SES: Hastanın dilini bilmezsek anlayamaz, tedavi edemeyiz
21 Şubat Dünya Anadil Günü'nde sağlık çalışanlarının hastanın öyküsünü alması bakımından aynı dili konuşmasının önemine dikkat çeken SES Genel Merkezi, sağlığa erişim konusunda anadili konuşmanın önemi bakımından taleplerini sıraladı.
Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Genel Merkezi, 21 Şubat Dünya Anadili Günü'ne ilişkin yaptığı açıklamada anadilde eğitim ve nitelikli sağlık hizmetinin önemine dikkat çekti.
Tıp ve sağlık eğitiminde tanı-tedavi sürecinde en önemli aşamanın hasat öyküsünü alma (Amannez) olarak anlatıldığını belirtilen açıklamada, "Amannezi iyi alınmamış bir hastanın tanısını koymanın ve dolayısıyla tedavi etmenin mümkün olmadığı ifade edilmektedir. Şu ana kadar hiçbir radyolojik görüntüleme yöntemi mümkün olmadığı ifade edilmektedir, hiçbir laboratuvar yöntemi hastadan alınan öykünün yerini dolduramamıştır" denildi.
Hasta ve sağlık çalışanı aynı dili konuşmaz ve uygun aracılar/araçlar kullanılmazsa bu öyküyü almanın çok zor hatta imkansız olduğunun altı çizilen açıklamada, "Çünkü başka dilde hizmet sunan sağlık kurumlarında hastanın dilini bilmeyenlerin onu anlaması, tanı koyması ve tedavi etmesi, derdine derman olması mümkün değildir. Günlük pratiğimiz bunun binlerce örneği ile doludur. Yetkililer 'hastanelerde böyle bir sorun yok dil bilmeyen birkaç yaşlı olsa da hemen orada tercüman bulunuyor sorun çözülüyor' deselerde aslında hastanelerde tercüman kullanmanın bu sorunu çözmediğini de pratiğimiz göstermiş/göstermektedir. Mahremiyetin ön plana çıktığı, Psikiyatri ve somatizasyon bozukluklarında ve tercüman bulmanın dahi mümkün ol(a)madığı kimi acil vakalarda tercüman kullanmak mümkün ol(a)mamaktadır. Tercüman kullanmanın kimi trajikomik durumlara yol açtığı da bilinmektedir" ifadeleri kullanıldı.
Dilin, sağlık hizmetlerinin erişilebilirliğini ve kalitesini etkileyen unsurların başında geldiği, hasta ve sağlıkçı ilişkisinin her iki taraf açısından da anlaşılabilir kılınmasının sağlık hizmetinin kalitesini ve sonuçlarını ciddi oranda etkilediği kaydedilen açıklamada; SES Genel Merkezi, 21 Şubat Dünya Anadil Günü'nde şu talepleri sıraladı:
■ "Ülkenin çok kimlikli, çok kültürlü ve çok dilli yapısına uygun olarak eğitim sistemi yeniden düzenlenmeli ve anadilinde eğitim olanakları anaokulundan üniversiteye kadar tüm yurttaşlar için ücretsiz ve eşit olarak sağlanmalıdır. Bu kapsamda sağlık alanında eğitim veren okullar da çok dilli bir yapıya kavuşturularak, yabancı dillerden önce Türkiye de yaşayan yurttaşların kullandığı farklı dil ve Lehçelerde dil eğitimi alması özendirilmeli.
■ Eğitim sisteminde bu temel değişiklikler yapılıncaya kadar; Türkçeden farklı dil ve lehçelerin kullanıldığı bölgelerdeki sağlık emekçilerine kullanılan dilin öğretilmesi için ücretsiz kurslar açılmalıdır.
■ Farklı dil bilen sağlık emekçilerinin bildikleri dilin kullanıldığı bölgelere gönüllü tayin olması için özlük haklarında iyileştirmeler yapılmalı ve özendirici tedbirler alınmalıdır.
■ 112, UMKE, Arama Kurtarma ve Acil servislerde görev yapan personele görev yaptığı bölgede yaygın olarak kullanılan diller ile ilgili kurslar planlanmalı, hizmet içi eğitimler yapılmalıdır."