KADIN

Covid-19 kad�n i�gücü üzerinde büyük tahribat yaratt�

ETHA
7 Mart 2021 Pazar

D�SK-AR'�n "Covid-19 döneminde kad�n i�gücünün durumu" raporuna göre; her dört kad�ndan sadece biri çal��yor, geni� tan�ml� kad�n i�sizli�i yüzde 37,7, Covid-19 etkisiyle i� kayb� ve geni� tan�ml� kad�n i�sizli�i ise yüzde 43 oldu. Covid-19 döneminde kad�nlar�n ayl�k ortalama i� kayb� 1 milyon 484 bin, kad�n i�gücü ise son bir y�lda yüzde 8,2 azald�.

Devrimci ��çi Sendikalar� Konfederasyonu Ara�t�rma Merkezi (D�SK-AR), "Covid-19 döneminde kad�n i�gücünün durumu" raporunu aç�klad�.

KADINLAR DAHA ESNEK, GÜVENCES�Z VE SEND�KASIZ ÇALI�MAK ZORUNDA KALDI
Kad�nlar�n ya�am�n her alan�nda kar�� kar��ya kald�� e�itsizlik ve ayr�mc�l�k Covid-19 döneminde çal��ma ya�am�nda daha da belirgin hale geldi. Kad�nlar�n emek piyasas�ndaki ikincil konumu, e�reti istihdam biçimleri, ücret e�itsizli�i, kar�� kar��ya kald�klar� ayr�mc�l�klar, karar mekanizmalar�ndan d��lanmalar�, yok say�lmalar� cinsiyetçi istihdam politikalar� i�gücü piyasalar�ndaki toplumsal cinsiyet e�itli�inin belli ba�l� göstergeleri. Kad�nlar�n daha esnek, güvencesiz ve sendikas�z çal��mak zorunda b�rak�ld�� biliniyor.

COVID-19 �LE B�RL�KTE E��TS�ZL�KLER DAHA DA DER�NLE�T�
Tüm dünyada i�çilerin i�i, geliri ve sa�l�� üzerinde büyük tahribat yaratan Covid-19 salg�n� Türkiye i�gücü piyasalar�nda ciddi sonuçlara yol açmaya devam ediyor. Covid-19 salg�n� ile birlikte kad�nlar�n i�gücü piyasalar�nda ya�ad�� e�itsizlikler daha derinle�iyor. Kad�n i�sizli�i ve sosyal güvenlik haklar�ndan yoksun olarak çal��anlar aras�nda kad�nlar�n a��rl�� salg�n öncesinde de yüksekti. Covid-19 salg�n� ile birlikte Türkiye'de kad�n istihdam�n�n son derece olumsuz etkilenece�ini ve i�, gelir ve güvence aç�s�ndan var olan e�itsizliklerin kad�nlar� Covid-19'un olumsuz ekonomik ve sosyal etkileri kar��s�nda daha da k�r�lgan yapaca��n� söylemek mümkün.

KADIN ��S�ZL�� VE �ST�HDAMI VAH�M B�R HAL ALDI
Covid-19'un kad�nlar üzerinde yaratt�� tahribat i�gücü verilerinde net bir biçimde örülüyor. Türkiye'de Covid-19 ile birlikte kad�n i�sizli�i ve istihdam kayb� daha da vahim bir hal ald�. TÜ�K verilerine göre kad�nlar i�gücü piyasas�ndan daha h�zl� çekilmek zorunda kald� ve kad�n istihdam� daha h�zl� darald�. Covid-19 etkisiyle geni� tan�ml� kad�n i�sizli�i yüzde 40'�n çok üzerine ç�kt�. Kad�n istihdam oran� yüzde 26'ya geriledi. Kay�t d�� kad�n istihdam�nda ise büyük kay�plar ya�and�.

KADINLAR YÜZDE 42 ÜCRET KAYBI YA�ADI
Kad�n i�çiler erkek i�çilere göre Covid-19'un y�k�c� etkilerine daha fazla maruz kald�. Covid-19 döneminde kad�nlar�n yar�s�ndan fazlas�n�n çal��ma süreleri azald�, yüzde 42'si ücret kayb� ya�ad� ve çal��ma biçimi erkeklere göre daha fazla de�i�ti.

