GÜNCEL

'Göç, mültecilik ve ayr�mc�l�k sempozyumu' ba�lad�

�STANBUL
16 Kas�m 2019 Cumartesi

Kapitalizmle birlikte sistematik bir hal alan göç sorununun tart��larak çözüm üretmek amac�yla HDK'nin düzenledi�i sempozyum ba�lad�. HDK E�sözcüsü Koçyi�it ve �eno�lu, sempozyumun göç sorunuyla ili�kilenme konusunda pratik biz özele�tiri olarak görülerek, amac�n�n bu yak�c� soruna çözüm üretmek oldu�unu vurgulad�

Halklar�n Demokratik Kongresi'nin (HDK) düzenledi�i iki gün sürecek olan "Göç, mültecilik ve ayr�mc�l�k sempozyumu" ba�lad�.

�i�li'de bulunan Kenter Tiyatrosu'nda düzenlenen sempozyuma HDK E� Sözcüleri Gülistan K�l�ç Koçyi�it ve Sedat �eno�lu, Halklar�n Demokratik Partisi (HDP) �zmir Milletvekili Serpil Kemalbay ve çok say�da ki�i kat�ld�.

Moderatörlü�ünü Mukaddes Erdo�du Çelik'in üstlendi�i "Kapitalizm, Ulus-Devlet ve Göç" ba�l�kl� oturumda Kenan Kalyon "Kapitalizm Ça��nda Göç", Patrak Estukyan "Osmanl� ve Türkiye'de Göç Tarihi", Nam�k Kemal Dinç ise "Osmanl� ve Türkiye'de Devletin Nüfus ve �skan Politikalar�" hakk�nda sunum yapt�.

Aç�l�� konu�mas�n� yapan HDK E�sözcüsü Sedat �eno�lu, Arapça ve Kürtçe selamlama yapt�.

Göç sorunun tarihsel kaynaklar�na ��k tutmak, yenilemek ve 21. yüzy�l içinde geldi�i boyutu çözümlemek ve sorunu gidermek aç�s�ndan bir perspektif geli�tirmek amac�yla sempozyumu düzenlediklerini dile getiren �eno�lu, "Göç sorununu bugünü var ve gelece�i de olacak muhakkak" diye konu�tu.

�ENO�LU: KÜRESEL KAP�TAL�ZM KR�Z� IRKÇI-FA��ST HAREKETLER�N YÜKSELMES�NE NEDEN OLDU

Göç sorununun kapitalizmle birlikte sistematik bir hal ald��n� kaydeden �eno�lu, "Köle ticareti gibi bir olgu da var. Kapitalizmin sermaye birikiminin ihtiyac�ndan ba��ms�z dü�ünemeyiz göç olgusunu. Özellikle küresel ko�ullar alt�nda bugünkü ko�ullar�na belki de küresel göç ça�� diyebiliriz" dedi. Askeri, siyasi, dini, çevresel gibi birçok etkeni olan göçün, bugün Türkiye'de her türlü etkeninin ya�and��na dikkat çeken �eno�lu, "Tabi ki Suriye sava��yla birlikte derin bir gündemimiz var. Spesifik olarak Suriyeli göç ve ortaya ç�kan sorunlar ekseninde tart��mak istiyoruz. Dünya tarihi aç�s�ndan 21. yüzy�l küresel kapitalizm emperyalist krizinin aç��a ç�kmas�n� derinle�mesi ve çözümsüzlük sürecinin ayn� zamanda dünya çap�nda �rkç� fa�ist hareketlerin yükselmesine neden oldu. Bu ikisi aras�nda bir ba� var" diye konu�tu.

Sempozmunun sorunun çözümüne ili�kin perspektif olu�turma amaçl� düzenlendi�ini söyleyen �eno�lu, �öyle devam etti: "Güncel ve pratik bak�m�ndan sorunun bütün a��rl�� ortadayken buna ili�kin gerçek bir sahipleni�, sorunun aç��a ç�kar�lmas� özellikle ezilenler aç�s�ndan daha da ötesi politik bir tutum, program, strateji bak�m�ndan bakt��m�zda çok az �ey yapt��m�z aç�k."

