GÜNCEL

36. y�l�nda Sultanahmet'ten seslendiler: �yi ki �HD var

�STANBUL - ETHA
17 Temmuz 2022 Pazar

Kurulu�unun 36. y�l�nda Sultanahmet meydan�nda aç�klama yapan �HD, i�kenceye ve hak ihlallerine kar��, askeri darbe anlay��na kar�� mücadeleyi sürdüreceklerinin alt�n� çizdi.

�nsan Haklar� Derne�i'nin (�HD) kurulu�unun 36. y�l�nda �stanbul �ubesi bas�n aç�klamas� düzenledi. '80 askeri darbesi sonras� a��r ve sistematik i�kencelerin uyguland�� askeri hapishanenin oldu�u Sultanahmet meydan�nda yap�lan aç�klamaya �HD E� Genel Ba�kan� Eren Keskin, Cumartesi Anneleri, T�HV ve çok say�da ki�i kat�ld�.

"�HD 36 ya��nda, iyi ki var. �nsan haklar� mücadelemiz sürüyor" pankart�n�n aç�ld�� ve "Çocuk istismar�na dur de", "Failler belli kay�plar nerede", "Susma, suça ortak olma", "Kad�n-trans cinayetleri politiktir", "Direnmek hakt�r", "Nefret ve sava� söylemlerini durdurun", "Kay�plarla bulu�ma mekan�m�zdan vazgeçmeyece�iz", "Sava�a hay�r bar�� hemen �imdi", "Dü�ünce ve ifade özürlügü önündeki engeller kald�r�ls�n", "Özgürlük, e�itlik karde�lik, bar�� kazanacak", "Örgütlenme özgürlü�üne yönelik sald�r�lar durdurulsun" yaz�l� dövizler ta��nd�� eylemde ilk olarak �HD �stanbul �ube Ba�kan� Gülseren Yoleri söz ald�.

YOLER�: 36 YILDIR MÜCADELE ED�YORUZ
36 y�ld�r insan hakk� ihlallerine kar�� tepki vermeye, önlemeye çal��t�klar�n� söyleyen Yoleri, ba�ta ya�am hakk� ihlali yaratan iktidar anlay�� ve politikalar�n�n de�i�mesi için çaba sarf ettiklerini dile getirdi. Bunun için onbinlerce insan�n mücadele etti�ine dikkat çeken Yoleri, sadece �HD de�il birçok kurumun bu mücadelede yer ald��n� söyledi. �HD'nin bugünkü haliyle 28 �ube ve 8 temsilcili�iyle, de�i�ik �ehirlerde örgütlenmesiyle hak mücadelesini do�rudan sürdürdü�ünü belirten Yoleri, "Tüm insan haklar�yla ilgili konularda çal��yor �HD. Hak ihlaliyle de�il bugün ya�anan ya�and��n� dü�ündü�ümüz tüm hak ihlallerine kar�� mücadele ediyoruz dünyada tan�mlanm�� 183 hak ihlali var ve biz tüm bu hak ihlallerinin korunmas� için mücadele ediyoruz" dedi.

'YA�AM HAKK� �HLALLER� VE ��KENCE GÜNDEMDE'
Özellikle çevre savunusu yap�l�rken, mültecilerle ilgili hak savunular� yap�l�rken dünya ölçe�indeki sonuçlar�n�n çok net görüldü�ünü kaydeden Yoleri, "Türkiye'de ya�anan a��r hak ihlallerinin belli ba�l�klarda çok daha yo�unla�t��na tan�kl�k ediyoruz. Örne�in ya�am hakk� ihlalleri. Türkiye'de �HD kuruldu�unda en çok tart��lan konulardan biriydi. Örne�in i�kence, yine dernek kuruldu�unda en çok tart��lan konulardand�. Örgütlenme ve ifade özgürlü�üne yönelik bask�lar ve sald�r�lar da öyle. Aradan 36 y�l geçti bunca mücadele fark�ndal��n�n yaratt�� önemli, olumlu sonuçlar var. Ama hala temel haklar�m�za yönelik ciddi hak ihlalleri devam etmekte" dedi.

