GÜNCEL

Park direni�inden onur ve özgürlük isyan�na

haber merkezi
27 May�s 2021 Per�embe

Direni�in güzelle�tirdi�i, umudu yüzlerine, ne�esi dillerine yans�yan yüz binler Taksim Meydan�'nda sahneye ç�kt��nda özgürlü�ün suruna üflenmi�, vicdanlar ayaklanm��t�. "Her Yer Taksim Her Yer Direni�" slogan�, önce eme�in ba�kenti �stanbul sokaklar�n� sard�, varo�lar�nda yank�land�, ard�ndan dalga dalga bütün kentlere ve ana meydanlara yay�ld�.

2013 Haziran� böyle bir �stanbul gördü. Sabah�n sahibi ans�z�n ç�kageldi ve kentin orta yerinde toplanma bayra�� açt�.

Ad�m ad�m Gezi isyan�na do�ru giden olaylar serisinin ilki 27 May�s 2013 Pazartesi gecesi ya�and�. AKP'li �stanbul Büyük�ehir Belediyesi taraf�ndan bütün itirazlara ra�men yürütülen Taksim Yayala�t�rma Projesi ve Topçu K��las� Projesi kapsam�nda i� makinelerini Taksim Gezi Park�'na soktu, be� a�ac� söktü. Haberi alan 20 ki�ilik grup müdahale ederek a�aç k�y�m�n� durdurdu. Ard�ndan da parkta do�a nöbetine ba�lad�. Polis grubu da��tmaya çal��t�. Ancak eylemciler, Gezi Park�'n� terk etmezken, yak�n mesafeden yüzüne s�k�lan biber gaz�na ra�men direnen "K�rm�z�l� Kad�n" direni�in de sembol figürlerinden biri olacakt�.

BDP �stanbul Milletvekili S�rr� Süreyya Önder'in i� makinelerinin önüne geçmesiyle bu y�k�m giri�imi de durduruldu.

Ancak AKP kararl�yd�. Ba�bakan Erdo�an, 3. köprünün temel atma töreninde yapt�� konu�mada, "Ne yaparsan�z yap�n biz karar verdik" diyerek Topçu K��las�'n�n yap�laca��n� belirtti.

30 May�s günü sabaha kar�� polis, parka bask�n düzenledi. Kitle bask�na kar�� direnirken, BDP Milletvekili S�rr� Süreyya Önder yine dozerlerin önüne geçerek bedenini siper etti ve y�k�m� durdurdu. Gezi Park� ve do�a nöbetindeki �srar, bütün itirazlar� birle�tiren ve �iddetlendiren bir mecraya dönü�üyordu. Sald�r�, 31 May�s cuma günü sabaha kar�� tekrarland�.

Yo�un bir sald�r� ile polis, Gezi Park�'n� i�gal etti. Ancak öfke büyüktü ve art�k geri dönü� yoktu. Bütün sosyal ve siyasal tepkilerin birle�ti�i, biriken gerilimlerin üzerine bindi�i, halkla siyasi iktidar�n çat��mas�n�n daha da yo�unla�t�� toplumsal fay hatt� k�r�lm��t�. Merkez üssü Taksim Gezi Park� olan toplumsal deprem, bütün co�rafyay� ve iktidar� sarsa sarsa en ücra yerlere kadar ula�acakt�.

Gezi Park�'na ula�maya çal��an kitle, 1 Haziran sabah�n� barikat ba��nda kar��l�yordu. �afak vakti Anadolu yakas�nda toplanan binlerce insan Bo�aziçi Köprüsü'nü yürüyerek geçip Be�ikta�'a ula�t�.

Halk�n k�yameti kopmu�tu! Yüz binler Taksim Meydan�'n� zorluyordu. 36 saat aral�ks�z süren barikat sava�lar�n�n ard�ndan polis, Taksim Meydan� ve Gezi Park�'ndan çekilmek zorunda kald�. Be�ikta� ve Dolmabahçe hatt�nda k�yas�ya çat��malar ve direni� sürerken, Taksim ve Gezi Park� yüz binlerin el birli�i yapt�� yeni bir özgürle�meye sahne oluyordu.

