kimya Mühendisleri Odası İstanbul Şube Yönetim Kurulu yazılı açıklama yaptı.
"Sakarya'da bulunan Coşkunlar Havai Fişek fabrikasında meydana gelen patlamada 7 işçi hayatını kaybetti, 118 işçi ise yaralandı. Hayatını kaybeden işçilerin yakınlarına başsağlığı, yaralanan işçilere acil şifalar dileriz" denilen açıklamada, aynı fabrikada 11 yıl içinde altıncı büyük patlamanın gerçekleştiğine dikkat çekildi.
Fabrikada iş güvenliği önlemlerinin alınmadığına işaret edilen açıklamada şu ifadeler yer aldı:
"İşletmenin faaliyet konusu nedeniyle 'Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkındaki Yönetmelik' kapsamında olması gerekmektedir. Bu yönetmelik, firmalara önemli sorumluluklar yüklemektedir. Bu yükümlülükler arasında 'büyük kaza senaryolarının hazırlanması', 'dahili acil durum planları' ve 'kamunun bilgilendirilmesi' gibi yükümlülüklerin yerine getirilmediği anlaşılmaktadır. Bu bilgileri açıklamak firmanın sorumluluğu olup, öğrenmek ve bilmek ise, başta fabrikada çalışan işçiler, aileleri ve bölge halkı olmak üzere, tüm toplumun temel hakkıdır. Firmaya daha önceki endüstriyel kazalarda uygulanan yaptırımlar, yapılan denetimler, son patlama ve önceki patlamalarda olayın tespit edilen kök sebebine dair bulgular kamuoyu ile şeffaf bir şekilde paylaşılmalıdır."
Açıklamanın devamında ise içinde kimyasallar bulunan fabrikaya dair şu değerlendirmeler yer aldı:
"Patlamanın çevre ve halk sağlığına etkisini değerlendirirken öncelikle fabrikada hangi kimyasalların olduğu ve hangilerinin, ne miktarda yandığını henüz bilemediğimizi belirtmek isteriz. İlk olarak, elimizdeki bilgiler ışığında, havai fişek üretiminde kullanılan maddelerde ve dolayısıyla fabrika sahasında radyoaktif etki yaratacak bir madde bulunmadığını söyleyebiliriz.
"Fabrikada havai fişek yanında çeşitli patlayıcıların da üretildiği anlaşılmaktadır. Üretilen patlayıcıların patlaması ve yanması sonucu karbondioksit, karbonmonoksit, kükürt oksitler, azot oksitler, metal oksitler ve yanma ürünü katı partiküller açığa çıkar. Ortaya çıkan gazlar solunmaları durumunda boğucu ve zehirleyici etki göstererirler. Bu katı partiküller iki gün kadar aerosol olarak havada asılı kalabilmektedir. Bölge sakinlerinin, bu olası tehlikeye karşı dikkatli olması, yetkililerin ise yapacakları ölçümler ve meteorolojik veriler ile süreci dikkatle takip etmeleri ve tespit edilen gazların ve katı partiküllerin içeriği, konsantrasyonu ve etki alanı hakkında kamuoyunu bilgilendirmeleri gerekmektedir. Sürecin şeffaf bir şekilde yönetilmesinin, sadece savcılık soruşturması ile yetinilmeyip konunun uzmanı mühendis ve hekimlerin sürece katılmasının gerekli olduğunu kamuoyuna duyururuz."