GÜNCEL

��kenceye kar�� birlikte mücadele ça�r�s�

�STANBUL - ETHA
27 Haziran 2022 Pazartesi

26 Haziran ��kenceye Kar�� Mücadele ve ��kence Görenlerle Dayan��ma Günü'ne ili�kin aç�klama yapan �HD ve TiHV, i�kenceye kar�� birlikte mücadele yürüteceklerini dile getirdi.

�nsan Haklar� Derne�i (�HD), Türkiye �nsan Haklar� Vakf� (T�HV) 26 Haziran ��kenceye Kar�� Mücadele ve ��kence Görenlerle Dayan��ma Günü vesilesi ile �HD �stanbul �ubesi önünde bas�n aç�klamas� yapt�.

"��kence Görenlerle Dayan��ma Günü'nün önemine dikkat çekilen aç�klamada, i�kence tehdidinin hala sürdü�ü kaydedildi. Aç�klamada, "Kolluk güçlerinin bar��ç�l toplanma ve gösterilere müdahalesi s�ras�nda, sokak ve aç�k alanlarda ya da ev ve i� yeri gibi mekânlarda, yani resmi olmayan gözalt� yerlerinde ve gözalt� d��ndaki ortamlarda ya�anan i�kence ve di�er kötü muamele uygulamalar� da önceki dönemlerde görülmeyen bir boyuta varm��t�r. Kolluk güçlerinin, evrensel hukukta ve ülke yasalar�nda tan�mlanan zor kullanma yetkisinin çok ötesine geçen kural d��, denetlenmeyen, cezaland�r�lmayan, siyasal iktidar taraf�ndan görmezden gelinen hatta te�vik edilen bu �iddeti s�radanla�m��, gündelik ya�am�n bir parças� haline gelmi�tir" denildi.

Aç�klama �öyle devam etti: "Yak�n tarihimizin en utanç verici insan haklar� ihlallerinden biri olan, insanl��a kar�� suç niteli�indeki zorla kaç�rma/kaybetme vakalar�nda OHAL'in ilan edildi�i 2016 y�l�ndan bu yana yeniden bir art�� görülmesi son derece endi�e vericidir. Kaç�r�lan Yusuf Bilge Tunç isimli ki�iden 6 A�ustos 2019 tarihinden bu yana haber al�namamaktad�r.

Türkiye'de hapishaneler, her dönem i�kence ve di�er kötü muamele uygulamalar�n�n yo�un olarak ya�and�� mekânlar olmu�tur. Özellikle de 2015 Temmuz'unda Türkiye'nin yeniden çat��ma ortam�na girmesiyle ba�layan, daha sonra askeri darbe giri�iminin bast�r�lmas� ve ard�ndan OHAL ilan edilmesiyle devam ederek günümüze varan süreçte hapishanelerde tutuklu ve hükümlülere yönelik i�kence ve di�er kötü muamele uygulamalar�nda ileri düzeyde art��lar ya�anmaktad�r. Di�er yandan var olan yap�sal sorunlar, etkin ve ba��ms�z izleme mekanizmalar�n�n bulunmamas� yan� s�ra Covid-19 salg�n� gerekçesiyle yap�lan k�s�tlamalar ve al�nan tedbirler hep birlikte de�erlendirildi�inde hapishanelerde ya�anan insan haklar� ihlalleri iyice görünmez hale gelmi�tir. Avrupa ��kencenin ve �nsanl�k D�� veya Onur K�r�c� Ceza veya Muamelenin Önlenmesi Komitesi'nin (CPT) raporlar�nda da yer verildi�i üzere �mral� Hapishanesinde uygulanan kabul edilmez izolasyon toplumda ciddi kayg�lara yol açmaktad�r."

��kenceyi önleme/durdurma yükümlülü�ünün öncelikle devletlere ait oldu�u hat�rlat�lan aç�klamada, �u talepler yinelendi:
🔹 "��kencenin ülkemizde bu boyutta olmas�n�n en temel nedeni i�kence yasa��n�n mutlak niteli�i ile ba�da�mayan çok ciddi bir cezas�zl�k kültürünün varl��d�r. Her �eyden önce s�radan bir kural haline getirilmeye çal��lan cezas�zl�k politikalar�na son verilmelidir.
🔹 Her düzeyde yetkililer i�kenceyi ve i�kenceciyi öven, te�vik eden söylemlerden vazgeçmeli, uluslararas� mekanizmalar�n tavsiyeleri do�rultusunda i�kence uygulamalar� kamuya aç�k bir �ekilde kesin olarak k�nanmal�d�r.
🔹 Gözalt� ko�ullar�nda usul güvenceleri eksiksiz olarak uygulanmal�d�r.
🔹 Gözalt� süreleri k�salt�lmal�d�r.
🔹 Mevcut Türkiye �nsan Haklar� ve E�itlik Kurumu (T�HEK) kald�r�lmal�, BM ��kenceye Kar�� Sözle�meye ek Protokol (OPCAT) ve BM Paris Prensiplerine uygun tümüyle ba��ms�z yeni bir ulusal önleme mekanizmas� olu�turulmal�d�r.
🔹 Kolluk Gözetim Komisyonu tarafs�z ve ba��ms�z hale getirilmelidir.
🔹 ��kencenin belgelenmesi ve raporland�r�lmas� bir BM belgesi olan '�stanbul Protokolü' ilkelerine göre yap�lmal�d�r.
🔹 ��kenceye ili�kin iddialar h�zl�, etkin, tarafs�z bir �ekilde soru�turulmal�, ba��ms�z heyetlerce ara�t�r�lmal�, adli yarg�lama süreçlerinin her a�amas�nda uluslararas� etik ve hukuk kurallar�na uygun davran�lmal�d�r.
🔹 Hapishaneler insan haklar� ve hukuk örgütlerinin denetimine aç�lmal�d�r.
🔹 CPT raporlar�n�n tümü aç�klanmal� ve tüm tavsiyelere uyulmal�d�r."

"Görüyoruz, susmuyoruz, mücadele ediyoruz" denilen aç�klamada i�kenceye kar�� birlikte mücadele edilece�i kaydedildi.

��kenceye kar�� birlikte mücadele ça�r�s�

�lgili Haberler