EMEK

SES'ten Bakanl��a ça�r�: Hastaneler haz�r de�il, sa�l�k emekçileri risk alt�nda

ANKARA
31 Mart 2020 Sal�

SES, koronavirüs salg�n�na kar�� hastaneler ve sa�l�k emekçileri ile yapt�� anketin sonuçlar�n� aç�klad�. Hastanelerde salg�na kar�� yönetimin yetersiz oldu�unu ve sa�l�k emekçilerinin büyük bir risk alt�nda çal��t��na i�aret eden SES E�ba�kan� Erden, "Sa�l�k Bakanl��, sa�l�k emekçilerinin korunmas�n� önceliklemelidir, sa�l�k emekçilerinin risk alt�na sokulmas� toplum sa�l�� için en büyük tehdittir" dedi.

Sa�l�k ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikas� (SES) Merkez Yönetim Kurulu, koronavirüs salg�n� ile mücadele kapsam�nda hastanelerde ya�anan sorunlar� tespiti için yapt�� anketin sonuçlar�n� aç�klad�.

'ÖNLEMLER SA�LIK ÇALI�ANLARI VE TOPLUM �Ç�N R�SK� AZALTIR'
Sosyal medya hesaplar�ndan yap�lan canl� yay�nda anketi aç�klayan SES E�ba�kan� Gönül Erden, sa�l�k emekçilerinin en büyük risk gruplar�ndan oldu�unu vurgulad�, bu nedenle hastanelerin alaca�� önlemlerin çok k�ymetli ve belirleyici oldu�unu söyledi. Erden, önlemlerin ya�ama geçirilmesinin hem sürecin do�ru yönetimini sa�layaca��n� hem de sa�l�k çal��anlar�n�n risklerini en aza indirerek virüsle mücadelede öncü rol alan kadrolar� koruyaca��n�, bununla ba�lant�l� olara da toplumsal riski de en aza indirece�ini vurgulad�.

Erden, SES olarak önlemlerin ve Ki�isel Koruyucu Donan�mlar�n (KKD) durumunu tespit etmek ve mevcut sorunlarla ilgili hem tek tek hastanelerde, hem de il ve ülke genelinde do�ru ve rasyonel politikalar olu�turmak istediklerini ifade etti.

Bu amaçla DSÖ, OSHA, ILO ve Çin deneyimini gözönünde bulundurarak, SES üyesi akademisyenler ve enfeksiyon hastal�klar� uzmanlar�n�n yard�m�yla web ortam�nda bir anket yapt�klar�n� bildiren Erden, "Anketler i�yeri temsilcilerimiz taraf�ndan tüm hastanenin bilgisi toplanarak yan�tlanm��t�r. Toplamda yan�tlanan anket say�s� 343'dür. Anket ile Türkiye genelinde 60 ilden 304 hastanenin (a��z ve di� sa�l�� hastaneleri dahil) bilgisi elde edilmi�tir. Birden fazla ayr� yerle�ke olan hastanelerin tüm yerle�kelerinden anket yan�tlanm��t�r. Çal��maya 9 özel hastanede kat�lm��t�r" dedi.

'K��SEL KORUYUCU DONANIMLAR VE DEZENFAKTANLARLA �LG�L� C�DD� SIKINTILAR MEVCUT'
Sürecin ba��ndan beri hem sa�l�k emekçileri hem de bu alanda örgütlü emek-meslek örgütleri olarak, sa�l�k emekçilerinin ki�isel koruyucu ekipman konusunda ya�ad�� sorunlar� ve bunun sonuçlar�n�n yarataca�� s�k�nt�lara dikkat çektiklerini hat�rlatan Erden, �unlar� söyledi: "Ancak sürecin koordinasyonundan sorumlu Sa�l�k Bakanl�� taraf�ndan sürekli 'ekipmanda eksik yok- hiçbir sorun yok' mesaj� verilmektedir. Sa�l�k emekçilerinin korunmas� toplumun korunmas�d�r, sa�l�k emekçilerinin korunmas�n�n ba�� ise yeterli ekipman sa�lanmas�ndan geçer diyoruz. Salg�n�n kontrolünde bu kritik bir konudur ve mutlaka çözülmelidir.

"�talya'da 5000 sa�l�k çal��an� covid-19'a yakalanm��, 41 sa�l�k çal��an� hayatini kaybetmi�tir. Say�n�n bu kadar yüksek olmas�n�n sebebi ise salg�n�n ilk döneminde yetersiz ekipman deste�inin oldu�u bilimsel yay�nlarda ifade edilmektedir."