�SYAN HER YERDE
�syan�n ana damarlar�ndan Ankara'da eylemlerin ana hedefi K�z�lay oldu. Bu eylemler s�ras�nda polis, 1 Haziran'da genç bir i�çi olan Ethem Sar�sülük'ü ba��ndan vurarak yaralad�. Ethem komaya girmi�ti. 14 Haziran'da �ehit dü�tü.

�zmir'de protestolar�n ilk adresi ve direni�in ana merkezi Gündo�du Meydan� olurken, Eski�ehir, Adana, Hatay, Dersim gibi kentler de öne ç�k�yordu.

�lk ölüm haberi 2 Haziran gecesi 1 May�s Mahallesi'nden geldi. Binlerce insan�n mahallenin ortas�ndan geçen çevre yolunu kapat�p Taksim'e yürümek istedi�i eylemde, araç kitlenin aras�na dald�. 21 ya��ndaki Mehmet Ayval�ta� ya�am�n� yitirdi.

3 Haziran günü ise Antakya'da Abdullah Cömert'i polis gaz bombas�yla ba��ndan vurarak katletti.

TAKS�M KOMÜNÜ
Gezi Park�, yüzlerce çad�r�n kuruldu�u, geceli gündüzlü etkinliklerin yap�ld�� bir ya�am alan�yd�. Kütüphane, her �eyin ücretsiz oldu�u ve halk�n s�n�rs�z payla��m ve dayan��mas�na yaslanan devrim market, revir, çay oca��, ortak mutfak ve bostan ile Naz�m ustan�n "Bir a�aç gibi tek ve hür ve bir orman gibi karde�çesine" dedi�i kolektif bir ya�am�n temelleri ad�m ad�m at�l�yordu.

Taksim komünü, bir halklar ve özgürlükler adas�, bir yeryüzü sofras� oluyordu.

5 Haziran'da Taksim Dayan��mas� üyeleri, Ba�bakan Vekili Bülent Ar�nç ile görü�erek taleplerini iletti. Bu talepler �öyleydi:

Topçu K��las� projesinin iptal edilmesi; AKM'nin y�k�m plan�ndan vazgeçilmesi; halk�n itiraz etti�i do�ay� ve kent ya�am�n� tahrip eden projelere son verilmesi, �stanbul, Hatay ve Ankara'n�n vali ve emniyet müdürlerinin görevden al�nmas�; gaz bombas� kullan�m�n�n yasaklanmas� ve Türkiye genelindeki meydanlarda gösterilere yönelik fiili engellemelerin sonland�r�lmas�.

Gezi Park�'nda 5 Haziran gecesi Miraç Kandili kutland�, 7 Haziran Cuma günü ise Antikapitalist Müslümanlar cuma namaz� k�ld�.

Taksim Meydan�'nda hep bir a��zdan tek bir duygu ve sesle dile gelen y��nlar, siyasal iktidar�n kar��s�nda gerçek bir politik özne ve irade olmu�tu. Kad�nlar, kimi zaman yaz�lamalara ve sloganlara yans�yan cinsiyetçili�e müdahale etti. 11 Haziran sabah� yeniden polis sald�r�s� ba�lad�. Ancak polis parka giremedi. Devrim müzesi, kütüphane, bostan, mutfak ve market yeniden düzenlendi.

