'Sinop Nükleer Santral projesini durdurmayı düşünüyor musunuz?'
HDP Milletvekili Murat Çepni, 4 kez durdurulmasına rağmen ÇED olumlu raporu duyurulan Sinop Nükleer Santral projesini Meclis'e taşıdı.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) İzmir Milletvekili ve Meclis Çevre Komisyonu Üyesi Murat Çepni, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafında ÇED raporu onaylanan Sinop Nükleer Santrali projesine ilişkin Meclis'e soru önergesi verdi.
Halkın Sinop Nükleer Santrali'ne karşı olduğunu ve projenin dört kez askıya alındığını hatırlatan Çepni, nükleer karşıtı platformların, demokratik kitle örgütlerinin projeye karşı mücadelesinin de sürdüğünü söyledi. Ancak buna rağmen 11 Eylül 2020 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın ÇED olumlu kararı duyurusunu yayınladığına dikkat çeken Çepni, ÇED olumlu raporunun verilmesiyle Nükleer Santral kurulmasına ek olarak bir de Sinop'a nihai atık deposu yapılacağının bahsedildiğini belirtti.
Santral nükleer atık nihai depolama işleminin de aynı alanda yapılacağını kaydeden Çepni, depolama alanında meydana gelecek bir olumsuzlukta ekosistemin tahrip olacağını, radyoaktif atıkların yüzlerce yıl Sinop ve çevresine zarar vereceğini söyledi.
HDP İzmir Milletvekili Murat Çepni, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez'e yönelttiği sorulardan öne çıkanlar şöyle:
■ Kurulacak Nükleer Güç Santralin Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) tarafından kurulmuş olan EUAS International ICC tarafından hayata geçirilmiştir. Japon Mitsubishi Heavy Industries firması ile iş birliği devam etmekte midir? Projenin inşası ve işletmesi için hangi Uluslararası ya da yerli firmalarla ortaklık yapılacaktır? Eğer iş birliği yapılacak firmalar ve proje süreci belli değilse ÇED raporunun kabul edilmesinin gerekçesi nedir?
■ Japonya ile Türkiye Hükümetleri arasında yapılan anlaşma gereğince reaktrölerin inşaatı için görevlendirilen Mitsubishi şirketi projeden çekildikten sonra kurulmasına karar verilen Fransız Flamanville 3 tipindeki reaktörün inşaat sürecini hangi yabancı şirket üstlenecektir?
■ ÇED duyurusunda Sinop halkının olumlu görüşü alındığı iddia edilmektedir. Santralin kurulmas ve işletilmesi aşamasında büyük mağduriyetler yaşayacak Sinop halkından kimlerin görüşü alınmıştır? Hangi sivil toplum kuruluşları ile iş birliği yapılmıştır? 6 Şubat 2018 tarihinde yapılan ÇED toplantısına Nükleer Karşıtı Platformu üyelerinin alınmamasının ve halka karşı kolluk güçlerinin kullanılmasının gerekçesi nedir?
■ Santralin gündeme getirdiği en önemli sorun radyoaktif atıkların depolanması ve bertaraf edilmesidir. Santralin kurulacağı Sinop İnceburun yarımadasında radyoaktif depolama ve bertaraf tesisinin de kurulacağı iddiaları doğru mudur? ÇED olumlu raporunda bu faaliyetlerin Ön Güvenlik Analizi Raporu (ÖGAR) tarafından düzenleneceği ifade edilmiştir, ÇED olumlu raporu verilmeden önce düzenlenmesi gerekmez miydi, bu şekilde varsayımsal bir çalışma yapılmış olmuyor mu? Aynı şekilde radyoaktif atıklar ne şekilde depolanıp ne şekilde bertaraf edilecektir? Bu hizmet için ihale yapılmış mıdır?
■ Santralın en az 6 yıl süreceği öngörülen inşaat süresince yaklaşık 66 milyon ton hafriyat çıkacağı tahmin edilmektedir. Bu hafriyat, doğaya, çevreye ve insan sağlığına zarar vermeden ne şekilde bertaraf edilecektir?
■ Santralin işletilmesi aşamasında gerekli olacak soğutma suyu, Karadeniz'den çekilecek ve yine tekrar Karadeniz'e deşarj edilecektir. Evsel ve endüstriyel nitelikli atık sular da derin deniz deşarjı ile Karadeniz'e verilecektir. Bu işlemlerin Karadeniz'in ekosistemine vereceği zarar araştırılmış mıdır? Bu konuda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile iş birliği yapılacak mıdır? Karadeniz'i kirletmesi Sinop için önemli olan turizme, tarıma ve balıkçılığa da zarar verecektir. Sinop halkının uğrayacağı zararı tazmin etmek için ne gibi çalışmalar yapılmaktadır?
■ Çernobil Nükleer Güç Reaktöründe 26 Nisan 1986 günü meydana gelen patlama ve yıllarca süren sızıntı sonucunda sadece insanlar değil doğal hayat da binlerce yılda telafi edilemez şekilde zarar görmüştür. Sinop'ta olası nükleer kazada yaşamını yitirecek binlerce insanın yanında böylesi doğal felaketlerin de yaşanmaması için ne gibi önlemler alınacaktır? Halktan yana politikalar üreterek Sinop İnceburun Yarımadasına yapılması düşünülen nükleer güç santrali projesinden vazgeçmeyi düşün müyor musunuz?