24 Kasım 2024 Pazar

Kadınların tarihinden: Detroit puro grevi

Detroit puro fabrikasında 1937 yılında kadın işçiler, ücret artışı talebiyle greve çıktı. Polis baskısına rağmen devam ettirdikleri grev kazanımla sonuçlandı.

ABD’nin Detroit kenti kapitalist ekonominin tekstil, otomobil, ilaç, tütün ve puro üretiminin merkezi konumundaydı. Ülkedeki tütün tekelinin büyümesinde Polonyalı göçmen işçilerin emeği büyüktü. 

Kentin bir bölümü Polonyalı mahallesine dönüşürken, kimi tütün fabrikaları da bu bölgelere taşındı. Çalışan işçilerin ağırlığı kadınlardı. Çoğu 20 yaşın altındaydı. Aynı işi yapan erkeklerden daha az maaş alıyorlardı. Çalışma koşulları meslek hastalıklarına davetiye çıkartıyordu. Kadın işçiler zehirli tütün tozunun içindeydi, havalandırmalar çalışmıyordu. Cinsel istismar ise rutin hale gelmişti. 

Kapitalizmin 1929 yılındaki büyük krizi ile birlikte maaşlar yüzde 35-50 oranında kesildi. Krizin en ağır yükünü kadınlar yaşadı. Zaten erkeklerden daha az maaş alıyorlardı, bir aylık çalışmanın sonunda ödenen maaşlar hiçbir şey ifade etmiyordu. Ancak kadınlar bu duruma daha fazla tepkisiz kalmadı. Önce sessiz protestolar yaptılar. Örneğin, ek ücret ödenmeden standart puronun üzerine lüks puro sarmaları istendiğinde, tütünün bir kısmını saklayarak, ürettikleri sigaralara zarar verdiler. 

Daha sonra yüzde 10 zam talebinde bulundular. Patron taleplerini kabul etmedi. Herhangi bir sendikaya üye olmayan kadınlar, 16 Şubat 1937 tarihinde oturma grevine başladı. Grev boyunca çocuk bakımı ve ev işleri erkek işçilere kaldı. Bu da erkekler bakımından başka bir deneyimdi.

Mart ayında kadınların grevde olduğu 6 fabrikadan 2’sinde talepler kabul edildi. Diğer 2’sinde ise polisin saldırısına rağmen sürdü. Nisan ayında bu 2 fabrikada da kadınların talepleri kabul edildi. Kadınların kazandığı zaferin ardından sendika da kuruldu.