GÜNCEL

�HD: Çocuk Haklar� Sözle�mesi ka��t üzerinde kald�

�ZM�R
19 Kas�m 2018 Pazartesi

D�nya �ocuk Haklar� g�n� vesilesiyle a��klama yapan �HD �zmir �ubesi, s�zle�mede tan�nan ve �o�u devletlerin yasalar�nda yer alan s�zle�menin aradan ge�en 29 y�la ra�men hayat bulmad��n� ve bir�ok maddenin ka��t �zerinde kald��na dikkat �ekti.

�nsan Haklar� Derne�i (�HD) �zmir �ubesi, 20 Kas�m Dünya Çocuk Haklar� Günü dolay�s�yla �ube binas�nda bas�n toplant�s� düzenledi.

�HD �ube Yöneticisi Ali Ayd�n, Türkiye'nin Birle�mi� Milletler (BM) Çocuk Haklar� Sözle�mesi'ni 1990 y�l�nda imzalad��n� hat�rlatarak, sözle�mede her çocu�un özüne ba�l� ya�ama hakk�na sahip oldu�unun yaz�l� oldu�u hat�rlat�ld�. Çocuk Haklar� Sözle�mesi'nin temel ilkesinin "Çocu�un yüksek yarar�" tan�m� oldu�unu ve çocu�un ayr�cal�kl� yarar�n�n gözetilmesinin öngörüldü�ünü dile getiren Ayd�n, bu sözle�me, çocuklar�n haklar�n�n gözetilmesinde asgari standartlar�n tespiti ve çocu�un öncelikle aile içinde ve çevresinde korunmas� gerekti�ini ifade etti.

ÇOCUK HAKLARIYLA �LG�L� MADDELER KA�IT ÜZER�NDE KALDI

Sözle�meyi onaylayan devletlerin çocuklar�n, ülkelerinin toplumsal ve siyasal ya�am�nda etkin, yarat�c� ve kat�l�mc� bir yer alabilmesine elveri�li ko�ullar� haz�rlamalar� için ça�r�da bulundu�unu belirten Ayd�n, �unlar� söyledi: "Her çocuk özüne ba�l� ya�ama hakk�na sahiptir. Taraf devletler çocu�un hayatta kalmas� ve geli�mesi için her türlü çabay� gösterirler. Devletler cinsel anlamda istismar ve sömürü dahil her türden fiziksel veya zihinsel zarar verme ve ihmale kar�� çocuklar� koruyacaklad�r. Çocuk, eri�ilebilecek en yüksek sa�l�k standard�na ula�ma hakk�na sahiptir. �lkö�renim zorunlu tutulmal� ve paras�z olmal�d�r, okullarda uygulanan disiplin, çocu�un sayg�nl��na özen göstermelidir. Çocuklar� ekonomik sömürüden, e�itimlerine engel olabilecek ya da sa�l�k ve esenlikleri aç�s�ndan kendilerine zarar verebilecek i�lerden koruyacaklard�r. Tutuklu ya da hükümlü durumdaki çocuklar yeti�kinlerden ayr�lacak, bunlara i�kence ya da ac�mas�zca ve a�a��lay�c� herhangi bir muamele yap�lmayacakt�r. 15 ya��ndan küçük çocuk çat��malarda yer almamal�d�r. Silahl� çat��ma ortamlar�nda ya�amakta olan çocuklara özel koruma sa�lanmal�d�r. Sözle�mede tan�nan ve ço�u devletlerin yasalar�nda yer alan sözle�me aradan geçen 29 y�la ra�men hayat bulamam��t�r. Ço�u maddeler kâ��t üzerinde kalm��t�r."

YÜZDE 70'� TARIMDA ÇALI�IYOR

Uluslararas� Çal��ma Örgütü'nün (ILO) verilerine göre dünyada ya�lar� 5 ila 17 aras�nda olan yakla��k 152 milyon çocu�un i�çi olarak çal��t�r�ld��na ili�kin verileri payla�an Ayd�n, bu çocuklar�n 73 milyonun tehlikeli i�lerde çal��t��n� belirtti. Çal��maya zorlanan çocuklar�n yüzde 70'inin tar�m sektöründe çal��t��n� vurgulayan Ayd�n, di�erlerinin ise yüzde 17'si hizmet sektöründe, yüzde 11,9'unun da sanayide çal��t��n� belirtti.

