GÜNCEL

Halepçe Katliam� 36. y�l�nda

HABER MERKEZ�
16 Mart 2024 Cumartesi

Sömürgeci Bass rejimi Saddam Hüseyin öncülü�ünde 16 Mart günü Kürtlere dönük Halepçe'de bir katliam gerçekle�tirildi. "Enfal operasyonu" ad� verilen sald�r�n�n ilk an�nda 5 binden fazla ki�i katledildi. Süreç boyunca 200 bin ki�i katledilirken, 15 binden fazla insan�n yaraland�� tahmin ediliyor. 4 bin 500 köy y�k�ld�, bir milyondan fazla insan yerinden edildi. Sald�r�larda zehirlenerek ya da yanma sonucunda çocuk, kad�n, ya�l� 6 bin 357 ki�i ya�am�n� yitirdi.

Kürt tarihinin en büyük kitlesel katliamlar�ndan biri 16 Mart 1988 tarihinde Halepçe'de ya�and�.

Sömürgeci Saddam Hüseyin rejimi taraf�ndan, 1983'den 1991'e kadar olan dönemde Kürtlere dönük soyk�r�m, imha politikas� sonucunda yüz binden fazla Kürt katledildi.

"Enfal operasyonu" ad� verilen Halepçe Katliam�'na giden ilk süreç 1970'li y�llardan itibaren ba�lad�. Sömürgeci, �rkç� fa�ist Bass partisi 1968 y�l�nda iktidara geldikten sonra Kürtlere dönük asimilasyon politikalar�na ba�lad� ve 1979 y�l�nda Saddam Hüseyin'in devlet ba�kan� olmas�ndan sonra daha �iddetli bir �ekilde devam ettirildi.

O dönemde, Kürtlerin yo�un bir �ekilde ya�ad�� köyler bo�alt�larak belli yerlerde Irak sömürgeci devletinin kontrolü alt�na al�nd�. Kürtler Irak'�n orta ve güney bölgelerine gönderildi, Kürtlerin bo�alt�lan yerle�im yerlerine Arap halk� yerle�tirildi. Böylece bölgenin demografik yap�s� de�i�tirildi, kelimenin yal�n anlam�yla Arapla�t�r�lmas� amaçland�. Bu sömürgeci politika belli oranda ba�ar�ya ula�t�.

Halepçe Katliam�'na giden süreç sömürgeci Irak rejiminin 22 Eylül 1980 tarihinde �ran'a sava� açmas�yla ba�lad�. Halepçe, �ran s�n�r�na yakla��k 11 kilometre uzakl�kta bulunmaktad�r. Sava� halindeki her iki ülke de kendi s�n�rlar� dahilinde ya�ayan Kürtleri birbirlerine kar�� siyasi bir koz olarak kullanmaya çal��t�.

�ran-Irak sava�� s�ras�nda Celal Talabani liderli�indeki Kürdistan Yurtseverler Birli�i'ne ba�l� Pe�merge güçleri, Halepçe bölgesinde belli düzeylerde kontrolü sa�lam��t�. Bu durum Saddam rejiminin kabul edece�i bir durum de�ildi. Sömürgeci Baas rejimi 23 �ubat-16 Eylül 1988 tarihleri aras�nda Ba�ûrê Kürdistan bölgesine Enfal ad�n� verdi�i sekiz a�amal� bir sava� ba�latt�. Bu sald�r� sava��yla sözde �ran ordusunu durdurmay� amaçlad��n� ilan eden Baas rejimi gerçekte Kürtleri soyk�r�mla yok etmeyi hedefliyordu.

KATL�AM HAZIRLI�I
Kuran'�n 8. suresinden ismini alan Enfal'in Arapça anlam� "Sava� Ganimeti"dir. "Enfal operasyon" haz�rl�� 8 a�amadan olu�uyordu. Bu operasyon kapsam�nda soyk�r�m, yerinden zorla göç ettirme ve demografik yap�n�n de�i�tirilmesi, asimilasyon, havadan bombard�man, kimyasal sald�r�lar� içinde bar�nd�r�yordu.