Erden, anket sonuçlar�n�n bu konuda ciddi sorunlar oldu�unu ortaya koydu�unu belirtti ve �öyle s�ralad�:
1- N95 maske hastanelerin yüzde 17'sinde hiç yoktur, yüzde 71'inde var ama yeterli say�da de�ildir.
2- Cerrahi maske say�s� yüzde 68'inde yeterli de�ildir.
3- Eldiven say�s� her üç kurumdan birinde yeterli de�ildir.
4- Yüz koruyucu siperlik kurumlar�n yüzde 40'�nda hiç yoktur, yüzde 45'inde var ama yeterli say�da de�ildir.
5- Gözlük kurumlar�n yüzde 20'sinda hiç yok, yüzde 68'inde var ama yeterli say�da de�ildir.

*Önlük say�s� yüzde 68'inde yeterli say�da de�il,
*S�v� geçirimsiz tek kullan�ml�k önlük hastanelerin yüzde 34'ünde hiç yok, yüzde 57'sinde var ama yeterli de�il,
*Tek kullan�ml�k tulum hastanelerin yüzde 39'unda hiç yok, yüzde 48'inde var ama yeterli de�il.

'VAR OLMA HAL� SA�LIK AÇISINDAN ASLINDA YOK ANLAMINA GEL�R'
Ankette, çok yüksek oranda "koruyucu ekipmanlar vard�r, ama yeterli de�ildir" sonucu ç�kt��n� belirten Erden, buna ili�kin �u bilgileri verdi: "Bunun anlam�n� bir örnekle aç�klayal�m: 8 saatte bir de�i�mesi gereken N95 maskesinin 24 saat boyunca sadece bir tane verilmesi, 24 saat boyunca de�i�tirmeden ayn� ekipman�n kullan�lmas�n�n istenmesi 'var ama yeterli de�il' kapsam�ndad�r. Ama bilinmelidir ki bu var olma hali, sa�l�k aç�s�ndan asl�nda 'yok' anlam�na gelmektedir. Çünkü koruyuculuk sa�lamaktan uzakt�r. Bu nedenle, ekipman�n yeterli say�da ihtiyac� tam kar��layacak �ekilde sa�lanmas� kritik önemdedir."

Baz� ekipmanlar�n çe�itli kurumlarda ise hiç olmad��n� kaydeden Erden, �öyle devam etti: "Koruyucu ekipmanlar�n ba�ka bir boyutu da, kriterlere uygun olarak kullan�labilip kullan�lamad��d�r. Ki�isel koruyucu donan�m tek çe�it olmay�p olgunun olas� veya kesin tan�l� olmas�na göre,hasta üzerinde gerçekle�tirilecek i�leme göre, çal��lan birime göre de�i�mektedir. Hangi durumda hangi ekipman�n nas�l kullan�laca�� algoritmalarla belirli olup buna uygun nitelikli kullan�m denilmektedir. Yüksek riskli bir giri�imde Tulum,gözlük,siperlik,n 95 maske ve çift kat eldiven kullanarak gerçekle�tirmek uygun nitelikli kullanima örnek verilebilir.

"Bu aç�danda anketten elde etti�imiz sonuçlar hiç de iç aç�c� de�ildir. KKD kriterlere uygun kullan�m� oldukça dü�üktür; N95 maskede yüzde 5, cerrahi maskede yüzde 25, eldivende yüzde 36 yüz koruyucu siperlikte yüzde 7, gözlükte yüzde 19, s�v� geçirimsiz tek kullan�ml�k önlükte yüzde 9, s�v� geçirimsiz APRON önlükte yüzde 4 ve tek kullan�ml�k tulumda yüzde 6'd�r.

"KKD kriterlere uygun kullan�m� ço�unlukla riskli birimler için geçerli olup N95 maske için yüzde 60, yüz koruyucu siperlik için yüzde 38, eldiven için yüzde 31, cerrahi maske için yüzde 27, s�v� geçirimsiz tek kullan�ml�k önlükte yüzde 41, s�v� geçirimsiz APRON önlükte yüzde 22 ve tek kullan�ml�k tulumda yüzde 40'd�r."

'HASTANELER�N YÜZDE 58'�NDE DEZENFEKTAN YOK'
KKD varl�� ve kullan�m� ile ilgili sorunlar�n dezenfaktanlar için de geçerli oldu�unu kaydeden Erden, "Hastanelerin yüzde 58'inde hala el dezenfaktan�n yeterli olmad��, yüzde 44'ünde yer yüzeyi dezenfaktan�n�n yeterli olmad�� ve yüzde 77'sinde alkolllü mendilin hiç bulunmad�� bildirilmi�tir ki bunlar en kolay ula��labilecek ve tedarik edilebilecek malzemelerdir" dedi.

