GÜNCEL

55 örgütten g�daya yönelik ifade özgürlü�ünün k�s�tlanmas�na tepki

ETHA
12 Ekim 2020 Pazartesi

�yi, temiz ve adil g�daya eri�im hakk�n� savunan 55 örgüt, Meclis'e getirilen "G�da, Tar�m ve Orman Alan�nda Baz� Düzenlemeler Yap�lmas� Hakk�nda Kanun Teklifi"nin 28, 29 ve 30. maddelerinin geri çekilmesini, tar�m zehirlerinin, kimyasallar�n�n yasaklamas�n� ve zehirsiz, sa�l�kl� g�da üretimi için politikalar�n geli�tirilmesini istiyor.

G�da alan�nda ya�anan bilgi kirlili�i halk�n sa�l�kl� g�da hakk�n�n önünde önemli bir sorun. Konuyla ilgili 24 Haziran'da "G�da, Tar�m ve Orman Alan�nda Baz� Düzenlemeler Yap�lmas� Hakk�nda Kanun Teklifi" Meclis gündemine getirildi. Dijital ileti�im araçlar�n�n yayg�nla�mas�yla birlikte uzman olan veya olmayan çok say�da ki�i ve kurumun bilgi payla��yor. �yi, temiz ve adil g�daya eri�im hakk�n� savunan örgütler ise, kirlili�in nedenini kamu kurumlar�n�n g�dayla ilgili bilgi payla��m�n�n yetersiz ve g�da politikalar�n�n günü kurtarmaya yönelik olmas�na ba�l�yor.

Kanun teklifinde "her türlü yaz�l�, görsel, i�itsel ve dijital ileti�im araçlar� üzerinden yap�lan ve ticari reklam kapsam�na girmeyen, g�da güvenli�i ve güvenilirli�i hususunda tüketicide endi�e, korku ve güvensizlik yaratarak tüketicinin tüketim al��kanl�klar�n� olumsuz etkileyen gerçe�e ayk�r� yay�nlar" yan�lt�c� yay�n olarak tan�mlan�yor ve 20-50 bin TL para cezas� verilmesi öngörülüyor.

Ekoloji örgütleri, kooperatifler ve g�da topluluklar�ndan olu�an 55 örgüt, konuyla ilgili yapt�� aç�klamada, sorunun çözümü için yasaklay�c� de�il, önleyici, koruyucu politikalar geli�tirilmesini isteyen ekoloji ve g�da örgütleri, söz konusu kanun teklifinin 28, 29 ve 30. maddelerinin geri çekilmesini, g�dayla ilgili haberleri yasaklamak yerine, tar�m zehirlerinin, kimyasallar�n�n yasaklamas�n� ve zehirsiz, sa�l�kl� g�da üretimi için politikalar�n geli�tirilmesini istiyor.

'YANILTICI YAYIN TANIMI ÇOK GEN�� VE BEL�RS�Z'
Yasa teklifinde "yan�lt�c� yay�n" tan�m�n�n çok geni� ve belirsiz oldu�una dikkat çekilen aç�klamada "Neyin yan�lt�c� yay�n kapsam�nda de�erlendirilece�i, bu de�erlendirmeyi yapacak ki�ilerin kimler olaca��, ba��ms�z karar verip veremeyecekleri net de�ildir. Teklifi savunan çe�itli çevrelerce, ilerleyen süreçte bu endi�elerin yönetmelikle giderilece�i ve de�erlendirmenin bilimsel esaslar dikkate al�narak yap�laca�� ifade edilmektedir. Ancak g�da güvenli�i ve güvenilirli�i hususunda tüketicileri endi�e, korku ve güvensizli�e sürükleyen nedenler toplumda çe�itlilik göstermektedir. �nsanlar sa�l�klar�, sosyo-ekonomik durumlar�, inançlar�, kültürleri ve ya�am biçimleri gibi farkl� gerekçelerle g�daya ili�kin çok çe�itli kayg� ve hassasiyetlere sahiptir. Bu hassasiyetler geneti�i de�i�tirilmi� organizmalar (GDO), tohumlar, tar�m zehirleri (pestisitler), helal g�da, veganl�k/vejetaryenlik gibi geni� bir yelpazeye yay�lmaktad�r ve birço�u bilim içinde de tart��mal� konular�n ba��nda gelmektedir" denildi.

DÜZENLEMEYLE �Y�, TEM�Z, AD�L GIDAYA ER��M HAKKI KISITLANACAK
Ki�i ve amaç fark etmeksizin yaz�l�, görsel ve sosyal medya mecras�nda yap�lacak herhangi payla��m nedeniyle yüksek miktarda para cezas�yla kar��la�ma riski ta��d�� belirtilen aç�klamada, "Böylesine önemli bir konunun bu kadar otoriter, subjektif ve özensiz bir düzenlemeye tabi tutulmas� yurtta�lar�n kamusal bilgiye ve iyi, temiz, adil g�daya eri�im hakk�n� k�s�tlayacakt�r" denildi.

Türkiye'de g�da hususunda birçok sorun oldu�u belirtilen aç�klamada, sorunun çözümünün yasaklar üzerinden kurgulaman�n toplumda g�daya ili�kin endi�e, korku ve güvensizli�i azaltmayaca�� tam tersine art�raca�� belirtildi.

