11 Ekim 2024 Cuma

İHD: İdare ve Gözlem Kurulları iptal edilsin

İHD, pek çok kentte şube binalarında yaptığı basın toplantılarıyla tutsakların tahliyelerini keyfi bir şekilde engelleyen İdare ve Gözlem Kurullarının iptal edilmesi çağrısında bulundu.

İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi, tutsakların tahliyelerini engelleyen İdare ve Gözlem Kurullarının iptal edilmesi talebiyle şube binasında basın toplantısı düzenledi.

Ortak basın metnini okuyan İHD İstanbul Şube Başkanı Gülseren Yoleri, Gözlem ve Sınıflandırma Merkezleri ile Hükümlülerin Değerlendirmesine Dair Yönetmelik'in 29 Aralık 2020'de yürürlüğe girdiğini hatırlattı. Bu yönetmelikle oluşturan İdare ve Gözlem Kurullarının 6 aylık periyotlarla tutsakların iyi halli olup olmadığını değerlendirdiğini belirten Yoleri, bu kurulların hem Anayasaya hem de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine aykırı olduğunu söyledi.

Yönetmelik hakkında İHD olarak açtıkları yürütmeyi durdurma talepli iptal davasında hala bir karar verilmediğine işaret eden Yoleri, İdare ve Gözlem Kurulu kararlarıyla tahliyeleri engellenen tutsaklar, avukatları ve aileleri tarafından çok sayıda başvuru aldıklarını söyledi.

'EN AZ 501 TUTSAĞIN TAHLİYESİ 1'DEN FAZLA KEZ ENGELLENDİ'
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü veri açıklamadığı için kaç tutsağın tahliyesinin engellendiğine dair net bilgileri bulunmadığını belirten Yoleri, şöyle devam etti: "İHD olarak tespit edebildiğimiz kadarıyla ilgili yönetmeliğin uygulanmaya başlandığı 2021 yılının başından bu yana en az 501 mahpusun tahliyesi birden fazla kez 1'er yıl, 9'ar ay, 6'şar ay ve 3'er aylık periyotlarla engellenmiş olup bazı mahpusların tahliyelerinin engellenmesine devam edilmektedir. Tahliyesi engellenen mahpusların 54'ü, 30 yılını tamamlamış ve koşullu salıverilmeye hak kazanmış mahpuslardır. Tahliyesi engellenenlerin 73'ü kadın mahpustur. Yine tahliyesi engellenen mahpusların 105'inin hasta mahpus listemizde olduğunu ve 42'sinin de ağır hasta statüsünde olduğunu vurgulamak isteriz. Yönetmeliğin uygulanmaya başladığı yıl ilk şartlı tahliyesi engellenen ağır hasta mahpuslardan olan Hayrettin Yılmaz ne yazık ki hastalıklarından kaynaklı olarak hapishanede yaşamını kaybetmiştir. Tahliyesi engellenen mahpusların 123'ünün sonraki süreçlerde tahliye olduğunu tespit edebildik."

'İYİ HAL KAVRAMI YETKİLİLERİN KEYFİ KARARLARINA BIRAKILDI'
İdare ve Gözlem Kurullarının kendisini mahkeme yerine koyarak tutsakların iyi haline ilişkin değerlendirmede bulunduğunu, tutsakların koşullu salıverilme ve denetimli serbestlik haklarından yararlanıp yararlanmayacağına karar verdiğini söyleyen Yoleri, "Çoğu mahpus hakkında tahliye tarihlerine kadar iyi halli iken tahliye tarihinden hemen önce yapılan değerlendirmede 'iyi halli değildir' şeklinde karar verilerek, kişi özgürlüğü ve güvenliğini doğrudan etkileyen 'iyi hal' kavramı bu haliyle hapishane yetkililerinin keyfi kararlarına bırakılmış durumdadır. Mahpusların kendileri ve avukatları tarafından bu kararlara yapılan itirazlardan sonuç alınamamakta; mahpusların tahliyeleri uzun zamana yayılmaktadır" dedi.

'TUTSAKLAR İÇİN KANUNLAR GERİYE YÜRÜTÜLEMEZ'
Kurulların tutsaklar hakkında değerlendirmede bulunurken yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce aldığı disiplin cezalarının da infaz yakmalara gerekçe gösterildiğine işaret eden Yoleri, "Anayasa'da devletin hukuk devleti olarak nitelendirilmesine ve hukuk devletinin en temel ilkesinin ve güvencesinin 'kanunların geriye yürümezliği' ilkesi olmasına rağmen yapılan değişiklikle olağanüstü dönemlerde bile karşılaşmadığımız şekilde mahpuslar için doğrudan kanunlar geriye yürütülmektedir. Anayasanın 38. ve TCK'nın 7. maddesi emredici bir hükümdür ve tartışmaya açık değildir" dedi.

