AKP-MHP iktidarı suçlarını örtmek için internet sansürü uyguladı

Free Web Turkey 2023 İnternet Sansürü Raporunu açıkladı. Rapora göre; 2023 yılında 219 bin 59 URL'e erişim engeli getirildi. Engellenen haber sayısı 14 bin 680 olurken en çok yolsuzluk ve usulsüzlük konulu haberler engellendi. Bu konudaki haberlerde suçla adı anılanlar ise kamu görevlileri ile AKP'ye yakın kişiler oldu.

İnternet haberciliği ve sosyal medya mecralarının günlük haber akışı bakımından öneminin artması üzerine basına yönelik sansür, bu mecraların yasaklanmasına yöneldi. 2023 yılında kaç alan adı, haber, sosyal medya paylaşımı, sosyal medya hesabı vb. dijital materyalin erişime engellendiğine ilişkin Free Web Turkey 2023 İnternet Sansürü raporu yayımlandı.

Free Web Turkey Proje Koordinatörü Ali Safa Korkut tarafından hazırlanan rapora göre; geçen yıl 197 bin 907'si alan adı, 14 bin 680'i haber, 5 bin 641'i sosyal medya paylaşımı, 743'ü sosyal medya hesabı ve 38'i de işletmelerin Google'da kayıtlı konumlarına yapılan yorumlar olmak üzere toplam 219 bin 59 URL için erişim engeli kararı verildi.

Ayrıca 33 Google arama motoru sonucu, 9 mobil uygulama, 5 Google Drive dosyası, 2 mail adresi ve 1 Google dokümanına da erişim engeli getirildi.

Raporda, erişim engeli kararları, yanlışlıkla erişim engeli kararı verilen haberler, 6 Şubat depremleri esnasında sosyal medyaya uygulanan sansür, gazetecilerin tutuklanmasına gerekçe gösterilip de erişim engeli getirilen haberler ve AYM'nin erişim engeline olanak sağlayan yasalarla ilgili verdiği son kararlar da yer alıyor.

EN ÇOK YOLSUZLUK HABERLERİ ENGELLENDİ
Engellenen haberlerin konularına dağılımının yer aldığı raporda, ilk sırada 5 bin 881 ile yolsuzluk ve usulsüzlük haberleri bulunuyor. Onu 2 bin 256 haberle kadın ve çocuklara dönük işlenen suçlar ve bin 733 haberle örgütsel suçlar izliyor.

Yolsuzluk ve usulsüzlük konulu olup da erişim engeli getirilen 5 bin 881 haberin, 3 bin 192'sinde kamu görevlileri, bin 133'ünde AKP'ye yakın kişi ve kuruluşlar, 646'sında ise Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve aile bireylerinin işlediği suçları yer alıyor.

Kadın ve çocuklara karşı işlenen suçları konu edinen 2 bin 256 haberin, 693'ünde kamu görevlileri, 244'ü patronlar, 219'u siyasi parti temsilcileri, 157'sinde tarikat ve cemaatler, 125'inde kamu kurumları, 13'ü AKP'ye yakın kişi ve kuruluşlar, 4'ün sermaye grupları fail olarak yer alıyor.

Genel itibarıyla engellenen 14 bin 680 haberin ise, 5 bin 150'si kamu görevlileri, 2 bin 575'i AKP'ye yakın kişi ve kuruluşlar, bin 151'i sermaye grupları ve 854'ü Cumhurbaşkanı Erdoğan ve aile bireyleriyle ilgili haberlerden oluşuyor.

TARİKATLARIN İSTİSMAR VE YOLSUZLUK HABERLERİNE ERİŞİM ENGELİ
Tarikat ve cemaatler ile ilgili yapılan kadın ve çocuklara yönelik istismar saldırısı, yolsuzluk ve din sömürüsünü içeren 221 habere de erişim engeli getirildi. Bu kesimlerle ilgili erişim engeli getirilen haberler arasında 157 haberle, en fazla kadın ve çocuklara yönelik istismar saldırısı suçlarına ilişkin haberler engellendi. Bu sayıya sosyal medya paylaşımları da dahil edildiğinde 2023 yılında tarikat ve cemaatlerin adının karıştığı toplam 301 URL'in erişime engellendiği tespit edildi.

En çok haber engelleyen merci, 819 haberle İzmir 4. Sulh Ceza Hakimliği olurken ilk 10'da İstanbul'dan sekiz sulh ceza hakimliği yer aldı.

Engellenen haberlerin engellenme gerekçelerine bakıldığında ise ilk sırada 14 bin 332 haberin engellenmesine kişilik hakları ihlali gerekçe gösterildi.

Bu haberlerin öznelerine bakıldığında ise ilk beş, 5 bin 150 haberle kamu görevlileri, 2 bin 580 haberle sivil kişiler, 2 bin 575 haberle AKP'ye yakın kişi ve organizasyonlar, bin 147 haberle şirketler ve 854 haberle Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ailesi şeklinde sıralandı.

HABER SİTELERİ ENGELLENDİ, MİLLİ GÜVENLİK SORUNU GİDERİLDİ!
2023'te 197 bin 907 URL ile en fazla erişim engeli, alan adlarına uygulandı. Bu sayıya 173 kararla ulaşılırken 2022'de olduğu gibi 2023'te de iktidara yakın olmayan internet gazetelerine uygulanan erişim engelleri ön plana çıktı.