Aç�klama �öyle devam etti:

"Yasa teklifinin ilgili maddeleri; toplumun g�daya ili�kin kayg� ve hassasiyetlerini dikkate alarak, toplumsal sorumluluk gere�i kamuoyunu ayd�nlatma vazifesi gören, her biri kendi içinde yetkin kurumlar�n, bilim insanlar�n�n, sivil toplum örgütlerinin, meslek odalar�n�n, bu sorumluluklar�n� yerine getirmelerini kimi zaman do�rudan sansür kimi zaman da otosansür yoluyla engelleme riskini içermektedir.

Bu ba�lamda öncelikle yurtta�lar�n örgütlenmelerini kolayla�t�ran ve bu örgütlenmeler üzerinden do�ru bilgiye eri�imi sa�layacak mekanizmalar kurulmal�d�r. Bu mekanizmalar�n merkezinde g�da topluluklar�, meslek odalar�, ilgili ara�t�rma birimleri, g�da kooperatifleri, çiftçi sendikalar�, ilgili üniversite yap�lar�, tüketici dernekleri gibi sivil toplum kurulu�lar�, kamusal ve güvenilir bilgiye eri�imi hedefine koymu� sosyal giri�imler yer almal�, bu olu�umlar�n sa�lad�� bilgiler sayesinde yan�lt�c� bilgiye çok daha h�zl� ve do�ru cevaplar üretilmelidir. Böylece, halk�n ç�karlar�n� esas alan, kamucu bir bilgi edinme hakk�n�n kullan�m� mümkün olacakt�r.

�lgili yasa teklifi bu haliyle halk�n sa�l�kl� bilgiye eri�iminin önünü kapatmakta ve kamu ç�karlar� ile uyu�mamaktad�r. Sa�l�kl� bilgiye eri�imi engelleyecek söz konusu maddelerin yasadan ç�kar�lmas�n� ve halk�n bilgi edinme hakk�n� esas alan mekanizmalara destek olunmas�n� talep ediyoruz."

�MZA VEREN KURUM VE TOPLULUKLAR:

- Bu�day Ekolojik Ya�am� Destekleme Derne�i
- Çevre ve Ar� Koruma Derne�i – ÇARIK
- Good4Trust.org
- Türetim Ekonomisi Derne�i
- Ye�il Dü�ünce Derne�i
- Yeryüzü Kooperatifi
- Ekoharita.org
- ÇEKÜL Vakf�
- Genç Ye�iller
- Kocaeli Ekolojik Ya�am Derne�i
- Yerel Tohum Derne�i Marmaris Temsilcili�i
- Sürdürülebilir Ya�am Derne�i – SUYADER
- AGR�DA Tar�m ve Turizm Derne�i
- Ba�l�ca E�itim Çevre ve Dayan��ma Derne�i
- Kazda�� Do�al ve Kültürel Varl�klar� Koruma Derne�i
- Yayla (Gola) Kültür, Sanat ve Ekoloji Derne�i
- Çukurova �nsan Tohum Toprak Atölyeleri
- �stanbul Permakültür Kolektifi
- Do�al Ya�am Derne�i
- Dört Mevsim Ekolojik Ya�am Derne�i
- Ortak Ya�am Ekososyal ��letme Kooperatifi
- Çe�me Çevre Platformu
- Bergama Çevre Platformu
- �zmir Çevre Gönüllüleri Platformu
- Do�al Besin Bilinçli Beslenme (DBB)
- Güzel G�da Toplulu�u
- Bat� �zmir Topluluk Destekli Tar�m G�da Toplulu�u (B�TOT)
- HDK Emekliler ve Ya�l�lar Meclisi
- Antalya Ekoloji Meclisi
- Ar�köy Tüketim Kooperatifi
- TarlaTaban
- Ye�il Sol �klim Krizi Çal��ma Grubu
- Do�a Derne�i
- Dünya Ya�as�n Derne�i
- MoniBostan
- Gediz G�da Toplulu�u (GETO)
- Ayval�k G�da Toplulu�u
- Ekolojik Tar�m Organizasyonu Derne�i
- Tahtac�örencik Do�al Ya�am Kolektifi
- Ba��ms�z Hayvan Haklar� Toplulu�u
- Kuzguncuk G�da Toplulu�u
- Yeryüzü Derne�i
- Yeni �nsan Yay�nevi
- Ye�il Artvin Derne�i
- Çiftçiler Sendikas� (Çiftçi-SEN)
- Polen Ekoloji
- HDK Ekoloji Meclisi
- Kad�köy G�da Toplulu�u
- Büyükdere G�da Toplulu�u
- Türkiye Biyologlar Derne�i
- Sa�l�kl� G�da Derne�i
- Çi�demim Derne�i
- Do�aya Dönü� Gençlik ve Spor Kulübü Derne�i
- Do�a Koruma Merkezi
- Umay Tüketim Kooperatifi

55 örgütten g�daya yönelik ifade özgürlü�ünün k�s�tlanmas�na tepki

�lgili Haberler