KOÇY��T: DER�N BULU�MALARIN OLDU� KAD�M B�R CO�RAFYADA YA�IYORUZ

HDK E�sözcüsü Gülistan K�l�ç Koçyi�it de Arapça ve Kürtçe selamlamayla konu�mas�na ba�lad�. Koçyi�it, "Kadim bir co�rafyada ya��yoruz ve bu kadim co�rafyada çok derinlikli bir konuyu iki gün ele al�p konu�maya çal��aca��z. Göç insanl�k tarihiyle ya��t. �nsanl�k ilk günden bugüne sürekli yer de�i�tirerek göçerek ilerlemi� durumda. Her hareketinde de gitti�i yerde yeni bulu�malara, etkile�imlere, yeni medeniyetlerin aç��a ç�kmas�na neden olmu�. Bu derin bulu�malar�n oldu�u bir kadim co�rafyada ya��yoruz" ifadesini kulland�.

Silahlanma, sava� ve sömürünün bugünkü insanl�k tarihinin en önemli nedenlerinden oldu�unu kaydeden Koçyi�it, kapitalizm ve sistem ele�tirisi yapmadan bu sorunun çözülemeyece�inin alt�n� çizdi. 2011 Arap Bahar�'n� hat�rlatan Koçyi�it, ayaklanmaya uluslararas� emperyal devletin el koydu�u ve devrim isyan�n� kar�� devrimlerle bo�uldu�un belirtti. "Bu sava�lardan bizi en çok ilgilendireni, en uzun oldu�u ve iç sava�a döndü�ü için Suriye sava��" diyen Koçyi�it, 1938 Dersim isyan�nda hayat�n� kaybeden Seyit R�za ve yol arkada�lar�n� and�. Koçyi�it, "Fakat 1938 soyk�r�m� da ondan önceki 1915 Ermeni soyk�r�m� ve ondan sonraki bütün az�nl�klara dönük sürgün politikalar�n�n her birisi de saf ulus devlet yaratma istencine dönü�üyordu. K�smen 55'lere gelindi�inde kapanm�� gibi göründü ama 80'lerde Kürtlerin kendilerini e�it yurtta� olarak ortaya koymalar�, yeni bir göç dalgas�n�, yeni k�r�m politikas�n� getirdi. Bu son isyanda silahla bast�r�lmaya çal��ld� ve sonucunda binlerce köy yak�ld�. Milyonlarca Kürt Türkiye'nin bat�s�na ve metropollere ta��nmak zorunda kald�" diye konu�tu.

Koçyi�it, sempozyumun göç sorunu bak�m�ndan yetersizliklerine ili�kin pratik bir özele�tiri olarak alg�lanmas�n� istedi. Koçyi�it, "Dünya hepimizin evi mültecilik bir tercih de�ildir" vurgusu yapt�.

KALYON: KAP�TAL�ST DÜNYADA GÖÇ HAYALET� DOLA�IYOR

"Kapitalizm, ulus-devlet ve göç" oturumunun ilk sunumunu yapan Kenan Kalyon, Komünist Manifesto'ya at�fta bulunarak, kapitalist dünyan�n üzerinde bugün komünizmin yan� s�ra bir göç hayaleti de dola�t��na dikkat çekti. Kalyon, "S�n�r güvenlik önlemleri, özel olarak yeti�tirilmi� s�n�r muhaf�zlar�, artan sahil güvenlik güçleri bu göçü durdurmaya yetmiyor. �nsanlar yeni yollar geli�tirerek k�talar�, denizleri a�arak göç etmeye devam ediyorlar" dedi.