'KAYIP YAKINLARININ MÜCADELES� ENGELLEN�YOR'
Raporlamayla hak ihlallerini görünür k�lmaya çal��t�klar�n� dile getiren Yoleri, son dönemde en çok tart��lan ve en önemli taleplerinden birinin gözalt�nda kay�plara kar�� mücadeleye yönelik yap�lan eylemler ve hukuka ayk�r� yasaklamalar oldu�unu dile getirdi. "Kay�p yak�nlar�n�n adalet mücadelesinin hala engellenmesiyle kar�� kar��yay�z" diyen Yoleri, haf�za mekan� Galatasaray'�n hala kay�p yak�nlar�na yasak oldu�unu vurgulad�. Kay�p yak�nlar�n�n son ki�i bulunana kadar bu hakl� mücadeleden vazgeçmeyece�ini ekleyen Yoleri, devletin bu bak�� aç�s�n�n de�i�mesi gerekti�ini vurgulad�.

Kendisini "Cumhurba�kanl��ndan" diyen tan�tan biri taraf�ndan bir hafta önce derneklerine telefon geldi�ini ve taleplerini sordu�unu aktaran Yoleri, Galatasaray'�n özgürle�mesini istediklerini kaydetti. Yoleri, "2011 y�l�nda kabul edip konu�tu�unuz, hakl�l��na inand��n�z� söyledi�iniz, kay�plar�n bulunmas� için elinizden geleni yapaca��n�z� söyledi�iniz kay�p annelerinin hakikat mücadelesini engellemekten vazgeçin dedik" ifadelerini kulland�.

'MÜLTEC�LER �Ç�N DE �NSAN ONURUNA YARA�IR B�R YA�AM �ST�YORUZ'
Mültecilerin ya�ad�� a��r sorunlar�n çözülmesini de istediklerini söyleyen Yoleri, "Bu ülkede bulunan ve say�lar� asl�nda tam olarak aç�klanmayan biliyorsunuz hep kay�tl� olan mültecilerin say�lar� aç�kland�. Avrupa'ya kar�� söz söylenece�i zaman yetkililer 9 milyon mülteciye bakmaya çal��yoruz diyor, ama bir hak talebi söz konusuysa 5 milyon civar�nda mülteci ya��yor diye tarif ediyor. Herkes için insan haklar� savunusunu yap�yoruz. Herkesin farkl� ama e�ti oldu�unun savunusunu yap�yoruz. Bu ülkede ya�ayan kim olursa, hukuki statüsü ne olursa olsun insan onuruna yara��r bir ya�am�n bu ki�ilere sa�lanmas� devletin sorunudur" dedi.

'HAP�SHANELERDE HAK �HLALLER� ARTIYOR'
Tutsaklar�n maruz kald�� hak ihlallerine dikkat çeken Yoleri, "Hapishaneler a��r� dolu ve Adalet Bakanl��'n�n verileriyle ifade edebiliyoruz. Hapishanelerde ya�anan sorunlar�n çözümünü beklerken, i�kencenin, ya�am ko�ullar�n�n iyile�tirilmesini beklerken, ayr�mc�l�k sorunlar�n�n giderilmesini beklerken yeni tip hapishaneler yap�l�yor. S Tipi Hapishaneler yetmedi Y Tipi Hapishaneler gündemde. Adalet Bakanl��, S Tipi Hapishanelerinin daha a��r tecrit uygulanacak �ekilde dizayn edilece�ini söylüyor, Y Tipi Hapishanelerinin daha a��r olaca�� söyleniyor" dedi.

651'i ölüm s�n�r�nda bin 517 a��r hasta tutsa��n oldu�unu ve bu say�n�n �HD'nin ula�abildi�i hasta tutsaklardan olu�tu�unu, say�n�n daha çok oldu�unun alt�n� çizen Yoleri, F Oturmas� eylemlerinde hasta tutsaklar�n maruz kald�� ihlalleri kamuoyuna sunmaya çal��t�klar�n� söyledi. Aya�� ve eli olmayan tutsaklar�n bir araya konularak ihtiyaçlar�n� gidermesinin istendi�ine dikkat çeken Yoleri, "Bütün hapishanelerdeki hak ihlallerinin önlenmesini istiyoruz" vurgusu yapt�. "S�rf Marmara Bölgesi Hapishanelerinden 2021 y�l� içinde sadece derne�imize yap�lan 326 ba�vuruda 6 bin 222 ihlal tespit edilmi� durumda. Aradaki aç�� görüyorsunuz. Yine 2021 y�l�n�n ilk üç ay�nda 186 ba�vuruda 2 bin 985 ihlal tespiti yap�lm�� durumda. Bas�ndan elde edilen ihlallerle topland��nda 2021'nin ilk üç ay�nda 3 bin 608 ihlal bildirilmi� durumda sadece Marmara Bölgesi Hapishanelerinden" diyen Yoleri, sorunun son derece büyük oldu�unu da ekledi.

