3 Ekim 2024 Perşembe

Çepni: HES'ler yenilenebilir enerji statüsünden çıkarılsın

HDP Milletvekili Murat Çepni, enerji ve madencilik alanındaki düzenlemeleri içeren Torba Kanunda HES'lerin yenilenebilir enerji statüsünde olmasına karşı çıktı, "Yaşamı, tarihi, insanı, insan sağlığını tümüyle kötü, zararlı bir biçimde etkileyen projenin kendisi asla yenilenebilir enerji statüsünde olamaz. HES'ler yenilenebilir enerji statüsünden derhal çıkartılmalıdır" dedi.

Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Torba Kanunun Meclis görüşmeleri devam ediyor. HDP İzmir Milletvekili ve Çevre Komisyonu üyesi Murat Çepni, görüşmelerin devam ettiği Genel Kurul'da 14. maddesi üzerine konuştu.

ENERJİ POLİTİKALARI DOĞAYA, İNSANA ZARAR VERİYOR
Yenilenebilir enerji adı altında yürütülen enerji politikalarının doğaya ve insana ciddi zararlar verdiğine dikkat çeken Çepni, yenilenebilir enerji adı altında kurulan hidroelektrik santrallerin (HES) payının oldukça yüksek olduğunu söyledi. Çepni, "Bu maddeyle kurulu güç sınırı olmaksızın tüm HES'lerin YEKDEM'e dahil edilmesi amaçlanıyor. Toplam enerji üretimi içerisinde yenilenebilir enerjinin oranı yüzde 44. Yine, HES'lerin yenilenebilir enerji üretiminin içerisinde yüzde 29 oranı var. Yani HES'lere dönük bu yürütülen koştur koştur siyasetin sonuçları bunlar. Yani yenilenebilir enerjiler içerisinde esas payı HES'ler barındırıyor. Dolayısıyla HES'ler bu paydan kaynaklı artırılmaya çalışılıyor ve artırıldıkça da doğal olarak YEKDEM'den alınan para artıyor" dedi.

'HES'LER AKARSULARI KURUTUYOR'
Türkiye'de 690 HES projesinin yürürlükte olduğunu ve yüzlercesinin proje halinde bulunduğunu kaydeden Çepni, şöyle konuştu: "HES'ler akarsuların suyunu azaltıyor, kurutuyor. Rize'nin Güneysu İlçesi'ndeki Gürgen Deresi, Trabzon Çaykara'daki Balkodu Deresi buna örnek olarak verilebilir; bu dereler kurumuş durumda. Suların azalması, balıkların yok olmasına neden oluyor. Açığa çıkan toz ise canlı hayatını, insan hayatını ve bitki örtüsünü ortadan kaldırıyor, kilometrelerce alanda çok ciddi zararlar yaratıyor."

HES'lerden çıkan hafriyatın da dere yataklarına döküldüğüne dikkat çeken HDP İzmir Milletvekili Murat Çepni, HES inşaatları sürecinde ağaçların kesilmesinin özellikle Karadeniz'de toprağın yumuşak olması nedeniyle Giresun'da olduğu gibi toprak kaymalarına neden olduğuna vurgu yaptı.

'HES'LERİ YAPAN ŞİRKETLER SARAYA BAĞLI' 
HES projelerinin enerji ihtiyacı nedeniyle değil rant ihtiyacından kaynaklı hayata geçtiğini kaydeden Çepni, "HES şirketleri esas olarak sarayın doğrudan talimatıyla çalışan şirketler. 2019 itibarıyla, kurulu güç kapasitesi 91.946 megavat. Talebin en yüksek olduğu andaki tüketim ise 45.374 megavat. Peki, talepten fazla üretim olduğu halde enerji ihtiyacı nasıl oluyor da ortaya çıkıyor? İşte, iktidar enerji talebini şişirerek yenilenebilir enerji üzerinden kendi fosil yakıt projesini geliştiriyor. Yani, Avrupa'yla yaptığı Paris İklim Anlaşması'nda kabul edildiği üzere, yenilenebilir enerji kapasitesini yükseltirseniz, fosil yakıt hakkınızı artırırsınız. Dolayısıyla, HES üzerinden böyle bir politika geliştiriliyor" diye konuştu.

Çepni konuşmasında son olarak şunları vurguladı: "Yaşamı, tarihi, insanı, insan sağlığını tümüyle kötü, zararlı bir biçimde etkileyen projenin kendisi asla yenilenebilir enerji statüsünde olamaz. HES'ler yenilenebilir enerji statüsünden derhal çıkartılmalıdır ve yenilenebilir enerji insana, doğaya, doğal hayata ancak faydalı olduğu koşullarda 'yenilenebilir' diye tarif edilebilir. Dolayısıyla HES'ler bunun dışındadır ve buradan derhal çıkartılmalıdır."