Ça�� karakterize eden bir göç ça�� oldu�unu söyleyen Kalyon, Homo Sapiens'ten bu yana ya�anan göçleri hat�rlatt�. Bu ça��n da ba�ka göç türleri oldu�unu aktaran Kalyon, "Kapitalist ça�da göç di�erlerinden farkl�. Göç türü ve bir çok dalgas� var. Ana nedenleri �unlard�r; bu sistem mülksüzle�tirme üzerine kuruludur, üretim araçlar�ndan kopar�lmas� dolay�s�yla geçim araçlar�na eri�me olanaklar�ndan yoksun b�rak�lmas� üzerine kuruldur. Bu ister istemez nüfusun önemli bir bölümünü topraklar�ndan yurtlar�ndan söküp atmay� gerektirir. �ngiltere bunun en önemli örne�idir. Köylülerin topraklar�ndan komünal hayatlar�ndan kopar�larak kentlere sürülmesi ve özel mülk olarak kilitlenmesi. �nsanlar topraklar�ndan kopar�lan insanlar ücretli emek konumunu kolayca kabul etmediler. Kan�ksad��m�z için i� ar�yoruz ama bu �ngiltere'de 'serserili�e' kar�� yasalar �eklinde disipline edildi. �dam sehpalar� e�li�inde disipline edildi. Bu hala devam eden bir süreçtir. �imdi içinde bulundu�umuz tarihsel kesimde göç yeniden �iddetlenmi�se yeryüzü son elli y�lda yeni tipte proleterle�me dalgas�na tan�k oldu�u için bu denli yo�un bir göç olay�yla yüz yüzeyiz. Kaç�n�lmaz son olarak kapitalist ça� nüfus yo�unlu�un radikal �ekilde de�i�tirmi�tir. Kentle�me olarak ifade edilir bu. Metropollerin nüfusu kendini a�t�" dedi.

Kapitalizm servetin ve sefaletin z�t kutuplarda yo�unla�mas� oldu�unu dile getiren Kalyon, bunu ülkeler için de geçerli oldu�unu söyledi ve geli�mi� ülkeler ak�n olmas�n�n çok do�al oldu�unu belirtti. �ktisadi göçün gönüllü bir göç olmad��n�n alt�n� çizen Kalyon, "Üretim araçlar�ndan kopar�lmas� zorla ya�anm�� bir süreçtir. Buna zorbal�k e�lik etmi�tir. �ktisadi nedenlerle göç sorununun belirlenmesine ihtiyaç var" ifadesini kulland�.

'CUMHUR�YET� OSMANLI KADROLARI KURDU'

Agos Gazetesi Yazar� Patrak Estukyan "Osmanl� ve Türkiye'de göç tarihi" sunumu yapt�. Osmanl� devleti ve Türkiye'nin birbirine son derece benzedi�inin alt�n çizen Estukyan, Cumhuriyet'in ideolojik olarak imparatorlu�u, hilafeti reddeden yeni bir ufuk öngören rejim olarak aktar�lsa da bunun resmi bir söylem oldu�unun alt�n� çizdi. Estukyan, Osmanl� kadrolar�n�n TC'yi kurdu�unu ve devlet siyasetinde k�r�lma olmad��n� kaydetti. Estukyan, "1915'in failleri, organizatörleri Osmanl�'da kald�, Cumhuriyet'te ba�ka kadro var diyemiyoruz. Çünkü ayn� kadro isim de�i�ikli�i ve partilerinin tabelas�n� de�i�tirerek iktidar oldu ve bu iktidar günümüze kadar geldi" diye konu�tu.

