EMEK

'Sömüren sermayeye kar�� i�çiler ve ekolojistler birlikte mücadele etmeli'

MU�LA (P�nar Gay�p)
13 Haziran 2023 Sal�

15-16 Haziran büyük i�çi direni�inin 53. y�l� ön günlerinde, sömüren sermaye s�n�f�na kar�� mücadele alanlar� geli�iyor. Rant u�runa do�ay�, suyu, hayvanlar� katleden �irketlere kar�� direnen halkla açl�k ve yoksullu�a mahkum edilen i�çiler kar�� kar��ya getiriliyor. Akbelen direni�çilerinden Gümü�el, "Emek ve ekoloji mücadelesi aras�ndaki çeli�ki tamamen yapay, sermayenin göz boyamas�, alg� operasyonu. Biz kaynaklar� e�it, kamu yarar�na payla�t��m�z sürece topra��m�z�, ürünümüzü besleyecek kadar zengin, alternatif bir ekonomi kurabiliriz. Örne�in kooperatifler arac�l��yla yapabiliriz bunu" dedi.

AKP-MHP iktidar� sermaye odakl� rant politikalar� ve neoliberal ekonomi politikalar�yla do�aya, i�çi ve emekçilere dört bir yandan sald�r�yor. Ya�am alanlar�n� yok edecek maden ocaklar�, termik santraller vb projeleri her geçen gün hayata geçirilirken; do�as�, suyu, hayvanlar için direnen yerli halk�n kar��s�na açl�k ve yoksullukla ya�amaya, i�sizli�e mahkum etti�i i�çileri ç�kar�yor.

Do�ay� kar� için gözden ç�karan patronlar�n en bilindik yalan� ise yap�lan ÇED toplant�lar�nda, "�u kadar ki�iyi tesiste çal��t�raca��z, bölge halk�na istihdam sa�layaca��z" oluyor. ��te bu noktada ya�am alanlar� için direnen halk ve i�çiler kar�� kar��ya geliyor.

Gözü dönen patronlar, iktidar�n ve yarg�n�n da korumas�yla direnen halka her türlü sald�r�y� beis görmezken, sar� sendikalar� da ma�a olarak kullan�yor. ��siz kalaca�� tehdidiyle i�çileri direni� k�r�c� olarak kullanmaya çal��yor. Direni�e kat�lan yahut destek veren i�çileri i�ten atarak di�er i�çilere göz da�� veriyor.

EMEK VE EKOLOJ� B�RB�R�NDEN AYRILAMAZ
Oysa ki dü�man tek sömüren sermaye s�n�f�. �stihdam ad� alt�nda çal��t�r�lan i�çiler ya�am�n� yitirmesine neden olacak zehirli maddelere do�rudan maruz kal�yor. S�rf bunun için dahi i�çinin ekoloji mücadelesinde olmas� gerekiyor. Peki emek ve ekoloji mücadelesi nas�l yan yana gelecek, eme�in ekolojisi nas�l yürütülecek, açl�k ve yoksullu�a mahkum edilen i�çiyi ölümü pahas�na savundu�u i�inden vazgeçirip nas�l örgütlü mücadeleye dahil edece�iz.

��çi hareketinin en büyük direni�lerinden 15-16 Haziran�n 53. y�l�n�n ön günlerinde Akbelen direni�çilerinden Deniz Gümü�el ile eme�in ekolojisini konu�tuk.

'SÖMÜRÜ �L��K�S�NDE, SÖMÜRÜLEN TARAFLAR B�RB�R�YLE DAYANI�MALI'
Gümü�el, "neden i�çi s�n�f�, ekoloji mücadelesinin bir parças� olsun" soruma �u yan�t� verdi: "Birkaç boyutu var meselenin. Birincisi çok net kapitalizm, sermayedarlar iki temel birlik üzerinden art� de�ere el koyuyor. Birincisi do�al varl�klarla sa�lanan ham madde girdisi di�eri ise insan eme�i. Bu çok temel gerçeklik kapitalist üretimin ba�lang�c�ndan beri bu �ekilde. Zamanla de�i�en bir �ey de�il bu ikisine muhakkak ihtiyaç duyuyor. Ve bunu sömürü düzeyinden kullan�yor. Hem do�ay� sömürüyor kapitalist üretim süreçlerinde hem de insan eme�ini. Sömürü ili�kisi içerisinde sömürülen taraflar�n birbiriyle dayan��mas� laz�m. Sisteme kar�� mücadelede bu iki ana girdinin kaynaklar�n�n bizim elimizde oldu�unu, bizim inisiyatifimizde oldu�unu kavrarsak mümkün olacak. Dolay�s�yla emek ve ekoloji mücadelesi birbirinden ayr�lamaz."

