EMEK

P�nar Gay�p yazd� | Alibeyköy: ��çi s�n�f�n�n hem evi hem i�yeri

PINAR GAYIP
20 Eylül 2023 Çar�amba

Haliç'in yukar�s�nda Eyüp ilçesine ba�l� Alibeyköy'de yan yana dizili Küçük Kazan (Genel Makine Sanayi) ve Büyük Kazan (Demir Döküm ve Sungurlar Is� Sanayi) fabrikalar�nda büyük i�çi direni�leri gerçekle�ti. Ve bu direni�ler i�çi s�n�f�n�n tarihine alt�n harflerle kaz�nd�. Alibeyköy, ayn� zamanda 15-16 Haziran ile '70-'80 y�llar� aras�ndaki i�çi direni�lerinde önemli bir yerde duruyor.

��çi direni�lerinin dalga dalga yükseldi�i bugünlerde i�çi mahallesi olan Alibeyköy'ün unutulmaya yüz tutan tarihine göz atmakta fayda var. Antifa�ist gelene�i kadar devrimci s�n�f mücadelesinin de mekan� olan bu mahalleyi anlat�rken i�çi s�n�f�n�n devrimci ö�retmeni Limter-�� E�itim Uzman� Süleyman Yeter'i anmadan ba�lamak olmaz. 7 Mart 1999 tarihinde gözalt�nda i�kenceyle katledilen Yeter, Alibeyköy mezarl��nda sonsuzlu�a u�urland�.

Yeter ve s�n�f mücadelesinde ölümsüzle�enlerin an�lar�n� yad ederken, onlar�n ekti�i tohumlar�n bugün direni� alanlar�nda i�çi s�n�f�n�n ba�r�nda çiçek açt��n� belirtelim.

BÜYÜK VE KÜÇÜK KAZAN FABR�KASI D�REN��LER�
1970 y�l�nda Sungurlar fabrikas�nda ba�layan direni�ler 85 y�l�na kadar dalga dalga yay�larak devam etti. 25 Mart'ta 600 i�çinin Çelik-��'ten istifa ederek Maden-��'e geçmesiyle patronun sar� sendikas�na kar�� ilk direni� ba�lat�ld�. Direnen i�çiler, fabrikay� i�gal etti. ��galin 14. gününde askerin girdi�i fabrikadan i�çiler i�kenceyle ç�kar�ld�, direni� fabrikan�n yan�ndaki durakta kurulan çad�rda devam etti. ��çilerin kararl� duru�u sonucu patron geri ad�m att�, talepler kabul edildi, i�çiler i�e geri döndü ve sar� sendika bask�s� sona erdi. Sungurlu fabrikas�ndaki bu ate�i; '75, '79, '85 y�l�nda yeni direni�ler takip etti.

Elbette i�çiler sadece ekonomik taleplerle direnmiyordu. '76 ve '77 1 May�s�na kat�lan Sungurlar i�çileri, DGM mahkemelerinin kapat�lmas� talebi ile yap�lan eylemlere de kat�ld�. Direni�in yükseldi�i bu fabrikada i�çiler s�k s�k fa�istlerin hedefi oldu, Niyazi Balc� kur�unlanarak katledildi. Patronun tüm kirli giri�imlerine ra�men birlik ve beraberliklerini, dayan��mas�n� koruyan direni�çi i�çiler, katledilen Balc� için i� durdurdu. Patronlara tüm imkanlar�n sunuldu�u 12 Eylül 1980 askeri fa�ist darbesi ve sonras�nda da uzun süre fabrikada, i�çilerin de�i�ik taleplerle ba�latt�� direni�ler devam etti. Alibeyköy, 1984-1989 y�llar�nda fabrikalar�n Haliç'ten ta��nd�� döneme kadar birçok görkemli eylemin adresi oldu. Daha sonra 95 y�l�nda Gazi ayaklanmas� patlak verdi�inde, büyük ço�unlu�u mahallede ya�ayan Darsa tekstil i�çileri; �alter indirdi, kortej olu�turup ellerinde Gazi direni�ini selamlayan pankartlarla yürüyü� düzenledi ve ayaklanmaya destek veren ilk yerlerden biri oldu.

