Ege Turizm Merkezi-Çeşme Projesi Meclis gündeminde

HDP İzmir Milletvekili Murat Çepni, tartışmalara neden olan Çeşme ve Urla'da kamulaştırılan alanlar üzerinde yapılması planlanan Ege Turizm Merkezi-Çeşme Projesi'ne ilişkin Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy'un yanıtlaması talebiyle soru önergesi verdi.

Halkların Demokratik Partisi (HDP) İzmir Milletvekili ve Meclis Çevre Komisyonu Üyesi Murat Çepni, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na verdiği soru önergesiyle Çeşme Projesi'ni Meclis gündemine getirdi.

Türkiye'de tarım alanlarının, korunması gereken kültür ve doğa varlıklarının, tarihi alanların, ormanların, kıyıların "mega projeler" adı altında sermayeye peşkeş çekildiğini, talan edildiğini belirten Çepni, "Bu projeler halkın ihtiyaçlarını karşılamaktan, kentin sorunlarına çözüm olmaktan uzak; doğal ortamı, ekolojik sistemi ve yaşam alanlarını yok eden projelerdir" dedi. 

Çepni, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım İşletmeler Genel Müdürlüğü tarafından Çeşme ve Urla'da kamulaştırılan alanlar üzerinde yapılması planlanan Ege Turizm Merkezi-Çeşme Projesi'nin de kamuoyunda tartışma yaratan projelerden olduğuna dikkat çekti.

HDP İzmir Milletvekili ve Çevre Komisyonu üyesi Murat Çepni, Bakan Mehmet Nuri Ersoy'a şu soruları yöneltti: 

■ "Çeşme Projesi'nin hayata geçirilmesi, yeni alanların yapılaşmaya açılması, yarımadanın doğasının, ekosisteminin bozulmasına, bölgenin büyük çapta zarar görmesine neden olacaktır. Anayasaya, yasalara ve Türkiye'nin taraf olduğu Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi'ne aykırı bu projede neden ısrar edilmektedir?

■ Kültür ve Turizm Bakanı tarafından proje ekibi oluşturulduğu, 10 aylık süreçte projeler, planlar hazırlanıp çalışma aşamasına geçileceği açıklanmıştır. Proje için ne kadar maliyet ön görülmektedir? Projeden yıllık olarak ne kadar gelir beklenmektedir?

■ Çeşme Projesi için hangi yabancı ve yerli firmalarla görüşmeler yapılmıştır? Hangi firmalarla iş birliği yapılacaktır? Suudi Arabistan merkezli turizm şirketi Albassam Group ile ilgili iddialar doğru mudur? Projenin ihaleleri ne zaman yapılacaktır?

■ Proje alanında su ihtiyacı Alaçatı Kutlu Aktaş Barajı ve Ildır Kaynakları'ndan karşılanmaktadır. İzmir Büyükşehir Belediyesi, pandemi sürecinde su tüketiminde yaklaşık yüzde 5'lik bir artış olduğunu açıklamıştır. Proje kapsamında öngörüler golf sahaları vb gibi tesisler ve artacak nüfus yoğunluğu nedeniyle oluşacak ilave su ihtiyacına yönelik değerlendirmeler ne şekilde yapılmıştır? Bilimsel olarak uzun dönemde su ihtiyacı nasıl karşılanacaktır? Mevcut yeraltı ve üstü su kaynaklarının korunması, su kaynaklarının kirlenmesinin engellenmesi nasıl sağlanacaktır? Bu konuda Tarım ve Orman Bakanlığı ve ilgili meslek odaları sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapılmakta mıdır? Su ihtiyacının karşılanmasına yönelik öneri olarak oluşturulan deniz suyu arıtımına yönelik bütünsel bir çevresel ve ekolojik değerlendirme yapılmış mıdır? Deniz suyu arıtmasının ve mevcut su kaynaklarının korumanın maliyeti ne kadar ön görülmektedir? Uzun dönem için bu akılcı bir yatırım mıdır?

■ Çeşme Yarımadasının coğrafi konumuna uygun, tarihi ve kültürel alanları ve doğal kaynakları korunarak doğa ile uyumlu turizm türleri neden uygulamaya konulmaktadır? Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından 2013 yılında hazırlanan İzmir İlinde Doğa Turizmi Master Planı'nda Yarımada'nın doğayla uyumlu turizmi türleri belirlenmişti. Bu konuda ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılmakta mıdır?

■ Büyük bölümü devlete ait olan proje alanının kamu kullanımından alınarak şirketlerin kullanımına verilmesinin Anayasay ve ilgili mevzuata aykırı olduğunu düşünmüyor musunuz? Anayasa göre de kıyılar devletinin tasarrufu altındadır. Bu projeye göre halkı kıyılardan, ormanlardan, doğadan, denizden ne şekilde yararlanacaktır? Bu projede bu şekilde kamu yararı olduğunu düşünüyor musunuz?

■ Projenin yöre halkının tarım ve hayvancılık faaliyetlerine etkisi nasıl olacaktır? Proje alanında mevcut meralardan halk yararlanabilecek midir? Proje nedeniyle zarara uğrayacak halkın mağduriyetleri nasıl giderilecektir? Bu alandaki tarım ve hayvancılık faaliyetleri için ilgili bakanlıkla iş birliği yapılmakta mıdır?

■ Projede açıklanan tesislerin inşası sırasında doğal yapının, endemik bitkilerin, yaşam alanlarının zarar görmemesi nasıl engellenecektir? Doğal tahribatın engellenmesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan görüş alınmış mıdır? Proje için ilgili bakanlık ile işbirliği yapılmakta mıdır?

■ Açıklamalara göre kamulaştırılan alan 190 hektar, kamulaştırılacak olan parsel sayısı ise 218'dir. Kamulaştırılan alanlar hangi gerekçe ile kamulaştırılmıştır? Kamulaştırılan ve kamulaştırma yapılacak alanlarda mülk sahiplerinin mağduriyetleri giderilmiş midir? Kamulaştırmanın maliyeti ne kadardır?

■ Projede 20 adet golf sahası yapılacağı açıklanmıştır. 27 delikli standartları karşılayan bir golf sahası ortalama 150 hektar alan üzerine kurulmaktadır. Proje alanının golf sahası için uygun olmadığı söylenmektedir. Golf sahasının çimlenmesi için toprak sahası için uygun olmadığı söylenmektedir. Golf sahasının çimlenmesi için toprak nereden ne şekilde sağlanacaktır? Tarım alanlarının toprağının kullanılacağı, sahaların doğal ve tarihi değer taşıyan alanlara inşa edileceği iddiaları doğru mudur? Bu sahalar için ne kadar maliyet öngörülmektedir?

■ Çeşme'nin tarihi ve kültürel alanlarını, doğasını, ekosistemini yok edecek bu proje yerine, belediye ile işbirliği yaparak var olan tesislerini yeterli hale getirip, işlevlerini arttırmayı, turizmi çeşitlendirmeyi düşünüyor musunuz?"