'�HD'N�N B�RÇOK ÜYES� ÖLDÜRÜLDÜ'
Yoleri son olarak hak savunuculu�u mücadelesinin son derece zorlu ve bask� alt�nda yürütüldü�üne dikkat çekti. Çok say�da �HD üyesinin bu mücadelede ya�am�n� yitirdi�ini an�msatan Yoleri, onlar� sayg�yla and�klar�n� söylerken, bugüne dek çal��malarda yer alan, emek harcayan tüm mücadele arkada�lar�na da te�ekkür etti.

KESK�N: DARBE SONRASI DARBEYE KAR�I KURULAN �LK ÖRGÜTÜZ
�HD E� Genel Ba�kan� Eren Keskin de "Askeri darbe sonras� kurulan ilk sivil toplum örgütü. O dönem askeri darbecilerin getirdikleri yeni sistem nedeniyle cezaevlerinde olan, çocuklar� i�kence gören idam edilen insanlar�n aileleri kurdu bu derne�i bir grup ayd�nla birlikte" diyerek derne�in kurulu� amac�n� ve sürecini hat�rlatt�.

�HD'nin her zaman sava�a, militarizme, �rkç�l��a, homofobi, transfobiye, erkek egemenli�ine kar�� mücadeleye devam etti�ini söyleyen Keskin, "Ancak bugün �HD'nin kurulu� nedeni olan askeri darbeciler ve onlar�n yapt�� anayasa hala yürürlükte. Bugün iktidarda olan ya da olmayan, ya da gelecekte olacak olan hiçbir partinin militarizmden, askeri darbeden �ikayet etme hakk� yok. Çünkü onlar askeri darbeci Kenan Evren taraf�ndan haz�rlat�lan anayasay� hala de�i�tirmediler. Biz o darbeciler taraf�ndan yap�lan anayasayla yönetiliyoruz. Bir darbe hukuku gündemde o nedenle Kürtler, Aleviler, Ermeniler, Rumlar, Yahudiler, LGBT�+'lar, kad�nlar bask� alt�ndalar. Çünkü biz militarist sisteme kar��y�z. �HD'nin kurulu� nedeni bu militarist sistem. Öncüllerimiz olan bu yolda can�n� yitiren Vedat ayd�n'�, Musa Anter'i, Leman F�rt�na'y�; onlar�n �ahs�nda tüm kaybetti�imiz insanlar� anmam�z gerekiyor. �yi ki �HD var" ifadelerini kulland�.

T�HV: ��KENCEYLE MÜCADELEYE DEVAM EDECE��Z
Son olarak T�HV ad�na Süheyla A�koç söz ald�. Konu�makta güçlük çeken A�koç, ailesinin darbeciler taraf�ndan katledildi�ini aktard� ve �öyle devam etti: "Çocuklar� için mücadele eden annelerin, babalar�n, dostlar�n dayan��mas�yla bugüne geldik. �yi �HD var. Gönül ister ki i�kencesiz bir dünyada, ba�ta ya�am hakk� olmak üzere ihlallerin olmad�� bir dünyada ya�ayal�m. Bunun için mücadele etmekten hiçbir zaman vazgeçmeyece�iz, ku�aktan ku�a�a aktar�lan bu gelenek inan�yorum ki bizden sonraki nesillere de bayrak olarak devam edecek. T�HV 30 y�l� a�k�n bir süredir i�kence ve kötü muamelenin tedavisi ve rehabilitasyon, dökümantasyonuyla ilgileniyor. T�HV bu alanda da mücadelesine devam edecek. ��kencesiz bir dünyaya inanc�mla umudumla sizleri selaml�yorum."

36. y�l�nda Sultanahmet'ten seslendiler: �yi ki �HD var

�lgili Haberler