PSAKD'N�N �LK ÖRGÜTLEND�� YERLERDEN
Alibeyköy, i�çi ve emekçilerin direni�inin yan� s�ra Pir Sultan Abdal Kültür Derne�i'nin (PSAKD) ilk örgütlendi�i yerlerden biri ayn� zamanda. Çok say�da devrimci örgütü ve devrimciyi ba�r�nda ta��yan Alibeyköy, Kürt ve Aleviler yo�unlukta olsa da Yugoslavya, Bulgaristan ve Karadeniz'den göç etmek zorunda kalan emekçilere de ev sahipli�i yapt�, yap�yor. Dersimliler Derne�i, Ça�da� Erzurum Dernekleri Federasyonu, Parseller Spor Kulübü, Karadolap Spor Kulübü ve PSAKD'nin çal��malar�n� yürüttü�ü mahallenin ne yaz�k ki eski örgütlülü�ü yok. Çünkü t�pk� di�er emekçi mahallerde oldu�u gibi devletin ve sermayenin özel olarak yöneldi�i, say�s�z sald�r� ile darbe vurdu�u devrimci mücadele nispeten daha zay�f. Binlerce insan�n kat�ld�� yürüyü�ler, uyu�turucu/çetele�me kar��t� ve kentsel dönü�üme kar�� mücadele; yani Alibeyköy'ün antifa�ist gelene�i ve damar� unutturulmaya çal��l�yor.

Alibeyköy'in devrimci-demokratik mücadele gelene�inin içine do�an bir mahalleli, yürütülen kirli politikay� �öyle özetliyor: "Alibeyköy'den Eminönü'ne kadar, yani Haliç boyunca sanayile�menin yo�un oldu�u bir bölgeydi buras�. Do�udan, Karadeniz'den ve Türkiye'nin birçok bölgesinden insanlar çal��mak için buraya göç ediyordu. Bu bölgeyi o insanlar olu�turdu. '70 sonras� siyasi atmosferle i�çiler de politikle�ti. Alibeyköy yan� ba��nda fabrikalar�n oldu�u bir gecekondu semtiydi."

"1984-1989 aras�nda �stanbul'un ilk Büyük�ehir Belediye Ba�kan� Bedrettin Dalan ve dönemin politikalar� nedeniyle fabrikalar kald�r�ld�. Haliç bölgesindeki fabrikalar�n Trakya ve Gebze'ye ta��nmas�yla birlikte fabrika aya�� gitti, semt kald�. AKP ile beraber kentsel dönü�üm ad� alt�nda ciddi rant politikalar� uygulanmaya ba�land�. Bu semt varo�ken bir anda merkezi bir noktaya dönü�tü; metro sistemiyle ula��m kolayla�t�, büyük al��veri� merkezleri kuruldu, demografik yap� de�i�ti. Burada eskiden belirli yöre insanlar� varken �imdi her bölgeden zengin insanlar var.

'BURADA DO�UP BÜYÜYEN B�R� BUGÜN MAHALLEDEN EV ALAMAZ'
"Alibeyköy'de fabrikalar�n yaratt�� s�n�f bilinci, emekçi ve muhalif kitlede bir siyasal hareketlenme yaratt�. Halk ve devrimcilerin birlikte mücadele yürüttü�ü bir mahalleydi. Devletin yönelimiyle birlikte ciddi bir gerileme ya�and�. Uyu�turucu çeteleri Alibeyköy'e hakim oldu. Yoksullar�n ya�ad�� yerlerde �imdi lüks binalar yükseldi. Yüksek güvenlikli, her �eyin kay�t alt�na al�nd�� kameral� siteler kuruldu. Herkesin birbirini tan�d��, kom�uluk ili�kilerinin, dayan��man�n hakim oldu�u mahalle kültürü yok oldu. �unu da eklemek laz�m buradaki daire fiyatlar� çok yüksek. Yani bu mahallede do�an, büyüyen birinin mahallede kalabilmek için o dairelerden birini almas� imkans�z. Burada eskiden kooperatif üzerinden al�nan daireler y�k�l�yor. Yerlerine kurulan siteler havuz, spor salonu, al��veri� merkezi, kapal� otopark, market bar�nd�r�yor. Girmesi imkans�z. Oysa biz müstakil evlerde kalanlar kap�y� çal�yor sohbet ediyorduk."