14 Haziran gününe gelindi�inde komada olan Ethem Sar�sülük ya�am�n� yitirdi. 15 Haziran Cumartesi günü isyan için yeni bir dönüm noktas� oldu. Ba�bakan Erdo�an Ankara Sincan'da düzenledi�i mitingde; ertesi gün �stanbul'da yapacaklar� miting öncesinde, Taksim'in bo�alt�lmas�n� istedi, aksi halde zorla bo�alt�laca��n� söyledi. Ayn� günün ak�am� polis sald�r�s� ba�lad�. Sald�r� bu kez, o güne dek ya�ananlardan çok daha �iddetliydi. Kitle, Harbiye yönüne çekilmek zorunda kald�. Polis, revir olarak kullan�lan Divan Otel'in içi dahil aç�k ve kapal� her yere gaz bombas� att�. TOMA'lardan s�k�lan sularda deriyi yakan kimyasallar kullan�ld�.

�SYAN EMEKÇ� SEMTLERDE
Emekçi semtlerde de eylemler �iddetleniyordu. Bu semtlerden biri olan Okmeydan�'nda 14 ya��ndaki Berkin Elvan ba��ndan gaz fi�e�iyle vurularak komaya girdi ve aylarca ya�am mücadelesi verdi, 11 Mart'ta ya�am�n� yitirdi.

17 Haziran'da sendikalar�n Taksim'de miting yapma ça�r�s�yla meydan yeniden ku�atmaya al�nd�. Polis, Taksim'e ç�kan bütün yollar� kapatm��t�. Direni�çiler tüm kararl�l�klar�na ra�men Taksim'e giremedi.

18 Haziran sabah� devlet, intikam sald�r�s�na ba�lad�. �stanbul, Ankara, �zmir, Adana, Antalya gibi illerde isyan süresince öne ç�kan Ezilenlerin Sosyalist Partisi'nin üye ve yöneticilerinin evleri ile parti binalar� bas�ld� ve çok say�da sosyalist gözalt�na al�narak tutukland�.

Gezi Park� ve Taksim'i polis i�gal etti. Bu kez eylemlerin yönü mahallelere çevrildi, park forumlar� ba�lad�.

Öte yandan, eylemcilerin siyasal sahneden çekilmeye niyeti yoktu. 22 Haziran'da Taksim'de Gezi �ehitleri an�ld�. Ellerinde karanfillerle alana gelen binlerce insan yine polisle çat��t�.

�STANBUL'DAN D�YARBAKIR'A D�REN�� KÖPRÜSÜ
Gezi ruhunun dört bir yanda kol gezdi�i bugünlerde, 28 Haziran'da Diyarbak�r'�n Lice ilçesinde kalekol yap�m�n� protesto eden halka, asker sald�rd�, Medeni Y�ld�r�m katledildi. Medeni Y�ld�r�m Gezi ruhuyla hemen sahiplenildi ve �stanbul'dan Diyarbak�r'a bir direni� köprüsü oldu.

�syan, Bayburt d��nda kalan 80 ilin tamam�na yay�ld�. Resmi verilere göre toplam 5 bin 532 eylem ya da etkinlik yap�ld�. Polisin katletti�i devrimcilerin yan� s�ra 8 bin 163 ki�i yaraland�, bunlardan bir k�sm�nda kal�c� hasarlar olu�tu. 3 bin 584 ki�i gözalt�na al�nd�. Ancak çok say�da gözalt�n�n resmi kayd� olmad�� için gerçek rakam bundan çok daha fazlayd�. 189 ki�i tutukland�, ki bunlar�n a��rl�kl� k�sm� ESP'li sosyalistlerdi.

Gezi isyan� siyasi atmosferi bütünüyle de�i�tirdi. Siyasi iktidar�n eskisi gibi yönetemedi�i ve halk� ikna edemedi�i ko�ullarda ezilenler de eskisi gibi yönetilmek istemedi�ini eylemlerle ortaya koydu. Siyasi iktidar�n üzerinde bas�nç olu�turdu, iktidar blokunu çatlatt�. Ezilenlerin bir siyasi irade olarak kendisini ortaya koydu�u ve her yeni gündemde bu tavr�n� yans�tarak iktidar� s�n�rlad�� bir siyasi dönemin kap�s�n� aralad�.

Park direni�inden onur ve özgürlük isyan�na

�lgili Haberler