Ermeniler hakk�nda Erdo�an'�n "göçebe halk" söylemine i�aret eden Estukyan, bunun bir yalan oldu�unu Ermenilerin yerle�ik olduklar�n� vurgulad�. Ancak Ermenilerin sürekli i�galler ve sava�larla ülkelerini terk etmek zorunda kalan bir halk profili çizdi�ine dikkat çeken Estukyan, Ermenilerin zorla göç ettirildiklerini vurgulad�. 17. yüzy�l ba�lar�nda �ah Abbas'�n Osmanl� devletiyle girdi�i sava�lar içinde Ermenistan'� i�gal etti�ini ve Cunha bölgesinden 300 bin Ermeni'yi zorla göç ettirdi�ini hat�rlatan Estukyan, "1625 y�l�nda bu çok ciddi bir nüfustu. Bu göç esnas�nda örne�in Aras nehri geçilirken büyük can kay�plar� ya�and�. Geride b�rak�lan �ehirlerin lojistik kayg�larla bütünüyle ate�e verildi. �ki nedeni var birisi, Osmanl� daha sonra e�er bu seferin arkas�ndan gidecekse geçti�i yerlerde lojistik bir �ey bulamas�n ne g�da ne de hayvanlar için yemek. �kinci faktörse zorla göç ettirilenler bir daha geri dönme umudu ta��mas�n. Bunun için ta� üstünde ta� b�rakmamacas�na Do�u Ermenistan Co�rafyas� talan edilir" dedi.

'1915'TE ERMEN�LER 'VATAN'I KAYBETT�'

Yine 1453'te �stanbul fethedildi�inde Fatih Sultan Mehmet taraf�ndan payitaht ilan edildi�ini ve imar� için Kayseri bölgesinden çok ciddi yap� ustas� olan Ermeni kolonilerinin zorla �stanbul'a getirildi�inin alt�n� çizen Estukyan, ancak as�l savrulman�n 1915 oldu�unu dile getirdi. 1 buçuk milyon Ermeni'nin hayat�n� kaybetti�ini söyleyen Estukyan, �öyle devam etti: "En büyük kay�p insan kayb�ndan daha da önemli, vatan topra��n�n kayb�d�r. Erdo�an, 'Ermenilerin devleti yok' diyor. Ermenilerin devleti olmu�tur 14. yüzy�la kadar varl��n� sürdürmü�tür, ama Erdo�an öncesini sonras�n� görememi�. Esas olarak 'vatan' vard�, 1915 o 'vatan' kavram�n� ortadan kald�rd�. 1915 kelimenin gerçek anlam�yla bir savrulmad�r. Yetimhanede toplanan çocuklar on binlerle tan�mlan�yor. Bir proje, tasar�m� yoktu hangi ülkeye gideceklerine dair. Gemilerle farkl� ülkelere gönderildiler. �nsanlar böylece bütün dünyaya yay�ld�lar. Bu yay�lanlardan da bugünün o ülkelerdeki diasporalar�, kolonileri olu�tu. Belle�inde yitirilmi� bir vatan var. An�nda ya�ad�klar� dakika içinde bile kaybolmama, yok olmamaya, kimliklerini kaybetmemeye dair ciddi irade gösterdiler. E�er karn�n� doyurup bir çat� bulduysa hemen yapacaklar� ilk i� bir kilise kurmak oldu. Kilise olursa yan yana oluruz dü�üncesiydi, bir okul in�a ettiler, çocuklar� kendi dili ve kültürüyle koruyabilmek için, birbirimizden haberimiz olsun diye bir gazete kurdular. 1920'li y�llardan itibaren kilise kurma, okul açma, gazete seferberli�i oldu. ��levsel oldu ama ba�ka bir gerçeklik var hayata kar�� gitti�i ülkeye entegre olmak!"

Estukyan, dünyan�n neresinde olursa olsun tüm Ermenilerin en büyük dile�inin atalar�n�n topra��na gömülmek oldu�unu vurgulad�. Estukyan, sunumuyla i�gal edilmi� bir Ermenistan olgusunu ortaya koydu.

