3 Ekim 2024 Perşembe

Batman hapishanelerinde tutsaklara baskılar artıyor

İHD Batman Şubesi, kentte 2021 yılında yaşanan hak ihlallerini aktaran raporu kamuoyuyla paylaştı. 

İnsan Hakları Derneği (İHD) Batman Şubesi, 2021 yılı Ocak-Aralık aylarında hapishanelerde tutsakların maruz kaldığı hak ihlallerine yönelik hazırladıkları raporu şube binasında düzenlenen basın toplantısıyla açıkladı. 

2021 yılında insan hakları ihlallerinin yoğun şekilde yaşandığı hatırlatılan raporda, Batman'da 2021'de yaşam hakkı, yargısız infazlar, işkence ve kötü muamele, toplumsal gösteri hakkına yönelik engelleme ve müdahaleler, hapishanelerdeki ihlaller, ifade ve örgütlenme özgürlüğüne yönelik ihlaller, basın özgürlüğüne yönelik ihlaller, kadına yönelik şiddet, ekonomik ve sosyal haklardaki kayıplar gibi pek çok değişik ve kategorik konularda ihlaller meydana geldiği kaydedildi. 

25 KİŞİ İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELEYE MARUZ KALDI
Raporda, "İl genelinde 2021 yılında, basına yansıyan ve derneğimize yapılan başvurulardan tespit edilebildiği kadarıyla en az 8 kişi gözaltında işkence ve kötü muamele gibi uygulamalarla karşı karşıya kalmıştır. Yine tespit edildiği kadarıyla 25 kişi de gözaltı yerleri dışında işkence ve kötü muameleye maruz kalmıştır. Batman Beşiri Cezaevleri ve Batman M Tipi Cezaevinde 35 kişi işkenceye maruz kalmıştır (Cezaevlerinde Yaşanan Hak İhlalleri başlığı altında detaylı bilgilendirme yapılacaktır). 7 kişi kaçırılmış ve ajanlık tehdidine maruz kalmıştır. Kayyım atanan Batman Belediyesi Eş Başkanları Mehmet Demir ve Songül Korkmaz güvenlik güçlerinin yapılması planlanan basın açıklamasına müdahalesi sonucu darp edilerek gözaltına alınmıştır" denildi. 

15 GÜNDE BİR EYLEM VE ETKİNLİK YASAĞI
2021 yılında 112 evin basıldığını ve 6'sı çocuk en az 474 kişinin gözaltına alındığı ifade edilen raporda, yine 15 günde bir ilan edilen eylem ve etkinlik yasağıyla gösteri hakkının engellendiği kaydedildi. 

SİYASİ TUTSAKLARA ARTAN BASKILAR
2021 yılında Batman'da bulunan hapishanelerde siyasi tutsakların, hiçbir gerekçe gösterilmeden veya politik tutumları gerekçesiyle ailelerden uzak illerde bulunan hapishanelere sürüldüklerine dikkat çekilen raporda, siyasi tutsakların hapishane veya nakil sırasında hapishane idaresinin işkence ve kötü muamelesine maruz kaldığının altı çizildi. Raporda, "Mahpusların sağlık ve iletişim hakları ihlal edilmekte, çeşitli disiplin suçları ile tecrit ve izolasyona tabi tutulmaktadır. Özellikle sağlık hakkı ihlallerinin hala devam ettiğini, derneğimize iletilebilen bilgiler ve tespit edebildiğimiz kadarı ile Türkiye hapishanelerinde halen başta ağır hastalar olmak üzere hasta mahpusların bulunduğunu üzüntüyle belirtmek durumundayız. Her fırsatta dile getirdiğimiz gibi bir kez daha, Anayasa'da ve yine Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelere göre işkencenin mutlak olarak yasaklandığını ve bu suçun zamanaşımına tabi olmadığını bir kez daha hatırlatmak istiyoruz" denildi. 

ÇIPLAK ARAMA DAYATMASINI REDDEDEN TUTSAKLARA İŞKENCE
Raporun, hapishanelerde yaşanan hak ihlallerine ilişkin kısmında şu bilgiler yer aldı: "2021 yılında mahpusların temel ihtiyaçlarının idare tarafından karşılanmadığı, özellikle Covid-19 gibi riskli ve ölümcül olan bir salgına rağmen temizlik konularında temel ihtiyaçların karşılanması noktasında cezaevi idaresinin yetersiz kaldığı, mahpusların ayakta sayım ve tekmil gibi çağ dışı uygulamalara maruz kaldığı, telefon ve kapalı görüşlerde yine tekmil gibi dayatmaların olduğu, mahpusların cezaevi giriş-çıkışlarında çıplak aramalara maruz kaldığı, nakiller esnasında idarenin dayatmalarını kabul etmeyen mahpusların gardiyanlar tarafından darp edildiği derneğimize yapılan başvurular, yerel ve ulusal basından öğrenilmiştir.

GÖRÜŞ HAKKI ENGELLENİYOR
Yine mahpusların haberleşme, sağlık, yaşam, sosyal ve kültürel haklarına yönelik ihlaller yaşanmıştır. Mahpuslar cezaevleri giriş çıkışlarında çıplak arama, darp ve işkenceye maruz kalmıştır. Mahpuslar 17 Mart 2020 tarihinden 3 Aralık 2021 tarihine kadar aileleriyle açık görüş hakkından yararlanamamıştır.

47 TUTSAĞA İŞKENCE
Yıl içerisinde Batman Beşiri Cezaevleri ve Batman M Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumları'nda bulunan 17 kişi batıda illerindeki farklı cezaevlerine sevk edilmiştir. 24 kişinin sağlık hakkı ihlal edilmiştir. 16 kişi hakkında hukuka aykırı gerekçelerle aile ile görüş yasağı kararı verilmiştir. 1 Ocak 2021 tarihinde Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Gözlem ve Sınıflandırma Merkezleri ile Hükümlülerin Değerlendirilmesine Dair Yönetmelik kapsamında 8 kişi hakkında infazları bittiği halde infazları 3 ay ile 6 ay arasında değişen sürelerle  ertelenmiştir. 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren çıplak arama, darp, işkence vb. uygulamalarına 47 kişi maruz kalmıştır.

Yine mahpusların haberleşme ve haber alma hakkı engellenmiştir. Ayakta sayım dayatmasına maruz kalmışlardır. Telefonla görüşme haklarını ve aile görüş haklarını kullanırken tekmil dayatması yapılmaktadır. Cezaevlerine ulaşım konusunda da ciddi sorunlar yaşanmaktadır. Aileler Batman il merkezine yaklaşık 20 kilometrelik mesafede bulunan cezaevlerine gitmekte ciddi zorluklar yaşamaktadır.

HAPİSHANEDE ÇOK SAYIDA HAK İHLALİ
Adalet Bakanlığı'nın, cezaevlerinde yaşanan hukuk ve insanlık dışı uygulamalara karşı bir an önce harekete geçmesi gerekmektedir. Cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerinin sorumluluğu Adalet Bakanlığına aittir. Cezaevleri koşullarının bir an önce iyileştirilmesi gerekmektedir. Mahpusların sosyal, kültürel, haberleşme, haber alma gibi haklarının sağlanması gerekmektedir. Kitap, dergi ve gazetelerin mahpusların istediği şekilde verilmesi sağlanmalıdır. Mahpuslar aile görüşme ve haftalık telefonla görüşme hakkını kullanırken özel hayatın gizliliği hakkı kapsamında dinlenilmemesi gerekmektedir."