GERÇEK KADIN ��S�ZL�� YÜZDE 40'IN ÜZER�NDE
Bilindi�i gibi TÜ�K'in aç�klad�� dar tan�ml� i�sizlik oran� i�gücü piyasas�ndaki gerçekleri yans�maktan oldukça uzak. Bu nedenle D�SK-AR 10 y�l� a�k�n bir süredir geni� tan�ml� i�sizlik oran�n� hesaplay�p aç�kl�yor. TÜ�K'in dar tan�ml� i�sizlik hesaplamas� Covid-19 döneminde ise iyice anlams�z hale gelmi�tir ve salg�n�n i�gücü piyasalar�nda yaratt�� gerçeklerini yans�tmaktan uzakt�r.

Örne�in Kas�m 2020 dönemine ait TÜ�K Hanehalk� ��gücü Ara�t�rmas� (H�A) verilerine göre ise i�sizlik oran� son bir y�lda 0,4 puan azalarak yüzde 12,9 oldu. Dar tan�ml� erkek i�sizlerin say�s� son bir y�lda 0,2 puan artarak yüzde 11,9 ve dar tan�ml� kad�n i�sizlerin say�s� 1,6 puanl�k azal��la yüzde 15 olarak aç�kland�. TÜ�K H�A verileri genel i�sizlik oranlar�n�n ve kad�n i�sizli�inin dü�tü�ünü söylese de TÜ�K'in hesaplama yöntemi Covid-19'un i�gücü piyasalar�nda kad�nlar üzerindeki etkisini aç�klamak için oldukça yetersizdir.

Bu nedenle D�SK-AR Covid-19 salg�n�n�n ba��ndan itibaren ILO'nun "e�de�er tam zamanl� i� kayb�" metodunu kullanarak Covid-19 dönemindeki gerçek i�sizli�i ve i� kayb�n� hesapl�yor.

Geni� tan�ml� i�sizlik oran� Kas�m 2020 döneminde toplamda yüzde 28,8, erkeklerde yüzde 24 ve kad�nlarda yüzde 37,7 olarak gerçekle�ti. Öte yandan Covid-19 nedeniyle i�ba��nda olan kad�nlar�n say�s�n�n ve çal��ma sürelerinin dü�mesi nedeniyle Kas�m 2020 döneminde 1 milyon 75 bin kad�n i� kayb� ya�ad�. Di�er bir ifadeyle i�ten ç�karma yasa�� nedeniyle i�ba��nda olmayanlar istihdam içinde göründü ancak fiilen i� yapmad�. Böylece Covid-19 etkisiyle revize geni� tan�ml� i�sizlik ve i� kayb� oran� kad�nlarda yüzde 43 olarak gerçekle�ti.

KADINLAR ERKEKLERE GÖRE ��GÜCÜNDEN VE �ST�HDAMDAN DAHA FAZLA ÇEK�LMEK ZORUNDA KALIYOR
TÜ�K verilerine göre toplam i�gücü son bir y�lda 1 milyon 406 bin azalarak 32 milyon 477 binden 31 milyon 71 bine geriledi. ��gücünde toplam azal�� yüzde 4,3 oran�nda oldu. Ancak bu azal��a cinsiyet baz�nda bakt��m�zda kad�n i�gücünde daha büyük bir daralma ya�and�� görülüyor. Kas�m 2019'da 1 milyon 755 bini i�siz ve 8 milyon 639 bini istihdamda olmak üzere toplam olarak 10 milyon 596 bin kad�n i�gücündeydi.

Covid-19 salg�n�ndan bu yana 867 bin kad�n i�gücünden çekildi ve kad�n i�gücü 9 milyon 729 bine geriledi. Kad�n i�gücündeki gerileme yüzde 8,2 oran�nda gerçekle�ti. 2019 Kas�m'da 21 milyon 881 bin olan erkek i�gücü say�s� ise bir y�lda 538 bin azalarak Kas�m 2020'de 21 milyon 343 bin oldu. Erkek i�gücü ise yüzde 2,5 oran�nda azald�. Böylece kad�nlar son bir y�lda erkeklere göre i�gücü piyasalar�ndan daha fazla çekildi.

Kad�nlar�n i�gücüne kat�lma oran�nda da beklendi�i gibi ciddi dü�ü� meydana geldi. Kas�m 2019'da yüzde 33,9 olan kad�nlar�n i�gücüne kat�lma oran� son bir y�lda 3,3 puan azalarak yüzde 30,6'ya geriledi.

