GÜNCEL

'Ya�l�l�k hastal�k de�il sosyal bir olgudur'

�STANBUL - ETHA
24 Mart 2022 Per�embe

Ya�l�lar�n özellikle ya�l� kad�nlar�n toplumun en yoksul ve güvencesiz kesimi haline getirildi�ine dikkat çekilen 18-24 Mart Uluslararas� Ya�l�lar Haftas� aç�klamas�nda, yetkililere ya�l�lar� gözeterek politikalar üretme ça�r�s� yap�ld�.

Emekliler Dayan��ma Sendikas�, �nsan Haklar� Derne�i �stanbul �ubesi, 18-24 Mart Uluslararas� Ya�l�lar Haftas� dolay�s�yla yapt�� aç�klamada ya�l� haklar�n�n tan�nmas�n� ve ya�l�lara yönelik ayr�mc�l��n önlenmesini istedi.

�ube Ba�kan� Gülseren Yoleri'nin de kat�l�m�yla �ube binas�nda düzenlenen bas�n toplant�s�nda; toplumun önemli bir parças� olan ve 65 ya� üstü olarak tan�mlanan ya�l�lar�n sorunlar� dile getirildi, insan hak ve özgürlükleri temelinde de�erlendirilerek çözüm önerileri sunuldu.

'�NSAN ONURUNA YARA�IR B�R GEL�RLER� OLMALI'
Ülke nüfusunun giderek ya�land��, her 100 ki�iden 10'unun 65 ya� üstü oldu�u ve 24 milyon hanenin 6 milyonunda en az bir ya�l�n�n ya�ad�� göz ard� edilerek, resmi aç�klamalarda genç ve dinamik nüfusa sahip olundu�una yönelik s�k s�k at�fta bulunuldu�u, ya�l�lar�n göz ard� edildi�i, görmezden gelindi�i ifade edilen aç�klamada, "Ya�l�lar�n ve ya�l�l�kla paralel emeklilerin, insan onuruna yara��r bir ya�am için yeterli gelire sahip olmalar� dahi sa�lanamamaktad�r. Bu paralelde sa�l�ktan e�itime, bar�nmaya, beslenmeye, kadar temel gereksinimlerinden yoksun on binlerce ya�l� s�rf hayatta kalabilmek için destek beklemektedir. Oysa; onurlu bir insani ya�am için ya�l�lar�n toplumsal hayata her bak�mdan etkin kat�l�m�n�n sa�lanmas� gerekmektedir" denildi.

'ÖZELL�KLE YA�LI KADINLAR TOPLUMUN EN GÜVENCES�Z KES�M� HAL�NE GET�R�LD�'
Dünyada ya�l� haklar� güvenceye al�n�rken Türkiye'de 1994'de ba�lat�lan ve devam eden süreçte kamu emeklilik statüsünün Sosyal Güvenlik Reformuyla yok edilerek kazan�lm�� haklar�n dahi yok say�ld�� vurgulanan aç�klama �öyle devam etti: "Emekli hakk� sahipleri ile dul ve yetimlerine ayl�k ba�lama esas ve usulleri emeklilerin ve hak sahiplerinin aleyhine de�i�tirilerek, emeklili�in esnek, güvencesiz getirilmesi, ekonomik destek, bak�m hizmetlerine eri�imdeki sorunlar, ya�l�lar�m�z� özellikle de ya�l� kad�nlar� toplumun en yoksul ve güvencesiz kesimi haline getirmi�tir.

'YA�LILARIN SA�LI�I A�IR TEHD�T ALTINDA'
Her üç ya�l�dan birinin düzenli t�bbi takip ve tedavi gerektiren bir kronik hastal�k sahibi oldu�u ülkede, sa�l�k hizmetlerinin ticarile�tirilmesi de giderek yoksulla�an ya�l�lar�n sa�l��na a��r tehdit olu�turmaktad�r.

