AİHM zorunlu askerliğe alternatif seçenek olmamasını hak ihlali saydı
AİHM, bir avukatın, askeri yükümlülüğe vicdani retçi olduğunu belirterek itiraz etmesi üzerine hapse mahkum edildiği davada, zorunlu askerlik yerine alternatif kamu hizmeti seçeneği sunulmamasını hak ihlali saydı.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Türkiye'deki zorunlu askerlik uygulaması ile ilgili verdiği kararda, yasalarda zorunlu askerlik yapmak istemeyenler için alternatif kamu hizmeti seçeneği sunulmamasını hak ihlali saydı.
T24'ün özel haberine göre karar, Kıbrıslı bir avukatın, bir günlük askeri yedek hizmet yükümlülüğüne vicdani retçi olduğunu belirterek itiraz etmesi üzerine hapse mahkum edildiği davada verildi.
Daha önce, vicdani ret ile ilgili davalarda "işkence yasağı" kuralının ihlal edildiğini belirten ve vicdani ret hakkını düzenlemenin ülkelerin takdir yetkisinde olduğunu vurgulayan AİHM, bu kez, zorunlu askerliğin düşünce, vicdan ve din özgürlüğü hakkının düzenlendiği 9. Maddeden ihlal kararı verdi. Karar, emsal oluşturabilecek.
Türkiye, seri kararlar verilmesi durumunda vicdani retçiler için zorunluğu askerliğe alternatif kamu hizmetleri belirlemek zorunda kalabilecek.
KKTC'DE BİR AVUKATIN AÇTIĞI DAVA SONUCU KARAR ALINDI
KKTC'de, Lefkoşa'da yaşayan bir avukat, 1 yıllık askerlik hizmetini yerine getirdikten sonra yedek subay olarak (rezerve statü) her yıl 1 gün yedek hizmet yapması için askere çağrıldı. Bu göreve birkaç kez giden avukat, daha sonra gitmeyi reddettiği için para cezasına mahkum edildi.
Bu cezayı da ödemeyen avukat, vicdani ret hakkı kapsamında yedek askerlik hizmetini yerine getirmeyi bilerek reddettiğini bildirdi. Avukat, yetkili makamlara, askerlik dışında alternatif sivil hizmet yapmaya hazır olduğunu da iletti. Avukat, hakkında açılan davada, "Benim inancım, Kuzey Kıbrıs'la ilgili sorunun silahla veya şiddetle çözülemeyeceğidir. Savaşın insanlığın kaynaklarını tükettiği göz önüne alındığında, barışçıl bir çözüm bulunması gerektiğini düşünüyorum" ifadelerini kullandı.
OY BİRLİĞİYLE KARAR ALINDI
Avukat, hakkında açılan dava sonunda, Askeri Seferberlik Kanunu'na muhalefet suçundan 10 gün hapse mahkum edildi ve bu cezayı AİHM'e taşıdı.
AİHM, Avrupa Konseyi KKTC'yi devlet olarak tanımadığı için ihlal iddialarını Türkiye aleyhine açılmış dava olarak görüşüyor. Bu davayı da Türkiye aleyhine açılmış olarak görüştü. Hükümet, davada, yedek rezerve hizmetin zorunlu askerlik anlamına gelmediği savunmasını yaptı ancak AİHM, bunu da zorunlu askerlik olarak saydı.
Türk yargıç Saadet Yüksel'in de görev yaptığı AİHM Dairesi, oy birliği ile zorunlu askerliğe alternatif sivil hizmetin yasalarda olmamasının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 9. Maddesinin ihlali anlamına geldiğine karar verdi.