'SOYUT VE SUBJEKTİF YORUMLARDA BULUNUYOR'
İdare ve Gözlem Kurullarının tutsaklara dair soyut ve subjektif yorumlarda bulunduğunu, siyasi tutsaklara pişmanlık dayattığını belirten Yoleri, "Bu kararlardan kaynaklı olarak yüzlerce politik mahpus denetimli serbestlik ve koşullu salıverilme haklarından mahrum bırakılmaktadır. Bazı hapishanelerde mahpusların kurula dahi çıkarılmadan tahliyelerinin engellendiğine dair başvurular almaktayız. Mahpuslara, kurul görevlileri tarafından politik sorular sorulmakta ve bu sorular çerçevesinde bir yargı oluşturulmaktadır" ifadelerini kullandı. Tutsaklar kurullara çıkarıldığında kendilerini ifade etmelerine imkan dahi tanınmadığını belirten Yoleri, "Tahliyelerin engellenmesine dair mahpusların İnfaz hâkimliğine ve Ağır Ceza Mahkemelerine yapmış oldukları itirazlar gerekçesiz olarak reddedilmekte ve İdare ve Gözlem Kurulu kararları aynı şekilde onaylanmaktadır" dedi.

'KURULLAR İPTAL EDİLMELİ'
Yoleri, şu ifadeleri kullandı: "Mahpusların neredeyse tüm haklarının kullanımına bu kurullar karar vermekte ve genel olarak tüm hakların çeşitli biçimlerde engellendiği derneğimize yapılan başvurulardan anlaşılmaktadır. Bu kurullar hukuk dışına çıkarak mahpusların koşullu salıverilme ve denetimli serbestlik haklarını engelleyerek ikinci bir cezalandırma yoluna gitmektedir. Mahpusların tahliyelerinin engellenmesi, umut hakkını ortadan kaldırmakta ve hem mahpusları hem de ailelerini olumsuz etkilemektedir. İnsan Hakları Derneği olarak mahpusların özgürlüğünü engelleyen İdare ve Gözlem Kurullarının iptal edilmesini, tahliye şartları oluşan mahpusların bir an önce tahliye edilmesini talep ediyoruz."

BATMAN
İHD Batman Şubesi, dernek binası önünde basın açıklaması yaptı. Açıklamada, "Cezaevlerinde ölümü değil yaşamı savunuyoruz", "Ölüyorlar sessiz kalma" pankartları açıldı. İHD Batman Şube yöneticisi Sinan İslam Gegin, "İdare ve Gözlem Kurullarının iptal edilmesini, tahliye şartları oluşan mahpusların bir an önce tahliye edilmesini talep ediyoruz" dedi.

ANKARA
İHD Ankara Şubesi, dernek binasında basın toplantısı düzenledi. Basın metnini şube eşbaşkanı Ömer Faruk Yazmacı okudu.

URFA
İHD Urfa Şubesi, İdare ve Gözlem Kurullarının kaldırılması talebiyle dernek binasında basın toplantısı düzenledi. Toplantıya dernek üyelerinin yanı sıra Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Urfa il örgütü temsilcileri, Barış Anneleri Meclisi üyeleri de katıldı. Ortak basın metnini İHD Urfa Şubesi Hapishaneler Komisyonu Sözcüsü Bawer Gül okudu.

VAN
İHD Van Şubesi, şube binasında basın açıklaması yaptı. Ortak basın metnini İHD Van Şube Eşbaşkanı Mehmet Salih Çoşkun okudu.

DİYARBAKIR
İHD Diyarbakır Şubesi, şube binasında basın toplantısı düzenledi. Açıklama metnini İHD Diyarbakır Şubesi Hapishane Komisyonu üyesi Esra Saçaklıdır okudu.

DERSİM
İHD Dersim Şubesi Sanat Sokağında basın açıklaması yaptı. Açıklamada, "Mahpusların özgürlüğünü engelleyen, umut hakkını ortadan kaldıran, idare ve gözlem kurulları iptal edilsin" pankartı açıldı. Basın açıklamasını okuyan Özgür Ateş, İdare Gözlem Kurullarının yaptığı hak ihlallerine dikkat çekerek, kaldırılmasını talep etti.