'�NSAN BEDEN�N�N SÖMÜRÜSÜ S�STEMAT�K VE YASALLA�TIRILMI� SALDIRIDIR'
Termik santrallerde, maden ocaklar�nda vs i�çiler do�rudan hayat�n� kaybetmesine, meslek hastal��na yakalanmas�na neden olacak zehirli gazlara maruz kal�yor. Sömürü ili�kisini biraz daha açmas�n� istedi�im Gümü�el, "Sermayedar sadece insan bedenini, eme�i sömürmüyor ki. �nsan�n sa�l��n� ve ya�am hakk�n� da sömürerek üretimi sürekli hale getirebiliyor. Yani asl�nda ekolojik y�k�m�n ilk etapta ya�and�� noktada i�çi bedenini y�k�ma u�ratarak devaml�l��n� sa�lad��ndan bahsediyoruz. Örne�in termik santraller, içerisindeki hava kalitesi bizim d��ar�da soludu�umuzdan havan�n kalitesinden daha kötü. Kömür yaparken üretti�i hava kirlili�inden daha fazlas�ndan çal��an emekçiler zarar görüyor. �u ayr�nt�y� da vereyim, bu tesadüfi bir sömürü ya da sald�r� de�il. �nsan bedenine yönelik sistematik hatta yasalla�t�r�lm�� bir sald�r�d�r" dedi.

'YÖNETMEL�K, PATRONA ��Ç� METALA�TIRMASI �Ç�N SINIRSIZ AYRICALIK VER�YOR'
Sanayi Kaynakl� Hava Kirlili�inin Kontrolü Yönetmeli�ine i�aret eden Gümü�el, "Kirleticiler için hava kalitesini bozan belirli limitler koyuldu. Termik santrallerin bacas�ndan ç�kacak partikül madde miktar� bellidir. Yönetmelik �öyle diyor, 'bu üretimin yap�ld�� i�yeri kapsam�ndaki alanlarda bu yönetmeli�in s�n�r de�erleri uygulanmaz.' �nsan sa�l��na zararl� oldu�u için kirleticilere s�n�r koymu�tur. Ama birinci elden kirlili�e maruz kalan i�çinin en az sekiz saat geçirdi�i i�yerini mevzuat es geçmi�tir. Patrona diyor ki, 'sen kanser yapan partikül madde miktar�n� bu de�erlere çekmek zorunda de�ilsin, termik santralde ya da fabrikada i�çinin sa�l��n� diledi�ini gibi kullanarak metala�t�rabilirsin'" sözleriyle yasan�n patronlara tan�d�� s�n�rs�z ayr�cal�� aktard�.

'BA�ARILI OLAMAZSAK �LK ZARAR GÖRECEK ��Ç� BEDEN� VE SA�LI�IDIR'
��çinin ci�erlerini kurban etmeden üretim yapma imkan� olmad��n� alt�n� çizen Gümü�el, mevzuat�n yasalla�t�r�lm�� bir sömürü oldu�unu da ekledi. Bunun için ekoloji ve emek mücadelesinin birlikte yürütülmesi gerekti�ini dile getiren Gümü�el, �öyle devam etti: "Hava kirlili�inin önlemeye yapaca��m�z her ad�m ayn� zamanda kirlili�e birinci elden maruz kalan i�çinin sa�l��n� ve ya�am�n� korumaya yönelik bir ad�m. Ba�ar�l� olamazsak, mücadele etmezsek ilk etapta bu y�k�mdan zarar görecek i�çinin bedeni ve sa�l��d�r."

