DİSKAR: TÜİK 6 aylık enflasyon oranını düşük tutarak manipülasyon yaptı
TÜİK'in ücret, maaşlar ve aylıkları etkileyecek altı aylık enflasyon oranını düşük tutarak ciddi bir manipülasyon yaptığını kaydeden DİSK, 2022 yılından bu yana açıklanmadığı için ürün ve hizmet bazında ortalama fiyatlar tam olarak bilinmediğinden enflasyon oranının hesaplanmasına kaynak teşkil eden madde fiyatının görülmediğinin altını çizdi. TÜİK'in ayrıca hissedilen enflasyon oranını da açıklamadığına dikkat çeken DİSKAR, TÜİK'in gelir gruplarına göre enflasyon farklılaşmasını da açıklaması gerektiğini kaydetti. DİSKAR son olarak gıda enflasyonu ile gelir enflasyonu arasındaki farkın açılmaya başladığını da ekledi.
2024 Haziran dönemine ait TÜİK Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) 3 Temmuz 2024'te yayımlandı. TÜİK verilerine göre TÜFE'deki değişim bir önceki aya göre yüzde 1,64 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 71,60 oldu. 2024 yılının ilk altı ayında ortalama fiyat artış oranı ise yüzde 24,73 olarak gerçekleşti.
DİSK Araştırma Merkezi (DİSKAR) TÜİK'in ücret, maaşları ve aylıkları etkileyecek 6 aylık enflasyon oranını düşük tutarak ciddi bir manipülasyon yaptığını vurguladı.
'ENFLASYON ORANININ HESAPLANMASINA KAYNAK TEŞKİL EDEN MADDE FİYAT LİSTESİ GÖRÜLMÜYOR'
2024 Haziran döneminde en yüksek fiyat artışının yıllık yüzde 107,1 ile eğitim olduğunu ikinci en yüksek fiyat artışının görüldüğü harcama grubunun yıllık yüzde 94,7 artışla konut olurken üçüncü harcama grubunun ise yüzde 90,7 ile lokanta ve oteller olduğunu belirten DİSKAR, TÜİK'in Haziran 2022'den bu yana açıklamadığı için ürün ve hizmet bazında ortalama fiyatları tam olarak bilinmediğini, bu nedenle de enflasyon oranının hesaplanmasına kaynak teşkil eden madde fiyat listesinin görülmediğinin altını çizdi.
'TÜİK HİSSEDİLEN ENFLASYONU AÇIKLAMIYOR'
DİSKAR, "TÜİK, Haziran 2024 döneminde gıda enflasyonunu yüzde 68,08 olarak açıkladı. Ancak bu enflasyon halkın hissettiği gerçek enflasyonu yansıtmaktan oldukça uzak bir oran. DİSK-AR'ın TÜİK verilerinden yararlanarak yaptığı hesaplamaya göre emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 93,9 oldu. Üçüncü yüzde 20'lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 76 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20'lik grubun gıda enflasyonu yüzde 95,2 ve en yoksul yüzde 20'lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 121 olarak gerçekleşti. Yüksek gelir gruplarının daha düşük gıda enflasyonu hissettiği görülüyor. Dördüncü (yüksek) yüzde 20'lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 66,4 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 47,9 oldu. Böylece en yoksul gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 121 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 48 düzeyinde kaldı. Bu durum enflasyonun gelir gruplarına, farklı toplumsal kesim ve sınıflara göre önemli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor. Gıda enflasyonunda olduğu gibi resmi ortalama enflasyon oranları da düşük gelirlilerin, emekçilerin günlük yaşamda karşılaştığı ve hissettiği oranlar değildir. Uluslararası alanda Avrupa, ABD, Almanya ve Japonya Merkez Bankaları gibi çeşitli kuruluşlar tarafından hissedilen/algılanan ve beklenen tüketici enflasyonu düzenli olarak yayımlanıyor. Ancak TÜİK, aylık Tüketici Eğilim Anketi gerçekleştirmesine rağmen, bunun çıktısı olan 'hissedilen/algılanan enflasyon'u açıklamıyor. TÜİK, uluslararası kuruluşların yaptığı gibi halkın hissettiği/algıladığı enflasyon oranı ve beklenen enflasyonu da elinde hazır bulunan verileri işleyerek yeni bir veri olarak yayımlamalıdır. TÜİK ayrıca gelir gruplarına göre enflasyon farklılaşmasını da açıklamalıdır" ifadelerini kullandı.
'GIDA ENFLASYONU İLE GENEL ENFLASYON ARASINDAKİ FARK AÇILIYOR'
TÜFE ve gıda fiyatları endeksinin artmaya devam ettiğine dikkat çeken DİSKAR, "2005 Haziran'da 116 olan TÜFE endeksi, Haziran 2024'te 2.319'a yükseldi. 2005 Haziran'da 110 olan gıda fiyatları endeksi ise 2024 Mayıs'ta 3.350'ye yükseldi. Haziran 2005'te yüzde 8,9 olan yıllık enflasyon oranı Haziran 2024'te yüzde 71,6 oldu. 2005'te yüzde 3,9 olan yıllık gıda enflasyonu ise Haziran 2024'te yüzde 68'e yükseldi. Öte yandan son yıllarda gıda enflasyonu ile genel enflasyon arasındaki fark açılmaya başladı. Mayıs 2005'te TÜFE'yle aynı seyreden gıda fiyatları endeksi Haziran 2024'te TÜFE'nin 1.031 puan üstüne çıktı" açıklamasını yaptı.