GÜNCEL

Çepni, �yidere liman projesi ve �kizdere ta� oca��n� Meclis gündemine ta��d�

ETHA
2 Haziran 2021 Çar�amba

HDP Milletvekili Çepni, �yidere iman�na ta� sa�lamak üzere aç�lacak �kizdere ta� oca��n�n ele�tirilerinin yan� s�ra bu projenin bir rant projesi oldu�u görü�üne ili�kin Ula�t�rma ve Altyap� Bakan� Karaismailo�lu'nun yan�tlamas� için Meclis'e soru önergesi verdi.

Ula�t�rma ve Altyap� Bakanl�� Altyap� Yat�r�mlar� Genel Müdürlü�ü'nün, Rize �yidere �lçesi Hazar Mahallesi Fabrika Mevkiinde yap�lacak olan �yidere Lojistik Merkezi ve Liman� projesine yönelik tart��malar sürüyor.

Bakanl��a ait Lojistik Merkezi ve Liman� projesi kapsam�nda, Nisan 2019 tarihinde nihai ÇED Raporu düzenlendi ve 8 May�s 2019 tarihinde ÇED olumlu karar� kamuoyuna duyuruldu. Çevre ve �ehircilik Bakanl��, 2013 y�l�nda Rize ve Trabzon �l s�n�rlar�nda yer alan �yidere Bölgesini lojistik merkezi kurulmas� yönünde "Özel Proje Alan�" ilan etti ve daha sonra kapsam� ve alan� geni�letilerek bölge "Endüstriyel Geli�me Bölgesi" olarak onayland�.

Projenin ÇED raporunda; Rize �yidere Lojistik Liman�n�n, konteyner, genel kargo, kuru yük ve ro-ro gemilerine hizmet vermek üzere çok amaçl� olarak planland��, liman terminal sahas�n�n Karadeniz sahil yolunun deniz taraf�na yap�lacak dolgu sayesinde olu�turulaca��, liman-içi baseni ve r�ht�m önleri-15,0 m derinli�e taranarak, tasar�m gemilerinin ihtiyaç duydu�u su derinli�inin sa�lanaca�� bilgisi yer al�yor. Lojistik limanda; ana dalgak�ran 2 bin 780 metre uzunlu�unda, tali dalgak�ran 460 metre uzunlu�unda in�a edilecek. �yidere Lojistik Liman�na 60 bin DWT'lik gemilerin yana�arak kuru, s�v� ve konteyner gemilerinin kullanmas�na olanak sa�layaca��, 60 bin DWT'lik gemilerin yana�abilmesi amac�yla, yetersiz olan deniz derinli�ini art�rmak amac�yla 681 bin 121 m2 'lik alanda toplam 3 milyon 405 bin 605 m3'lük dip tarama i�lemi gerçekle�tirilece�i de belirtildi.

DOLGUNUN BÜYÜK BÖLÜMÜ TA�LARLA YAPILACAK
Proje kapsam�nda dolgunun büyük bölümü ta�larla yap�lacak. Projede dolgu için yakla��k 19 milyon 322 bin 993 ton anro�man ta� ve stabilize malzemenin kullan�lmas� planlanmaktad�r. Söz konusu projenin ekonomik ömrünün 50 y�l olaca�� ve proje bedelinin 700 milyon TL olaca�� aç�kland�.

ÇED raporunda, proje, "�yidere �lçesi �ç ve Do�u Anadolu'ya geçi� noktas� konumunda oldu�undan, yurtiçi ve yurtd��ndan gelen yük gemilerinin, yüklerini limana bo�altarak, buradan �ç ve Do�u Anadolu'ya karayolu ile daha h�zl� bir �ekilde ula�t�rmas� sa�lanacak. Ayn� �ekilde �ç ve Do�u Anadolu üretilen ürünlerin bu liman üzerinden deniz yolu ile yurtiçi ve yurtd��na nakliyesi sa�lanacak. Liman in�aat�n�n yakla��k 3 y�l sürmesi, in�aat a�amas�nda 250 ki�i, i�letme a�amas�nda ise 150 ki�inin çal��t�r�lmas� beklenmektedir" �eklinde tan�mlanm��t�r. �yidere Liman projesinin etraf�nda Fatsa Liman�, Ordu Liman�, Giresun Liman�, Görele Liman�, Tirebolu Liman�, Vakf�kebir Liman�, Trabzon Liman�, Sürmene Liman�, Rize Liman�, Pazar Liman� ve Hopa Liman� mevcut.

Bu limanlar�n y�ll�k kapasitelerinin çok alt�nda çal��mas�, �yidere liman projesinin gereklili�i konusunda kamuoyunda tart��malar sürüyor. Limana ta� sa�lamak üzere aç�lacak �kizdere ta� oca��n�n ele�tirilerinin yan� s�ra bu projenin bir rant projesi oldu�u görü�ü yayg�nla��yor.

SORU ÖNERGES�
Halklar�n Demokratik Partisi (HDP) �zmir Milletvekili Murat Çepni, Ula�t�rma ve Altyap� Bakan� Adil Karaismailo�lu taraf�ndan yan�tlanmas� üzerine verdi�i soru önergesinde konuyu Meclis gündemine ta��d�. Çepni'nin yöneltti�i sorulardan öne ç�kanlar �öyle:

▪ "Limana ait at�klar ne �ekilde bertaraf edilecektir? Liman�n ar�tma tesisine ait derin de�arj hatt�ndan Karadeniz'e verilecek kirli sular�n Karadeniz'e verece�i zararlar konusunda Çevre ve �ehircilik Bakanl�� ile i�birli�i yap�lm�� m�d�r?
▪ Rize �yidere Lojistik Liman� ve Dip Taramas� ÇED Raporunda; 'dolgu malzemesi ihtiyac�, çevrede gerekli ÇED olumlu/ÇED Gerekli De�ildir Karar� al�nm�� olan ba�ka �ah�s veya �irketlerin i�letmi� oldu�u malzeme sahalar�ndan sat�n al�nma yolu ile damperli kamyonlar ile ya da gemiler ile proje alan�na ta��narak kar��lanacakt�r.' Denmesine ra�men, neden �kizdere'de yeni bir ta� oca�� aç�lmaktad�r? Raporda belirtildi�i gibi, neden ba�ta Rize ve Trabzon olmak üzere mevcut ta� ocaklar�ndan dolgu malzemeleri al�nmamaktad�r? Kanunlara göre, bu durumun, liman projesinin ÇED raporunu geçersiz k�ld�� görü�leri için Bakanl��n�z�n bir aç�klamas� olacak m�d�r?
▪ Azerbaycan'da bulunan Gashgaçay, Elbeidash ve A�duzda� maden yataklar�n�n etüdü, ara�t�r�lmas�, ara�t�r�lmas�, geli�tirilmesi ve i�letilmesi üzerinde çal��mak için Eti Bak�r A.�'ye, Elbeidash ve A�duzda� cevher yataklar� 30 y�l süreyle Cengiz Holding'e ait Eti Bak�r bünyesindeki Artvin Madencilik A.�.'ye devredilece�i haberleri bas�nda ç�km��t�r. Kamuoyunda, �yidere lojistik liman projesinin yap�m�nda, bu madenlerin ta��nmas�, depolanmas� için �srar edildi�i iddialar� vard�r? Bu iddialar do�ru mudur? Bakanl��n�z bu konuda kamuoyunu bilgilendirilecek midir?"

Çepni, �yidere liman projesi ve �kizdere ta� oca��n� Meclis gündemine ta��d�

�lgili Haberler