D�NÇ: ULUS DEVLETTE �MPARATORLUKLARDAN FARKLI �SKAN POL�T�KALARI UYGULANDI

Oturumun son sunumunu ise Nam�k Kemal Dinç "Osmanl� ve Türkiye'de devletin nüfus ve iskan politikalar�" hakk�nda bilgi verdi. �mparatorluklar�n y�k�l�p ulus devletin ortaya ç�kt�� dönemde, iskan politikalar�n�n imparatorluk dönemlerinden farkl� oldu�unu kaydetti. "�mparatorluklar çok uluslu yap�lard�r, etnik ve inanç bak�m�ndan çok sorun haline getirilmedi�i, kimli�in üzerine gidilmedi�i, hiyerar�ik kurallara uyulursa sorun yok" diyen Dinç, 19. yüzy�l�n ikinci yar�s�ndan itibaren imparatorluklar�n çökmeye ba�lad��n� hat�rlatt�.

Modern ulus devlet döneminden itibaren ba�ka bir iskan politikas�yla kar�� kar��ya oldu�unu belirten Dinç, "Baz� akademisyen 'yeni iskan' diyorlar. Paradigma de�i�ikli�i var. Farkl�l�klar�n bir arada ya�amas� tercih edilmiyor. Ulusal vatan, ulusal toprak olarak ifade ettikleri bir �ey var. Ulusun ve mekan�n üretilmesi dedi�imiz durumla kar�� kar��yay�z" diye konu�tu. Yeniden �skan'�n, "kontrol edilemez oldu�una inan�lanlar�n hakim olunan bir bölgeden uzakla�t�r�lmas� onun yerine kontrol edilebilen bir ulusun tercih edilmesi olarak" akademisyenler taraf�ndan tan�mland��n� aktaran Dinç, "Kurulan ulus devletlerinin hepsinin yapt�� eydir, mübadele anla�mas�. Ama sorun sadece Osmanl� ile Yunanistan, Bulgaristan aras�nda de�ildir. Bu süreci 19. yüzy�l ba��na kadar götürebiliyoruz. Osmanl�-Rus sava�lar� 19. yüzy�la kadar devam eder, Ruslar'�n ko�ullar� �udur, 'siz bize Ermenileri verin biz size Müslümanlar�'" diye konu�tu.

Dinç, modern devletlerin Yeniden �skan'la iki amac� oldu�unu belirtti ve devam etti: "Birincisi çerçevesini çizdikleri Ulasal, kültürel, siyasi kimlik içine giren bir nüfus. �kincisi insan yap�s�yla birlikte mekan� de�i�tirerek yeni bir mekan yeni bir vatan alg�s� olu�turmak. Biz buna 'mekan�n üretimi' diyoruz. �stenmeyen bütün farkl�l�klar seyreltilecek, azalt�lacak bunun için gerekirse etnik temizlik, katliam, tehcir her �ey uygulanacak" diyen Dinç, "Cumhuriyet bunun üzerine kurulmu�tu. 1916'da pek bilinmez Kürt tehciri vard�r. Rus i�galiyle birlikte 1 milyona yak�n Kürt, Elaz��-Diyarbak�r hatt�na kaçarak geliyorlar. Bir talimatname var, 'Türkleri geride b�rak�n, göç edeceklerse geri dönsünler ama Kürtler Bat�'ya göçertilecek, nüfus da��t�lacak, ileri gelenler gözetim alt�nda tutulacak, zaman içinde kültürlerinden uzakla�t�r�lmas� sa�lanacak'. Mülteci Talimatnamesi diye geçiyor ismi ama Kürtleri anlat�yor" dedi.

Oturum, soru-cevaplar�n ard�ndan sona erdi.

Sempozyumun ikinci oturumu ö�le yeme�inin ard�ndan, "Türkiye'de vatanda�l�k hukuku ve göçmenlik", "Göçmen ve mültecilerin adalete eri�imi" ba�l�klar�yla devam edecek.

'Göç, mültecilik ve ayr�mc�l�k sempozyumu' ba�lad�

�lgili Haberler