AJANSIMIZ SİTESİNE 4 KEZ ERİŞİM ENGELİ
2023 yılında haber sitelerine ait 30 alan adı, 29 farklı kararla erişime engellenirken bazı yayıncıların alan adları birden fazla kez engellendi.

Kızıl Bayrak gazetesine ait beş, Etkin Haber Ajansı'na (ETHA) ait dört, Komün Dergi'ye ait üç, Gazete Patika'ya ait üç, Özgür Gelecek'e ait üç, Deutsche Welle (DW) Türkçe'ye ait iki ve Yeni Demokrasi Gazetesi'ne ait iki farklı alan adı mahkeme kararlarıyla erişime engellendi.

Voice of America (VOA) Türkçe, Alınteri, Yeni Demokrat Gençlik, Yeni Yaşam ve Avrupa Demokrat gazeteleri ile 100Süzler platformuna da bir kez erişim engeli getirildi. Jinnews ise Türk Telekom tarafından kendi müşterilerine engellenirken Sözcü Gazetesi'nin sozcu.com.tr şeklindeki alan adı da 14 Mayıs'ta Milli Eğitim Bakanlığı tarafından devlet okullarında erişime engellendi.

Bu gazetelerin 24'ü milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması gerekçesiyle engellenirken VOA ve DW'ye ait üç alan adı RTÜK'ün talebi üzerine, lisanssız yayım yaptığı gerekçesiyle engellendi.

İL JANDARMA KOMUTANLIKLARI LİSTEYİ DOMİNE ETTİ
Alan adı kategorisinde en çok URL engelleyen mercilerin dağılımına bakıldığında ilk 10'da hiçbir sulh ceza hakimliği yer alamazken il jandarma komutanlıkları listeyi domine etti.

Birinci sırada, engellediği 160 bin 274 alan adı ile Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü yer alırken onu sırasıyla Ankara, Antep, Denizli ve Aydın il jandarma komutanlıkları takip etti.

İl jandarma komutanlıkları ve Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından engellenen tüm alan adları, 5651 sayılı kanunun 8'inci maddesinde belirtilen "yasadışı bahis, dolandırıcılık, müstehcen görüntüler, borsa manipülasyonu, terör örgütü propagandası, terörün finansmanına katkı" vb. gerekçelerine dayandırıldı.

SOSYAL MEDYA ENGELLERİNDE YOLSUZLUK BİRİNCİ SIRADA
2023 yılında erişim engeli getirilen sosyal medya paylaşımı sayısı ise 5 bin 641 oldu. Bu sayıya 135 farklı mahkeme kararıyla ulaşılırken, erişim engeli getirilen paylaşımlar konularına göre ele alındığında ilk sırada 2 bin 948 paylaşımla yolsuzluk ve usulsüzlük yer aldı. Bu, 2023'te erişim engeli getirilen sosyal medya paylaşımlarının yarısından fazlasına tekabül ediyor.

Yolsuzluk ve usulsüzlük konulu sosyal medya paylaşımlarının ardından ise kadın ve çocuklara karşı işlenen suçlarla ilgili sosyal medya paylaşımları geldi. 2023'te bu konudaki bin 607 haber, 35 farklı kararla erişime engellendi.

AKP'YE YAKIN KİŞİ VE KURULUŞLAR BURADA DA ZİRVEDE
AKP'ye yakın kişi ve kuruluşlar, erişim engeli getirilen 5 bin 641 sosyal medya paylaşımının 2 bin 91'inin öznesi olurken bu sayıya 20 farklı kararla ulaşıldı.

Bu paylaşımların konuları incelendiğinde de ilk sırada yolsuzluk ve usulsüzlük yer aldı. 2023'te öznesinin AKP'ye yakın kişi ve kuruluşlar olan yolsuzluk ve usulsüzlükle ilgili bin 672 sosyal medya paylaşımına erişim engellendi.

REKOR, RÜŞVET KARŞILIĞI ERİŞİM ENGELİ GETİREN HAKİMDE
Rüşvet karşılığı erişim engeli kararı verdiği suçlamasıyla soruşturma geçiren ve görevden alınan Sidar Demiroğlu'nun hakimlik yaptığı İstanbul Anadolu 4. Sulh Ceza Hakimliği, en çok sosyal medya paylaşımı engelleyen merci oldu. Bin 796 sosyal medya paylaşımı için erişim engeli emri veren hakimlik, bu sayıya 21 kararla ulaşırken bunların 20'sinde Demiroğlu'nun imzası yer alıyor.

2023'te erişim engeli getirilen sosyal medya hesabı sayısı ise 743 oldu. Erişim engeli getirilen sosyal medya hesaplarının ele aldıkları konular ise şöyle:

GOOGLE YORUMLARI VE MAİL ADRESLERİ DE ENGELLENDİ
2023 yılında, alan adları, haberler, sosyal medya paylaşımları ve sosyal medya hesaplarının yanı sıra işletmelerin Google'da kayıtlı olan ve konum bilgilerinin de yer aldığı profillerine yapılan yorumlara dahi erişim engeli getirildi. Erişime engellenen 38 yorumun tamamı, söz konusu gerçek ve/veya tüzel kişiler hakkındaki şikayetlerden, olumsuz tecrübelerden oluştu.

2023'te mail adresleri hakkında da erişim engeli kararları verildi. Mail adreslerinin erişime engellenmesi teknik olarak mümkün değil ancak erişim engeli taleplerini değerlendiren hakimler mail adresleri için erişim engeli emri verdi.