HER DÖRT KADINDAN SADECE B�R� �ST�HDAMDA
Ekonomik krizin ve Covid-19'un etkisiyle istihdamda ya�anan azal�� kad�n istihdam�nda daha çarp�c� bir �ekilde görülüyor. TÜ�K'e göre Kas�m 2019 döneminde yüzde 45,6 olan istihdam oran� Kas�m 2020'de 2,7 puan azalarak yüzde 42,9'a geriledi. Kas�m 2019'da yüzde 63,3 olan erkek istihdam oran� son bir y�lda 3,1 puan azalarak yüzde 60,2 oldu. Kad�n istihdam oran� ise Covid-19 salg�n�ndan bu yana 2,3 puan azal��la 28,3'ten yüzde 26'ya dü�tü. Böylece Kas�m 2020 döneminde her dört kad�ndan yaln�zca biri istihdamda olabildi.

Kas�m 2019'da 8 milyon 841 bin ki�i olan istihdam edilen kad�nlar�n say�s� son bir y�lda 571 bin ki�i azalarak 8 milyon 270 bine dü�tü. Böylece son bir y�lda istihdam edilen kad�nlar�n say�s� yüzde 6,5 azald�. Bu oran genelde yüzde 3,9, erkeklerde ise yüzde 2,7'dir. Halihaz�rda dü�ük olan kad�nlar�n istihdam oran� Covid-19 döneminde daha da azald�.

KAYIT DI�I KADIN �ST�HDAMINDA BÜYÜK DÜ�Ü�
Kay�t d��l��n kad�nlarda çok daha yüksek oldu�u biliniyor. �stihdamda kay�t d�� bulunanlar�n say�s�na bak�ld��nda son bir y�lda 716 bin ki�ilik bir dü�ü� söz konusudur. 2019 Kas�m'da 3 milyon 652 bin kad�n kay�t d��yken Kas�m 2020'de bu say� 2 milyon 936 bin oldu. Böylece kay�t d�� çal��an kad�nlar�n oran� son bir y�lda 5,8 puanl�k bir azal��la yüzde 41,3'ten yüzde 35,5'e dü�tü. Kay�t d�� kad�n istihdam� son bir y�lda yüzde 20 oran�nda azald�.

Kas�m 2019'da 19 milyon 327 bin olan istihdamdaki erkeklerin say�s� son bir y�lda 531 bin azal��la 18 milyon796 bin oldu. Kas�m 2019'da 5 milyon 869 bin olan kay�t d�� çal��an erkeklerin say�s� ise son bir y�lda 776 bin ki�ilik bir dü�ü�le Kas�m 2020'de 5 milyon 93 bin oldu. Böylece kay�t d�� erkek istihdam� son bir y�lda yüzde 13'lük bir azal�� gösterdi.

Kay�t d�� kad�n istihdam�n�n pandemi döneminde çok daha k�r�lgan hale geldi. Kad�n istihdam�ndaki dü�ü�ün esas olarak kay�t d�� istihdam dü�ü�ünden kaynakland�� görülüyor.

ZAMANA BA�LI �ST�HDAMINDA PATLAMA YA�ANDI
Bilindi�i gibi Covid-19'un ba�lamas�yla dünyada ve Türkiye'de çal��ma �ekillerinde de�i�iklikler meydana geldi. Bu dönemde izin, dönü�ümlü çal��ma, evden çal��ma ve k�sa çal��ma gibi uygulamalara ba�vuruldu. Bu uygulamalar çal��ma saatleri ve i�ba��nda olanlar�n say�s�nda dü�ü�lere sebep oldu. Zamana ba�l� eksik istihdamda ise devasa bir art�� ya�and�.

TÜ�K verilerine göre Kas�m 2019 ve Kas�m 2020 aras� dönemde i�ba��nda olan kad�nlar�n say�s� 992 bin ki�i azald�. Kas�m 2019'da 8 milyon 639 bin kad�n i�ba��ndayken Kas�m 2020'de bu say� 7 milyon 649 bine geriledi. Kas�m 2019'da 18 milyon 816 bin olan i�ba��nda olan erkeklerin say�s� ise Kas�m 2020'de 1 milyon 225 bin ki�i azalarak 17 milyon 591 bine geriledi. Böylece i�ba��nda olan erkeklerin say�s� son bir y�lda yüzde 6,5 azalm��ken kad�nlar�n say�s� yüzde 11,5 oran�nda azald�.