'ÇALI�MA ORTAMLARINDA COVID-19'A YÖNEL�K DÜZENLENEMELER YETERS�Z'
Hastanelerin yüzde 29'unda tüm hastanede triaj uygulamas�na geçildi�ini bildiren Erden, bununla birlikte hastanelerin yüzde 43'ünde Covid-19 için özel ba�vuru yerlerinin ayr�ld��n�, yine hastanelerin yüzde 58'inde sadece acillerde triaj söz konusu oldu�unu belirtti. Hastanenin rutin çal��maya devam etmesinin ise yüzde 8 oldu�unu söyledi.

Erden, polikliniklerde yap�lan düzenlemelerin de de�erlendirildi�ini belirtti, �u bilgileri verdi: "Bilindi�i üzere polikliniklerde acil olmayan randevular�n iptal edilmesi bu sürecin yönetilebilmesi için önemli bir gereklilik idi. Bu düzenlemenin bakanl�k düzeyinde ba�lat�lmas�nda gecikmeler olmu� ve uygulaman�n hayata geçirilmesinde de çe�itli sorunlarla kar��la��lm��t�r. Özellikle �ehir hastanelerinde acil olmayan hasta muayenelerinin devam etmesinde uzun süre �srar edilmi�tir.

"Çal��mam�zdan elde edilen bilgilerin polikliniklerlele ilgili çok de�i�ik yakla��mlar�n oldu�u gözlenmi�tir. Hastanelerde pandemiye yönelik poliklinik hizmetlerinde de�i�iklikler sözkonudur. Çal��mam�zda hastanelerin yüzde 62'sinde zorunlu olmayan kontrollerin ertelendi�i, yüzde 56's�nda baz� polikliniklerde randevular�n iptal edildi�i ve yüzde 15'inde ise polikliniklerin kapat�ld�� belirtilmi�tir. Hastanelerin yüzde 13'ünde ise polikliiklerin aynen devam etti�i belirtilmi�tir.

"Hastanelerin yüzde 61'inde halen hasta/hasta yak�n� ile sa�l�k çal��anlar�n�n giri�leri ayr� de�ildir. Hastanelerin sadece yüzde 6's� giri�leri tamamen ay�rm��t�r.

"Acil servislerde Covid-19 ku�kulu olgular�n ayr� bir giri�ten kabul edilmesi hastanelerin SADECE yar�s�nda (yüzde 54) sa�lanabilmi�tir.

"Hastanelerin ancak yüzde 59'unda Covid-19 nedeniyle hasta ziyaretlerinde ciddi k�s�tlamaya gidilmi�tir."

"�zolasyon odalar�n�n say�ca ve nitelikçe yeterli olmas� hastenelerin sadece yüzde 7'sinde sa�lanabilmi�tir. Hastanelerin yüzde 44'ünde say�ca yeterli olsa da nitelik aç�s�ndan yetersizdir. Hastanelerin baz� bölümlerinde izolasyon odalar�n�n k�smen yeterli olmas� ise yüzde 28'dir."

-Genel çal��ma düzeni programlar� aç�s�ndan hastanelerin yüzde 37'sinde çal��ma sürelerine yönelik düzenleme yap�lmam��t�r. Bununla birlikte hastanelerin yüzde 47'sinde dönü�ümlü vardiyaya geçilmi� ve yüzde 12.5'inde fazla mesailer kald�r�lm��t�r.

-Hastanelerin üçte biri Covid-19 ile ilgili ortam hijyenine yönelik ciddi dezenfeksiyon önlemleri al�nabilmi�tir. Hastanelerin yüzde 43'ünde ise rutin uygulamaya devam edilmi�tir. Havaland�rma kontrolü için de ayn� durum geçerlidir. Hastanelerin yüzde 42'sinde havaland�rma kontrolü yap�lmamakta, yüzde 39'unda rutin controller yap�lmakta ve sadece yüzde 11'inde Covid-19 nedeniyle daha ciddi controller sa�lanm��t�r."

YAKIN TEMASLI SA�LIK ÇALI�ANLARININ �ZLEN�MLER�: BÜYÜK BEL�RS�ZL�K VAR
Koronavirüslü hastalar� ile yak�n temesta çal��an sa�l�k emekçilerine yönelik büyük bir belirsizlik oldu�una i�aret eden Erden, hastanelerin sadece yüzde 14'ünde test sonucundan ba��ms�z izlem yap�ld��n�, yüzde 14'ünde hiçbir �ey yap�lmad�� yönünde bilgi verildi�ini söyledi. Hastanelerin yüzde 27'sinde test sonucu negatif gelinceye kadar evde klinin izlem yap�ld�� ve yüzde 18'inde ise tan� için örnek al�nd�� belirtildi.

