AYM Alkaya, Duman ve Doğan'ın adil yargılanmadığına hükmetti
AYM, MLKP davasından hükümlü Aligül Alkaya, Hatice Duman ve Ahmet Doğan'ın başvurusunu karara bağladı. Mahkeme kararında, Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılama hakkı kapsamındaki hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiğine hükmetti.
Anayasa Mahkemesi (AYM) Marksist Leninist Komünist Parti (MLKP) üyeliğinden yargılanan Aligül Alkaya, Hatice Duman ve Ahmet Doğan'ın başvurusuna yönelik kararında, hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiğine hükmetti.
MLKP üyeliğinden yargılanan Aligül Alkaya, Hatice Duman ve Ahmet Doğan hakkında, "yeniden yapılanan yasa dışı silahlı örgütün üyesi olmak", "yağma", "örgüt adına adam öldürmek" ve "yaralamak" gibi eylemlere bağlı olarak "Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın tamamını veya bir kısmını bozma ve değiştirme veya kaldırmaya teşebbüs" suçundan değişik Cumhuriyet başsavcılıklarınca soruşturma başlatıldı.
Soruşturma kapsamında 1998 ile 2003 yıllarından işlendiği belirtilen suçlar dolayısıyla Alkaya, Duman ve Doğan hakkında yakalama ve tutuklama kararı çıkarıldı.
Gözaltına alınan Aligül Alkaya hakkında İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından "adam öldürme ve yaralama" "ruhsatsız silah bulundurma", "yağma" gibi çeşitli suçlardan dolayı kamu davası açıldı. Hatice Duman hakkında ise dosyadaki kanıt durumu ve suçun niteliği göz önüne alınarak tutuklanmasına karar verildi.
Ahmet Doğan hakkında "adam öldürme", "silahlı saldırı", "pankart asma" ve "pantlayıcı atma" gibi dokuz kadar suçtan dolayı cezalandırılması istendi, İstanbul 4 No.lu DGM'de açılan dava aynı mahkemenin farklı bir sayılı dosyasıyla birleştirildi.
İstanbul 4 No.lu DGM'de yargılama devam ederken DGM'lerin kaldırılması nedeniyle yargılama İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesince yürütüldü.
Aligül Alkaya, Hatice Duman ve Ahmet Doğan hakkında, İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesinin 4.5.2011 tarihli kararıyla "anayasal düzeni zor yoluyla ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan müebbet hapis cezası verildi. Karar, Yargıtay tarafından da onaylandı.
Aligül Alkaya, Hatice Duman ve Ahmet Doğan, mahkumiyet ile sonuçlanan suçlamalara karşı Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu, hakkaniyete uygun yargılanma haklarının ihlal edildiğini belirtti.
YEREL MAHKEME REDDETTİ AYM BİR KEZ DAHA 'İHLAL' DEDİ
Anayasa Mahkemesi, aynı yargılamadan 2015 yılında da benzer bir karar vermiş ancak yerel mahkeme yeniden yargılama kararını uygulamamıştı. AYM, Aligül Alkaya ile ilgili olarak, "Anayasa Mahkemesince önceden verilen ihlal kararında; başvurucuların mahkûmiyetlerinin esas olarak başvurucu Aligül Alkaya'nın müdafii olmaksızın alınan beyanlarına dayandığı, başvurucuların mahkûmiyetinde belirleyici olarak farklı mahkemelerce dinlenen ancak duruşmada başvurucularca sorgulanamayan tanıkların ifadelerinin esas alındığı ve bazı tanıkların dinlenmesi taleplerinin reddedilmesinde yeterli ve makul gerekçeler gösterilmediği, bu şekilde tanık sorgulama ve dinletme hakkının gereklerinin yerine getirilmediği, bir bütün olarak hakkaniyete uygun yargılama haklarının ihlal edildiği sonucuna ulaşılmıştır" denildi.
'İŞKENCEYLE ALINAN İFADE ESAS ALINAMAZ'
AYM kararında ayrıca, işkence altında alınan ifadelerin yaratacağı hak kayıplarına dikkat çekilerek şunlar belirtildi:
"Avukata erişimi sağlanmayan sanığın kolluktaki ikrarının mahkumeyet kararında sullanılması durumunda müdafi yardımından yararlanma hakkına telafi edilmez biçimde zarar verilmiş sayılacaktır. Soruşturma evresinde elde edilen ikrarın kötü muamele ve işkence altında verildiği belirtilerek reddedilmesi durumunda mahkemece bu husus incelenmeksizin ikrarın dayanak olarak kullanılması önemli bir özen eksikliğidir."
Mahkeme, bu doğrultuda, "Anayasa Mahkemesinin ihlal kararının yukarıda belirtilen ilkeler çerçevesinde gereklerinin yerine getirilmesi için ilk derece mahkemesinin öncelikle yargılamanın yenilenmesine ve -ihlalin niteliği de dikkate alındığında- duruşmanın açılmasına karar vermesi gerekir" dedi.
Anayasa Mahkemesi'nin kararlarında şu hükümler yer aldı:
-Hakkaniyete uygun yargılama hakkının ihlal edildiğne ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
-Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki hakkaniyeti uygun yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
-Kararın bir örneğinin hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere (kapatılan) İstanbul 12, Ağır Ceza Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
AYM kararında ayrıca başvurucular lehine manevi tazminat ödenmesine ve yargılama giderlerinin karşılanmasına da hükme bağlandı.