'SERMAYE, EKOLOJ� MÜCADELES�N� ORTA SINIF B�R HOB� G�B� GÖSTER�YOR'
Burada araya giriyorum. ��çi ald�� asgari ücretle günü kurtarma, i�ini kaybetmeme sava�� verirken do�ay� sömürürken hem bedenini hem de sa�l��n� sömüren patrona kar�� i�çiyi nas�l örgütleyece�iz? Gümü�el, �u yan�t� veriyor: "Temel bir çeli�ki ve maalesef sermaye taraf�ndan da ekoloji hareketini bast�rmak için mücadeleyi kitleler kar��s�nda, kamuoyu kar��s�nda, emekçiler kar��s�nda haks�z, bir orta s�n�f hobisiymi� gibi göstermek için ak�ll�ca kullan�lan bir temel çeli�ti.

"S�n�f mücadelesini geni�letebilirsek, i�çiye eme�ini satarak geçinme durumunda olmad��n� asl�nda belirleyici olan gücün emek gücü oldu�unu anlatabilirsek orada ne kadar siyasalla�t�rabilirsek i�çi s�n�f�n� bu çeli�kiyi yenebiliriz. Kolay olmad��n� biliyorum ama daha gündelik mücadele alanlar�nda ne yapabiliriz. Kar�� kar��ya de�il yan yana oldu�umuzu net bir dille emekten yana oldu�umuzu ifade etmeliyiz.

'SARI SEND�KA TOPRA�I �Ç�N D�RENEN KÖYLÜLERLE ��Ç�LER� KAR�I KAR�IYA GET�RD�'
Ekonomik anlamda da dayan��ma mekanizmalar�n� örgütlemeliyiz. �kizköy'den örnek vermem gerekirse Türk-��'e ba�l� Maden-�� -biliyorsunuz sar� sendika-, i�çileri sendikada örgütleyerek topra�� için direnen köylülerin kar��s�na getirmeye çal��t�. E�er Akbelen direni�i devam eder ve maden sahas� kapat�l�rsa 2 bin ki�ilik emekçi nüfusun i�siz kalaca�� söylendi. �kizköy, Akbelen'de i�çi olarak termik santrallerde ve madenlerde çal��an emekçiler o kadar toprakla iç içe ki tar�m yaparak bile -neoliberal tar�m politikalar�n�n gölgesini bir kere b�rakarak söylüyorum- hayatlar�n� geçindirebilecek zenginli�e, varl��a sahipler.

'��RKETLERE VER�LEN TE�V�K YEREL HALKA VER�LS�N'
Bölgenin zeytin ve zeytinya�� potansiyeline ili�kin yak�n zamanda bir rapor yay�mland�. Termik santrale tek bir kalem te�vik 260 milyon Türk liras�. Bu para �irketlere de�il yöredeki küçük çiftçiye, üreticiye verilirse zeytin ve zeytinya�� i�letmecili�i üzerinden 70 tesis kurulabilir, bu tesisler 800 i�çiye kadar istihdam sa�layabilir. Bu sadece bir y�lda termik santrallere verilen tek bir kalem te�vikle yap�lacak yat�r�m. Siz bölge insan�n�n tar�msal üretim konusunda destekleyin katma de�erli ürünler haline gelmesi için örne�in zeytinya��, sabun, deterjan gibi... 800 insan çok daha sa�l�kl� ko�ullarda, insan onuruna yak��r ko�ullarda termik santralde ve madende kar��la�t�klar� sa�l�k risklerine maruz kalmadan; zeytin yapabilece�i, hayatlar�n� geçindirece�i, geli�ece�i i�lere, mesleklere sahip olabilirler.

'EMEK VE EKOLOJ� ÇEL��K�S� SERMAYEN�N ALGI OPERASYONU'
Emek ve ekoloji mücadelesi aras�ndaki çeli�ki tamamen yapay, sermayenin göz boyamas�, alg� operasyonu. Biz kaynaklar� e�it, kamu yarar�na payla�t��m�z sürece topra��m�z�, ürünümüzü besleyecek kadar zengin, alternatif bir ekonomi kurabiliriz. Örne�in kooperatifler arac�l��yla yapabiliriz bunu. Büyük �irketleri tamamen denklemden ç�kararak yöre insan�n� hayatta kalabilece�i yerel ve güçlü ekonomiyi, kimseyi arkada güvencesiz b�rakmadan emekli olma hayalinden vazgeçmek zorunda b�rakmadan hayatta kalabilecekleri bir kamucu politika izlenebilir. Bu mücadeleyi kazanabiliriz."

'Sömüren sermayeye kar�� i�çiler ve ekolojistler birlikte mücadele etmeli'

�lgili Haberler