Yücel Yıldırım yazdı | İki sandalyeye oturulmaz
İki emperyalist ittifak gücü arasındaki çelişkileri faydacı tarzda kullanan Erdoğan, bunun aracı olarak, iki tarafın sandalyelerine aynı anda oturmak istiyor. Bunu sürdüremeyeceğini ve tehlikeli olduğunu önümüzdeki süreçte daha fazla görmek zorunda kalacak. Erdoğan'ın her iki emperyalist gücü idare etme cambazlığının sona ermesi uzun sürmeyecek.
Erdoğan, dümeni ABD ve NATO'ya kırdıktan sonra yeniden Putin'le ilişkiyi düzeltmeye çalışıyor.
AB ve ABD mali sermayesinden borç imkanını genişletmek ve sermaye yatırımını yeniden artırmak ihtiyacı içindeydi ve bu nedenle dümeni Batılı emperyalizme ve NATO'ya kırmak zorundaydı. Bunu sağlamak için NATO'ya ilişkin şantaj numaralarından vazgeçerek İsveç'in NATO üyeliğine onay verdi. Ukrayna'nın toprak birliğini daha yüksek sesle dile getirdi ve SİHA satışı ile savaş sanayisi işbirliğini artırdı. Rusya'nın savaş sonuna kadar gözetimde kalmaları için teslim ettiği faşist Azov taburu komutanlarını Ukrayna yöneticilerine vererek anlaşmaya ihanet etti.
Bunlar Rus resmi basınında "Erdoğan güvenilmez" sesinin yükseltilmesine yol açtı. Erdoğan Rusya'dan gelebilecek, Suriye, Libya ve diğer sahalarda çelişkiyi çatışmaya tırmandıracak bir yola girmesin diye Putin'in ayağına gitti. Rusya ise ambargoyu kısmen Türkiye üzerinden aşabilmenin verdiği faydacılıkla Erdoğan'la ilişkiyi, Batı'ya dümeni kırmasını, bir süre sineye çekecek. Ortak basın açıklaması dışında ortak metin ve deklarasyon yayınlanmaması iki tarafın da "ilişkiyi sürdürüyoruz" mesajının ihtiyacını karşılaması dışında Soçi görüşmesinin önemli sonuçlar vermediğini de gösteriyor.
Yine de görüşülen konular vardı. Tahıl ihracatı geçişine izin verilmesi isteği Rusya tarafından karşılığında ambargonun en azından bazı başlıklarda kaldırılması istendiği için anlaşmaya vardırılamadı. Rusya, yalnızca yoksul Afrika ülkelerine tahıl göndermeyi kabul etmekle sınırladı.
İktisadi alanın diğer konularında Rusya'dan ambargoyu delecek öneriler, gaz satışı, yeni nükleer santral yapımı, yerel para birimleriyle ödemeleri gibi talepler gelmiş olabilir.
Suriye sahasında Türkiye'nin işgalindeki İdlip'te Rusya şimdilik çatışmayı tırmandırmaktan yana değil. Karşılığında Türkiye'nin de işgali genişletmesine sıcak bakmadığı, konunun bu yönüyle görüşme gündeminde işlenmediği görülüyor. Esad'ın "Türkiye işgal alanlarından askerini çeksin" içerikli baskısının Rusya tarafından yapılmadığı anlaşılıyor. Ortak öneri ve kararları almakla işlevlendirilmiş Astana görüşmelerinin de teması sürdürme rolüne geriletileceği görülüyor.
Diktatörün gazetecilerle görüşmesinde "Aşiretlerin YPG'yle çatışmasını Putin de iyi bir gelişme olarak gördü" açıklaması var. Rusya, YPG'yi zayıflatılmış görmek ve taviz koparmak derdinde. Ama işgalin genişletilmesini de şimdilik istemediği anlaşılıyor, çünkü aksi bir durumda, diktatör düğün dernekle dile getirirdi.
Burada Erdoğan’ın Esad'a ilişkin ne denli riyakarca davrandığı tam kara mizah örneği. Erdoğan gazetecilerle konuşmasında Suriye'yle ilişkileri normalleştirmek için Putin'le görüşmeleri ilerletmeye çalıştığını ama Esad'ın buna yanaşmadığı demagojisini yaptı. Sanki Suriye'yi işgal eden ve yüzbinlerce İslamcı çeteyi savaştıran kendisi değilmiş, Türkiye'yi işgal eden Esad'mış havasında suçlu güçlü oyununu oynuyor.
Diktatör Erdoğan, Ukrayna Rusya arasında soyunduğu arabuluculuğu bu görüşmede ilerleteceğini, bu yolla içte ve dışta saygınlık ve etki kazanacağını hesap ediyordu. Putin mealen "başka arabuluculuk yapmak isteyenler de var ama Ukrayna'nın barışa yanaşmıyor"diyerek esasen Erdoğan'ın arabuluculuğunu teşvik etmeyeceğini söylemiş oluyor.
İşin kara mizah yanı şu ki, olası bu arabuluculukla kazanacağı saygınlığı faşist rejimi ve işgallerini güçlendirmede kullanacak olan Erdoğan, "barıştan iyisi yoktur "içeriğinde demeç verdi. Tam bir riyakarlık gösterisi yapmaya kalkıştı. Başkasının savaşlarına ilişkin barış yapın diyen Erdoğan, Kürtlere karşı kirli savaşı ve işgalci savaşlarını tırmandırmaktan vazgeçmiyor, savaş kundakçılığı yapıyor.
Sonuçta Putin'le ilişkileri sürdürmenin aracı olması dışında Soçi görüşmesinde Erdoğan umduğunu bulamadı. İki emperyalist ittifak gücü arasındaki çelişkileri faydacı tarzda kullanan Erdoğan, bunun aracı olarak, iki tarafın sandalyelerine aynı anda oturmak istiyor. Bunu sürdüremeyeceğini ve tehlikeli olduğunu önümüzdeki süreçte daha fazla görmek zorunda kalacak. Batılı emperyalistlerin NATO öncülüğünde Rusya'ya gözdağı vermek için geçen ay Gürcistan'da Agile Spirit askeri tatbikatını gerçekleştirmelerinin gerginliği henüz geçmemişken, geçen yıl Karadeniz'deki BRİZ 2022 tatbikatına boğazlardan savaş gemilerine geçiş iznini vermişken, Erdoğan'ın her iki emperyalist gücü idare etme cambazlığının sona ermesi uzun sürmeyecek.