Ek 16. Madde ile orman varlığı yok olacak, ekolojik yıkımlar artacak

Torba yasayla Orman Kanununa eklenen Ek 16. Madde ve buna dayanarak yayınlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile ormansızlaştırmaya yönelik uygulamalar hız kazanacak. Ek.16'ya tepkiler sürerken HDP Milletvekili Çepni de derhal yanıtlaması için Bakan Pakdemirli'ye soru önergesi verdi.

Türkiye iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini en çok yaşayan ülkelerden biri. Orman varlıklarının korunması iklim krizinin ve ekolojik yıkımların engellenmesi için büyük önem taşıyor. Her yıl orman yangınları, madencilik,enerji faaliyetleri ve ormanlık alanlardaki yapılaşmalar nedeniyle binlerce hektarlık orman alan yok oluyor. Taraf olunan sözleşmelere ve mevcut yasalara rağmen ormansızlaştırmaya yönelik uygulamalar ise tüm tepkilere rağmen hız kesmeden devam ediyor.

5 Ocak 2022 tarihinde, Kastamonu'nun merkez ilçesine bağlı Halife köyü, Tosya ilçesine bağlı Karasapaca köyü ve Hanönü ilçesine bağlı Hanönü Mahallesi ile Manisa'nın Demirci ilçesine bağlı Eskihisar Mahallesi, Yunusemre ilçesine bağlı Emlakdere ve Kayapınar mahalleleri içerisinde kalan toplamda 611.848 m2, 7 Ocak 2022 tarihinde de Mersin'in Yenişehir ilçesine bağlı Çavak Mahallesi, Mezitli'ye bağlı Bozön Mahallesi, Bozyazı'ya bağlı Tekmen Mahallesi, Çamlıyayla'ya bağlı Çayırekinliği Mahallesi, Mut'a bağlı Narlı Mahallesi ve Akdeniz ilçesine bağlı Evci Mahallesi ile Ankara'nın Kızılcahamam ilçesine bağlı Yenice ve Akçay mahalleleri içerisinde kalan 378.494 m2 orman alanının Orman Kanunun Ek 16. Maddesi kapsamında, Cumhurbaşkanının kararı ile orman sınırları dışına çıkartıldığı Resmi Gazete‘de yayımlandı.

6138 Sayılı Orman Kanunu'na 19 Nisan 2018 tarihinde eklenen Ek 16. Madde ile, "Bilim ve fen bakımından orman olarak muhafazasında hiçbir yarar görülmeyen ve tarım alanına dönüştürülmesi de mümkün olmayan yerler ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte üzerinde yerleşim yeri bulunan ya da yerleşim yeri oluşturulması uygun olan taşlık, kayalık, verimsiz ve fiilen orman vasfı taşımayan alanlardan, sınırları Cumhurbaşkanınca belirlenen alanlar, Cumhurbaşkanınca belirlenecek usul ve esaslara göre Orman Genel Müdürlüğünce orman sınırları dışına çıkartılarak tapuda Hazine adına tescil edilir" hükmü eklenmiş ve bu maddeye ilişkin Orman Sınırları Dışına Çıkarma İşlemlerine İlişkin Yönetmelik yayınlanmıştır.

Bilim insanları, Anayasanın, ormanların korunmasını ve geliştirilmesini Devletin yükümlülüğü olarak belirleyen 169. Maddesine göre 31 Aralık 1981 tarihinden önce orman niteliğini kaybeden alanların orman alanı dışına çıkarılabileceğini, bu uygulamanın toplumda 2 B olarak bilindiğini, Orman Kanunun Ek 16. Maddesinin ise bu tarihten sonra kullanıma açılan alanların da orman alanı dışına çıkarılmasını mümkün kıldığını, bu nedenle Anayasaya aykırı olduğunu kaydetti. 

Konuya ilişkin tepkiler sürerken Halkların Demokratik Partisi (HDP) Milletvekili Murat Çepni, "Ormanlar bütün insanlık ve canlılar için mutlak korunacak alanlardır. Orman varlığını yok edecek, ekolojik yıkımlar yaratacak, orman alanlarının amacı dışında kullanılmasının önünü açacak Anayasanın ilgili maddeleri ile çelişen bu uygulamalardan vazgeçilmelidir" dedi. 

Çepni, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'nin derhal yanıtlaması üzerine Meclis'e soru önergesi verdi. Çepni'nin yönelttiği sorulardan öne çıkanlar şöyle:
🔹 "4 ilde orman alanlarının, orman sınırları dışına çıkartılmasına ne şekilde karar verilmiştir? Bu kararların verilmesine ilişkin bilimsel raporlar mevcut mudur? Mevcut ise kamuoyu ile paylaşılacak mıdır?
🔹 Bu alanların orman sınırları dışına çıkartılmasında yerel yönetimler ile işbirliği yapılmakta mıdır? Yerel yönetimler bu kararlar hakkında bilgilendirilmiş midir?
🔹 4 ilde orman sınırları dışına çıkartılan alanlar ne şekilde değerlendirilecektir? Bu alanlara hangi projeler yapılacağı belirlenmiş midir? Bu alanların rant için orman sınırları dışarısına çıkartıldığı iddialarına ilişkin Bakanlığınızın açıklaması olacak mıdır?
🔹 Bu alanlarda yapılaşmanın orman ekosistemine vereceği zararlar konusunda Bakanlığınız araştırma yapmış mıdır? Son on yılda ormanlık alanlarda kurulan tesislerden ne kadar gelir elde edilmiştir? 2022 yılında ne kadar gelir öngörülmektedir? Bu tesislerin denetimi ormanların korunması açısından yapılmakta mıdır?
🔹 İklim değişikliği ile mücadele ve biyoçeşitliliğin korunması kapsamında, ormanların kendini yenilemesine neden izin verilmemektedir? Bakanlığınızın bu yönde görevini yapmadığı iddialarına ilişkin açıklamanız olacak mıdır?
🔹 Orman sınırları dışına çıkarma işlemlerine ilişkin yetki Cumhurbaşkanı tarafından üç kez kullanılmış ve bu kapsamda toplam 530 hektar alan orman sınırları dışına çıkartılmıştır. 2022 yılı içerisinde orman sınırları dışına çıkartılacak başka alanlar mevut mudur?"