9 K��DEN 1'� AÇ

Ayd�n, "Birle�mi� Milletler Mülteciler Yüksek Komiserli�i'nin (BMMYK) verilerine göre; dünyada, ba�ka bir ülkede güvenlik arayan ve kendi ülkelerinde yerinden edilmi� yakla��k 50 milyon mülteci bulunuyor. Yerinden edilmi� bu nüfusun yar�s� çocuklardan olu�uyor. Dünyada ço�u 10 ya��n alt�nda 300 binden fazla çocuk askerlik yap�yor. Askerlik yapan k�z çocuklar�n ço�u cinsel sömürüye maruz kal�yor. 87 ülkede çocuklar 60 milyon kara may�n� aras�nda ya��yor, y�lda 10 bin çocuk may�n kurban� oluyor. �nsanlar�n birço�u evlerini sava� nedeniyle terk ediyor. Son 10 y�lda 2 milyondan fazla çocu�un çat��malarda öldü�ü tahmin ediliyor. Bunun yan� s�ra, 6 milyon çocu�un yaralanm��, 1 milyonunun ise yetim kalm�� oldu�u san�l�yor. Son on y�lda 2 milyondan fazlas� sava�larda öldü, 6 milyonu yaraland� ve sakatland� ve 1 milyonu yetim kald�. 2017 y�l� için dünyada aç insan say�s�: 821 milyon ya da her 9 ki�iden 1'i aç oldu�u anlam�na gelmektedir" ifadesinde bulundu.

Sava� nedeniyle Türkiye'de ya�ayan yakla��k 3 milyon Suriyelinin yar�s�n�n çocuk oldu�u dile getiren Ayd�n, "Çocuklar�n önemli bir kesimi atölyelerde ve sa�l�ks�z ko�ullarda ya��na uygun olmayan i�lerde çal��t�r�lmakta, okula gidememekte, okula gidenler ise anadilleri ile e�itim yap�lmad��ndan güçlük çekmektedirler" dedi.

ÇOCUKLARIN YOKSULLUK ORANI YÜZDE 25,3

Türkiye nüfusunun yakla��k yüzde 30'unun çocuklardan olu�tu�una dikkat çeken Ayd�n, "UN�CEF'in yay�nlad�� rapora göre; Türkiye, 'e�itim kalitesi' kategorisinde sonuncu s�rada yer almaktad�r. TU�K'in 2012 Çocuk ��gücü Anketi'ne göre yüzde 44,7'si tar�m, yüzde 24,2'si sanayi ve yüzde 31'i hizmet sektöründe olmak üzere toplam 893 bin çocuk çal��yor. Türkiye'de çocuk i�çili�i ve i� cinayetleri raporuna göre 2013'ten 2018'in ilk 5 ay�na kadar 319 çocuk i� cinayetinde ya�am�n� yitirmi�tir. Türkiye'de geçici koruma kapsam�nda 2 milyon 969 bin 669 Suriyeli bulunmaktad�r. Bunlar�n 1 milyon 358 bin 904'ü yani yüzde 45,75'i 18 ya��n alt�ndad�r. Türkiye Avrupa ülkeleri içerisinde çocuk yoksullu�un aras�nda en kötü ülke. Türkiye'de çocuklar�n yoksulluk oran� yüzde 25,3 iken, AB'ye üye ülkelerle kar��la�t�r�ld��nda yoksulluk oran� en fazla olan ülke konumundad�r" diye kaydedildi.

KÜRT ÇOCUKLARI ANAD�LLER�NDE E��T�M GÖREM�YOR

Türkiye'nin sözle�menin 17, 29 ve 30'uncu maddelerine koydu�u çekince nedeniyle ülkedeki farkl� etnik ve kültürel yap�da olan çocuklar�n haklar�n�n kullan�lmas� engellendi�ine dikkat çeken Ayd�n, "Sözle�menin 30'uncu maddesi 'Soya, dine ya da dile dayal� az�nl�klar�n ya da yerli halklar�n var oldu�u devletlerde, böyle bir az�nl��a mensup olan ya da yerli halktan olan çocuk, ait oldu�u az�nl�k toplulu�unun di�er üyeleri ile birlikte kendi kültüründen yararlanma, kendi dinine inanma ve uygulama ve kendi dilini kullanma hakk�ndan yoksun b�rak�lamaz.' �eklinde hak tan�mas�na ra�men Türkiye Cumhuriyeti Devletinin koydu�u çekinceler nedeniyle önemli bir nüfus potansiyeli bulunan Kürt çocuklar� ve di�er az�nl�klar kendi anadilleri ile e�itim yapamamaktad�rlar. Y�llard�r çözüm bekleyen Kürt sorununun e�itim alan�nda pratik yans�mas� Kürt illerindeki okullarda Kürtçe konu�ma yasaklar� ile kendisini göstermektedir" diye belirtti.

�HD: Çocuk Haklar� Sözle�mesi ka��t üzerinde kald�

�lgili Haberler