Kas�m 2019'da erkeklerde zamana ba�l� eksik istihdam say�s� 274 bin iken Kas�m 2020'de bu say� 1 milyon 37 bine yükseldi. Kas�m 2019'da 86 bin olan kad�nlarda zamana ba�l� istihdam say�s� 320 bin ki�i artarak Kas�m 2020'de 406 bine yükseldi. Böylece zamana ba�l� eksik istihdam say�s� son bir y�lda erkeklerde yüzde 378,5 ve kad�nlarda ise yüzde 472,1 oran�nda artt�. Zamana ba�l� eksik istihdam istihdamda olup esas i�in ve di�er i�inde/i�lerinde 40 saatten daha az süre çal��m�� olup daha fazla süre çal��mak istedi�ini belirten ki�ilerden olu�uyor.

ÜM�TS�Z KADINLARIN SAYISINDA C�DD� YÜKSEL�� YA�ANDI
Kad�n ümitsiz i�sizlerin say�s�nda Covid-19 etkisiyle ciddi yükseli� ya�and�. Kas�m 2019'da 418 bin olan ümitsiz erkek i�sizlerin say�s� bir y�lda 451 bin ki�i artarak Kas�m 2020 döneminde 869 bin ki�i oldu. Kas�m 2019'da 297 bin olan ümitsiz kad�n i�sizlerin say�s� ise son bir y�lda 508 bin ki�i artarak 805 bine yükseldi. Bu yükseli�, Covid-19 salg�n�nda hanede ya�anan gelir azal��yla birlikte kad�nlar�n i� bulduklar�nda çal��abileceklerinin göstergesi olabilir. Ümitsiz erkek i�sizlerin say�s� son bir y�lda yüzde 108 artm��ken kad�nlarda bu oran yüzde 171 olarak gerçekle�ti.

Sonuç olarak kad�nlar Covid-19 döneminde i�gücünden ve istihdamdan daha fazla çekildiler. Kad�nlar Covid-19 döneminde daha fazla evlerine dönmek zorunda kald�. Covid-19 bak�m eme�ine (hasta bak�m�, çocuk bak�m�, ya�l� bak�m�, ev hijyeni gibi) olan ihtiyac� art�rd�� için kad�nlar� i�gücünden ve istihdamdan çekilmeye zorlad� ve i�gücü piyasas�nda toplumsal cinsiyet e�itsizli�i artt�.

TALEP VE ÖNER�LER
🔹Kad�n istihdam�n önündeki engellerden olan çocuk bak�m�, ya�l� bak�m� ve ev i�leri kad�n�n üstünden alacak sosyal politikalar uygulanmal�.
🔹Çal��ma hayat�nda kad�na yönelik her türlü ayr�mc�l�k terk edilmeli, cinsiyetçi i� bölümüne, ücret e�itsizli�ine son verilmeli; güvenceli ve düzenli i�ler yarat�lmal�.
🔹Salg�n döneminde artan kad�n i�sizli�ini azaltacak istihdam politikalar� h�zla hayata geçirilmeli. Kad�nlar�n gelirlerini koruyacak önlemler al�nmal�, artan bak�m eme�i için ekonomik destek ve ebeveyn yard�mlar� sa�lanmal�.
🔹Sendikalar�n çal��ma alanlar�na yönelik politikalar� olu�turulurken ve hayata geçirilirken toplumsal cinsiyet e�itli�i referans al�nmal�.
🔹�stanbul Sözle�mesi'nin tart��lmas�na son verilmeli, 6284 say�l� Yasa etkin bir �ekilde uygulanmal�.
🔹ILO'nun 190 say�l� sözle�mesi derhal imzalanmal�, sendikalar bu konuda ortak kampanyalar örgütlemeli.
🔹Sendikalar ya�am�n her alan�nda kad�na yönelik fiziksel, cinsel, psikolojik, ekonomik �iddet ve tacizin sonland�r�lmas� için önlemler almal�.
🔹Sendikalarda, meslek odalar�nda ve di�er demokratik örgütlerde kad�nlar�n karar mekanizmalar�nda varl��n� garanti alt�na alacak kararlar hayata geçirilmelidir.

Covid-19 kad�n i�gücü üzerinde büyük tahribat yaratt�

�lgili Haberler