ORTAK ÇALI�MA VE �EFFAFLIK: YOK
Hastanelerin yüzde 39'unda sa�l�k emekçileri ile hastane yönetimi aras�nda �effaf ileti�im sa�lanamad��na dikkat çeken Erden, hastanelerin yüzde 18'inde �üpheli hasta ba�vurular� hakk�nda bilgi verilmedi�ini, yüzde 9'unda ise sorunlar�n dahi iletilmedi�ini vurgulad�.

Erden, �öyle devam etti: "�leti�im sorunu kriz masas�/hastane enfeksiyon kontrol komitesi ile de ya�anmakatd�r. Hastanelerin yüzde 51'inde ileti�im yok iken, yüzde 23'ünde �üpheli olgular hakk�nda bilgi verilmemekte, yüzde 18'inde sadece sosyal medya/elektronik ortamda ileti�im kurulabilmektedir."

'SA�LIK ÇALAI�ANLARININ SA�LI�I B�R�MLER� HAREKETE GEÇEMEM��T�R'
Gündeme çok getirilse de, bir türlü oturtulamayan i�çi sa�l�� ve güvenli�inin, koronavirüs salg�n� ile tamamen "çuvallad��n�" söyleyen SES E�ba�kan� Erden, konu�mas�n� �öyle sürdürdü: "Sa�l�k Çal��anlar�n�n Sa�l�� birimlerinin sadece yüzde 10'unun Covid-19 salg�n�na yönelik çal��ma yapt�� belirtilmi�tir. SÇS birimlerin yüzde 26's� hala rutin i�lerine devam etmektedir.SÇS birimi salg�na yönelik bir çal��ma yap�yormu sorusuna yüzde 50 hay�r cevab� vermi�tir.

"��yeri temsilcilerinin yan�tlar�ndan Covid-19 ile ilgili sa�l�k emekçilerinin periyodik muayenesi (gözetimi) yap�lmad�� anla��lmatad�r. Hastanelerin sadece yüzde 12'sinde tüm riskli birimlerde, yüzde 17'sinde ise az say�da birimde Covid-19 ile ilgili periyodik muayene (gözetimi) yap�ld�� belirtilmi�tir.sa�l�k çal��anlar�na periyodik olarak cov�d 19 gözetimi yap�l�yormu sorusunun cevab� malesef hastanelerin yüzde 66 yap�lmad��d�r."

"Covid-19 döneminde ��çi Sa�l�� ve Güvenli�i Kurullar�n� hastanelerin üçte birinde (yüzde 37) toplanm��t�r. Yine salg�n öncesi pandemic haz�rl�� hastanelerin üçte birinde (yüzde 38) gerçekle�tirilmi�tir.

"Covid-19'a özgün Sa�l�k Çal��anlar�n�n Sa�l��'na yönelik e�itimler salg�n öncesi hastanelerin yüzde 7'sinde, ilk olgu sonras� ise yüzde 4'ünde gerçekle�tirilmi�tir.

"Önlemler ve KKD kullan�m� ile ilgili sa�l�k çal��anlar� aras�nda de�i�ik sorunlarda gündemdedir. Hastanelerin yüzde 48'I sadece riskli birimlerde önlem al�rken, yüzde 24'ünde temizlik i�çileri, çama��rhane vb. çal��anlar yok say�ld��, yüzde 21'inde teknik çal��an�n yok say�ld��, yüzde 17'sinde idari çal��an�n yok say�ld��, yüzde 15'inde di�er alt i�verene ba�l� çal��anlar yok say�ld�� ve yüzde 6's�nda da ö�rencilerin yok say�ld�� belirtilmi�tir."

'SA�LIK EMEKÇ�LER�N�N R�SK ALTINDA OLMASI TOPLUMUN SA�LI�I �Ç�N TEHD�TT�R'
Koronavirüs salg�nana kar�� hastanelerde yönetimin oldukça yötersiz oldu�unun alt�n� çizen Erden, sözlerini �öyle tamamlad�: "Rehberlerde al�nan önlemler ve KKD kullan�m�nda oldukça ciddi sorunlar vard�r. Sa�l�k Bakanl��, sa�l�k emekçilerinin korunmas�n� önceliklemelidir, sa�l�k emekçilerinin risk alt�na sokulmas� toplum sa�l�� için en büyük tehdittir. Sa�l�k Bakanl�� bir an once sa�l�k emek ve meslek örgütleri ile ileti�me geçmeli, önlemler ve KKD kullan�m� ile ilgili ad�mlar�n� h�zland�rmal�d�r."

SES'ten Bakanl��a ça�r�: Hastaneler haz�r de�il, sa�l�k emekçileri risk alt�nda

�lgili Haberler