GÜNCEL

Çepni: Toplumun suya eri�imi sa�lanmal�

ANKARA - ETHA
22 Mart 2022 Sal�

22 Mart Dünya Su Günü'ne ili�kin aç�klama yapan HDP �zmir Milletvekili ve Çevre Komisyonu üyesi Türkiye'de son 20 y�lda 60 göl, onlarca akarsunun kurudu�unu kaydetti. Çepni, toplumun her ko�ulda suya eri�iminin sa�lanmas� gerekti�inin alt�n� çizdi ve ekledi: "Ya�am�n kayna�� suyu meta haline getiren, su varl�klar�n� yok eden rant projelerine h�z kesmeden devam eden AKP'nin etkin su politikalar� üreterek, su k�s�t�na çözüm bulmas� elbette beklenemez."

Halklar�n Demokratik Partisi (HDP) �zmir Milletvekili ve Çevre Komisyonu Üyesi Murat Çepni, 22 Mart Dünya Su Günü'ne ili�kin aç�klama yapt�. Dünyadaki 2,2 milyon insan�n güvenli içme suyu olmadan ya�ad��n� söyleyen Çepni, "Susuzluk nedeni ile her y�l 2 milyon insan hayat�n� kaybetmektedir. Geli�mekte olan ülkelerde hastal�klar�n yüzde 80'inden fazlas� yetersiz içme suyu ve sanitasyondan kaynaklanmaktad�r. �nsanl��n ihtiyaçlar� do�rultusunda kullanabilece�i tatl� su son derece s�n�rl� olmas�, su varl�klar�n�n korunmas�n�n ne kadar önemli oldu�unu ortaya koymaktad�r" dedi.

'ETK�N POL�T�KALAR ÜRET�LMEL�'
Türkiye'nin y�ll�k tüketilebilir su potansiyelinin 112 milyar metreküp oldu�unu dile getiren Çepni, bunun yüzde 74'ünün tar�mda, yüzde 13'ünün içme-kullanma amac�yla kentlerde ve yüzde 13'ünün de sanayide kullan�ld��n� kaydetti. Türkiye'de 2020 y�l�nda ki�i ba��na dü�en su miktar�n�n 1 346 metreküp oldu�unu belirten Çepni, "Bu rakam�n 2070 y�l�nda 1040 metreküp olaca�� öngörülmektedir. Türkiye ki�i ba��na dü�en kullan�labilir su miktar� ile su k�s�t� bulunan ülkeler aras�ndad�r. Küresel iklim krizi, enerji, maden ve sanayi yat�r�mlar�, su havzalar�n�n yap�la�mas�, yanl�� tar�msal sulama yap�lmas�; su varl�klar�n�n h�zla tükenmesine ve kirlenmesine neden olmaktad�r. Ayr�ca, s�k ya�anan kurakl�k, seller gibi iklim olaylar� da suya eri�imi zorla�t�rmaktad�r. 2030 y�l�nda nüfusun 100 milyona ula�aca�� tahmin edildi�inden su konusunda acil, etkin politikalar üretilmesi gerekmektedir" dedi.

'SON 20 YILDA 60 GÖL, ONLARCA AKARSU KURUDU'
Türkiye'nin su varl�klar� için çok önemli risk te�kil eden iklim de�i�ikli�inin en çok Akdeniz Havzas�'nda ya�and��na i�aret eden Çepni, "Hükümetleraras� Akdeniz için Birlik kurulu�unun haz�rlam�� oldu�u rapora göre, Akdeniz Havzas�'ndaki ortalama s�cakl�klar endüstri devrimi öncesindeki döneme k�yasla 1,5 derece artm��t�r. Türkiye genelinde 2016-2100 döneminde s�cakl��n 3-5 derece artaca�� tahmin edilmektedir. Meteoroloji Genel Müdürlü�ünün verilerine göre, 1 Ekim 2021-28 �ubat 2022 dönemini kapsayan 2022 su/tar�m y�l� ya�� 309.1 mm olarak gerçekle�mi�tir. Be� ayl�k kümülatif ya��larda Do�u ve Güneydo�u Anadolu bölgeleri normallerinin alt�nda ya�� alm��t�r. 1960'lardan günümüze 2 milyon hektara yak�n sulak alan, son 20 y�lda 60 adet göl ve onlarca akar su kurumu�tur" dedi.