'AL�BEYKÖY'DE KARARLARI DEVR�MC�LER VER�YORDU'
"Alibeyköy de t�pk� 1 May�s, Gazi Mahallesi gibi devrimciydi, Alibeyköy'ün birçok karar�n� devrimciler belirliyordu. Ve devrimciler güçlüyken çeteler mahalleye giremiyordu. Ama �u an devrimciler neredeyse yok denecek kadar az. Devletin de deste�iyle çeteler mahallede. Alibeyköy, çeteler için pazara dönü�tü. Sürekli çeteler aras� hesapla�ma çat��malar� ya�an�yor. Çocuklar�m�z öldürülüyor.

'AL�BEYKÖY HALKI MAHALLEY� GER� ALMAK �Ç�N MÜCADELE ETMEL�'
"Devletin Alibeyköy'e özel yönelimini görmek laz�m. Devlet; s�n�f hareketinin yükseldi�i, devrimcilerin örgütlü oldu�u bu mahallede devrimci hareketi zay�flatmak için özel bir çaba sarf etti. Ama yine de geçmi�ten kalan bir direni� gelene�i var. Halk devrimcilerin olmamas�ndan, çetelerin iç hesapla�mas�nda çocuklar�n�n öldürülmesinden rahats�z. Devrimciler olmad�� için bir mutsuzluk ve y�lg�nl�k halinde. Burada çubu�u hem halka hem de devrimcilere bükmek laz�m. Alibeyköy halk� mahallenin �u anki halinden rahats�z ama mücadele etmiyor, 'birileri gelsin bizim ad�m�za mücadele etsin, mahallemizi kurtars�n' diyor. Bu yanl��. Halk da, biz de mücadele etmeliyiz.

'DEVR�MC�LER TAKT�K DE��T�REREK MAHALLEYE GER� G�RMEL�'
"Devrimcilerin de eski mücadele yöntemleri sonuç vermiyorsa, mücadele yöntemlerini de�i�tirmeleri gerekiyor. Döneme göre mücadele yöntemlerini de�i�tirmedikleri için var olan gücünü kaybederek mahalleden geri çekilmek zorunda kald�. Devrimcilerin yenilenip taktik geli�tirmesi laz�m. Ve en önemlisi girdikleri, kazand�klar� alanlardan ç�kmamalar� gerek. Çünkü devrimcilerin ç�kmak zorunda kald�klar� yere çeteler, fa�istler ve devlet konu�lan�yor. Bu mahallede küçük çapl� da olsa hala süren direni�, devrimcilerin ve halk�n birlikte mücadele etmesinin önemini gösteriyor."

Gazete olarak 3 hafta önce devrimci, emekçi mahallelerin kurulu�unu, devrimcilerin ve halk�n ortak mücadelesiyle devletin tüm sald�r�lar�n�n nas�l püskürtüldü�ünü, çetelere geçit verilmedi�ini aktarmaya ba�lad�k. Yaz� dizilerimizin amac� i�çi, emekçi ve devrimcilerin birlikte kurdu�u bu mahallelere devletin özel ve yo�un sald�r�lar� sonucu çetelerin nas�l girdi�ini göstermek ve mücadeleyle mahallelerimizi geri alman�n hiç de zor olmad��n� anlatmak. Bir parça da olsa k�r�lan umudu tazelemek...

P�nar Gay�p yazd� | Alibeyköy: ��çi s�n�f�n�n hem evi hem i�yeri

�lgili Haberler