25 Eylül 2024 Çarşamba

Seyit Rıza ve arkadaşları 82'nci yılında anıldı

Seyit Rıza ve yol arkadaşları, idam edilişlerinin 82'nci yılında anılarak, katliamın aydınlatılması talebi yinelendi.

Dersim Emek ve Demokrasi Güçleri, 15 Kasım 1938'de idam edilen Seyit Rıza ve yol arkadaşlarını andı. Seyit Rıza Meydanı'nda yapılan anmaya siyasi parti ve kurum temsilcileri, Alevi dernekleri, pir ve analar, Belediye Başkanı Fatih Mehmet Maçoğlu, yerlerine kayyum atanan Akpazar Belediye eşbaşkanları Orhan Çelebi ve Songül Doğan, HDP Diyarbakır Milletvekili Musa Farisoğulları ve çok sayıda kişi katıldı.

Anma, Baba Mansur Ocağı pirlerinden Nesimi Genlik'in verdiği gülbeng ile başladı. Seyit Rıza ve yol arkadaşları ve Dersim katliamında yaşamını yitirenler için dar duruşunda bulunuldu.

'KANAYAN BİR YARA'
Açıklamayı okuyan Dersim Dernekler Federasyonu Temsilcisi Kenan Yiğit, 1937-38 Dersim Soykırımı'nda Dersim toplumunun ileri gelenlerinin 1935'de TBMM'de çıkarılan Tunceli Kanunu ile tutuklandığını, ardından yapılan sözde yargılamadan sonra Elazığ Buğday Meydanı'nda idam edildiğini anımsattı. Yiğit, Dersim katliamının toplum belleğinde en ağır biçimde yerini alarak, yüreklerinde tesellisi olmayan ve kabul edilemez bir yara olarak bugün de kanamaya devam ettiğini söyledi.

'SOYKIRIM UYGULANMIŞTIR'
Yiğit, Dersim kimliğinin ve kültürünün temel taşıyıcısı konumundaki başta Seyit Rıza olmak üzere halk önderlerinin hileyle katledilmesinden sonra Dersim halkına karşı eşine az rastlanılır bir saldırganlıkla, tartışmasız bir soykırım uyguladığına vurgu yaparak, konuşmasını şu sözlerle sürdürdü: "Dersim'in yaşam kaynakları insanı ile birlikte 'yerinde ve sonsuza kadar' etkisiz kılınmak kaydıyla ateşe verilmiştir. Ele geçirilenler göçertilmiş ve topraklarına dönüşleri yine kanunla yasaklanmıştır. Çocuklar, bilhassa da kız çocukları ailelerinden kopartılarak başta subay olmak üzere çeşitli ailelere ataerkil, ganimetçi Türk geleneklerine uygun olarak 'pay' edilmişlerdir. Mağaralara sığınan kadın ve çocukların zehirli gazlarla katledilmesinin yanı sıra, köylerinden toplanan masum insanlar kurşuna dizilmiş, uçurumlardan atılmışlardır."

'ARŞİVLER AÇILSIN'
Yiğit, her yıl olduğu gibi bu yılda katliamın aydınlatılmasına dair talepleri şöyle sıraladı: "Arşivler Açılsın Dersim ismi iade edilsin! Dersim halkından özür dilensin! Sürgünler, kayıplar ve evlatlık alınan çocukların listesi açıklansın! Seyit Rıza ve arkadaşlarının mezar yerleri açıklansın! Dillerimize ve Kızılbaş Alevi inancımıza özgürlük tanınsın! Munzur'daki baraj projeleri iptal edilsin!"

'HAK VE HAKİKAT YOLUNUN SÜRDÜRÜCÜLERİ OLACAĞIZ'
Ardından konuşan HDP Diyarbakır Milletvekili Musa Farisoğulları da Pir Seyit Rıza'nın mekanında, kendisini ve arkadaşlarını anarak, yürüdükleri hak ve hakikat yolunun sürdürücüleri olacakları sözünü yineledi. Farisoğulları, "82 yıl önce Seyit Rıza ve yoldaşları, on binlerce insanımız katledildi. Aynı politikaların yürürlükte olduğunu görüyoruz. Şunu herkes bilmeli ki; belediye binalarına atılan kayyımlar, gasp edilen binalardır. Halkımızın iradesini hiçbir güç kıramayacaktır. Halkımız demokratik mücadelesini, direnişini sürdürmüştür, sürdürecektir" dedi.

Anma, Seyit Rıza heykeline karanfillerin bırakılarak, çıraların yakılmasıyla sona erdi.