'60 GÖLÜN KURUMASININ BA�ILCA NEDEN� KONTROLSÜZ YÜZEY SULAMA'
Çepni'nin konu�mas� �öyle devam etti: "�klim krizi, yanl�� tar�msal sulaman�n yan� s�ra, en önemli etken yanl�� enerji politikalar�d�r. Petrol, kömür gibi fosil yak�tla çal��an termik santrallerde su kullan�m� fazlad�r. Su ekosistemin vazgeçilmez bir parças�d�r. Su kullan�m anla�malar�yla, hidroelektrik santral kurulmas� için nehir sular�n�n kullan�m haklar� 49 y�ll��na denetimsiz bir �ekilde �irketlere verilmi�tir. Halk�n su hakk�n� gasp edilmi�, topluma ait olan su bir meta haline getirilmi�tir. HES projeleri için a�açlar�n kesilmesi, suyunun tutulmas�, nehir ve derelerinin ak�� yollar�n�n de�i�tirilmesi nedeniyle akar sular kurumakta, etraf�ndaki canl� türlerinden yok olmaktad�r. 60 gölün kurumas�n�n ba�l�ca nedeni tar�mda yüzde 90'lara yak�n bir oranda kontrolsüz yüzey sulama teknikleri kullan�lmas�d�r.

'B�L�MSELL�KTEN UZAK YAKLA�IM'
Ba�ta Ergene ve Sakarya nehri olmak üzere sanayi tesislerinin ve evsel kaynakl� at�ksular�n, ar�t�lmadan akarsu ve derelere verilmesi sonucu bu su varl�klar�n�n kirlenmesi de üzerinde önemle durulmas� gereken bir konudur. Bu kirlenmeler, denize ula�an akarsularla denizlere ta��nmaktad�r. Marmara denizinde ya�anan müsilaj sorunu ba�ta denetimsizlik ve at�k yönetimine bilimsellikten uzak yakla��mlar�n bir sonucudur.

'SULAK ALANLARDA YAPILA�MAYA �Z�N VER�LMEKTE'
Ba�ta sulak alanlar�n korunmas�n� amaçlayan Ramsar Sözle�mesi olmak üzere Uluslararas� bir çok anla�maya taraf olunmas�na kar��n hiçbir yükümlülük yerine getirilmemekte, hassas korunacak alan olan sulak alanlarda yap�la�maya izin verilmektedir.

Pandemi süreci suyun ne kadar hayati öneme sahip oldu�unu ortaya koymu�tur. Temiz suya eri�imde sorunu en çok yoksul halklar ya�amaktad�r.

'AKP'N�N ETK�N SU POL�T�KALARI ÇÖZÜM ÜRETEMEZ'
Her türlü yat�r�m projeleri, ekoloji, halk�n yarar� ve sa�l�� göz önüne al�narak yap�lmal�d�r. Ya�am�n kayna�� suyu meta haline getiren, su varl�klar�n� yok eden rant projelerine h�z kesmeden devam eden AKP'nin etkin su politikalar� üreterek, su k�s�t�na çözüm bulmas� elbette beklenemez.

'SUYA ER��M HAKKI SA�LANMALI'
Türkiye'de su varl�klar�n�n korunmas�, suyun metala�t�r�lmas�n�n, kirletilmesinin ve sulak alanlar�n kurumas�n�n önüne geçilmesi, toplumun her ko�ulda suya eri�im hakk�n�n sa�lanmas� gerekmektedir."

Çepni: Toplumun suya eri�imi sa�lanmal�

�lgili Haberler