Seattle otonomu: Canavarın kalbine hançer
Gerek Siyah İsyan’ın gerekse de otonom bölge eylemlerinin nasıl ilerleyeceğini önümüzdeki günlerde göreceğiz. Ancak koronavirüs salgını öncesinde Şili'den Lübnan’a ezilenler, kapitalist sistemin yıkıcı sonuçları olan açlık, yoksulluk, işsizlik ve yolsuzluğa karşı ayaktaydı. Kapitalizmin ipliğini pazara çıkaran koronavirüs salgını nedeniyle ara verilen eylemler, Lübnan’da Mayıs ayında yeniden başlamıştı. Lübnan’ın ardından ABD’nde Siyah İsyan’la perde açıldı. Tüm olgular perdenin 2020 yılında kapanmayacağını gösteriyor.
"Devrimi olanaklı kılan ruh hali Seattle sokaklarında güçlüydü" diyordu, 21 yıl önce Seattle'de bir hafta boyunca hayatı kilitleyen on binlerce eylemciden biri.
1999 yılının 30 Kasım Salı günü "şafaktan önce yaklaşık 2 bin doğrudan hareket protestocusu sokaklardaydı; Dünya Ticaret Örgütü delegelerinin toplanacağı kongre merkezine giden anayolların kavşaklarını tutmuşlardı. Sayıları 5-6 saat içinde hızlıca arttı. Saat 10.00'da polis göz yaşartıcı bombalar ve plastik mermiler ile ilk büyük saldırısını başlattı; sonra coplarla kafalara ve vücutlara vurmaya başladılar. Göstericiler gözlerini yıkadı; yaralarını bandajladı ama yerlerinden kımıldamadılar. Dört saat sonra bütün kavşakları tutmuşlardı." 1
100 bine yakın insanın DTÖ'ye karşı buluştuğu bu kent, ülkenin ticaret hacmi en büyük kentlerindendi. Boeing, Microsoft, Sturbucks ve Amazon.com gibi tekellere ev sahipliği yapıyordu. Ancak bir o kadar da mücadelenin güçlü olduğu bir kentti. 1919 yılında gerçekleştirilen genel grev, ülkenin siyasi geleceğinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul ediliyordu. 60'lı yıllarda ise savaş karşıtı eylemlerin merkezlerinden biriydi.
100 bine yakın kişinin eylemleri bir hafta sürdü. '68 hareketinden sonraki en kitlesel eylemdi. Dönemin belediye başkanı Paul Schell, "Korumamız gereken bir kent, başlatmamız gereken bir konferans var" dedi, olağanüstü hal ilan etti. Ulusal muhafızlar antikapitalistlerin üzerine sürüldü. 600 kişi tutuklandı. Direnişçiler tüm bunlara rağmen geri çekilmeyince, Dünya Ticaret Örgütü toplantılarını iptal etmek zorunda kaldı.
"Kapitalizmi yık, yerine daha hoş bir şey koy", "Başka bir dünya mümkün", "Kar değil insan" sloganları, Seattle sonrasında yükselen emperyalist küreselleşme karşıtı hareketin temel sloganları haline geldi.
Seattle Direnişi’nin bileşeni olan Dünya Sosyal Forumu ise 2 yıl sonra Brezilya’nın Porto Alegre kentinde "Başka bir dünya mümkün" sloganı ile toplandı. Ardından da tüm kıtalarda düzenlenen sosyal forumlar ile genişliğini ve etkinliğini artırdı, antiemperyalist mücadelenin önemli kanallarından biri oldu.
Seattle, 21 yıl sonra bu kez, George Floyd'un beyaz bir polis tarafından katledilmesine karşı gelişen Siyah İsyan'la gündemde. Ağırlığını anarşist grupların oluşturduğu antifaşistler, 9 Haziran'da Capitol Hill bölgesinde otonom ilan ettiler. "Capitol Hill Autonomous Zone" adını verdikleri bölgeye eylemciler kısaca "CHAZ" diyor.
Bölge girişindeki barikatlara "CHAZ'a hoş geldiniz", "Özgür bölgeye giriyorsunuz", "Şimdi ABD’yi terk ediyorsunuz", "Polissiz bölge" gibi pankart ve dövizler asıldı. Polis bölgeden çekilirken, Meclis binasına "Seattle Otonom Bölgesi" tabelası asıldı. Barikat başlarında silahlı milislerin olduğu görüntüler de sosyal medyada yayınlandı. Komün yaşamın oluşturulduğu alanda, eylemciler, fideler dikerek ağaçlandırma da yapmaya başladı. Her gün saat 15.00’te yapılan forumlarda, komündeki günlük yaşamdan hareketin sorunlara her konu konuşuluyor.
Otonomcular, taleplerini de kamuoyuna açıkladı.2 Seattle polis teşkilatı ve mahkemelerin dağıtılması, geçiş döneminde silah, cop gibi silahlarının kullanılmasının yasaklanması, çocuk ve gençlik hapishanelerinin kapatılması, daha önce yaşanan polis şiddeti olaylarının yeniden soruşturulması şeklindeki taleplerin yanı sıra ekonomik ve sosyal taleplerde de bulunuyorlar. Kira kontrolü, soylulaştırmanın3 durdurulması, parasız eğitim de talepler arasında bulunuyor.
ABD Başkanı Trump antifaşistleri "iç terörist" olarak ilan etti. Yerel yöneticilere, "Şehrinizi geri alın. Almazsanız, ben alırım. Bu bir oyun değil. Bu çirkin anarşistler acilen durdurulmalı. Hızlı hareket edin" diye talimat verdi.
Seattle'daki komün direnişi sürerken, Portland'daki protestocular da "özerk bölgelerini" inşa etmeye çalışıyorlar.
Gerek Siyah İsyan’ın gerekse de otonom bölge eylemlerinin nasıl ilerleyeceğini önümüzdeki günlerde göreceğiz. Ancak koronavirüs salgını öncesinde Şili’den Lübnan’a ezilenler, kapitalist sistemin yıkıcı sonuçları olan açlık, yoksulluk, işsizliğe ve yolsuzluğa karşı ayaktaydı. Kapitalizmin ipliğini pazara çıkaran koronavirüs salgını nedeniyle ara verilen eylemler, Lübnan'da Mayıs ayında yeniden başlamıştı. Lübnan'ın ardından ABD'nde Siyah İsyan’la perde açıldı. Tüm olgular perdenin 2020 yılında kapanmayacağına gösteriyor.
1 David McNally, Başka Bir Dünya Mümkün/ Küreselleşme ve Antikapitalizm, Yordam Yayınları
2 https://medium.com/@seattleblmanon3/the-demands-of-the-collective-black-voices-at-free-capitol-hill-to-the-government-of-seattle-ddaee51d3e47
3 Soylulaştırma, en basit anlamı ile "yoksulların yaşadığı kent merkezindeki konutların, yenilenerek, orta sınıfın yerleştirilmesi" olarak tanımlanıyor.