3 Ekim 2024 Perşembe

Seyit Rıza ve yol arkadaşları Adana'da anıldı

Dersim katliamı sırasında idam edilmelerinin üzerinde 83 yıl geçen Seyit Rıza ve yol arkadaşları Adana'da anıldı.

Demokratik Alevi Dernekleri (DAD) Adana Şubesi ile Adana Dersimliler Kültür, Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği, 15 Kasım 1937'de idam edilen Seyit Rıza ve yol arkadaşlarını andı.

Adana Dersimliler Kültür, Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği binasında düzenlenen anmaya HDP Adana Milletvekili Kemal Peköz, HDK bileşenleri katıldı.

Saygı duruşuyla başlayan anmada Seyit Rıza ve yol arkadaşları çerağlar yakıldı.

Dersim katliamında yaşamını yitirenleri anan DAD Adana Şubesi Başkanı Zeynel Kete, katliamdan kurtulan bir annenin 'Taş olsam çatlardım, toprak oldum dayandım' sözlerini hatırlayarak, girişilen katliamla taşın, toprağın, suyun ruhunu anlamış doğal kurumsal bir direncin yenilgiye uğratılmak istendiğini ifade etti.

Bugünkü iktidarın da Osmanlı'nın kalıntılarından kurtulamadığını söyleyen Kete, "Farklı inanç ve etnik yapılar 'Türklük Sözleşmesi' içerisinde eritilmeliydi. Bu topraklarda yaşayan, farklı inanç, itikat, mezhep ve süreklerin 'Türk İslam anlayışı' içerisinde hizaya getirilmesi amaçlanıyordu. Yeni devlet yapılanması teklik üzerine inşa ediliyordu. Yeni cumhuriyet modernitesi için Dersim sadece etnik yapı olarak değil, inanç olarak da farklıydı. Aryenik Rêya Hakk damarı bu coğrafyada direniyordu. 1924 Anayasası'nda yasalaşan teklik anlayışı muteber vatandaşı tanımlamıştı. 'Türktür, Türkçe konuşur, mezhebul Hanifidir.' Bu sözleşmenin dışında tüm topluluklar 'öteki' sıfatını taşıyordu" dedi.

'PLANLI BİR KATLİAMDI'
4 Mayıs 1937'de Atatürk ve Fevzi Çakmak'ın da katıldığı Bakanlar Kurulu'nda "Tedip ve Tenkil Kararı"nın alındığını hatırlatan Kete, şöyle devam etti: "Dersimliler bir isyanda bulunmamış, tamamen plânlı, programlı bir katliamla karşı karşıya kalmışlardır. Cumhuriyet modernitesi üniterlik adına bütün farklılıkları maddi manevî değerleri ile beraber çarmıha vermiştir. 15 Kasım 1937 yılında Elazığ'da idam edildiler. Son isteği olan evladından önce idam edilmesi isteği kabul edilmedi. Reya Heq Aleviler olarak 83'üncü yılında Dersim Katliamı bizler için yeniden anlaşılarak, yüzleşilerek, onurlu ve dik bir duruşun üzerinde yükseltmelidir."

'KATLİAMDAN ÇIKARILACAK DERS…'
Bireysel iktidarlaşmaların karşısında örgütlenmek gerektiğini vurgulayan Kete, "Bugün savaş politikalarına destek verenler, payanda olanlar, tarihsel katliam zihninin devamıdır. Mahkum edilmesi ve yenilmesi gereken bu devşirme katliamcı zihindir. Dersim katliamından çıkarılacak en büyük dersin toplumsal, kurumsal örgütlülük ile zulme karşı direnilebileceği gerçeğidir" ifadelerini kullandı.

Yapılan konuşmaların ardından anma, lokma dağıtımı ve seslendirilen deyişlerle son buldu.