AYM, kamera kayıtlarını inceleyerek polisin darbettiği Dilan Doğan'ı haklı buldu
Polislerin görüntülerinin kaydedilmesini yasaklayan genelge tartışılırken Anayasa Mahkemesi, kamera kayıtlarını inceleyerek polisin darbettiği Dilan Doğan'ı haklı buldu, tazminat kararı verdi.
Eylemlerde polislerin görüntülerinin kaydedilmesini yasaklayan genelge tartışılırken, Anayasa Mahkemesinden (AYM) kamera kayıtlarının önemine işaret eden bir hak ihlali kararı geldi.
AYM, polisin attığı gaz fişeğiyle başından vurulup hayatını kaybeden Berkin Elvan için İstanbul'da İstiklal Caddesi'ne yapılan eylemde polis tarafından darbedilen Şadiye Dilan Doğan'ı kamera kayıtlarını inceleyerek haklı buldu. AYM, "Eziyet yasağının ihlal edildiğine" oy birliğiyle karar vererek Doğan'a 40 bin 500 TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti.
ANAYASA MAHKEMESİ GÖRÜNTÜLERİ İNCELEDİ
Anayasa Mahkemesi karar sürecinde savcılık tarafından gönderilen CD/DVD'de kayıtlı görüntüleri inceledi. İnceleme sonucunda, kararda; şu saptama yapıldı:
"Başvurucu devrilmiş vaziyetteki bir ekmek kulübesinin arkasında birkaç kişiyle birlikte durmakta iken, polis memuru, birliğinden ayrılarak, tek başvura başvurucunun yanına doğru yürümekte ve copla başvurucunun yüz ve sırt bölgesine birkaç kez vurmaktadır. Bu sırada başvurucu da tekme ve yumrukla karşılık vermektedir. Bir başka polis memuru da başvurucuya copla vurmakta başvurucu bağırarak ve tam olarak anlaşılamayan bazı şeyler söyleyerek (diğer polisin) peşinden gitmekte, (diğer polis) dönerek tekrar başvurucunun sırt bölgesine birkaç kez copla vurmakta, tekrar arkasını dönüp gitmekte, başvurucu da (polise) yumruk ve tekme atmaktadır."
Anayasa Mahkemesi, kamera görüntülerinde Shortland marka aracın başvurucuya çarpma anının görülmediğini ancak aracın durduğu sırada, bir grup insanın başvurucuya yardım etmek için koştuğunu ve başvurucunun etrafında toplandığını belirledi.
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI DA POLİSLERİ GÖRÜNTÜLERLE SAVUNDU
Anayasa Mahkemesi, İçişleri Bakanlığı'nın görüşüne başvurdu. Bakanlık, "başvurucunun da şüpheli polis memuruna tekme atarak saldırıda bulunduğunun kamera görüntüleri ile tespit edildiğini, olayın, heyecanın yükseldiği ve duygu yoğunluğunun üst seviyede olduğu bir dönemde yaşandığını" savundu.
'EZİYET YASAĞI İHLAL EDİLDİ'
Anayasa Mahkemesi, 7 Nisan 2021 tarihinde "eziyet yasağının ihlal edildiğine" karar verdi. Kararda "başvurucuya karşı kolluğun güç kullanımının gerekliliğinin ve orantılığının kolluk birimlerince ortaya konulamadığı" belirtildi.
Kararda, "Ayrıca başvurucunun kendi tutumundan dolayı fiziksel güce başvurulduğunu düşünmeye sevk edecek bir delil soruşturma veya başvuru dosyasına yansımamıştır. Dolayısıyla başvurucuya yönelik güç kullanımının kaçınılmaz hâle geldiğinin kamu makamlarınca kanıtlanamadığı sonucuna ulaşılmıştır" ifadeleri kullanıldı.
Kararda, "Somut olay bir bütün olarak değerlendirildiğinde eylemin eziyet şeklinde nitelendirilmesi mümkün görülmüştür" denildi.
Yüksek Mahkeme oy birliğiyle aldığı kararda, Doğan'a 40 bin 500 TL manevi tazminat ödenmesine de hükmetti.
NE OLMUŞTU?
Doğan, Berkin Elvan'ın yaşamını yitirmesine ilişkin protestolar sırasında polisin kendisini darbettiğini, zırhlı polis aracının üzerinden geçtiğini iddia edip kamera görüntüleri sunarak polislerden şikayetçi olmuştu.
Soruşturmayı yürüten İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Doğan'a copla vuran polis hakkında kovuşturmaya yer olmadığına karar vermişti. Ancak, Shortland aracı kullanan polis hakkında "taksirle yaralama" suçlamasıyla 15 Eylül 2015 tarihinde iddianame düzenlenmişti. Mahkeme, iddianameyi iade etmişti. Bunun üzerine savcılık, valilikten polis hakkında soruşturma açılması için izin istemişti. Valilik, savcılığın talebini "polisin herhangi bir kastının olmaması" gerekçesiyle reddetmişti.
Doğan, 2015 yılında İçişleri Bakanlığı hakkında "polisin orantısız müdahalesinden doğan maddi ve manevi zararının giderilmesini" talebiyle dava açmıştı. İdare Mahkemesi, kamera görüntülerine dayanarak, "idarenin müdahalesinin yasal sınırlar içinde kaldığı ve başvurucunun kusurlu davranışının bu yaralanmada asli etkiye sahip olduğu" gerekçesiyle başvuruyu reddetmişti.
Doğan'ın istinaf başvurusu da 23 Şubat 2018 tarihinde reddedilmişti.
Doğan, bunun üzerine AYM'ye bireysel başvuruda bulunmuştu.