Saddam Hüseyin'in ye�eni Ali Hassan El Mecid nam-� di�er "Kimyasal Ali" ba�bakan olarak özel yetkilerle Kürt bölgesinde bu soyk�r�m sald�r�s� kapsam�nda görevlendirildi. Ard�ndan, Irak ordusuna ba�l� 1. ve 5. kolordular, emniyet genel müdürlü�ü, askeri istihbarat ile i�birli�i yapan Kürt birlikleri de bölgeye kayd�r�ld�.

Yine bu operasyon kapsam�nda; 17 Ekim 1987'de ulusal nüfus say�m� yap�ld�. Nüfus say�m�ndan 4 ay sonra 23 �ubat 1988'de planlanan "Enfal operasyonu"nun ilki 23 �ubat gecesi Sergelî ve Bergelî'ye sald�r�larla ba�lad�.

Halepçe Katliam� da birinci Enfal operasyonu kapsam�nda gerçekle�tirildi. 16-17 Mart 1988 günleri sömürgeci Irak ordusuna ba�l� uçaklar taraf�ndan önce hava sald�r�s� ve top at�� düzenlendi. Halk �ran ve Irak sava��n�n 'rutin'i diye dü�ündü. Halk�n bir k�sm� s��naklara girerken bir k�sm� evlerinde kalmaya devam etti. Bu büyük kitle katliam�n�n ön ad�m�yd�. Ard�ndan Halepçe kentine 8 adet MIG-23 jetleri, hardal ve sarin gazlar�yla yüklü kimyasal bomba att�. Bu korkunç ve ölümcül sald�r�dan kaçmaya çal��anlar �ran s�n�r�na ve da�lara yüzünü çevirdi. Ne yaz�k ki ço�unlu�u yollarda kimyasal gazla bo�ularak ve yanarak ya�am�n� yitirdi.

Birinci katliam sald�r�s�n� 25 A�ustos-6 Eylül 1988 tarihleri aras�nda Behdinan bölgesinde gerçekle�tirilen "8. Enfal Harekat�" ad� verilen sald�r�ya kadar sistematik katliam politikas� sürdürüldü.

Halepçe Katliam�'ndan haf�zalara kaz�nan elma kokusu ard�ndan gelen ölümlerdir. Katliamdan sa� kalanlar sald�r� s�ras�nda etrafa yay�lan elma kokusuna dikkat çeker. Binlerce Kürt elma kokulu kimyasal gazlarla katledilmi�tir. Dünyan�n gözü önünde gerçekle�en bu soyk�r�m�n görüntü ve foto�raf karelerinde yerde cans�z bedenler, her ya�tan kad�n, erkek, çocuk ölüsü bir daha asla unutulmayacak görüntüler olarak ezilen insanl��n haf�zas�na kaz�nm��t�r.

KATL�AMIN SORUMLUSU SADDAM VE EMPERYAL�ST ABD'D�R
Enfal operasyonu ad� verilen bu katliam sürecinde, toplamda 200 bine yak�n Kürt katledildi. Kimyasal bombalar�n at�ld�� ilk anda 5 binden fazla insan katledildi. 15 binden fazla insan�n bu sald�r�larda yaraland�� tahmin ediliyor. Bu katliam sald�r�s�nda 4 bin 500 köy y�k�ld�, 1 milyondan fazla insan yerinden edildi. Sald�r�larda zehirlenerek ya da yanarak 6 bin 357 çocuk, kad�n, ya�l� katledildi.

Dünya Sa�l�k Örgütü (DSÖ) raporuna göre kimyasal sald�r�ya maruz kalanlardan 43 bin 753 ki�i sonraki y�llarda ya�am�n� yitirdi, 61 bin 200 ki�i sakat kald�. Bilim insanlar� ve çe�itli sa�l�k kurulu�lar�n�n yapt�� ara�t�rmalarda, Halepçe'de engelli do�um oran�n�n Hiro�ima ve Nagazaki'nin 4-5 kat� oldu�u belirtilmekte. Yeti�kin ve çocuklarda görülen kanser vakalar�n�n dünyan�n herhangi bir bölgesindeki vakalardan çok daha yüksek oldu�u ifade edilmektedir.

Fa�ist Saddam, Halepçe Katliam�'n�n sorumlusudur. Fakat onun kadar bu k�y�mdan, yarat�lan katliamdan, biyolojik ve kimyasal silahlar� üreten ve Irak devletine satan emperyalist ABD'de birinci dereceden sorumludur.

Halepçe Katliam� 36. y�l�nda

�lgili Haberler