'GERONTOFOB� TET�KLEN�YOR'
Pandemi sürecindeki resmi politik tutum ve uygulamalar da ya�lanmaya kar�� fobi yada nefret ve korku anlam�na gelen gerontofobinin yayg�nla�mas�n�, ya�a ba�l� ki�isel bozulma ve ölüm korkusunu, ya� ayr�mc�l��n� (ageism) ve ya�l�l�kta insan haklar�n�n göz ard� edilmesini beslemi�tir. Pandemi ya� de�il, küresel bir halk sa�l�� sorunu olmas�na ra�men, ya�l�lar� korumak bahanesi ile bu bilimsel gerçekler göz ard� edilmi�tir. Huzur ve bak�m evlerinde halen ayr�mc� uygulamalar�n devam etti�i bildirilmektedir.

'YA�LILIK B�R SOSYAL OLGUDUR'
Toplumsal ya�lanman�n yaratt�� sorunlar�n ba��nda ya�l�l�kta bak�ma ihtiyaç duyma gelmektedir. 'Günlük ya�amlar�nda zorunlu olan aktiviteleri yapabilme olana��ndan yoksun olmak' biçiminde aç�klanan 'ya�l�l�kta bak�ma ihtiyaç duyma' tan�m�, bizde dikkate al�nmamakta ya�l�l�k hastal�k olarak görülmektedir. Gerontoloji bilimi dikkate al�nmal�, ya�lanman�n toplumsal bir olgu, ya�l�l��n da sosyal bir olgu oldu�u kabul edilmelidir.

'YÖNET�MLERDE YA�LILARLA �LG�L� B�R�MLER OLU�TURULMALI'
Resmi yakla��mda 'Evde bak�m hizmetinin en temel hedefi muhtaç bireyin ihtiyaçlar�n� kar��layacak aileye destek vermek ve ailenin i�levselli�ini art�rmak' denilmektedir. Ya�l�ya ailesi baks�n anlay�� ile aileye verilen destek ve aileyi bak�m hizmeti vermeye mecbur b�rakan anlay�� ya�l�ya aile içi psikolojik ve fiziksel �iddetin de artmas�na neden olmaktad�r. Oysa; bak�m hizmetinin temel hedefi aileyi de�il bak�m verilecek ya�l�y� desteklemek olmal�, bak�m hizmetleri profesyonel olmal�, kamu hizmeti olarak sunulmal�d�r. Merkezi ve Yerel Yönetimlerde ya�l�larla ilgili birimler olu�turulmal�, çal��malar bu alanda e�itim görmü� elemanlarla yürütülmelidir.

'YOKSULLU�U YÖNETMEKTEN VAZGEÇMEL�LER'
Tüm bu sorunlar�n yan�nda; 'Sosyal Sigorta' sistemi yerine, 'sosyal yard�m' ve 'sosyal hizmet sistemi'nin ikame edilmesiyle emeklilerin, ya�l�lar�n ya�am� yerel idareler ve yard�m kurumlar� nezaretinde vah�i piyasa ko�ullar�na terk edilmi� bulunmaktad�r. Merkezi ve Yerel �dareler ya�l�lar�n, emeklilerin sorunlar�n�n geçici, günü kurtarma, idare etme yakla��m� ile çözülemeyece�ini görmeli, yoksullu�u yönetmekten vazgeçmeliler.

'DUYARLI DAVRANMAYA DAVET ED�YORUZ'
Herkese sa�l�kl� ya�ama ve ya�lanmalar dileyerek, devleti yönetenleri ya�l� haklar�n� tan�maya ve hayata geçirmeye, demokratik kitle örgütlerini, sendikalar�, meslek örgütlerini, vak�flar�, siyasi partileri ve toplumun bütün kesimlerini ya�l�lar�n yok say�lmas�na ve ya� ayr�mc�l��na kar�� ç�kmaya, sorunlar�n�n çözümü için duyarl� davranmaya davet ediyoruz."

'Ya�l�l�k hastal�k de�il sosyal bir olgudur'

�lgili Haberler