30 Eylül 2024 Pazartesi

HDP: Ölümünün 69. yılında Celadet Alî Bedirxan'ı anıyoruz

Ölümünün 69. yılında siyasetçi ve dilbilimci Celadet Alî Bedirxan'ı anan HDP, "Halkımızı onların bıraktığı mirası anlayarak yeni kuşaklara taşımaya davet ediyoruz" diye belirtti.

HDP Eğitim Politikaları, Spor, Kültür ve Sanat Komisyonu Sözcüsü Sevtap Akdağ Karahalı, siyasetçi ve dilbilimci Celadet Alî Bedirxan'ın ölümünün 69. yılına ilişkin açıklama yayınladı.

15 Temmuz 1951 yılında Şam'da yaşamını yitiren Bedirxan, geride siyasi mücadelesiyle ve dilbilimsel çalışmalarıyla büyük bir miras bıraktığı vurgulanan açıklamada, "Celadet Alî Bedirxan'ın yaşamı, Kürt halkının sürgünlük tarihinin ayrılmaz bir parçasıdır. Çünkü Botan Beyi Mîr Bedirxan Paşa'nın Osmanlı Devleti'nin merkezileştirme politikalarına karşı çıkması, Bedirxanîlerin sürgün edilmesiyle sonuçlanmıştır. Sürgün edildikleri İstanbul'da 1893 yılında dünyaya gelen Celadet Alî Bedirxan, Cumhuriyet'in kuruluşuyla birlikte ikinci defa sürgün olmuştur. Buna rağmen Kürtlerin varlığının ve haklarının tanınması amacıyla her alanda mücadelesini yürütmüş, bu amaçla ortaya çıkan direnişlere de kayıtsız kalmamıştır" denildi.

Siyasal mücadelenin yanında Celadet Alî Bedirxan, bir müddet sonra Kürt dili ve edebiyat çalışmalarına ağırlık verdiği, 15 Mayıs 1932'de Hawar dergisini çıkardığı belirtilen açıklamada, "Türkçe 'İmdat' anlamındaki 'Hawar', Bedirxan ve arkadaşlarının Kürtlerin maruz kaldığı sosyo-politik zorluklara ve saldırılara verdiği bir cevap olduğu kadar, dergi etrafında Kamuran Alî Bedirxan, Osman Sebrî, Nurettîn Zaza, Qedrîcan, Cegerxwîn gibi birçok Kürt aydınını bir araya getirmesi bakımından da önemlidir. Hawar'ın 27. sayısında, 'Xwediyê Hawarê' mahlasıyla yazdığı yazıda gençlere 'Dilsiz bir Kürtlük size hiçbir saygınlık kazandırmaz, bu bizim için büyük bir utançtır' diye seslenen Bedirxan, ömrünü Kürt dilinin gelişmesine adamıştır. Latin alfabesiyle yayınlanan ilk Kürtçe dergi olan Hawar'la birlikte Kürtçenin standartizasyonu ve gelişimi konusunda önemli bir temel atılırken bugün de her yıl 15 Mayıs'ı 'Kürt Dil Bayramı' olarak kutlanmaktadır" diye kaydedildi.

Hawar'ın çıkışının 88. yıldönümünde, 15 Mayıs 2020'de AKP iktidarı tarafından Siirt Belediyesi'ne atanan kayyumun ilk işinin kentteki "Celadet Alî Bedirxan Kütüphanesi"ni yıktırmasına dikkat çekilen açıklamada, "Kayyumların ilk işi hep Kürt dil kurumlarını kapatmak, Kürtçe gördüğü her tabelayı sökmek ve Kürt şahsiyetlerin anıtlarını yıkmak! Kürt dili ve edebiyatı için bir kilometre taşı olan Celadet Alî Bedirxan'ın adının verildiği bir kütüphanenin yıktırılması, iktidarın Kürtlerin tarihsel ve kültürel varlığına bakışını yansıtmaktadır. Buna rağmen Celadet'in 'Bilûra min (Kavalım)' şiirinde bahsettiği özgürlük türküsü bugün de halkımızın yüreğinde yankılanmaya devam etmekte, tam da o yıkılan kütüphanenin enkazının altında yepyeni Kürtçe sözcükler mayalanarak yeni kuşakların kalplerine doğru akmaktadır" denildi.

HDP Eğitim Politikaları, Spor, Kültür ve Sanat Komisyonu Sözcüsü Sevtap Akdağ Karahalı, "Yüzyıllardır süren kültür ve dil kırımına ve asimilasyon politikalarına karşı Celadet Ali Bedirxan'ın şahsında bütün Kürt şahsiyetleri tekrar saygıyla anıyor, halkımızı onların bıraktığı mirası anlayarak yeni kuşaklara taşımaya davet ediyoruz" ifadelerini kullandı.